رکـود اقتصـادی و مدیریـت سـود

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

رافیک باغومیان ¹ , حجت محمدی ² , منصور طاهری ³

1 - استادیار گروه حسابداری دانشگاه شهید بهشتی
2 - کارشناس ارشد دانشگاه شهید بهشتی
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1395/01/30 تاریخ پذیرش : 1395/02/20 تاریخ انتشار : 1396/01/01

کلید واژه: مدیریت سود, نوسان‌های تولید ناخالص داخلی, رکود اقتصادی,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر رکود اقتصادی (رشد منفی تولید ناخالص داخلی[i]) بر مدیریت سود شرکت‌ها است. نمونه پژوهش شامل 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1388 تا 1393 بوده است.در این پژوهش برای سنجش مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی، از مدل تعدیل‌شده جونز استفاده شده است.تحلیل یافته‌های پژوهش با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان می‌دهد که میان رکود اقتصادی و مدیریت سود شرکت‌ها، رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، با افزایش رشد منفی تولید ناخالص داخلی، مدیران شرکت‌ها اقدام به مدیریت سود بیشتری می‌کنند تا بابهتر نشان دادن وضعیت مالی شرکت مانع از ورشکستگی شوند. علاوه بر این، نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که نوسان‌های تولید ناخالص داخلی به‌عنوان یکی از متغیرهای کلان اقتصادی می‌تواند برمدیریت سود تاثیرگذارباشد. به عبارت دیگر علاوه بر انگیزه های مدیریت سود مانند پاداش ، می توان رکود اقتصادی را یکی از عوامل تاثیر گزار بر مدیریت سود دانست.

چکیده انگلیسی:

In accounting literature, earnings management has been a considerable issue. Many variables influence earning management. The purpose of this study is to examine the relationship between economic downturn and earnings management.Statistical population of the research is listed companies in Tehran stock exchange between 2009 to 2014. In Statistical population, a sample of 115 companies is investigated to tests hypothesis.The study makes use of discretionary accruals as a proxy for earnings management. The modified Jones model is used to measure discretionary accruals. The ordinary least square method was used to test hypothesis. The findings of the study provide evidence that there is a direct and significant relationship between economic downturn and earnings management. In other words, in economic downturn, earnings management increases. Moreover, the results show that fluctuations of gross domestic product as a macroeconomic variable affect earnings management.

منابع و مأخذ:

*      انصاری، عبدالمهدی؛ دری، مصطفی و شیرزاد، علی، (1392) ،بررسی تاثیر محافظه کاری بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی، مدیریت سود و سطح و کلی مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی ‌پژوهشی حسابداری مدیریت، سال 6(19)، ص‌ص 48-31.

*      سماواتی، پیمان،(1388)، رابطه ابهام گزارشگری مالی و توزیع بازده سهام، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

*      شعری آناقیز، صابر، (1383)، نقش اطلاعات بنیادی حسابداری در پیش‌یبنی بازده سهام"، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.

*      کرمی‌، غلامرضا؛ مشایخی، بیتا؛ مهرانی،ساسان و مهرانی، کاوه، (1384)، نقش اقلام تعهدی اختیاری در مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 42، ص‌ص74-61.

*      مشایخ، شهناز؛ اربابی، زهراو رحیمی فر، معصومه، (1392)، بررسی انگیزه‌های مدیریت سود، پژوهش حسابداری، شماره 9، ص‌ص 47-25.

*      نمازی، محمد و غلامی، رضا، (1393)، تاثیر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی بر کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دانش حسابداری، سال 5(17)، ص‌ص 48-29.

*      نوروش، ایرج و حسینی، سیدعلی، (1388)، بررسی رابطه بین کیفیت افشا و مدیریت سود، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 55، ص‌ص 134-117.

*      نیکومرام،‌ هاشم؛ نوروش، ایرج و مهرآذین، علیرضا، (1388)، ارزیابی مدل‌های مبتنی بر اقلام تعهدی برای کشف مدیریت سود، پژوهش‌های مدیریت، شماره 82، ص‌ص 56-24.

*      دادنوش فر، علی؛ احمدی، محمدرمضان و گسکری، ریحانه،  (1390)، بررسی رابطه بین مدیریت سود و بازده واقعی و غیرعادی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ،فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، شماره 11 ، 143-119 .

*      مرادزاده فرد، مهدی؛ علیپور، زهرا و نظری، هماد، (1392)، بررسی خطای پیش بینی سود مدیریت و محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، شماره 7 ،.صص 34-20.

*      مدرس، احمد؛ قفقازی، زهرا و شاکری، امیر، (1388)، بررسی انگیزه های مدیریت سود در شرکت های پذیرفت شده در بورس اوراق بهادار تهران(صنایع نفتی ، شیمیایی و فلزی ) ،فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی،شماره 4،78-59 .

*      Bhattacharya, U., H. Daouk, and M. Welker(2003); "The World Price of Earnings Capacity", The Accounting Review, 78(3), pp. 41-78.

*      Charitou , A., N. Lambertides, and L. Trigeorgis (2011);"Distress Risk, Growth, and Earnings Quality", Abacus, 47(2), pp.158-181.

*      DeAngelo, H., L. DeAngelo, and D.J. Skinner (1994);"Accounting Choice in Troubled Companies", Journal of Accounting and Economics, 17(1-2), pp.113-143.

*      Dechow, P. M., R.G. Sloan and A.P. Sweeney (1995);"Detecting EarningsManagement", The Accounting Review, 70(2), pp. 193-225.

*      Dechow, P.M. (1994);"Accounting Earnings and Cash Flow as Measures of Firm Performance: The Role of Accounting Accruals", Journal of Accounting and Economics, 18(1), pp. 3-42.

*      Dechow, P.M. and I.D. Dichev (2002); "The Quality of Accruals and Earnings: The Role of Accrual Estimation Errors", The Accounting Review, 77, pp. 35-59.

*      DeFond, M. and J. Jiambalvo (1994);"Debt Covenant Violation and Manipulation of Accruals", Journal of Accounting and Economics, 17(1-2), pp.145-176.

*      DeGeorge, F., J. Patel, and R. Zeckhauser (1999);"Earnings Management to Exceed Thresholds", Journal of Business, 72, pp. 1-33.

*      Donelson D.C., R. Jennings, and J.M. McInnis(2010);"Changes over Time in the Revenue-Expense Relation: Accounting or Economics?",McCombs Research Paper. Available at: http://ssrn.com.

*      Eichengreen, B., Jung, N., Moch, S. and Mody, A.(2014);"The Eurozone Crisis: PhoenixMiracle or Lost Decade?", Journal of Macroeconomics, 39, 288-308.

*      Fern, R. H., B. Brown, and S.W. Dickey (1994);"An Empirical Test of Politically-Motivated Income Smoothing in the Oil Refining Industry", Journal of Applied Research, 10(1), pp.92-100.

*      Ganzach, Y. (1996);"Anchoring and Adjustment, Compatibility, and the Better Understanding of the Preference Reversal Phenomenon", Journal of Behavioral Decision Making, 9(2), pp.112-114.

*      Gruppe, M. and Lange, C. (2014);"Spain and the European Sovereign Debt Crisis", European Journal of Political Economy, 34, 3-8.

*      Habib, A., B. Huiyan, and A. Islam (2013);"Financial Distress, Earnings Management and Market Pricing of Accruals during the Global Financial Crisis",Managerial Finance, 39(2), pp.155-180.

*      Healy, P., and J. Wahlen (1999); "A Review of the Earnings Management Literature and Its Implications for Standard Setting", Accounting Horizons, 13(4), pp.120-152.

*      Hines, R. D. (1982);"The Usefulness of Annual Reports: The Anomaly between the Efficient Market Hypothesis and Shareholder Surveys", Accounting and Business Research, 12(48), pp.296-309.

*      Hong, K., and Tornell, A. (2005);"Recovery from a CurrencyCrisis: Some Stylized Facts", Journal of Development Economics, Vol.76 No.1,pp.71– 96.

*      Hong, K., Lee, J.W. and Tang, H. C. (2010);"Crises in Asia: Historical perspectives and implications", Journal of Asian Economics, Vol.21, pp.265–279.

*      Hong, K. and Tang, H.C. (2012);"Crises in Asia: Recovery and policy responses", Journal of Asian Economics, Vol.23, pp.654–668.

*      Honkapohja, S. (2014);"The Euro Area Crisis: A View from the North", Journal of Macroeconomics, 39, 260-271.

*      Iatridis, G., and A.I. Dimitras(2013); "Financial Crisis and Accounting Quality: Evidence from Five European Countries", Advances in Accounting Incorporating Advances in International Accounting,29,pp.154-160.

*      Jenkins D.S., G.D. Kane, and U.Velury (2009);"Earnings Conservatism and Value Relevance across the Business Cycle", Journal of Business Finance and Accounting,36(9), pp.105-141.

*      Jin, Q. (2005); "BusinessCycle, AccountingBehavior, Earning Management",Ph.D. Dissertation, Hong Kong University of Science and Technology.

*      Johnson, M. F. (1999);"Business Cycles and the Relation between Security Returns and Earnings", Review of Accounting Studies, 4(2), pp. 93-117.

*      Kaplan, R, and W. Roll (1973);"Accounting Changes and Stock Prices", Financial Analysts Journal, 29, 48-72.

*      Kamin, S. (1999);"The Current International Financial Crisis: How Much Is New?",Journal of International Money andFinance,Vol.18, pp.501-514.

*      Kyriakou, M.I., G. Iatridis, and A.I. Dimitras (2015); "Financial Crisis, GDP Variation and Earnings Management in Europe", Research in International Business and Finance, 78(4), pp. 338-354.

*      Riahi-Belkaoui, A., F.K. ALNajjar (2006); "Earning Opacity internationally and Elements of Social , Economic and Accounting order", Review of Accounting and Finance, 5, 189-203.

*      Richardson, S.A., R.G. Sloan,  M.T. Soliman,and I. Tuna(2005);"Accrual Reliability, Earnings Persistence and Stock Prices",Journal of Accounting and Economics, 39(3), pp.437-485.

*      Scott, R.W (2000);Financial Accounting Theory, 2^nded, New Jersey: Prentice Hall.

*      Tomy R.E. (2012); "Earnings Persistence over the Business Cycle", Working Paper. Stanford University.

*      Watts, R. L., and J.L. Zimmerman (1978); "Towards a Positive Theory of the Determination of Accounting Standards", The Accounting Review, 53(1), pp. 112-134.

*      Welker, M. (1995);"Disclosure Policy, Information Asymmetry, and Liquidity in Equity Markets", Contemporary Accounting Research, 11(2), pp.801-827