مبانی فقهی جاسوسی

محورهای موضوعی : جامع الفقهیه

زهرا قدسی ¹

1 - استاد مدعو دانشگاه پیام نور، واحد هشتگرد، گروه فقه وحقوق، هشتگرد، ایران

تاریخ دریافت : 1392/06/28 تاریخ پذیرش : 1392/09/10 تاریخ انتشار : 1392/07/01

کلید واژه: جاسوس, جاسوسی رایانه­ ای, جرم رایانه­ ای,

چکیده مقاله :

جاسوسی از جرایمی است که هم به صورت سنتی و هم به صورت رایانه ای جرم انگاری شده است. با این که هیچ جامعه ای از به کارگیری جاسوسی مستثنی نمی باشد اما امنیت کشور ها ایجاب می کند که این مقوله بیشتر مورد توجه قرار گیرد . گاهی این جرم با خیانت به کشور چنان امتزاج می یابد که تشخیص آن ها را از هم دشوار می سازد و علم حقوق را به چالش می کشد. پژوهش حاضر، این جرم را در ابعاد مختلف فقهی و حقوقی مورد بررسی قرارداده است.

چکیده انگلیسی:

Spying is a bond of crime that of criminology in both of traditional and computer.by this matter that any social aren’t excepting to use of spying but security of countries necessitating paying more attention to this topic. Sometimes this crime being mixed with treachery to country that make difficult to distinguish them from each other and make difficulty science of low. This research of dimension Islamic jurisprudence and legal.

منابع و مأخذ:

قرآن کریم

نهج البلاغه ، ترجمه: عابدینی مطلق، کاظم، انتشارات آفرینه، چاپ سوم، تهران، 1379ش.

ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب، چ2، بیروت، دارالاحیا التراث العربی، 1408ق، ج2.

اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، چ7، تهران، نشر میزان، 1384ش، ج1.

اندلمن، دیوید و دمارانش، کنت، جنگ جهانی چهارم: دیپلماسی و جاسوسی در عصر خشونت، ترجمه کیانتاژ، سهیلا، انتشارات اطلاعات، تهران، 1380ش.

اولریش، زیبر، جرایم رایانه­ای، ترجمه: نوری، محمدعلی؛ نخجوانی، رضا؛ رحیمی، احمد؛ بختیاروند، مصطفی، بی­چا، تهران، گنج دانش، 1390ش.

آقاخانی، سجاد، بررسی راهکارهای مبارزه با جرایم رایانه ای با توجه به مقررات داخلی وو بین المللی(پایان نامه کارشناسی ارشد) دانشکده علوم انسانی، 1388ش.

بابایی، حسن، جاسوسی از دیدگاه حقوق بین الملل، بی­چا، تهران، گنج دانش، 1388ش.

بای، حسین­علی و پور قهرمان، بابک، بررسی فقهی حقوقی جرایم رایانه ای، بی­چا، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1388ش.

پورسیدرضا، سید مجتبی، بررسی فقهی تجسس در اسلام (پایان نامه کارشناسی ارشد)، کرج، دانشگاه آزاد، 1385ش.

ترکی، غلامعباس ، جرایم علیه محرمانگی داده ها در سیستم رایانه ای و مخابراتی، ماه­نامه دادرسی، تهران، سازمان قضایی نیروهای مسلح، 1389ش، ش77-78.

خرم آبادی، عبدالصمد، جزوه درسی جرایم رایانه ای و اینترنتی ویژه کارآموزان قضایی،1390ش.

دزیانی، محمدحسن، جرایم کامپیوتری و مقررات لازم در حقوق جزای ماهوی، بی­چا، بی­جا، بی­تا، ج1.

دهخدا، علی اکبر، لغت­نامه، بی­چا، تهران، دانشگاه تهران، 1349ش،ج5.

رهامی، محسن و پرویزی، سیروس، جاسوسی رایانه ای در حقوق ایران و وضعیت بین المللی آن، فصلنامه حقوقی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، ،دوره42، ش3، 1391ش.

ریچلسون، جفری، سازمان­های جاسوسی جهان، ترجمه ساعدی، بابک، بی­چا، تهران، انتشارات کیهان، 1377ش.

زمخشری، محمود، الکشاف ، بی­چا، بیروت، دارالکتب العربی، بی­تا، ج2.

زینلی ، محمدرضا، جرم سیاسی و حقوق جزای اختصاصی اسلام(مطالعه تطبیقی)، بی­چا، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1378ش.

شامبیاتی، هوشنگ، حقوق کیفری اختصاصی، بی­چا، تهران، انتشارات ژوبین، 1376ش، ج3

طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، چ1، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1367ش، ج9.

عمید، حسن، فرهنگ عمید، بی­چا، تهران، نشر فرهنگ اندیش­مندان، 1388ش.

فراشائیان، فرحناز، بررسی جرایم اینترنتی در فقه و حقوق موضوعه (پایان نامه کارشناسی ارشد)، تهران، دانشگاه آزاد تهران شمال، 1384ش.

کاشانی، فتح الله، تفسیر منهج الصادقین، بی­چا، بی­جا، موسسه تحقیقاتی و نشر معارف اهل بیت (ع)، بی­تا، ج4.

کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، بی­چا، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامی، 1365ش، ج2.

گارو، رنه، مطالعات نظری و علمی از حقوق جزا، ترجمه: نقابت، سید ضیاء الدین، بی­چا، تهران، انتشارات ابن سینا، 1344ش.

گلدوزیان، ایرج، حقوق جزای اختصاصی، چ11، تهران، دانشگاه تهران، 1384ش، ج1.

گلدوزیان، ایرج، بایسته های حقوق جزای اختصاصی، چ1، تهران، نشر میزان، 1388ش.

لشجوده، رحمان، جاسوسی علیه امنیت داخلی ایران، کرج، پایان نامه کارشناسی ارشد، پیام نور، 1388ش.

مجیدی، محمود، حقوق کیفری اختصاصی، جرایم علیه امنیت، بی­چا، تهران، میزان، 1386ش.

محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، بی­چا، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1362ش، ج2.

المقری الفیومی، احمدبن محمد بن علی، مصباح المنیر، بی­چا، قاهره، مطبعه الیمینه، 1325، ج1.

مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، چ17، تهران، دارالکتب اسلامی، 1374ش، ج7.

موسوی بجنوردی، سید محمد، مجموعه مقالات فقهی و حقوقی، فلسفی،اجتماعی، جرم سیاسی در حقوق کیفری اسلام ،چ1، بی­جا، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، 1385ش، ج6.

نظافت، فرامرز، تفاوت جرایم امنیتی و سیاسی(پایان نامه کارشناسی ارشد)، قم، وزارت علوم و تحقیقات و فن آوری، 1381ش.

نوری طبرسی، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بی­چا، قم، موسسه آل البیت، 1365ش، ج9و11.

واقدی مغاری، محمدبن عمر، تاریخ جنگ­های پیامبر، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، بی­چا، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1361ش، ج1.