راهکارهای تقویت ایمن‌سازی گزارشگری مالی در ایران: رویکرد نظریه‌پردازی زمینه بنیان

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

قادر داداش‌زاده ¹ , حیدر محمدزاده سالطه ² , رضوان حجازی ³ , هوشنگ تقی‌زاده ⁴

1 - دانشجوی دکترای حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.
2 - دانشیار گروه حسابداری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
3 - استاد گروه حسابداری، دانشگاه خاتم، تهران، ایران.
4 - استاد گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/11/24 تاریخ پذیرش : 1398/01/26 تاریخ انتشار : 1399/01/01

کلید واژه: ایمن‌سازی گزارشگری مالی, راهکارهای ایمن‌سازی گزارشگری م, رویکرد زمینه بنیان,

چکیده مقاله :

گزارش‌های مالی مهم‌ترین منابع اطلاعاتی است که هدف آن فراهم کردن اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی بوده و بخش اعظمی از نیاز اطلاعاتی بازار سرمایه را تأمین می‌کند. در این پژوهش سعی بر آن است که به بررسی و ارائه راهکارهایی برایتقویت ایمن‌سازی گزارشگری مالی که منجر به شفافیت بازار سرمایه و افزایش کارایی اطلاعاتی بازار می‌گردد، با استفاده از رویکرد نظریه‌پردازی زمینه بنیان پرداخته می‌شود. جامعه آماری پژوهش، اساتید دانشگاه‌ها و خبرگان حرفه‌ای که در حوزه گزارشگری مالی صاحب‌نظر هستند، می‌باشد که با توجه به روش تحقیق، از روش نمونه‌گیری گلوله برفی یا زنجیره‌ای برای مصاحبه انتخاب شده‌اند. برای این منظور، با 23 نفر از اساتید دانشگاه و خبرگان حرفه‌ای گزارشگری مالی مصاحبه صورت گرفت. داده‌های پژوهش به کمک روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی که ویژه رویکرد نظریه‌پردازی زمینه بنیان است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مقوله‌های کلان، مقوله‌های اصلی و خرد مقوله‌ها (مفاهیم) استخراج گردید. راهکارهای عمده در زمینه ایمن‌سازی گزارشگری مالی از دیدگاه مشارکت‌کنندگان بیشتر مبتنی بر استقرار سیستم کنترل داخلی اثربخش، تقویت فرهنگ پاسخگویی- پاسخ‌خواهی، تقویت مکانیزم نظارتی و اصلاح ساختارهای آن، پیوستن به بازارهای جهانی، تقویت زیرساختارهای گزارشگری مالی، یکسان‌سازی با قوانین بین‌المللی و بهبود شرایط و اصلاح ساختار اقتصادی بوده است.

چکیده انگلیسی:

Financial Reports are the most important sources of information aimed at providing the necessary information for economic decisions and providing a large part of the information needs of the capital market. In this research, we try to explore and propose Strategies for Inhancing Financial Reporting Immunization that leads to transparency of the capital market and increase efficiency information market, is discussed using Grounded Theory approach. The statistical population of the study is the professors of universities and professional experts in the field of financial reporting that according to the research method snowball sampling or chains for interview were selected. In order to, interviews were conducted with 23 university professors and professional financial reporting experts. The data of the research was analyzed using the open, axial and selective coding method, which is specially based on the Grounded Theory approach and were extracted macrocategories, main categories and small categories (concepts). Major strategies in the field of Financial Reporting Immunization from the perspective of more contributors based on the deployment of an effective internal control system, strengthening responsiveness-response culture, strengthening its oversight mechanism and reforming its structures, joining the global markets, strengthening financial reporting infrastructures, aligning with international law, and improving conditions and reforming the economic fabric.

منابع و مأخذ:

*      اعتمادی، حسین؛ سپاسی، سحر و احمدیان، وحید. (1396). فراتحلیل اثرات پذیرش استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی بر کیفیت گزارشگری مالی، فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری، 6(24)،47-88.

*      اعتمادی، حسین و یارمحمدی، اکرم. (1382.)، عوامل موثر بر گزارشگری میان‌دوره‌ای به‌موقع، فصلنامه علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 19(38)، 87-99.

*      ایمان، محمدتقی. (1391 الف). روش‌شناسی پژوهش‌های کیفی، قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول.

*      ایمان، محمدتقی. (1391 ب). فلسفه روش پژوهش‌ در علوم انسانی، قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

*      بازرگان، عباس. (1391). مقدمه‌ای بر روش‌های پژوهش کیفی و آمیخته- رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: انتشارات نشر دیدار.

*      حسینی، سیدجواد و کرمشاهی، بهنام. (1391). بهبود گزارشگری مالی و حسابرسی، مجله پژوهش حسابداری، 7، 1-21.

*      خوزین، علی؛ طالب‌نیا، قدرت‌اله؛ گرکز، منصور و بنی‌مهد، بهمن. (1397). بررسی اثر ساختار مالکیت بر توسعه سطح گزارشگری پایداری، فصلنامه حسابداری مدیریت، 11(36)، 1-13.

*      رحمانی، علی و حسینی، سمیه. (1391). بررسی شفافیت صورتهای مالی بانک‌ها،فصلنامه تازه‌های اقتصاد، 135(1)، 78-82.

*      سادات سیدجمالی، ذکیه و دعائی، میثم. (1397). رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه‌گذاری با توجه به اثر تعدیل‌گری عدم تقارن اطلاعاتی و ساختار مالکیت، مجله رویکردهای پژوهشی در نوین مدیریت و حسابداری، 6، 126-110.

*      صمدی لرگانی، محمود. (1389). تبیین ارتباط بین شفافیت گزارشگری مالی با گزارشگری مالیاتی، رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات واحد تهران.

*      عربصالحی، مهدی و میرزایی، مهدی. (1395). کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی، مجله حسابدار رسمی، 33، 50-53.

*      عقیلی، محمدرضا. (1378). چگونگی بکارگیری استانداردهای حسابداری قراردادهای اجاره بلندمدت، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.

*      کاویانی، مریم. (1394). نگاهی به چالش‌های گزارشگری کنترل‌های داخلی در ایران، مجله حسابرس، 50-42.

*      گودرزی، احمد؛ بابازاده شیروان، هانی. (1394). بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و سررسید بدهیها با کارآیی سرمایه‌گذاری، فصلنامه حسابداری مدیریت، 8(27)، 105-117.

*      مدرس، احمد و حصارزاده، رضا.(1387). کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه‌گذاری، فصلنامه بورس و اوراق بهادار، سال اول، شماره 2، 116-85.

*      محمدیان، محمد و ستایش، محمدحسین. (1397). الگویی برای گزارشگری مالی و غیرمالی بانک‌ها: از طریق شاخص‌سازی گزارشگری شهروند شرکتی، فصلنامه پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 7(12)،43-70.

*      مرادی، مهدی؛ سلیمانی مارشک، مجتبی و باقری، مصطفی. (1394). عوامل موثر بر به‌هنگامی گزارشگری مالی با استفاده از تکنیک‌های شبکه عصبی مصنوعی و درخت تصمیم، فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری، 5(17)، 137-119.

*      مشایخ، شهناز؛ حکمت، هانیه و کاشف، معصومه. (1391). بررسی فاصله گزارشگری مالی از اهداف مورد نظر استانداردهای حسابداری در ایران، مجله پژوهش حسابداری، شماره 6، 24-1.

*      مهام، کیهان و تک روستا، مجید.(1391). شناخت موانع ارزیابی کنترل‌های داخلی در حسابرسی مستقل، فصلنامه دانش حسابرسی، سال دوازدهم، شماره 46، 79-62.

*      هندریکسون، الدون اس و ون‌بردا، مایکل‌اف. (1385). تئوری حسابداری، ترجمه علی پارسائیان، تهران: انتشارات ترمه.

*      وثوق آبکنار، وحید. (1389). دلایل عدم بکارگیری بخش‌هایی از استاندارد شماره 28 (فعالیت‌های بیمه عمومی) توسط شرکتها و موسسات صنعت بیمه ایران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.

*      وکیلی‌فرد، حمیدرضا و علی‌اکبری، مونا. (1388). تأثیر بکارگیری استانداردهای حسابداری بر کیفیت گزارشگری مالی، مجله حسابداری مدیریت، 2(3)،77-87.

*      یوسفی‌اصل، فرزانه؛ ملانظری، مهناز و سلیمانی ‌امیری، غلامرضا. (1395). تبیین مدل شفافیت گزارشگری مالی، فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری، سال چهارم، شماره 14، 38-1.