بررسی اثر رکود تورمی بر مدیریت سود واقعی و تعهدی

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

فخرالدین محمدرضائی ¹ (استادیار دانشکده علوم مالی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
خسرو منطقی ² (استادیار دانشکده علوم مالی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
اسماعیل عباسی ³ (دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه علوم اقتصادی ، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/02/01 تاریخ پذیرش : 1395/07/01 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: رکود تورمی, مدیریت سود تعهدی, مدیریت سود واقعی,

چکیده مقاله :

تحریم سیستم بانکی و فروش نفت در سالهای اخیر منجر به تشدید پدیده رکود تورمی در کشور گردیده است. سودآوری شرکت های ایرانی نیز تحت تاثیر این پدیده نامساعد اقتصادی قرار گرفته است. کاهش سودآوری شرکت ها می تواند انگیزه لازم برای مدیران شرکتها جهت مدیریت سود (به ویژه رو به بالا) را ایجاد کند. اما در نبود شواهد علمی و تجربی مناسب، آثار این متغیر کلان اقتصادی بر روی موضوعات حسابداری و گزارشگری مالی مشخص نیست. بنابراین، هدف این تحقیق بررسی تاثیر رکود تورمی بر روی مدیریت سود واقعی و مدیریت سود تعهدی می باشد. به منظور نیل به این هدف، 780 سال-شرکت (195 شرکت برای چهار سال) مشاهده جمع آوری شده از گزارشات مالی سالیانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1388 تا 1392 (بجز سال 1390) مورد آزمون قرار گرفته اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین رکود تورمی و مدیریت سود تعهدی و واقعی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. یافته های این تحقیق از تفسیر ارائه شده براساس تئوری علامت دهی در مورد اثر بحران اقتصادی بر مدیریت سود پشتیبانی می کند.

چکیده انگلیسی:

In recent years, economic sanctions resulted in intense stagflation in Iran. Such heavy sanctions lead to a significant decline in profitability of Iranian firms. Decline in the firms’ profitability is likely to motivate managers to engage in earnings management. However, there is scant evidence regarding the effects of such macro-economic issue on financial reporting quality by firms. Hence, the present study investigates the effects of stagflation on earnings management.  To test research hypotheses, 780 firm-year observations were collected from annual reports of firms listed on Tehran Stock Exchange between 2009 and 2013. The results of multivariate analysis reveal that stagflation has a positive relationship with both real and accrual-based earnings management. That is, Iranian firms manipulated earnings in stagflation period (2012 and 2013). Additional tests indicate that up-ward accrual-based earnings management occurred in stagflation period. The findings of this study support signaling theory interpretation in relation to earnings management in stagflation period.

منابع و مأخذ:

*      بنی مهد، بهمن، (1393): "مدیریت سود و اظهار نظر حسابرس: شواهدی از بخش خصوصی حسابرسی" فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت سال هفتم / شماره بیست و یکم.

*      پایگاه خبری بولتن نیوز،" نرخ دلار در 34 سال +جدول"، تاریخ انتشار 24 دی ماه 1391، http://www.bultannews.com/fa/news/

*      خبر اقتصادی،" نرخ تورم و گرانی در 37 سال بعد از انقلاب و 79 سال گذشته از 1316 تا 1394"، تاریخ دسترسی خرداد 1394، 1264http://khabareghtesadi.com/fa/news/.

*      روزنامه دنیای اقتصادی،" نرخ رشد اقتصادی 92؛ منفی 2/2درصد"، تاریخ انتشار 05/12/1393، http://www.donya-e-eqtesad.com/news/

*      قالیباف اصل، ح و ناطقی، م (2007)، بررسی شکل ضعیف کارایی در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات مالی، سال 8، شماره 1، 47-66.

*      محمدرضائی، فخرالدین و محمدرضائی، مهدی (1394)، بررسی رابطه بین رتبه موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار و کیفیت حسابرسی، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال 4، شماره 14، 1-13.

*      مشایخی، بیتا؛ مهرانی، ساسان؛ مهرانی، کاوه؛ کرمی، غلامرضا (1384)؛ ”نقش اقلام تعهدی اختیاری در مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران“، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 42، صص: 74-61.

*      وصالی ساناز و مهرنوش ترابی (1389)، اثرات تحریم بانک ها بر اقتصاد و سیستم بانکی، اقتصاد و بانک، شماره 111، ص ص 38 تا 44.

*      Ahmed, K., Godfrey, J. &. Saleh, N.M (2008) , Market perceptions of discretionary accruals by debt renegotiating firms during economic downturn , The International Journal of Accounting , 43, (114-138).

*      Ahmad-Zaluki, N. A., Campbell, K., & Goodacre, A. (2011). Earnings management in           Malaysian IPOs: The East Asian crisis, ownership control, and post-IPO performance. The International Journal of Accounting, 46, 111–137.

*      Ball, R., Jayaraman, S. & Shivakumar, L., 2012. Audited financial reporting and voluntary disclosure as complements: A test of the Confirmation Hypothesis. Journal of Accounting and Economics, 53 (1–2), 136–166.

*      Charitou, A., Lambertides, N., & Trigeorgis, L. (2007). Earnings behaviour of financially    distressed firms: The role of institutional ownership. Abacus, 43, 271–296.

*      Cohen, D.; P. Zarowin (2008); “Economic Consequences of Real and Accrual-Based Earnings Management Activities”, working paper, New York University. 

*      Cohen, D., and P. Zarowin. (2010). Accrual-based and real earnings management activities around seasoned equity offerings. Journal of Accounting and Economics, 50(1), 2–19.

*      Dechow, P., Ge, W. & Schrand, C., 2010. Understanding earnings quality: a review of the proxies, their determinants and their consequences. Journal of Accounting and Economics, 50, 344-401.

*      Filip Andrei , Raffournier Bernard, (2014) ,” Financial Crisis And Earnings Management: The European Evidence " The International Journal of Accounting. Article in Press: http://dx.doi.org/10.1016/j.intacc.2014.10.004.

*      Francis, J.R., Michas, P. & Seavey, S. 2013. Does audit market concentration harm the quality of audited earnings? Evidence from audit markets in 42 countries. Contemporary Accounting Research 30(1): 325–355.

*      Fudenberg, K., & Tirole, J. (1995). A theory of income and dividend smoothing based on incumbency rents. Journal of Political Economy, 103(1), 75−93.

*      Gaio, C., (2010). The relative importance of firm and country characteristics for earnings quality around the world, European Accounting Review, 19, 693-738.

*      Hamilton, J., Ruddock, C., Stockes, D. & Taylor, S. 2005. Audit partner rotation earnings quality and earnings conservatism. Working paper: University of New South Wales