بررسی همگرایی شاخص قیمت بورس در بازارهای سهام خاورمیانه با استفاده از تحلیل خوشه ای

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

بهناز نانوای سابق ¹ , علی فقه مجیدی ² , احمد محمدی ³

1 - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
2 - استادیار گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
3 - استادیار گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

تاریخ دریافت : 1396/12/11 تاریخ پذیرش : 1397/04/01 تاریخ انتشار : 1397/07/01

کلید واژه: همگرایی, شاخص قیمت, بازارهای سهام, تحلیل خوشه ای,

چکیده مقاله :

بازار سرمایه در هر کشوری از مهم ترین بخش های اقتصاد محسوب می شود و تغییر و تحولات آن می تواند منعکس کننده تمام عیار ساختار اقتصادی آن کشور باشد. ﺑﺮرﺳﻲ روﻧﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ بازارهای سهام ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ی وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به همدیگر و تحرک سرمایه بین کشورها است. شاخص قیمت بازار سهام روند حرکت بازارهای سهام و واکنش به تغییرات اقتصاد را به خوبی نشان می دهد. ازاین‌رو هدف این پژوهش بررسی فرضیه همگرایی شاخص قیمت بازارهای سهام در گروه کشورهای خاورمیانه طی دوره ژانویه 2007 تا فوریه 2017، با استفاده از روش تحلیل خوشه ای است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بازارهای سهام موردبررسی یک خوشه همگرا تشکیل نمی دهند. بااین‌حال بین بازارهای سهام، سه خوشه همگرا وجود داشته و بازار سهام کشور اردن در هیچ خوشه ای قرار نگرفته و یک گروه غیرهمگرا را تشکیل می دهد. نتایج آزمون همگرایی بین خوشه ها حاکی از ادغام خوشه اول و دوم می باشد بنابراین تعداد خوشه ها به دو خوشه و یک گروه غیرهمگرا کاهش یافت.

چکیده انگلیسی:

The capital market in each country is considered as the most important part of the economy and its changes and fluctuation can reflect the full-fledged economic structure of each economy. The study of the global trend of convergence of stock markets indicates the interdependence of the economies of each other and the mobility of capital between countries. The stock market index reflects the trend of stock markets movements and it show the changes in the economy. In this study, the hypothesis of the convergence of the index of prices of stock markets in Middle East countries during the period from January 2007 to February 2017 has been investigated using cluster analysis method. The results show that the stock markets do not form a convergent cluster. However, there are two converging clusters between stock markets but the Jordanian stock market is not in any cluster and forms a non-convergent cluster.

منابع و مأخذ:

*      آشتیانی عراقی، مجتبی؛ زنجیردار، مجید؛ سرلک، احمد. (1390). بررسی ارتباط بین متغیر­های کلان اقتصادی با ساختار سرمایه در بازار سرمایه ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.

*      پورعبادالهان کویچ، محسن؛ اصغرپور، حسین و معصوم زاده، سارا. (1395). بررسی همگرایی بازدهی بازار دارایی‌ها در ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی نظریه­های کاربردی اقتصاد، 3(3)، 132-115.

*      راعی، رضا. (1385). انتخاب سبد سرمایه ریسکی با استفاده از شبکه­های عصبی. فصلنامه علمی- پژوهشی بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 13(4).

*      سجادی، سید حسین؛ فرازمند، حسن و علی صوفی، هاشم. (1389). بررسی رابطه­ی متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 2(6).

*      سعیدی، پرویز. (1387). بورس و اهمیت ابزارهای مالی، ماهنامه تدبیر، 19(192).

*      سلامی، فریبا. (1394). بررسی همگرایی درآمدی بین استان­های ایران با استفاده از تحلیل خوشه­ای. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان.

*      شایان، کوروش؛ باقرآبادی، سید محمد و شایان، علیرضا. (1395). مروری بر استانداردهای بین­المللی گزارشگری مالی (IFRS). تهران: انتشارات ترمه، چاپ سوم.

*      عسگری فیروز جایی، احسان؛ سلمانی، کامران. (1395). همگرایی و ادغام بورس­ها در عرصه­ی جهانی. مدیریت تحقیق و توسعه شرکت بورس اوراق بهادار.

*      محسنی زنوزی، سید جمال‌الدین؛ جوهری سلماسی، پریسا و هلالی، علیرضا. (1390). بررسی همگرایی بلند­مدت نرخ سود بانکی با بازدهی بازار سهام در ایران. معرفت اقتصاد اسلامی، 3(1)، 46-35.

*      یحیی زاده فر، محمود؛ آقاجانی، حسنعلی و  پاکدین، علیرضا. (1390). عوامل مؤثر بر شاخص قیمت سهام با رویکرد فازی در بورس اوراق بهادار تهران، دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، مدیریت و پیشرفت، دانشگاه شاهد، 18(2-47).

*      Abramovitz, M. (1986). Catching up, forging ahead, and falling behind. The Journal of Economic History, 46(2), 385-406.

*      Alesina, A., & Perotti, R. (1994). The political economy of growth: a critical survey of the recent literature. The World Bank Economic Review, 8(3), 351-371.

*      Alesina, A., & Rodrik, D. (1996). Distributive Politics and Economic Growth', Quarterly Journal of Economics, CIX (2), May, 465-90. INTERNATIONAL LIBRARY OF CRITICAL WRITINGS IN ECONOMICS, 68, 367-392.

*      Apergis, N., Christou, C., & Payne, J. (2011). Political and institutional factors in the convergence of international equity markets: Evidence from the club convergence and clustering procedure. Atlantic Economic Journal, 39(1), 7-18.

*      Apergis, N., Christou, C., & Miller, S. M. (2014). Country and industry convergence of equity markets: International evidence from club convergence and clustering. The North American Journal of Economics and Finance, 29, 36-58.

*      Baumol, W. J. (1986). Productivity growth, convergence, and welfare: what the long-run data show. The American Economic Review, 1072-1085.

*      Barro, R. J., Sala-i-Martin, X., Blanchard, O. J., & Hall, R. E. (1991). Convergence across states and regions. Brookings papers on economic activity, 107-182.

*      Barro, R. J., & Sala-i-Martin, X. (1992). Convergence. Journal of political Economy, 100(2), 223-251.

*      Barseghyan, L., & DiCecio, R. (2010). Institutional causes of output volatility. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 92(3), 205-223.

*      Bekaert, G. (1995). Market integration and investment barriers in emerging equity markets. The World Bank Economic Review, 9(1), 75-107.

*      Bekaert, G., & Harvey, C. R. (1995). Time‐varying world market integration. The Journal of Finance, 50(2), 403-444.

*      Bekaert, G., & Harvey, C. R. (2000). Foreign speculators and emerging equity markets. The Journal of Finance, 55(2), 565-613.

*      Bekaert, G., Harvey, C. R., Lundblad, C. T., & Siegel, S. (2011). What segments equity markets?. The Review of Financial Studies, 24(12), 3841-3890.

*      Bernard, A. B., & Durlauf, S. N. (1996). Interpreting tests of the convergence hypothesis. Journal of econometrics, 71(1), 161-173.

*      Bruno, G., De Bonis, R., & Silvestrini, A. (2012). Do financial system convergence. Journal of Comparative Economics, 40(1), 134-144.

*      Bulut, H., Kaya, P., & Kocak, E. (2015). Testing convergence of return on assets: Empirical evidence from the Turkish banking sector. Journal of International and Global Economic Studies, 8(2), 40-48.

*      Campbell, J. Y., & Hamao, Y. (1992). Predictable stock returns in the United States and Japan: A study of long‐term capital market integration. The Journal of Finance, 47(1), 43-69.

*      Caporale, G. M., Erdogan, B., & Kuzin, V. (2009). Testing for convergence in stock markets: a non-linear factor approach.

*      Chien, M. S., Lee, C. C., Hu, T. C., & Hu, H. T. (2015). Dynamic Asian stock market convergence: Evidence from dynamic cointegration analysis among China and ASEAN-5. Economic Modelling, 51, 84-98.

*      Diamonte, R. L., Liew, J. M., & Stevens, R. L. (1996). Political risk in emerging and developed markets. Financial Analysts Journal, 52(3), 71-76.

*      Djankov, S., Ganser, T., McLiesh, C., Ramalho, R., & Shleifer, A. (2010). The effect of corporate taxes on investment and entrepreneurship. American Economic Journal: Macroeconomics, 2(3), 31-64.

*      Durlauf, S. N., & Quah, D. T. (1999). The new empirics of growth. Chapter 4 in JB Taylor and M. Woodford (ed.) Handbook of Macroeconomics.

*      Erb, C. B., Harvey, C. R., & Viskanta, T. E. (1996). Political risk, economic risk, and financial risk. Financial Analysts Journal, 52(6), 29-46.

*      Eun, C. S., & Lee, J. (2010). Mean–variance convergence around the world. Journal of Banking & Finance, 34(4), 856-870.

*      Easterly, W., Alesina, A. F., & Baqir, R. (1997). Public Goods and Ethnic Divisions.

*      Easterly, W., & Levine, R. (1997). Africa's growth tragedy: policies and ethnic divisions. The Quarterly Journal of Economics, 112(4), 1203-1250.

*      Frijns, B., Tourani-Rad, A., & Indriawan, I. (2012). Political crises and the stock market integration of emerging markets. Journal of Banking & Finance, 36(3), 644-653.

*      Fritsche, U., & Kuzin, V. (2011). Analysing convergence in Europe using the non-linear single factor model. Empirical Economics, 41(2), 343-369.

*      Howell, L. D., & Chaddick, B. (1994). Models of political risk for foreign investment and trade: An assessment of three approaches. The Columbia Journal of World Business, 29(3), 70-91.

*      Islam, N. (2003). What have we learnt from the convergence debate?. Journal of economic surveys, 17(3), 309-362.

*      Kaijage, P. E. S., & Nzioka, M. O. M. (2009). Determining the extent of financial integration in East Africa using Beta convergence and co-integration analysis. THE OPERATIONS RESEARCH SOCIETY OF EASTERN AFRICA JOURNAL.

*      Kieso, D. E., Haas, A., Weygandt, J. J., & Warfield, T. D. (2016). Intermediate Accounting. John Wiley & Sons Incorporated.

*      Lyócsa, S., & Baumöhl, E. (2014). Risk-return convergence in CEE stock markets: structural breaks and market volatility. Finance a Uver, 64(5), 352.

*      Niţoi, M., & Pochea, M. M. (2016). Testing financial markets convergence in Central and Eastern Europe: A non-linear single factor model. Economic Systems, 40(2), 323-334.

*      Phillips, P. C., & Sul, D. (2007). Transition modeling and econometric convergence tests. Econometrica, 75(6), 1771-1855.

*      Shirafkan, M., Masoomzadeh, S., & Sayareh, M. (2017). INVESTIGATION OF CONVERGENCE OF RETURNS ON STOCK MARKETS IN IRAN. International Journal of Management, Innovation & Entrepreneurial Research, 3(1), 23-29.

*      Syllignakis, M. N., & Kouretas, G. P. (2010). German, US and Central and Eastern European stock market integration. Open Economies Review, 21(4), 607-628.

*      Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The quarterly journal of economics, 70(1), 65-94.

*      Yu, I. W., Fung, K. P., & Tam, C. S. (2010). Assessing financial market integration in Asia–equity markets. Journal of Banking & Finance, 34(12), 2874-2885