تاثیر شرط عدم مسئولیت بر معافیت بانک‏ها در اعتبارات اسنادی

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری

محمد رضا باقری ¹ , جعفر جمالی ² , علی زارع ³

1 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، واحد امارات متحده عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، امارات متحده عربی [e-mail]
2 - استادیار، گروه حقوق، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول): [e-mail]
3 - استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/03/30 تاریخ پذیرش : 1401/05/25 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: شرط عدم مسئولیت, اعتبار اسنادی, شروط تحمیلی, تقصیر سنگین, معافیت بانک‏ها از مسئولیت,

چکیده مقاله :

با توجه به اهمیت و کاربرد این شرط در قراردادهای بانکی و تاثیر آن در تحقق مسئولیت یا معافیت بانک ها، بررسی مفهوم، آثار و دامنه و امکان یا عدم امکان استناد به این شرط ضروری است. سوال این است که با توجه به ید امانی بانک، چنین شرطی الزام آور، شناخته می شود؟ چگونگی جمع آن با وظایف امانی و تعهد ذاتی بانک ها مبنی بر رعایت مصلحت مشتری نیز ابهامی است که راجع به آن تحقیق جامع و مستقلی انجام نشده و در عین حال، پاسخ آن در تحقق مسئولیت یا معافیت بانک ها و حقوق مشتری، موثر است. مبهم ماندن این شرط و تحمیلی بودن آن قابل انتقاد و زمینه ساز طرح دعاوی متعدد است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از لحاظ گردآوری مطالب، کتابخانه ای است. با عنایت به مبنای مسئولیت مدنی بانک ها، در هر مورد که شرط مذکور با وظیفه امانی و تعهد ذاتی بانک ها در بررسی اسناد و پرداخت وجه اعتبار، تعارض داشته باشد، در عدم توجه به این شرط و عدول از آن نباید تردید نمود و شرط مذکور نمی تواند مستندی برای نقض یا عدم توجه تعهد، به بانک و معافیت از مسئولیت باشد و با توجه به تعدد بانک ها و رقابت برای تحصیل کارمزد گشایش اعتبار، نمی توان با اندیشه های سنتی مبنی بر عدم استقبال بانک ها و کندی تجارت، مسئولیت مشتری را بیشتر نمود.

چکیده انگلیسی:

Abstract:Given the importance and application of this condition in banking contracts and its impact on the realization of liability or exemption of banks, it is necessary to study the concept, effects and scope and the possibility or impossibility of invoking this condition. The question is, is such a binding condition known due to the bank's trust? How to combine it with the security duties and inherent commitment of banks to the customer's interest is also an ambiguity about which no comprehensive and independent research has been done, and at the same time, the answer is effective in fulfilling the responsibility or exemption of banks and customer rights. The ambiguity of this condition and its imposition can be criticized and pave the way for numerous lawsuits.The research method is descriptive-analytical and in terms of data collection, it is library.Considering the basis of civil liability of banks, in any case where the mentioned condition is in conflict with the trustworthiness and inherent obligation of the banks to review the documents and pay the credit, there should be no hesitation in not paying attention to this condition and deviating from it. It can be a document for breach or non-observance of the obligation to the bank and exemption from liability.Keywords: Letter of credit, non-liability condition, imposed conditions, serious fault, banks' exemption from liability