بررسی اثر میانجی حسابداری مدیریت زیست محیطی بر رابطه بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی با در نظر گرفتن نقش تعدیلگری مدیریت ریسک
محورهای موضوعی : حسابداری مدیریتمحمدرضا فصیحی هرندی 1 , امیرحسین تائبی نقندری 2 , مهدی بهار مقدم 3 , حدیث زینلی 4
1 - دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
2 - استاديار، گروه حسابداري، دانشگاه آزاد اسلامي، كرمان، ايران
3 - دانشيار، گروه حسابداری، دانشگاه شهيد باهنر کرمان، کرمان، ایران
4 - استادیار، گروه حسابداري، دانشگاه آزاد اسلامي، كرمان، ايران
کلید واژه: تعهد مدیریت ارشد, عملکرد زیست محیطی, حسابداری مدیریت زیست محیطی, مدیریت ریسک شرکت,
چکیده مقاله :
این پژوهش مفهومِ اثر گزارشگری تعهد مدیریت ارشد بر عملکرد زیست محیطی را با نقش میانجی گزارشگری حسابداری مدیریت زيست محيطی و نقش تعدیلگر مدیریت ریسک با هم ادغام می‌کند. پس از اعمال محدویت‌ها، تعداد 67 شرکت از بین شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شدند. داده‌های مربوط به متغیرهای تحقیق در بازه زمانی 1391 تا 1400 جمع‌آوری شدند؛ و روابط بین متغیرها و فرضیه‌های پژوهش، بر اساس مدل‌های رگرسیونی (روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته و لجستیک) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بین تعهد مدیریت ارشد و حسابداری مدیریت زیست محیطی و همچنین بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی شرکت رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. حسابداری مدیریت زیست محیطی نقش میانجی‌گری جزئی در رابطه بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی ایفا می‌کند. مدیریت ریسک شرکت به عنوان یک متغیر تعدیل‌گرِ خالص موجب تقویت رابطه بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی می‌گردد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تعهدات فردی مدیران به محیط‌زیست به طور مستقیم با اقدامات زیست محیطی آنها در ارتباط است؛ و همچنین اطلاعات حسابداری مدیریت زيست محيطی به مدیران در تدوین شاخص‌های عملکرد محیطی کمک می‌کند؛ و با افزایش مدیریت ریسک در شرکت، مدیران ارشد متعهد به مسائل محیط‌زیستی قادر خواهند بود عملکرد زیست محیطی شرکت را بهبود بخشند.
This study examines the impact of top management commitment on environmental performance. It also considers the mediating role of environmental management accounting and the moderating role of risk management. After applying the restrictions, 67 companies selected among the companies listed on the Tehran Stock Exchange. The data of research variables have been collected from 2012 to 2021. The regression models used to test the hypotheses and the relationships between variables. The results indicate a positive and meaningful relationship between top management commitment and both environmental management accounting and environmental performance. Environmental management accounting mediates the relationship between top management commitment and environmental performance. The company’s risk management strengthens this relationship as a moderating variable. Therefore, we can conclude that managers' personal commitments to the environment directly related to their environmental actions. Environmental management accounting information helps managers to develop environmental performance indicators. By increasing risk management, managers committed to environmental issues will be able to improve the company's environmental performance.
اسماعیل‌زاده، علی و کیوانفر، مختار.(۱۳۹7)، رابطه بین استحکام مدیریت، مدیریت سود و ارزش شرکت‌ها، پژوهش هاي حسابداري مالي و‌حسابرسي، سال دهم، شماره 39، صص 81-106.
بهاروند، اردشیر و حیدری دستجردی، زهرا.(۱۳۹4)، بررسی تاثیر اندازه و سن شرکت‌ها بر تجدیدارائه صورت‌های مالی، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری. https://civilica.com/doc/554826
تائبي نقندري، اميرحسين؛ تائبي نقندري، علی؛ عباس زاده، مهری.(۱۳۹۶)، تأثیر تعدیلگری اندازۀ شرکت بر رابطۀ بین حاکمیت شرکتی و عملکرد، مجله دانش حسابداري، دوره ۸، شماره ۱، صص. ۱۵۵-۱۸۲.
راجي‌زاده، سپيده؛ تائبي نقندري، اميرحسين؛ زينلي، حديث.( 1400 )، تأثير ميانجي شتاب سود در رابطه بين شكنندگي سهام و سرعت هم‌گرايي قيمت سهام. تحقيقات مالي، دوره ۲۳، شماره ۳، صص 376-403.
سلیمانی، غلامرضا و مجبوری یزدی، هدی. (1398)، بررسی تاثیر استراتژی زیست محیطی، عدم اطمینان زیست محیطی و تعهد مدیریت ارشد بر عملکرد زیست محیطی شرکتی: نقش حسابداری مدیریت زیست محیطی، نشریه حسابداری مدیریت، دوره 12، شماره 43، صص 78 تا 104.
سعیدی، پرویز؛ عرب، روح اله؛ کم، عبدالطیف. (1399). بررسی اثر میانجی حسابداری مدیریت زیست محیطی بر رابطه بین عوامل اثرات زیست محیطی، عدم اطمینان زیست محیطی و تعهد مدیران سطح بالا با عملکرد زیست محیطی شرکت (مورد مطالعه: شهرک صنعتی آق قلا گرگان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی گلستان.
طالب‌نيا، قدرت اله؛ علیخانی، راضیه؛ مران جوری، مهدی.(1391)، ارزيابي کميت و ماهيت افشاي اطلاعات حسابداري زيست محيطي و اجتماعي در ايران، بررسي‌هاي حسابداري و حسابرسی، دوره 19، شماره 69، صص 43-60
محمدپور، بیتا.(۱۳۹۶)، ارتباط حسابداری محیط‌زیست بر شاخص‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های صنعتی، چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، تهران، دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران
مشایخی، بیتا و فرهادی، سوران.(1392)، تاثیر اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت افشا و هزینه حقوق صاحبان سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداري مدیریت، سال ششم، شماره 19، صص 101-115.
میری، معصومه.(1396)، عوامل و موانع موثر بر اجرای حسابداری مدیریت محیط‌زیست، ششمین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین،گرگان،https://civilica.com/doc/691251
Burritt, R.L., and S. Schaltegger. 2010. Sustainability accounting and reporting: fad or trend. Account Audit. Account. J. 23 (7): 829-846.
Cameron, A.D., and Trivedi. PK. 2010. Microeconometrics using Stata. Texas, Stata Press.
Christmann, P. 2000. Effects of best practices on environmental management on cost advantage: the role of complentary asset. Academy of Management Journal 43(4): 663-680.
Deswanto, S.V., and S.V, Siregar. 2018. The Associations between Environmental Disclosures with Financial Performance, Environmental Performance, and Firm Value. Social Responsibility Journal 14 (1): 180-193
Deegan, C., M. Rankin, and J.Tobin. 2002. An examination of the corporate social and environmental disclosures of BHP from 1983–1997—A test of legitimacy theory. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 15(3): 312–343.
Dixon-Fowler, H.R., A.E. Ellstrand, and J.L. Johnson. 2017. The role of board environmental committees in corporate environmental performance. J. Bus. Ethics 140 (3): 423-438.
Ferreira, A., C.Moulang, and B.Hendro. 2010. Environmental management accounting and innovation: an exploratory analysis. Account Audit. Account. J. 23 (7): 920-948.
Gordon, L. A., M. P. Loeb, and C. Y.Tseng. 2009. Enterprise risk management and firm performance: A contingency perspective. Journal of Accounting and Public Policy 28 (4): 301-327.
Heras-Saizarbitoria, Inaki. 2011. Mapping out ISO 9001, ISO 14001 and other management system standards. International Journal of Productivity and Quality Management 8(1): 33-44.
Khan, S., V. Chouhan. B. Chandra and S.Wami. (2012). Measurement of Value Creation Vis-À-Vis EVA: Analysis of Select BSE Companies. Pacific Business Review International 5(3): 114-131.
Liu, Z., Bai, Y. 2022. The impact of ownership structure and environmental supervision on the environmental accounting information disclosure quality of high-polluting enterprises in China. Environ Sci Pollut Res 29, 21348–21364.
Mathieu, J. E., and S. R. Taylor. 2006. Clarifying conditions and decision points for mediational type inferences in organizational behavior. Journal of Organizational Behavior 27(8): 1031-1056.
Perez, E.A., C.C. Ruiz, and F.C. Fenech. 2007. Environmental management systems as an embedding mechanism: a research note. Account Audit. Account. J. 20 (3): 403-422.
Pulic, A. 2004. Intellectual Capital – Does It Create of Destroy Value? Measuring Business Excellence. 8(1): 62-68.
Rodrigue, M., M. Magnan, and E. Boulianne. 2013. Stakeholders' influence on environmental strategy and performance indicators: a managerial perspective. Manag. Account. Res. 24 (4): 301-316.
Sarbanes-Oxley. 2015. Guide Enterprise Risk Management- Integrated Framework. Sarbanes-Oxley Guide for Finance and Information Technology Professionals: 224–232. doi:10.1002/9781119201939.app4
Sarumpaet, S. 2005. The Relationship between Environmental Performance and Financial Performance amongst Indonesian Companies Jurnal Akuntansi & Keuangan. 7(2): 89- 98.
Sharma, S., R.M. Durand, and O. Gur-Arie. 1981. Identification and analysis of moderator variables. Journal of Marketing Research, 18(3): 291-300.
Spencer, S.Y., C. Adams, and P.W.S.Yapa. 2013. The mediating effects of the adoption of an environmental information system on top management's commitment and environmental performance. Sustain. Acc., Manage. J. 4 (1), 75-102.
Stewart G. B. 1991. The Quest for Value .Harper Collins Publishers, inc.p:179-220.
Nguyen THH, MH. Elmagrhi, CG. Ntim, and Y. Wu (2021) Environmental performance, sustainability, governance and financial performance: Evidence from heavily polluting industries in China. Bus Strat Env. 30:2313–2331. https://doi.org/10.1002/bse.2748.
Yawi, Li, Y., Gong, M., Zhang, X., Koh, L. 2017. The impact of environmental, social, and governance disclosure on firm value: The role of CEO power, The British Accounting Review (2017), doi: 10.1016/j.bar.2017.09.007.
