ارتقای سطح اعتماد اجتماعی با شناسایی و رتبه‌بندی راهبردهای بهبودکیفیت حسابرسی از دیدگاه ذینفعان به روش فازی ذوزنقه ای

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

اصغر کرمی ¹ (دانشجوی دکتری تخصصی حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)
رضا غلامی جمکرانی ² (گروه حسابداری، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)
یوسف تقی پوریان ³ (گروه حسابداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران)
زهره حاجیها ⁴ (دانشیار گروه حسابداری، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/03/15 تاریخ پذیرش : 1400/03/15 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: اعتماد اجتماعی, کیفیت حسابرسی, زنجیره تأمین گزارشگری مالی, فازی ذوزنقه‌ای, آنتروپی فازی,

چکیده مقاله :

از آنجاییکه دو ویژگی اساسی حرفه حسابرسی خدمت به جامعه و جلب اعتماد عموم مردم می باشد، مسئولیت اجتماعی حسابرسان در ارتقای اعتماد اجتماعی، شفاف سازی اطلاعات و اعتمادبخشی به عموم، نقش و مسئولیتی خطیر است. لیکن با توجه به این‌که محصول نهایی حسابرسی مورداستفاده سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان، تدوین‌کنندگان مقررات، دولت‌ها و به‌طور اعم جامعه هست، برداشت از کیفیت حسابرسی در میان ذینفعان متفاوت است. پژوهش های پیشین برای تعیین مولفه های موثر بر کیفیت حسابرسی صرفاً گروه های محدود از ذینفعان را مدنظر قرار داده بودند؛ و از طرفی با توجه به شرایط محیطی حرفه حسابرسی در ایران بسیاری از حوزه هایی که می توانند بر کیفیت حسابرسی تاثیرگذار باشند نادیده گرفته شده، این پژوهش با درک این موضوع به دنبال ارتقای سطح اعتماد اجتماعی با شناسایی و رتبه بندی راهبردهای بهبود کیفیت حسابرسی از دیدگاه ذینفعان می باشد. در این پژوهش براساس حوزه های زنجیره تامین گزارشگری مالی و از طریق مصاحبه با ذینفعان کلیدی و به کمک روش دلفی و آنتروپی فازی ذوزنقه ای، جنبه های گوناگون کیفیت حسابرسی و رتبه بندی راهبردهای بهبود آن، موردپژوهش قرار گرفتند. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-پیمایشی است. از دیدگاه خبرگان راهبردهایی نظیر" افزایش مسئولیت پاسخگویی مدیران، اعمال نظارت قوی بر فعالیت مؤسسات حسابرسی در جهت رعایت کامل استقلال حرفه‌ای؛ نظارت و مراقبت حرفه‌ای؛ آموزش و کنترل کیفیت، اظهارنظر بر اساس شواهد بدون در نظر گرفتن فشارها، اعمال دستورالعمل‌های مطمئن برای ارجاع کار و نرخ‌بندی قراردادها بر اساس تعرفه مصوب، افزایش مسئولیت قانونی حسابرسان نسبت به گزارش‌های حرفه ای، به‌کارگیری مدیران مالی متعهد و متخصص، و ...." در راستای بهبود کیفیت حسابرسی از اهمیت ویژه ای برخوردارند.

چکیده انگلیسی:

Since the two essential characteristics of the audit profession are serving the community and gaining the public's trust, auditors' social responsibility is important in promoting social trust, information transparency, and public confidence. The end-product of auditing is used by investors, creditors, regulators, governments and the general public, the perception of audit quality varies among stakeholders, and is a multidimensional concept. because previous research has identified only a limited group to determine the factors affecting audit quality and given the environmental conditions of the auditing profession in Iran, many areas that could affect the quality of auditing have been overlooked. This research seeks to enhance this understanding Level of social trust by identifying and ranking auditor quality improvement strategies Is the view of stakeholders .In this study, based on the areas of the financial reporting supply chain and using the Delphi method and the trapezoidal fuzzy entropy, various aspects of audit quality and rating. The strategies for its improvement were studied. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-survey in nature.From the experts' point of view, strategies such as: "increasing the accountability of managers, exercising strong oversight over the activities of auditing firms to ensure full professional independence, supervision and professional care ؛ Training and quality control, evidence-based commenting, applying secure referral guidelines and contract pricing, and strong oversight to prevent job referrals, increasing auditors' legal responsibility for professional reporting, monitoring of the activities of the institutions, committed and independent use of financial managers, "to improve audit quality are of special importance.

منابع و مأخذ:

*      ایمانی برندق، محمد؛ مهرانی، کاوه؛ حجت، رحیم (1395). شناسایی عوامل تعیین کنندۀ کیفیت حسابرسی در ایران از دیدگاه حسابداران رسمی، مجله دانش حسابداری، 7(25)، 167-189.

*      برادران حسن­زاده، رسول؛ فتاحی اصل، بهرام؛ ابوالحسن زاده، سودا (1392). بررسی تاثیر تیپ­های شخصیتی حسابرسان بر محتوای گزارش حسابرسی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (6)، 89-100.

*      بنی مهد، بهمن؛ درویش، حدیثه(1395). اعتماد اجتماعی و نگرش حسابرسان درباره استقلال، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (19)، 17-28.

*      پاک مرام، عسگر؛ رضازاده، حامد. (1394). گذری بر چارچوب مفهوم حسابداری مسئولیت اجتماعی. چهارمین کنفرانس ملی مدیریت و اقتصاد پایدار با رویکرد استراتژیک

*      جعفری، علی (. (1385عوامل موثر بر استقلال و شایستگی اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران در ارائه خدمات، رساله دکترا، دانشگاه علامه طباطبایی.

*      حیدرآبادی، ابوالقاسم.(1389). اعتماد اجتماعی و عوامل اجتماعی-فرهنگی موثر بر آن، جامعه شناسی مطالعات جوانان،(1)،39-66.

*      حیدری، مهدی؛ قادری، بهمن؛ رسولی، پیمان(1395). بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر هزینه­های نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی. فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی،23(3)،353-372.

*      خوش طینت، محسن؛  بستانیان، جواد (. (1386قضاوت حرفه ای در حسابرس، مطالعات حسابداری، شماره (18).

*      رحمانی، حلیمه  (1387). زنجیره تامین گزارشگری مالی دستورالعمل و دیدگاههای فعلی، مجله حسابرس،(42) ، 62-75.

*      رحیمیان، نظام­الدین؛ جان فدا، رضا.(1393). بررسی تاثیر چرخش اجباری و داوطلبانه موسسات حسابرسی بر کیفیت حسابرسی، فصلنامه حسابرسی: نظریه و  عمل، (1)، 67-89.

*      رنجبر، هادی؛ حق دوست، علی اکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمدعلی؛  بهرامی، نسیم.(1391). نمونه­گیری در پژوهش های کیفی، مجله علوم پزشکی، (10)، 238-250.   

*      رویایی ، رمضانعلی ؛آذین فر،کاوه (1391). رابطه بین کیفیت حسابرسی و نوع صنعت، حسابداری مدیریت،19،15-30. 

*      صلاحی­نژاد، مریم؛ سعادت، شهرزاد.(1393). تاثیر اعتبار حسابرسی در جذب کمک­های بلاعوض در موسسات غیرانتفاعی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، (9)، 79-89.

*      صفری گرایلی، مهدی ؛ دهقان،فریبا (1396). کیفیت حسابرسی و ارزشگذاری بازار از نگهداشت وجه نقد شرکتها، حسابداری مدیریت،59،32-70.

*      صفری گرایلی، مهدی؛ ولیان، حسن.(1397). طراحی مدل و ارزیابی قابلیت­های موسسات حسابرسی در  ارتقای اعتماد اجتماعی، دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، (6)، 65-104.

*      عباس زاده، محمد.(1391). تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، جامعه شناسی کاربردی، (45)، 19-34.

*      فلاح شمس، میرفیض؛ نجفی، روح­الله؛ و معدنچی زاج، مهدی (1397). ارائه الگوی نظارت بر نهادهای مالی در بازار سرمایه ایران، فصلنامه بورس اوراق بهادار، (43)، 72-23.

*      کمانگر، محمد، قادری، فیروزه و کرمی، پیمان (1395). بررسی دقت روش وزن دهی آنتروپی شانون در تعیین عرصه های مناسب تغذیه مصنوعی دشت سرخون،  تحقیقات آب و خاک ایران، 74(2 ) ،247-258.

*      کمیته تدوین استانداردهای حسابرسی (1389). استانداردهای حسابرسی، سایر خدمات اطمینان بخشی و خدمات مرتبط، انتشارات سازمان حسابرسی.

*      محمدرضائی، فخرالدین؛ فرجی، امید(1398). معامای سنجش کیفیت حسابرسی در پژوهش­های آرشیوی، فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی،26 (1)،87-122.

*      مشایخی، بیتا،؛ مهرانی، کاوه؛ رحمانی، علی؛ مداحی، آزاده (1392). تدوین مدل کیفیت حسابرسی، فصلنامه بورس اوراق بهادار،6 (23)،103-137.

*      ناظمی اردکانی، مهدی؛ کاشف، میرعلی (1389). بهبود زنجیره تامین گزارشگری مالی، مجله حسابرس، (50).

*      نمازی، محمد؛ بایزیدی، انور؛ جبارزاده کنگرلویی، سعید (1390) . بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و مدیریت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، سال سوم، (9)،1-9.

*      نیکبخت، محمدرضا؛ رضایی، ذبیح­اله؛ منتی، وحید(1396). راهبردهای ارتقای کیفیت حسابرسی داخلی، مطالعات تجربی حسابداری مالی، (31)55،-70.

*      نیکبخت، محمدرضا؛ شعبان زاده ، مهدی؛ کنارکار ، امین (1395) . رابطه بین حق الزحمه حسابرسی و تجربه حسابرس با کیفیت حسابرسی، فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، 2(1)، 190-208

*      نیکبخت، محمدرضا؛ محمودی خوشرو، امید(1396). بررسی عوامل موثر بر کیفیت حسابرسی در ایران با توجه به شاخص­های هیئت نظارت بر حسابداری شرکت­های سهامی عام، فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی،24 (3)،441-462.

*      هشی، عباس؛ مظاهری فرد، کمیل (1392). بررسی رابطه بین اندازه موسسه حسابرسی و کیفیت، حسابرسی ، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 4 (17)،.51-34

*      Amira Ben, H., Chaker, A., & Hamdi Ben, N.(2018). Demand for audit quality in newly privatized firms in MENA region: Role of internal corporate governance mechanisms audit. Journal of Research in International Business and Finance,  (45),  334-348

*      Ardelean Alexandra.(2013). Auditors Ethics and their Impact on Public Trust, Procedia-Social and Behavioral Science, (92),55-60.

*      Arumega, Z.,  & Atika, Z.(2016). The Influence of Ethics, Experience and Competency toward the Quality of Auditing with Professional Auditor Scepticism as a Moderating Variable. Journal of Social and Behavioral Sciences, (219),  828-832

*      Branco, M.C., and Delgado, C. (2012). Business, Social responsibility, and corruption, Journal of public affairs,12(4) ,357-365.

*      Chaudhry, G., & Noel   , S. (2017). The impact of audit committee expertise on audit quality. Journal of The British Accounting Review,  49(6),  578-593.

*      Cheng, Ching-Hsue, and Lin, Yin. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation, European Journal of Operational Research, (142), 174-186.

*      DeFond, M. Zhang, J. (2014). A review of archival auditing research. Journal of Accounting and Economics,58(2-3) ,275-326.

*      Fiona, B., Jonathan, T., & Peter, W.(2015). Is audit quality impacted by auditor relationships?. Journal of Contemporary Accounting & Economics,  11(2),  166-181.

*      Francis,j. Olsson,P. and Schipper,K. (2006). Earnings Quality, Foundation and Trends in Accounting, 4( 1), 340–259.

*      Hart, O,D.( 2001). Financial contracting.Journal of Economic Literature,39(4).1079-1100.

*      Holesti, OR.( 1969). Content analysis for the social and humanities.Rreading MA:Addison-Wesley publising company.

*      IFAC, BRPG,(2009), Developments in the Financial Reporting Supply Chain, Resualts from a Glabal Study Among IFAC Member Bodies, Feb.

*      International Auditing and Assurance Standards Board. (2014). Audit Quality an IAASB Perspective.NEY YORK.USA.

*      Karjalainen. (2011). Audit Quality and Cost of Debt Capital for Private Firms:Evidence from Finlan, International Journal of Auditing , (15), 88-108.

*      Lawshe CH. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnoel Pschology.

*      Marcel H , Michelle M, &Roland Z . (2018). Does the Allocation of Audit Work Affect Audit Quality and Audit Fees?. Journal of Accounting in Europe, 1.5(1),. 55-80

*      Salvador,S., Elisabeth,C.,Gregorio,s.,& Andrea, M.(2018). Low-cost trends in audit fees and their impact on service quality. Journal of Business Research, ( 89), pp. 345-350

*      Schilder, A. (2011) . Audit quality an IAASB perspective. www.iaasb.org.

*      Schilder A. (2014). Record Use of Clarified International Standards on Auditing Amidst a Changing Audit Environment,www.ifac.org.

*      Silvano, C., Cristina, F., Giorgio, Gotti., & Stacy ,M.(2015). Audit firm rotation, audit fees and audit quality: The experience of Italian public companies. Journal of  International Accounting, Auditing and Taxation, ( 25), 46-66.

*      Veena L, B.,  Jodi L, G., Daniel, N  .( 2016). Audit Quality Indicators. Managerial Auditing Journal, 31 (8/9), 949-980

*      Weng, K.(2013). Application of the Fuzzy Delphi Method and the Fuzzy Analytic Hierarchy Process for the Managerial Competence of Multinational Cororation Executives.International journal of e-Education, e-Business, e0Management and e-Learning. 3(4), 313-317.

*      Wing, H., & Camillo, L. (2018). Ownership structure, audit quality, board structure, and stock price crash risk. Global Finance Journal, ( 37), 1-24