اندازه گیری آثار تشخیصی مالیات بر درآمد شرکت‌ها (مطالعه موردی ایران)

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

رضا امیدی پور ¹ (دکتری اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهشگر سازمان امور مالیاتی کشور)
جمشید پژویان ² (استاد و عضو هیأت علمی گروه اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/12/11 تاریخ پذیرش : 1395/09/25 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

در مقاله حاضر، اثرات مثبت یا منفی اصلاحات و تغییرات به وجود آمده در نظام مالیاتی موسوم به آثار تشخیصی، در دوره زمانی 1391-1357، بر وصولی مالیات ها، به ویژه بر وصولی مالیات بر درآمد شرکت ها که بالاترین سهم در درآمد مالیاتی را دارد، به طور کمی محاسبه شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشترین نوسان پسماندها و بیشترین نوسان و تغییر در نسبت مالیاتی در بخش مالیات بر شرکت ها تنها بین سال های 1377-1367 اتفاق افتاده است. همچنین، در چارچوب تحلیل انجام شده، با توجه به اثرات تشخیصی اندازه گیری شده در این سال ها می توان اظهار داشت که نتیجه تلاش سازمان امور مالیاتی به منظور اثرگذاری بر میزان وصولی مالیات، از مجرای سایر عوامل بجز پایه مالیاتی، برای سال 1367 و سال های 1369 تا 1377 منفی و صرفاً در سال 1368، مثبت بوده است.

منابع و مأخذ:

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، آمار و اطلاعات حساب­های ملی، بانک اطلاعات سری زمانی، سال­های مختلف.

پژویان، جمشید(1373)، طرح تحقیقاتی "بررسی اقتصادی مالیات برشرکت­ها"، معاونت امور اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، تهران.

پژویان، جمشید (1389)، "اقتصاد بخش­عمومی (مالیات­ها)"، چاپ پنجم، تهران: انتشارات جنگل.

حافظ­نیا، محمدرضا (1387)، "مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی"، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارت سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها(سمت).

دفتر تحقیقات و سیاست­های مالی(1373)، طرح تحقیقاتی "برآورد کشش­های مالیاتی و پیش­بینی درآمدهای مالیاتی در اقتصاد ایران"، معاونت امور اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، تهران.

قانون مالیات­ بر ارزش افزوده مصوب سال 1387.

قانون مالیات­های مستقیم مصوب سال 1345و اصلاحیه­های 1366و1380آن.

قره­باغیان، مرتضی (1377)، "اندازه­گیری آثار تشخیصی مالیات در ایران"، پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، زمستان 1377، شماره 8 ، ص 26-6 .

قره­باغیان، مرتضی (1382)، طرح تحقیقاتی "برآورد تغییرات تشخیصی مالیات در ایران"، معاونت امور اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، تهران.

محضرنیا، محمود (1373)، "بررسی کشش­های مالیاتی و پیش بینی درآمدهای مالیاتی در برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی"، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد نظری، دانشگاه شهید بهشتی.

مرکز آمار ایران، سالنامه آماری، سال­های مختلف.

مرکز آمار ایران، آمار و اطلاعات حساب­های ملی و سری­های زمانی.

Barrios, S., and Fargnoli, R. (2010). "Discretionary measures and tax revenues in the run-up to the financial crisis", European Economy, Economic Papers 419, available at: http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/economic_paper/2010/pdf/ecp419_en.pdf

Ehdaie, J. (1990). "An Econometric Method for Estimating Tax Elasticity and Impact on Revenues of Discretionary Tax Measures", IMF, Working Paper, Feb.

Mansfield, Charles Y. (1972). "Elasticity and Buoyancy of a Tax System: A Method Applied to Paraguay", IMF, Staff Papers.

Prest, A. R. (1962). "The Sensitivity of the Yield of Personal Tax in the United Kingdom", The Economic Journal, Vol. 72.

Pereira, M. C., and Wemans, L. (2013). "Output effects of a measure of tax shocks based on changes in legislation for Portugal", Banco de Portugal (BdP) Publication, Working Papers, wp201315, available at: https://www.bportugal.pt/en-US/BdP%20Publications%20Research/wp201315.pdf

Sahola, G. S. (1961). "Indian Tax Structure and Economic Development", London: Asia Publishing House.