شناسایی معیارهای اقتصادی و فرهنگی موثر بر ارزش‌های زیبایی‌شناختی با استفاده از روش دلفی و پرسشنامه مردمی در شهرستان گرگان
محورهای موضوعی : محیط زیستسمیه امیریان 1 , مرجان محمدزاده 2 , سید حامد میرکریمی 3 , سپیده سعیدی 4
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته مهندسی علوم محیط زیست، ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
2 - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
3 - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
4 - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
ارزش های زیبایی شناختی سیمای سرزمین یکی از خدمات اکوسیستم است که مزایای اجتماعی و اقتصادی بسیاری برای جامعه و افراد ساکن در آن دارد. از این رو شناسایی عوامل اقتصادی و فرهنگی موثر بر ارزش‌های زیبایی‌شناختی از دیدگاه متخصصان و ذی نفعان به منظور ارزیابی و ارزش گذاری کیفیت زیبایی شناختی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف مقاله حاضر شناسایی معیارهای اقتصادی و فرهنگی موثر بر ارزش‌های زیبایی‌شناختی از نظر متخصصان و بررسی نقش آنها از نظر مردم ساکن در پنج دهستان شهرستان گرگان است. به منظور شناسایی این معیارها از روش دلفی استفاده شد و با استفاده از پرسشنامه مردمی نقش این عوامل بر افزایش کیفیت زیبایی‌شناختی منطقه مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل از روش دلفی، 9 عامل میراث فرهنگی و تاریخی، تعداد بازدیدکننده از مناطق طبیعی، وجود مناطق گردشگری انسان‌ساخت، سطح نگرش و دانش مردم نسبت به حفاظت از محیط زیست، زیرساخت‌ها و خدمات رفاهی، کیفیت محیطی، طراحی شهری، ایمنی و امنیت به عنوان مهم‌ترین عوامل اقتصادی و فرهنگی تاثیرگذار بر ارزش‌های زیبایی‌شناختی شهرستان گرگان شناخته شدند. نتایج بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی منتخب در پرسشنامه مردمی نشان داد از نظر مردم با توجه به معیارهای مورد نظر، مطلوبیت دهستان های مورد بررسی به ترتیب از دهستان استرآباد جنوبی، روشن آباد، قرق، استرآباد شمالی تا انجیرآب رو به کاهش است. نتایج پژهش نشان داد در نظر گرفتن دیدگاه ذی نفعان در کنار نظر متخصصان برای تعیین معیارهای اقتصادی و فرهنگی می تواند ساکنین و مدیران را برای حفاظت بهتر از ارزش‌های زیبایی‌شناختی منطقه ترغیب نماید.
Landscape aesthetic value is one of the ecosystem services, which has many social and economic benefits for the society and the residents. Therefore, identifying the economic and cultural criteria affecting aesthetic values by considering the experts and stakeholders perspective in order to assess and evaluate the aesthetic value is very important. The purpose of this research is to identify economic and cultural criteria affecting aesthetic values regarding the experts’ perspective and to examine the role of these criteria by considering the residents view of five districts of Gorgan city. The Delphi method was used to identify these criteria and using a public questionnaire, the role of these criteria on increasing the aesthetic quality of the study area was investigated. According to the results of the Delphi method, nine factors, including the cultural and historical heritage in the region, the number of visitors of natural areas, the existence of man-made tourism areas, the level of people's attitude and knowledge towards environmental protection, infrastructure and welfare services, environmental quality, urban design, safety and security were recognized as the most important economic and cultural criteria affecting the aesthetic values of Gorgan city. The results of surveying of the selected economic and cultural criteria in the public questionnaire showed that, the desirability of the studied districts is decreasing from South Estrabad, Roshan Abad, Qoroq, North Estrabad to Angirab according to public attitudes. The results of this research showed that considering the stakeholders perspective along with the expert’s opinion to determine the economic and cultural criteria can encourage residents and managers to better protection of the aesthetic values of the region.
