بررسی اثرات رشد گردشگری بر تولید ناخالص داخلی، نمونه موردی ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

مهدی تقوی ¹ (استاد تمام دانشگاه علامه طباطبائی)
پویان صفایی ² (کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی و کارشناس مالی مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی)
عادله کرد ³ (کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری و کارشناس حمل و نقل مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی)

تاریخ دریافت : 1397/02/23 تاریخ پذیرش : 1397/12/23 تاریخ انتشار : 1397/11/01

کلید واژه: تولید ناخالص, گردشگری, مدل VECM,

چکیده مقاله :

گردشگری به عنوان یکی از بخشهای عمده اجتماعی واقتصادی جهان شکل گرفته و می‌تواند تاثیر انکارناپذیری در عملکرد کلان اقتصادی کشورها داشته باشد؛ اقتصاد تک محصولی دلیل مناسبی برای گسترش توریسم به جهت تنوع بخشی به اقتصاد است، چون اقتصاد کشورهایی که متکی به یک درآمد می باشند با کمترین تغییرات قیمتی در بازارهای بین‌المللی یا تحریم اقتصادی از طرف کشورهای قدرتمند دنیا، سریع تحت تأثیر قرار می‌گیرد. تحقیق حاضر قصد دارد به بررسی اثرات تغییرات گردشگری بر تولید ناخالص داخلی کشور بپردازد تا از این طریق بتوان جایگاه فعلی گردشگری در اقتصاد کشور ایران را شناسایی کرده و سپس برای افزایش نقش و سهم آن در اقتصاد برنامه ریزی و اقدامات لازم انجام شود. در این راستا با استفاده از رویکردی پس رویدادی رابطه بین تولید ناخالص داخلی به تغییرات رشد گردشگری بررسی می‌شود. برای نیل به این هدف، با توجه به خصلت زمانی متغیرها، از روش مدلسازی VECM به منظور تعیین میزان و شدت رابطه بین متغیر‌های مرتبط با گردشگری و تولید ناخالص داخلی استفاده گردیده است. بر اساس نتایج مدل VECM، اثر کوتاه مدت تغییرات درآمد بخش گردشگری بر تولید ناخالص داخلی معنا دار(غیر صفر) و معادل 0.73 می باشد که از نظر آماری در سطح 5 درصد معنادار است و اثر کوتاه مدت تغییرات تعداد گردشگران بر تولید ناخالص داخلی معنا دار(غیر صفر) و معادل 0.46 می باشد که از نظر آماری در سطح 5 درصد معنادار است لذا اتخاذ سیاست‌های افزایش دهنده درآمد بخش گردشگری می تواند جزء ابزارهای موثر در افزایش تولید ناخالص داخلی باشد.

منابع و مأخذ:

• آگلی مرزی جرانی اعظم ؛ جواد محمدقلی نیا و احمد تقدیسی.(1390).مکان سنجی پیاده سازی، توسعه و تقویت طبیعت گردی (اکوتوریسم) روستایی توسط تشکلهای تعاونی در سطح استان مرکزی،فصلنامه تعاون و کشاورزی،دوره22،شماره7.


• اسماعیلیان،علی رضا.(1381).بررسی جذابیت های گردشگری و تأثیرات آن بر درآمد و اشتغال استان اصفهان،پژوهشها و سیاستهای اقتصادی،شماره23.


• رکن الدین افتخاری،عبدالرضا؛ مهدی پور طاهری و نفیسه فضلی.(1393). تحلیل عوامل مؤثردرتوسعه یکارآفرینی گردشگری روستایی،مجله ی برنامه ریزی و توسعه گردشگری،سال سوم شماره8.


• مطیعی لنگرودی سید حسن‏‎،‏ بهرام ایمانی( ۱۳۸۵).‏نقش گردشگری در اقتصاد /‏مجله علوم جغرافیایی‏ ‏.


• مشیری،سید رحیم ؛ مسعود مهدوی و زهرا جلالی کله سر.(1390). ارزیابی کیفی ظرفیت های گردشگری در توسعه روستایی مطالعه موردی: آهار- شهرستان شمیران،مجله سرزمین، دوره8،شماره4.


• محلاتی، صلاح الدین (1380): درآمدی بر جهانگردی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.


•  مکیان سید نظام الدین  نادری بنی محمود.(1382).  بررسی گردشگری خارجی در شهرستان یزد،تحقیقات اقتصادی: بهار و تابستان 1382 دوره, شماره62; از صفحه195 تا صفحه 205.
  
  
  
  • Ahmed, S., Khaled, S., & Ghani, E. (Eds.). (2010). Promoting Economic Cooperation in South Asia: Beyond SAFTA. SAGE Publications India.
  
  
  • Balaguer, J., &Cantavella-Jorda, M. (2002). Tourism as a long-run economic growth factor: the Spanish case. Applied economics, 34(7), 877-884.
  
  
  • Brida, J. G., &Risso, W. A. (2010). Tourism as a determinant of long-run economic growth. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 2, 14e28.
  
  
  • Jaafar, M., &Rasoolimanesh, S. M. (2015). Tourism growth and entrepreneurship: Empirical analysis of development of rural highlands.Tourism Management Perspectives, 14, 17-24.
  
  
  • Komppula, R. (2014). The role of individual entrepreneurs in the development of competitiveness for a rural tourism destination–A case study. Tourism Management, 40, 361-371.
  
  
  • Lee, C. C., & Chang, C. P. (2008). Tourism development and economic growth: a closer look at panels. Tourism management, 29(1), 180-192.
  
  
  • Lepp, A. (2008). Attitudes towards initial tourism development in a community with no prior tourism experience: The case of Bigodi, Uganda.Journal of Sustainable Tourism, 16(1), 5-22.
  
  
  • Olayinka, O. I. (2008). A dynamic panel analysis of the effects of international tourism exports on African Economic Growth. In 14th African Econometrics Society (AES) conference, Abuja, Nigeria.