تبیین روابط میان کیفیت حسابرسی و کارایی عملیاتی شرکت با در نظر گرفتن معیار تداوم تصدی حسابرس در صنعت و اندازه حسابرس

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

فرزانه پورطاهر اقدم ¹ , هاشم نیکومرام ² , فریدون رهنمای رودپشتی ³

1 - دانشجوی دکتری رشته حسابداری، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت واقتصاد، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.
2 - استاد تمام دانشگاه ، گروه حسابداری و مدیریت ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، تهران ،ایران (نویسنده مسئول)
3 - استاد تمام دانشگاه ،گروه حسابداری و مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات ،تهران،ایران

تاریخ دریافت : 1401/07/21 تاریخ پذیرش : 1401/09/05 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: کیفیت حسابرسی, ویژگی‌های حسابرس, کمیته حسابرسی, کارایی عملیاتی شرکت, مدل پانل ایستا,

چکیده مقاله :

مطالعه حاضر به تبیین روابط میان کیفیت حسابرسی و کارایی عملیاتی شرکت با در نظر گرفتن معیار تداوم تصدی حسابرس در صنعت و اندازه حسابرس برای 108 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار طی بازه زمانی 1390 لغایت 1399 و با بکارگیری مدل پانل ایستا می‌پردازد. طبق نتایج تخمین مدل؛ زیر بخشهای ویژگی‌های کیفیت حسابرسی شامل؛ اندازه حسابرس و تداوم تصدی حسابرس بر کارایی عملیاتی شرکتهای بورسی معنی‌دار می باشند، بعبارتی درصورتی که اندازه حسابرس یک واحد افزایش یابد، کارایی عملیاتی شرکت ها 10 واحد افزایش می‌یابد و اگر تداوم تصدی حسابرس بعنوان شاخص کیفیت حسابرسی یک واحد افزایش یابد، کارایی عملیاتی شرکت ها 4 واحد افزایش می‌یابد. با توجه به نتایج این پژوهش می توان پیش بینی کرد، تداوم تصدی حسابرس و مؤسسات حسابرسی با اندازه بزرگ تر(مانند سازمان حسابرسی) نسبت به سایر مؤسسات، باعث افزایش قابلیت اتکای اقلام تعهدی واحدهای تجاری می شوند. بنابراین می توان به مجامع عمومی شرکت ها توصیه کرد که از مؤسسات حسابرسی بزرگتر برای حسابرسی شرکت خود استفاده کنند. در حالت کلی نقصان اطلاعات در بازار موجب افزایش هزینه مبادالات و ناتوانی بازار در تخصیص بهینه منابع می‌شود. اطلاعات که جزء جدایی ناپذیر فرآیند تصمیم‌گیری است، هر چه شفاف تر و قابل دسترس تر باشد، می تواند به اتخاذ تصمیمات صحیح تری در زمینه تخصیص بهینه منابع منجر گردد و در نهایت باعث کارایی تخصیصی و شفافیت بازار شود که هدف نهایی بازار سرمایه است.

چکیده انگلیسی:

The present study explains the relationship between the audit quality and the company's operational efficiency, taking into account the criterion of the auditor's tenure in the industry and the size of the auditor for 108 companies active in the stock exchange during the period from 2011 to 2020 and using the static panel model. According to the estimation results of the model; Subsections of audit quality features include; The size of the auditor and the continuity of the auditor's tenure are significant on the operational efficiency of listed companies, in other words, if the size of the auditor increases by one unit, the operational efficiency of the companies increases by 10 units, and if the continuity of the auditor's tenure as an indicator of the audit quality of a unit increases, the operational efficiency increases. Companies increase by 4 units. According to the results of this research, it can be predicted that the continuity of tenure of auditors and audit institutions with larger size (such as audit organization) compared to other institutions, increases the reliability of accrual items of commercial units. Therefore, it can be recommended to the general assemblies of the companies to use larger audit institutions for the audit of their company. Information that is an inseparable part of the decision-making process, the more transparent and accessible it is, it can lead to more correct decisions in the field of optimal allocation of resources.

منابع و مأخذ:

اورادی، جواد؛ لاری دشت بیاض، محمود و سالاری فورگ، زینب. (1395). بررسی رابطه بین ویژگی‌های کمیته حسابرسی و عملکرد شرکت‌. دانش حسابداری مالی، 3(4) 131-152.

بیگی، فروغ و بخشی نژاد، محمود. (1396). بررسی اثر جنسیت شریک موسسه حسابرسی بر کیفیت حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی در شرکت های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. کنفرانس ملی پژوهش های نوین در مدیریت و حسابداری، صص1-17.

پزشکیان، علیرضا و حسینی ازان اخاری، سید مهدی. (1396). بررسی رابطه مدت تصدی حسابرس با کیفیت حسابرسی. دانش حسابرسی، ۱۷(۶۷)، ۲۳۵-۲۶۴.

تقوی فرد، محمد تقی؛ نوروزی؛ اشرف و حسن پور، سیدمصطفی. (1396). سنجش کیفیت حسابرسی شرکت‌ها با استفاده از مدل درخت احتمال (مورد مطالعه: شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران). پژوهش‎های نوین در حسابداری و حسابرسی، 1(3)، 39-75.

دریائی، عباسعلی و عزیزی، اکرم. (1397). رابطه اخلاق، تجربه و صلاحیت حرفه‌ای حسابرسان با کیفیت حسابرسی (با توجه به‌ نقش تعدیل‌کننده شک و تردید حرفه‌ای). دانش حسابداری مالی، 5(1)، 79-99.

عباس زاده، محمدرضا؛ فکور، حسین و قناد، مصطفی. (1396). بررسی رابطه ویژگی‌های کمیته حسابرسی و حق‌الزحمه خدمات حسابرسی. دانش حسابداری مالی، 4(3)، 47-64.

علی پور، صفدر؛ امیری، اسماعیل و همتی، حسن. (1396). تأثیر شاخص های کیفیت حسابرسی بر ارتباط بین دستکاری سود و سرمایه گذاری بیش از حد، دانش حسابرسی، ۱۷ (۶۸)، ۱۶۹-۱۹۱.

علی پور، صفدر؛ امیری، اسماعیل و همتی، حسن. (1396). تأثیر شاخص های کیفیت حسابرسی بر ارتباط بین دستکاری سود و سرمایه گذاری بیش از حد، دانش حسابرسی، ۱۷ (۶۸)، ۱۶۹-۱۹۱.

علوی، سید مصطفی, معماریان, محسن. (1400). ویژگی های حسابرس و احتمال ورشکستگی. پژوهش های تجربی حسابداری، 11(2)، 159-182.

     کردستانی، غلامرضا؛ رضازاده، جواد؛ کاظمی علوم، مهدی و عبدی، مصطفی. (1397). بررسی تأثیر تمرکز بازار حسابرسی بر حق‌الزحمه و کیفیت حسابرسی. پژوهش های حسابداری مالی، 10(2)، 65-84.

      صفرزاده, محمدحسین, هوشمند کاشانی, عباس. (1399). ویژگی‌های حسابرس، گرایش‌های حرفه‌ای و تجاری، و تأثیر آن‌ها بر کیفیت حسابرسی. مطالعات تجربی حسابداری مالی, 17(68), 145-165.

      شهرکی، مهنوش، اثنی عشری، حمیده، کارگذار، ابوالفضل. (1400). رابطه سبک کاری حسابرس امضاء‌کننده گزارش حسابرسی با مقایسه پذیری سود: با تأکید بر ویژگی‌های حسابرس. مجله دانش حسابداری

       مشایخی، بیتا؛ عمرانی، حامد و آخوی، امید. (1397). تخصص شریک حسابرسی در صنعت و کیفیت حسابرسی: نقش استراتژی‌های صاحبکار. پژوهش های تجربی حسابداری، 30، 105-125.

      مشایخی، بیتا؛ عمرانی، حامد و آخوندی، امید. (1397). تخصص شریک حسابرسی در صنعت و کیفیت حسابرسی: نقش استراتژی‌های صاحبکار. پژوهش های تجربی حسابداری، 30، 105-125.

       نونهال نهر، علی اکبر و اکبرپور، سعید. (1398). بررسی تاثیر تجربه حسابرس بر حق الزحمه حسابرسی و کیفیت حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 2(6)، 1-16

Abid, A., Shaique, M. and Anwar ul Haq, M. (2018). Do Big Four Auditors Always Provide Higher Audit Quality? Evidence from Pakistan, International Journal o f Financial Studies, 6, 58

Alzoubi, E. (2017). Audit quality, debt financing, and earnings management: Evidence from Jorden. Journal of International Accounting, (17), 170–189

Aroun, R, N., & Tolouie, K. (2020). Effects of the Boards Ownership and Oversight Structure and Audit Characteristics on Earning Management. Emperical Research In Accounting,34 (4) ,299-325

Akhalumeh, P., Agweda, F. and Ogunkuade, Z. (2017). Corporate characteristics and audit quality: evidence from quoted firms in Nigeria. Journal of Scientific Research and Studies, 4(3), 59-66

Amer, M., Aiman A.R. and Shehata E.S.H. (2014).Audit Committee Characteristics and Firm Performance: Evidence from Egyptian Listed Companies. Proceedings of 6th Annual American Business Research Conference, ISBN: 978-1-922069-52-8

Barun, M. , Jokar, H. , Shamsaldini, K. , & Hamze Nejad, S. (2020). Audit Quality Moderating Effects On The relation between Accounting Information Quality and Investment Efficiency. Emperical Research In Accounting. 34 (4) , 271-298.

Chaney, P.K., Jeter, D.C., Shivakumar, L. (2004), “Self-Selection of Auditors and Audit Pricing in Private Firms. The Accounting Review, 79 (1), PP. 51–72.

DeAngelo, L. (1981), “Auditor Size and Audit Quality”, Journal of Accounting and Economics, 3, PP. 297−322.

He, X., Pittman, J.A. Rui, O.M. and Wu, D. (2017). Do Social Ties between External Auditors and Audit Committee Members Affect Audit Quality?. Available at SSRN: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2868205

Lee, H.S., Nagy, A.L. and Zimmerman, A.B. (2019). Audit Partner Assignments and Audit Quality in the United States. The Accounting Review, 94(2), 297-323

Laitinen, E.K. and Laitinen, T. (2014). A probability tree model of audit quality. European Journal of Operational Research, 243, 665–677.

Sultana, N., Singh, H. and Rahman, A. (2019). Experience of Audit Committee Members and Audit Quality. European Accounting Review, https://doi.org/10.1080/09638180.2019.1569543

uyono, E. (2012). Determinant Factors Affecting Audit Quality: An Indonesian Perspective. Global Review of Accounting and Finance, 3(2), 42-57

ahmatkesh, S. and Rezazadeh, J. (2017). The effect of auditor features on audit quality. Tékhne, 15(2), 79-87.