انحراف نرخ واقعی ارز و تورم در ایران: شواهدی جدید بر پایه‌ی رهیافت چرخشی مارکوف

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

محمدعلی احسانی ¹ , صالح طاهری بازخانه ² , حمید لعل خضری ³

1 - دانشیار دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مازندران، بابلسر، دانشگاه مازندران
3 - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مازندران، بابلسر، دانشگاه مازندران (نویسنده مسئول) [e-mail]

تاریخ دریافت : 1396/04/25 تاریخ پذیرش : 1396/11/25 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: انحراف نرخ ارز, عبور نرخ ارز, تورم, رهیافت چرخشی مارکوف,

چکیده مقاله :

انحراف نرخ حقیقی ارز از مقدار تعادلی آن یکی از مباحث مناقشه آمیز در اقتصاد ایران است. از یک طرف، با به چالش کشیدن نظریه ی برابری قدرت خرید این ایده مطرح است که باید دولت از کاهش ارزش واقعی ریال جلوگیری کرده و مانع انتقال نرخ ارز به تورم شود. از طرف دیگر، آسیب هایی که انحراف نرخ ارز بر تولید داخلی، صادرات غیرنفتی و اشتغال دارد، باعث می شود از آن به عنوان پدیده ای نامطلوب یاد شود. در این راستا، پژوهش حاضر با این ایده که اثرات انحراف نرخ ارز به محیط تورمی بستگی دارد، اثرگذاری غیرخطی انحراف نرخ ارز بر تورم را در بازه ی 1393:4-1360:2 بررسی کرده است. نتایج حاصل از برآورد الگوی ارائه شده توسط عطیف علی جفری (2010) به کمک رهیافت چرخشی مارکوف، نشان می دهد زمانی که تورم میانگین بالا و نوسان شدید را تجربه می کند انحراف نرخ ارز اثر منفی بسیار ناچیزی بر تورم دارد. اما مادامی که در فاز میانگین اندک و کم نوسان قرار می گیرد، افزایش در انحراف نرخ ارز فشار تورمی ایجاد خواهد کرد. بنابراین، نه تنها ارزش گذاری بیش از اندازه ی نرخ ارز در مواقعی که تورم افزایش فزاینده دارد اثرات مطلوب و چشم گیر بر تورم ندارد، بلکه تهدیدی جدی برای ثبات و کاهش تورم محسوب می شود. با تحلیل نتایج حاصل از این مطالعه، دلالت های سیاستی مهمی فراهم شده است. طبقه بندی JEL: F31، E31، C34.

منابع و مأخذ:

-         ابونوری، اسمعیل و عرفانی، علی­رضا. 1385. الگوی چرخشی مارکف و پیش بینی احتمال وقوع بحران نقدینگی در کشورهای عضو اوپک، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 3، (پیاپی30)، صص 174-153.

-         شجری، هوشنگ. طیبی، سیدکمال و جلایی، سیدعبدالمجید. 1384. تحلیل عبور نرخ ارز در ایران، مجله دانش و توسعه، شماره 16، صص 51-76.

-         - فلاحی، فیروزو هاشمی دیزجی، عبدالرحیم. 1389. رابطه علیت بینGDPو مصرف انرژی در ایران با استفاده از مدل های مارکوف سوییچینگ، مطالعات‌ اقتصاد انرژی، شماره 7 ،(پیاپی 26)، صص 152-131.

-         کازرونی، علیرضا. رستمی، نسرین. 1385. اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تولید واقعی و قیمت در ایران (1340-1381)،  پژوهشنامه اقتصادی، شماره 7، (پیاپی 2)، صص 196-177.

-         کازرونی، علیرضا. سلمانی، بهزاد و فشاری، مجید. 1391. تأثیر بی­ثباتی نرخ ارز بر درجه عبور نرخ ارز در ایران رهیافت (TVP)، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، شماره 1، (پیاپی2)، صص 114-85.

-         کازرونی، علیرضا. سلیمانی الوانق، فاطمه. 1391. بررسی درجه انتقال نرخ ارز بر سطح قیمت­های مصرف­کننده تحت شرایط انحراف نرخ واقعی ارز (مطالعه موردی: ایران)، تحقیقات اقتصادی، شماره 50، (پیاپی 1)، صص 192-169.

-         مهرایی بشرآبادی، حسین. شرافتمند، حبیبه و باغستانی، علی­اکبر. 1389. بررسی تأثیر شوک­های نرخ ارز و شکاف تولید بر تورم در ایران، مجله دانش و توسعه، شماره 33، صص 20-1.

 

منابع و مآخذ لاتین

-          Bailliu, J. and E. Fujii (2004). Exchange Rate Pass-through and the InflationEnvironment in Industrial Countries: An Empirical Investigation, Bank of Canada Working Paper (2):4-21.

-          Campa, J.M. & Goldberg, L.S (2006). Pass through of Exchange Rates to Consumption Prices: What has changed and why? , Federal Reserve Bank of New York Staff Reports (261): 1-34.

-          Choudhri, E.U. & Hakura, D.S (2001). Exchange Rate Pass-through to Domestic Prices: Does the Inflationary Environment Matter? , Washington, DC, International Monetary Fund, IMF Working Paper (194):1-34.

-          Choudhri, E.U. & Khan, S.M (2002).The Exchange Rate and Consumer Prices in Pakistan: Is Rupee Devaluation Inflationary? , The Pakistan Development Review 41(2): 107-120.

-           Fallahi, F (2011). Causal relationship between energy consumption (EC) and GDP: A Markov switching (MS) causality, Journal of Energy (35): 4165-4170.

-          Garcia R (1998). Asymptotic null distribution of the likelihood ratio test in Markov switching models, Journal of International Economic Review (39):763-88.

-          Hansen, B. E (1992). The Likelihood Ratio Test under Nonstandard Conditions: Testing Markov Switching Model of GNP, Journal Applied Econometrics (7): 61-82.

-          Hansen, B. E (1996). Erratum: The Likelihood Ratio Test Under Non- Standard Conditions: Testing the Markov Switching Model of GNP, Journal of Applied Econometrics (11): 195–199.

-          Hufner, F.P. & Schroder, M (2002). Exchange Rate Pass-Through to Consumer Prices: A European Perspective, Centre for European Economic Research, Discussion Paper (20): 1-26.

-          Heyder, Z. & Shah, S (2004). Exchange Rate Pass-Through to Domestic Prices in Pakistan, State Bank of Pakistan Working Paper (5): 1-19.

-          Atif Ali Jaffri,, A (2010). Exchange Rate Pass-through to Consumer Prices in Pakistan: does Misalignment Matter? , The Pakistan Development Review (49): 19-35.

-          Kamin, S.B (1997). A Multi-country Comparison of the Linkages between Inflation and Exchange Rate Competitiveness, Bank for International Settlements, Monetary and Economic Department, BIS Working Paper (45):1-31.

-          Kamin, S.B (2001). Real Exchange Rates and Inflation in Exchange-Rate Based Stabilisations: An Empirical Examination, Journal of Development Economics (64): 237-253.

-          Krolzig H. M (1997). Markov Switching Vector Autoregressions: Modelling, Statistical Inference and Application to Business Cycle Analysis, Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems, Springer-Verlag.

-           Krolzig, H. M (2001). Business Cycle Measurement In The Presence of Structural Change: International Evidence, International Journal of Forecasting (17): 349–368.

-          Masha, I. & Park, C (2012). Exchange Rate Pass Through to Prices in Maldives, IMF Working Paper (126): 1-25.

-          Psaradakis, Z. and Spagnolo, N (2003). On the determination of the number of regimes in Markov-Autoregressive models, Journal of Time Series Analysis  24(2): 237-252.

-          Sanusi, A.R. (2010). Exchange Rate Pass-Through to Consumer Prices in Ghana: Evidence from Structural Vector Auto-Regression, West African Journal of Monetary and Economic Integration (1):24-47.

-          Sek, S.K & Kapsalyamova, Z (2008). Pass-Through of Exchange Rate in to Domestic Prices: The Case of Four East-Asian Countries, the International Journal of Economic Policy Studies (3): 45-72.

-          Zorzi, M.C., Hahn, E. & Sanchez, M (2007). Exchange Rate PassThrough in Emerging Markets, European Central Bank, Working Paper Series (739): 1-33.