کشف حقیقت نهفته در حدود ؛هماهنگی با سیاست جنایی بین الملل و ظرفیت های فقه امامیه

محورهای موضوعی : فقه الجزاء

الهه کراچیان ¹ , علی واعظ طبسی ² , عباس شیخ الاسلامی ³

1 - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
2 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
3 - دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/02/30 تاریخ پذیرش : 1401/07/26 تاریخ انتشار : 1402/09/30

کلید واژه: حدود, سیاست جنایی بین الملل, کرامت انسانی, اجتهاد, عرف,

چکیده مقاله :

سیاست جنایی در هر عصری به‌عنوان راهی برای مبارزه با جرم باتوجه‌به دگرگونی‌های اجتماعی، متغیر است. با توجه به موقعیت یافتن انسان در کانون توجهات و حفظ کرامت انسانی این سیاست دستخوش تحولات قابل‌توجهی گردیده است و منجر به طرح مباحث حقوق بشری گردیده و در اسناد بین‌المللی انعکاس ویژه‌ای یافته است به طوری که جامعه بین‌المللی را ملزم به رعایت و همسویی با این سیاست‌ها می‌نماید. قانون کیفری اسلام دارای زیرساخت‌ها و بنیادهای ویژه‌ای می‌باشد که در بعضی از نقاط با این تحول به نظر ناهمگون می‌رسد ظاهرا میان سیاست جنایی بین المللی و اسلام ناهماهنگی به نظر می رسد اما شباهت های بین دو این نظام بیشتر از آن چیزی است که در دنیای علم و سیاست بیان میشود.قانون اسلام براساس منطق منحصر به فردی عمل می کند که نمی تواند از طریق دسته بندی های ارائه شده توسط حقوق بین الملل کلاسیک ترسیم شود هدف از این پژوهش آن است تااستفاده از روش توصیفی تحلیلی , و با توجه به سیاست نوین جنایی و مبانی شرعی و ظرفیت‌های فقه اسلامی که بیشتر مبتنی بر ظرفیت ذاتی احکام اسلامی برای جهانی‌شدن می باشد به بیان نکات افتراق و تشابه پرداخته و سپس با ارائه راه حل هایی نظیر تحول و تغییر درمنابع اجتهاد ، اثبات طریقیت داشتن مجازات های اسلامی براساس ادله عقلی و نقلی، پذیرش امضایی بودن مجازات‌های بدنی بر اساس پذیرش حجیت سیره عقلا و عدم حجیت خبرواحد در امور مهمه، ، نکات افتراق را نیز به همسویی و همراهی تبدیل نماید

چکیده انگلیسی:

Criminal policy varies in every era as a way to fight crime according to social transformations. Considering the position of human being in the center of attention and preserving human dignity, this policy has undergone significant changes and has led to the discussion of human rights and has been specially reflected in international documents so that the international community is required to comply and align with these policies. shows The criminal law of Islam has special infrastructures and foundations that seem inconsistent with this development in some places. Apparently, there seems to be a mismatch between the international criminal policy and Islam, but the similarities between the two systems are more than what is seen in the world of science. and politics are expressed. Islamic law operates based on a unique logic that cannot be drawn through the categories provided by classical international law. The purpose of this research is to use the descriptive-analytical method, and with regard to politics Modern criminal and Sharia foundations and capacities of Islamic jurisprudence, which is mostly based on the inherent capacity of Islamic rulings for globalization, expressed the points of difference and similarity, and then by presenting solutions such as evolution and change in the sources of ijtihad, proved the method of having Islamic punishments based on evidence. rationally and figuratively, accepting the signature of corporal punishments based on the acceptance of the validity of the rational way of life and the lack of the validity of the single news in important matters, should also turn the points of difference into alignment and companionship

منابع و مأخذ:

منابع و ماخذ
قرآن الکریم
1. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین (1409ق). کفایه الاصول. موسسه آل البیت علیهم السلام.
2. ابن ادریس، محمد بن منصور حلی. (ق1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. انتشارات اسلامی.
3. ابن همام، محمدبن عبدالواحد. (1319). فتح القدیر (ج 1). دار احیاء الثرات العربی.
4. اردبیلی، محقق احمد. (بی تا). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان (ج 14).
5. امیرارجمند، اردشیر (1381). مجموعه اسناد بین المللی حقوق بشر. قسمت اول، اسناد جهانی (ج 1). انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
6. بهسودی، واعظ، و سرور، سید محمد (1386). مصباح الاصول (تقریر ابحاث سید ابوالقاسم موسوی خویی، ج 3)، نجف.
7. حرعاملی، محمد بن حسن (1414ق). وسائل الشیعه. دارالکتب الاسلامیه.
8. حسینی یار، حسن، سلطانی، عباس علی، و علمی سولا، محمدرضا (1396). حجیت خبر واحد درامور مهمه، نشریه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، (16).
9. حلاق، وائل (1386). تاریخ تئوری‌های اسلامی مقدمه‌ای براصول فقه سنی. نشر نی.
10. حلّى، فخر المحققين، محمد بن حسن بن يوسف(1387ه ق )،ايضاح الفوائد في شرح مشكلات القواعد، 4 جلد، مؤسسه اسماعيليان، قم - ايران، اول،
11. خسروشاهی، قدرت الله، و سلطانی، مسعود (1395). الزامات حقوق بشری مجازات‌ها، مجله حقوقی دانشگاه اصفهان، دوره3(شماره4)
12. خمینی، سید روح الله (1379). تحریر الوسیله، قم: بی نا.
13. خمینی، سید روح الله (1374). صحیفه نور. چاپ دوم، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
14. خوانساری، سید احمد (1355). جامع المدارک. انتشارات مکتبه الصدوق.
15. دلماس‏مارتی، میری (1381). نظام‌های بزرگ سیاست جنایی. ترجمه علی حسین نحفی ابرندآبادی، تهران: انتشارات میزان.
16. زمخشری، محمود بن عمر، و حسین احمد، مصطفی ( ۱۴۰۷–۱۴۱۴) الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. ۴ ج. بیروت - لبنان: دار الکتاب العربي
17. عاملی،زین الدین بن علی (شهیدثانی) (1382). الروضة البهیة. مکتب نوید اسلام.
18. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر، و ابن‌عباس، عبدالله بن عباس(ق.1404) الدر المنثور في التفسیر بالمأثور. ۶ ج. قم - ایران: مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي (ره)
19. شحرور، محمد (1992م). الکتاب والقرآن: قرائه معاصره. قاهره و دمشق: سینا للنشر.
20. شمس‌الدین ابراهیم، آلوسی ( ق۱۴۱۵–۱۴۱۶). روح المعاني في تفسیر القرآن العظیم و السبع المثاني. ۱۶ ج. بيروت: دار الکتب العلمية.
21. شیخ انصاری، مرتضی (1379). فرائد الاصول. قم:مطبوعات دینی.
22. شیخ طوسی، محمد بن حسن. (1417ق). العده فی اصول الفقه. قم: علاقبندیان.
23. طباطبایی، محمد حسین، و موسوی، محمد باقر (1378)، تفسیر المیزان (ترجمه). ۲۰ ج. قم ایران: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. دفتر انتشارات اسلامی،
24. طبرسی، فضل بن حسن ( 1384)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن. انتشارات ناصرخسرو،
25. طبرسی، فضل بن حسن، رسولی، هاشم، مسترحمی، هدایت‌‌الله، میر باقری، ابراهیم، صحت، علی، نوری همدانی، حسین، نجفی، ضیاء الدین، و دیگران. (۱۳۵۰–۱۳۵۱) ترجمه تفسير مجمع البيان. ۲۷ ج. تهران ، فراهانی.
26. طبرسی، فضل بن حسن، و گرجی، ابوالقاسم (۱۳۷۷–۱۳۷۸)، تفسير جوامع الجامع. ۴ ج. قم - ایران: حوزه علميه قم. مرکز مديريت.
27. طبری، محمد بن جریر (ق1412)جامع البیان فی تفسیر القرآن (تفسیر الطبری). ۳۰ ج. بیروت - لبنان: دار المعرفة.
28. طه، محمد محمود. (بی تا). الرساله الثانیه من الاسلام. سودان.
29. طوسی، محمد بن حسن، آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، و عاملی، احمد حبیب (بی تا)، التبيان في تفسير القرآن. ۱۰ ج. بیروت - لبنان: دار إحياء التراث العربي.
30. طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن (1387ق) المبسوط في فقه الإمامية، 8 جلد، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، تهران - ايران، سوم،
31. عباسی، مهرداد (1395). رویکرد تاریخی فضل الرحمن به قرآن؛ بررسی توصیفی –تحلیلی، نشریه تاریخ و تمدن اسلامی، (23).
32. علم الهدی، علی ابن الحسین (1376). الذریعه الی اصول الشریعه (ج 2). موسسه چاپ و انتشارات تهران.
33. علی، جواد. (1993م). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام. بیروت: دارالمدایین.
34. فاسی، علال. (1963م). مقاصد الشریعه الاسلامیه و مکارم ها. کازابلانکا: مکتبه الوحده العربیه.
35. فخر رازی، محمد بن عمر (ق1420)، التفسیر الکبیر. ۳۲ ج. بیروت - لبنان: دار إحياء التراث العربي،
36. فیرحی، داوود (1393). فقه و سیاست در ایران معاصر. تهران: نشر نی.
37. قماشی، سعید (1390). کرامت انسانی راهبرد نوین سیاست جنایی، آموزه های حقوق کیفری.
38. کدیور، محسن (1387). حق الناس (اسلام وحقوق بشر). تهران: انتشارات کویر.
39. کدیور، محسن (1393). مجازات ارتداد و آزادی مذهب: نقد مجازات ارتداد و سب النبی با مبانی فقه استدلالی. مجموعه اسلام و حقوق بشر.
40. محقق داماد، سید مصطفی (1406ق). قواعد فقه. مرکز نشر علوم اسلامی.
41. محقق داماد،سید مصطفی،(1381) قواعد فقه جزایی،چاپ 3، مرکز نشر علوم اسلامی
42. منتظری نجف آبادی، حسینعلی. (1429ق). مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر. چاپ اول در یک جلد، قم: انتشارات ارغوان دانش.
43. هافمن،دنیز(،1382)، قضاوت آمریکایی(آشنایی با سیستم کیفری آمریکا).مترجمین عمادالدین باقی محمدحسین باقی، تهران سرایی
44. PETERS,RUDOLPH,2005,crime and punishment in islamic law Theory and Practice from the Sixteenth to theTwenty-first Century, United States of America by Cambridge University Press, New York
45. Gray ,Tallyn , 2018, Islam and International Criminal Law and Justice Torkel Opsahl Academic EPublisher , ،Brussels
46. Justyna Powell , Emilia , 2020،Islamic low and International low, OXFORD University Press ,NEW York
47. Kadivar، M. 2015 ، Ijtihad in Usul al-Fiqh: Reforming Islamic Thought through Structural Ijtihad. Iran Name. 30(3),
48. Kamel ,Taymour, 1982“The Principle of Legality and its Application in Islamic Criminal Justice”, in M. Cherif Bassiouni (ed.), Islamic Criminal Justice System, Oceana Publications ,New York،
49. Schlesinger ,Rudolf B,1951 “Research on the General Principles of Law Recognized by Civilized Nations”, in American Journal of International Law, vol. 51
50. Westbrook, David A.1993 “Islamic International Law and Public International Law: Separate Expressions of World Order.” Virginia Journal of International Law.