نظریه وابستگی اجتماعی و کیفیت حسابرسی: شواهد تجربی از بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

غلامعلی موحدی اصل ¹ (دانشجوی دوره دکتری حسابداری، واحد کرج ، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
مهدی مرادزاده فرد ² (دانشیار گروه حسابداری، واحد کرج ، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران(نویسنده مسئول))
حمید احمدزاده ³ (استادیار گروه حسابداری ، واحد کرج ، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/02/03 تاریخ پذیرش : 1401/02/03 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: کیفیت حسابرسی, اقلام تعهدی اختیاری, نظریه وابستگی اجتماعی,

چکیده مقاله :

وابستگی های اجتماعی، بر وجود شبکه ای از ارتباطات میان افراد در مبادلات اقتصادی تاکید دارد. اهمیت این موضوع تا آنجا است که می تواند بر روابط میان واحد تجاری و حسابرس آن تاثیرگذار باشد. پژوهش حاضر به بررسی اثر دولتی بودن همزمان مدیرعامل و حسابرس مستقل، و هم چنین تغییر همزمان مدیرعامل و حسابرس مستقل، بر کیفیت حسابرسی در چارچوب نظریه وابستگی اجتماعی می پردازد. جامعه آماری در تحقیق حاضر بورس اوراق بهادار تهران می باشد که تعداد 168 شرکت از این جامعه در دوره زمانی 1388 الی 1396 بعنوان نمونه تحقیق انتخاب شده است. به منظور انجام تحلیل های آماری در پژوهش حاضر از روش رگرسیون خطی چندگانه به روش حداقل مربعات معمولی(OLS) با رویکرد پانل-اثرات ثابت استفاده شده است. یافته های حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان می دهند که متغیر مستقل دولتی بودن همزمان مدیرعامل و حسابرس مستقل، موجب کاهش کیفیت حسابرسی می شود. اما متغیر مستقل تغییر همزمان مدیرعامل و حسابرس مستقل، اقلام تعهدی اختیاری را افزایش می دهد. با توجه به این یافته ها می توان چنین نتیجه گیری نمود که کیفیت حسابرسی صورتهای مالی شرکتهای فعال در بازار سرمایه ایران، متاثر از روابط اجتماعی میان مدیریت صاحبکار و حسابرس است.

چکیده انگلیسی:

In the present study, the empirical study of the effect of the simultaneous statehood of the CEO and the independent auditor, as well as the simultaneous change of the CEO and the independent auditor, on the quality of auditing within the framework of social ties theory. The statistical population in the present study is the Tehran Stock Exchange, of which 168 companies have been selected as the research sample in the period from 2009 to 2017. In order to perform statistical analyzes in the present study, multiple linear regression method using ordinary least squares (OLS) method with panel-constant effects approach has been used. In order to measure audit quality, the criteria of discretionary  accruals based on Kotari et al. (2005), Jones (1991), Sloan et al. (1995) and Kaznik (1999) models were used. Findings from the analysis of research data show that the independent state variability of simultaneous CEO and independent auditor reduces the quality of auditing. But the independent variable of simultaneous change of the CEO and the independent auditor increases the discretionary accruals. Based on these findings, it can be concluded that the audit quality of financial statements of companies operating in the Iranian capital market can be explained by the theory of social dependence.

منابع و مأخذ:

• احمدی لویه، افشین و نیکومرام، هاشم و رهنمای رودپشتی، فریدون و بنی مهد، بهمن، حق انتخاب حسابرس و مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی براساس نظریه انتخاب گلاسر، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال ،15 شماره 60، زمستان 1397، صفحات 103 تا 123.


• حساس یگانه ، یحیی ؛ شعری صابر ، خسرو نژاد سید حسن (1387) رابطه سازوکارهای حاکمیت شرکتی، نسبت بدهی ها، اندازه شرکت با مدیریت سود ، مطالعات تجربی حسابداری مالی ، دوره 6 شماره 24 ، ص ص 79 تا 115


• محمدرضائی، فخرالدین ، محمدرضائی، مهدی 1394 بررسی رابطه بین رتبه موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادارو کیفیت حسابرسی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت سال چهارم شماره 14 تابستان1394صفحه 1تا 13


• وهاب زاده گردروباری، میلاد و بنی مهد، بهمن 1395،اثر رابطه مداری بر قضاوت های اخلاقی حسابرسان، فصلنامه علمی پژوهشی، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال پنجم، شماره 20 صص 1 تا 12


• Baber W.R., J. Krishnan, and Y. Zhang.2013. Investor perceptions of the earnings quality consequences of hiring an affiliated auditor. Review of Accounting Studies. Forthcoming.


• Christensen, B.E., Omer, T.C., Shelley, M.K., Wong , P.E., (2019) Affiliated Former Partners on the Audit Committee: Influence on the Auditor-Client Relationship and Audit Quality. AUDITING: A JOURNAL OF PRACTICE & THEORY, Vol. 38, No. 3 :95–119


• Davoudabadi, A.,Banimahd, B., Noorifard, Y.,(2013)Auditor-management alignment and audit opinion: Evidence from Iran, Management Science Letter, Vol.3 PP. 1217-1222


• DeAngelo, L. (1981). Auditor size and audit quality, Journal of Accounting and Economics, 3(3), 183-199.


• Dechow, P.M., R.G. Sloan & A.P. Sweeney. (1995). Detecting Earnings Management, The Accounting Review, 70, 193-225.


• Dhaliwal, D. S., P. T. Lamoreaux, C. S. Lennox, and L. M. Mauler. 2015. Management influence on auditor selection and subsequent impairments of auditor independence during the post-SOX period. Contemporary Accounting Research 32 (2): 575–607. https:// doi.org/10.1111/1911-3846.12079


• Geiger, M., & Raghunandan, K. (2002). Auditor tenure and audit quality. Auditing: A Journal of Practice and Theory, 21(1), 187-196.


• Granovetter, M (1985) Economic action and social structure: The problem of embeddedness. American Journal of Sociology 91 (3): 481–510


• Guan, Y., Su, L., Wu, D., Yang , Z., (2016) Do School Ties between Auditors and Client Executives Influence Audit Outcomes? Journal of Accounting and Economics61(2) : 506-525


• Gao, and C. A. Parsons. 2012. Friends with money. Journal of Financial Economics 103 (1): 169–188.

*       Guo, L., Li,X., Seeger, S., Vagenas-Nanos, E.,(2019)  Social connections, reference point and acquisition premium The British Accounting Review , 51(1):46-71

• He, X., J. A. Pittman, O. M. Rui, and D. Wu. 2017. Do social ties between external auditors and audit committee members affect audit quality? The Accounting Review 92 (5): 61–87.


• Hanson, J. 2016. PCAOB and Audit Committees—An Important Partnership. Speech Given at the AACMI Annual Meeting, Philadelphia, PA, October 26. Available at: https://pcaobus.org/News/Speech/Pages/Hanson-speech-AACMI-10-26-16.aspx


• Kasznik, R. (1999). On the Association Between Voluntary Disclosure and Earnings Management. Journal of Accounting Research, 37(1), 57–81.


•  


• Kothari, S.P., Leone, A.J., Wasley, C.E., (2005) Performance matched discretionary accrual measures, Journal of Accounting and Economics , 39(1) : 163-197


• Know , S., Yi, H.(2018)Do Social Ties between CEOs and Engagement Audit Partners Affect Audit Quality and Audit Fees, Auditing-a Journal of Practice & Theory, Vol. 37, No. 2, pp. 139-161


• Jones, J., 1991. Earnings management during import relief investigations. Journal of Accounting Research 29, 193–228


• Lennox, C.S (2005) Audit quality and executive officers’ affiliations with CPA firms. Journal ofAccounting and Economics 39 (2): 201–231.


• Li, W,. Pittman, J. A., Wang, Z.,  Zhao, Z., (2020) The Importance of Clients' Social Ties to Audit Adjustments . Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3603706


• Mathieu, J., M. T. Maynard, T. Rapp, and L. Gilson. 2008. Team effectiveness 1997–2007: A review of recent advancements and a glimpse into the future. Journal of Management 34 (3): 410–476. https://doi.org/10.1177/0149206308316061


• Menon , K., Williams, D., (2004)Former Audit Partners and Abnormal Accruals , The Accounting Review , Vol. 79, No. 4, pp. 1095-1118


• Yang, R., Baolei, Q., Xian, G.Z., (2016) Do social ties between individual auditors and client CEOs/CFOs matter to audit quality? Asia-Pacific Journal of Accounting and Economics, 20(4): 1-23


• Yin, M., Zhang, J., Han, J., (2020) Impact of CEO-board social ties on accounting conservatism: Internal control quality as a mediator, The North American Journal of Economics and Finance. 52, 1-11


• Yusuf,F., Yousaf, A., Saeed, A., (2018)  Rethinking agency theory in developing countries: A case study of Pakistan, Accounting Forum, 42(4) :  281-292