شاخص‌های توسعه انسانی، مرگ و میر کووید19، رهیافت پانل هم‌جمعی (تحلیل اقتصاد سلامت در کشورهای در حال توسعه منتخب)

محورهای موضوعی : -اقتصاد بهداشت و درمان

سودابه جمال اف ¹ , مریم شریف نژاد ² , دکتر محمدحسن‌ فطرس ³ , احمد سرلک ⁴

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 - استادیار، گروه اقتصاد واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
3 - استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران
4 - استادیار، گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

تاریخ دریافت : 1402/09/27 تاریخ پذیرش : 1403/02/19 تاریخ انتشار : 1403/04/04

کلید واژه: &quot, شاخص توسعه انسانی&quot, , &quot, مرگ و میرکوید 19&quot, , &quot, کشورهای در حال توسعه&quot, , &quot, پانل همجمعی&quot, ,

چکیده مقاله :

مقدمه: با توجه به تهدید کووید-19 برای سلامت عمومی جهان، سازمان بهداشت جهانی برای نشان دادن علاقه بین المللی به هماهنگی واکنش های بین المللی به این بیماری، وضعیت اضطراری بهداشت عمومی را مطرح و پس از آن، مسئله کووید-19 جهانی اعلام گردید. در جهانی به شدت بهم پیوسته با پیوندهای قوی بین کشورها، اثرات شیوع بیماری فراتر از مرگ و میر و عوارض ناشی از بیماری دیده می‌شود. زیرا با کاهش فعالیت‌های اقتصادی عملکرد زنجیره تامین جهانی نیز مختل خواهد شد. با توجه به اهمیت این موضوع و پیامدهای مخرب شیوع این ویروس بر اقتصاد جهانی، لازم است که در جهت کاهش این مشکل گامی برداشته شود. بنابراین هدف این مطالعه بررسی و تحلیل اثرات بلند مدت شاخص توسعه انسانی و مولفه های آن(امید به زندگی، سواد، درآمد سرانه، شهرنشینی و اشتغال) بر مرگ و میر ناشی از کرونا در کشورهای در حال توسعه منتخب (30 کشور در حال توسعه با شاخص توسعه انسانی نسبتا بالا) در دوره زمانی 2022-2019 است. روش پژوهش: بدین منظور از روش های FMOLS و DOLS بهره گرفته شده است. یافته‌ها: نتایج حاکی از این است که شاخص توسعه انسانی و مولفه های آن(امید به زندگی، سواد، درآمد سرانه، شهرنشینی و اشتغال) در بلند مدت تاثیر منفی و معناداری بر میزان مرگ و میر کرونا در کشورهای در حال توسعه منتخب دارد. نتیجه‌گیری: از آنجایی که شاخص توسعه انسانی بر مرگ و میر کرونا در کشورهای در حال توسعه منتخب در بلند مدت اثر منفی و معنادار دارد، پس بهبود شاخص‌های سلامتي، اجتماعي و اقتصادی مي تواند موجب كاهش میزان میرایی کرونا در جوامع گردد. بنابراين، لازم است دولت ها در بخشهای جامعه به ويژه اقتصاد، آموزش و امنیت نیز مداخلاتي انجام دهند تا تقويت كننده اصلاحات بخش سلامت باشند.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Due to the threat of Covid-19 to the public health of the world, the World Health Organization, in order to show international interest in coordinating international responses to this disease, raised the public health emergency and after that, the global issue of Covid-19 was declared. In a highly interconnected world with strong ties between countries, the effects of disease outbreaks go beyond mortality and morbidity. Because with the reduction of economic activities, the performance of the global supply chain will also be disrupted. Considering the importance of this issue and the destructive consequences of the spread of this virus on the global economy, it is necessary to take a step to reduce this problem. Therefore, the purpose of this study is to investigate and analyze the long-term effects of the human development index and its components (life expectancy, literacy, per capita income, urbanization and employment) on deaths caused by Corona in selected developing countries (30 developing countries). with a relatively high human development index) in the period of 2019-2022. Methods: For this purpose, FMOLS and DOLS methods have been used. Results: The results indicate that the human development index and its components (life expectancy, literacy, per capita income, urbanization and employment) have a negative and significant effect on the death rate of Corona in selected developing countries in the long term. Conclusion: Since the human development index has a negative and significant effect on corona deaths in selected developing countries in the long term, Therefore, the improvement of health, social and economic indicators can reduce the attenuation of Corona in societies. Therefore, it is necessary for governments to make interventions in the sectors of society, especially economy, education and security, in order to strengthen reforms in the health sector.

منابع و مأخذ:

1- Stimson RJ, Stough R, Salazar M. Leadership and institutions in regional endogenous development. Edward Elgar Publishing; 2009.
2- Rajabi F, Taherpoor J, Mirzaei H, Soheili H. The Impact of Coronavirus Pandemic on Sectors of Iranian Economy. Journal of Iranian Economic Issues, 2022 Jan 21; 8(2): 159-87.
3- Jahangard, E., Kakaie, J. Evaluation of COVID-19 Virus Effect on Production and Employment of Iranian Economy. Economics Research, 2021; 21(80): 47-77. doi: 10.22054/joer.2021.52995.872
4- Rozbahan, M. Basics of Economic Development. Tehran: Mehraban Publications, 2014.
5- Yekta MR, Heydari S, Lajmiri S. Investigating the Relationship Life Expectancy and Fear of Corona Virus among Working People. New Approach in Educational Sciences, 2021 Sep 23; 3(3): 68-75.
6- Behrouz S, Peyman N, Kooshiar H. Relationship between Medical Literacy and Mortality in Older Adults: Narrative Review. North Khorasan University of Medical Sciences, 2018; 10 (2) :123-130 URL: http://journal.nkums.ac.ir/article-1-1529-fa.html
7- Income inequality a threat to public health, a reassessment of the relationship between income and health in the new approach. SOCIAL WELFARE[Internet], 2014; 14(53): 7-36. Available from: https://sid.ir/paper/56613/en
8- Daneshmand Naruee, M., Pahlavani, M., Esfandiari, M. The Impact of Urbanization on Human Development Index in the Provinces of Iran: Quantile Regression Method. Journal of Iranian Economic Issues, 2022; 9(1): 163-184. doi: 10.30465/ce.2022.39238.1729
9- Tavassoli, M., Naami, A. Affecting Factors in the Employment and Unemployment of Women in Corona with Lifestyle Approach (Case Study of Women as the Head of the family in Tehran (. Women and Family Studies, 2022; 15(56): 76-95. doi: 10.30495/jwsf.2021.1937320.1597.
10- S, H., b, M. Analysis of the relationship between manpower employment and sustainable regional development strategy. Social Development & Welfare Planning, 2018; 9(34): 35-62. doi: 10.22054/qjsd.2018.9000
11- Nazari, F., Karimian, H., Sharifi, M. Effect of women's employment quality on quality of life (Case study of working women in Tehran). Strategic Studies of Jurisprudence and Law, 2021; 3(3): 150-168. doi: 10.22034/ejs.2023.369537.1328
12- Jahantabi Nejad, A., golkhandan, A. The Effect of Positive and Negative Public Health Expenditure Shocks during Business Cycles on Health Status in Iran. Journal of healthcare management, 2023; 13(4): 87-102. doi: 10.30495/jhm.2023.72293.11113
13- Nazarian, A., Abedi, Z., Nasiri pour, A. A., Haji seyed mirza hoseini, A. Economic valuation of the costs and benefits of coronavirus on community health and air pollution (Case study: Tehran city). Sustainability, Development & Environment, 2023; 4(1): 1-15.
14- Mohamadi, M., Pezhhan, A., radfar, M. An Analysis of the Trends of Mortality in Iran and the World and the Factors Affecting the Country's Mortality in Research Texts (Course of the Last Decade). Journal of healthcare management, 2023; 13(3): 51-63. doi: 10.30495/jhm.2023.71263.11092
15- Taheri, E., Sadeghi, H., agheli, L., naseri, A. Modelling the Economic and Welfare Effects of Expanding Health Sector and Sickness Reduction in Iran (CGE Approach). Economic Growth and Development Research, 2019; 10(37): 33-50. doi: 10.30473/egdr.2019.46749.5229
16- Jahangard, E., sarabadani tafreshi, S. Income Distribution Modeling in Iran: Comparison of Dagum Model and Other Models Selected. Economic Modelling, 2014; 8(26): 21-36.
17- Vaezi vahid, Zare hossein. the relationship between income distribution (gini coefficient) and health economy (selected death rate & causes of death). social welfare [Internet], 2011; 11(42): 281-313. Available from: https://sid.ir/paper/56768/en
18- Asefzadeh saeed, Alijanzadeh Mehran, Nasiri asl marjan. Correlation between human development index and maternal mortality rate. payesh[internet], 2013; 12(6): 559-566. Available from: https://sid.ir/paper/24003/en
19- Zhang J, Gong X, Zhang H. ICT diffusion and health outcome: Effects and transmission channels. Telematics and Informatics,2022 Feb 1; 67: 101755.
20- Santos-Carrillo F, Fernández-Portillo LA, Sianes A. Rethinking the Governance of the 2030 Agenda for Sustainable Development in the COVID-19 Era. Sustainability. 2020 Sep 17; 12(18): 7680.
21- Leung C. Risk factors for predicting mortality in elderly patients with COVID-19: A review of clinical data in China. Mechanisms of ageing and development. 2020 Jun 1; 188: 111255.
22- Stock JH, Watson MW. A simple estimator of cointegrating vectors in higher order integrated systems. Econometrica: journal of the Econometric Society, 1993 Jul 1: 783-820.
23- Suri, A. 2014. Advanced econometrics. Tehran: Cultural Publications, 656 pages.
24- Nofarsti M. 1378. The root of unity and collectiveness in econometrics. Tehran: Rasa Cultural Services Institute, 200 pages.