بررسی نقش تعریض معابر در طراحی سیستم های کلان حمل ونقل همگانی شهر مشهد
محورهای موضوعی : معماریهومن شاداب مهر 1 , محمد رحیم رهنما 2 , محمد اجزاء شکوهی 3 , عزت اله مافی 4
1 - دانش‌آموخته دوره دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، پردیس بین‌الملل.
2 - استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
3 - دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
4 - دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
کلید واژه: حم لونقل همگانی, مسیریابی, شاخص دسترسی, تعریض معابر, شهر مشهد,
چکیده مقاله :
تحقیق حاضر به بررسی اثر تعری ضهای پیش بینی شده در طرح تفصیلی بافت مرکزی شهر مشهد بر فرایند طراحی مسیر خطوطاصلی حم لونقل همگانی است. ابتدا مسیر خطوط اصلی حم لونقل همگانی شهر مشهد با استفاده از روش الگوریتم کلونیمورچگان در دو حالت، با فرض تحقق و عدم تحقق تعریض معابر بافت مرکزی شهر بازطراحی شد هاست. سپس شاخص دسترسیبر پایه مدل هنسن به تفکیک دو حالت مذکور محاسبه شده است. آزمون فرض تحقیق نشان داد، شاخص دسترسی به خطوطاصلی حم لونقل همگانی شهر در حالت گزین های که در شرایط تحقق تعری ضهای طرح تفصیلی تولیدشده، ب هطور معناداری بیشتراز شرایط گزینه دیگر است. نتیجه ب هدست آمده نشان م یدهد، تعریض معابر بافت مرکزی شهر بر مبنای طرح تفصیلی، نقش مؤثرو مهمی در بهبود مسیر خطوط اصلی حم لونقل همگانی و افزایش کارایی آنها دارد.
Today, transport planning is one of the important aspects of urban planning. In this regard, enhancement of the publictransport systems and guiding the urban travels towards these systems has found a crucial role in traffic improvement,preventing capital waste and reaching to the sustainable cities. In Mashhad, two systems, namely Light Rail Transit(LRT) and Bus Rapid Transit (BRT) are defined as the main public transport systems. This research has down withthe aim of effect explain of city detailed design texture streets downtown road widening on the process of publictransport route designing. It should be noted that the mean of widening is not the rampant road widening but it is justroad widening according to approved urban detailed designs. Theoretical foundations of research is theory of urbansustainability. The research method is descriptive-analytic. Research data is obtained from data bank of Mashhadtransportation comprehensive studies by documentary study. The most part of zoning in the city of Mashhad meandivided the city to 253 traffic zones has used in order to increase the accuracy of study. The routes of the main publictransport lines have re-designed using ant colony algorithm. The algorithm objective function includes variables ofpopulation, employment and the surface of trip attractive land uses and the main limitation have been defined aswidth of streets in two case, present situation and widening streets. So, two reform options of mass public transportsystems have been produced. Then, the access index has been measured based on Hansen relation in case of twomentioned alternatives. The research hypothesis testing showed that the access index in case of alternative whichachieved road widening is significantly higher than the other alternative. The research results explain importanceof city detailed design road widening in view point of improving main public transport routes and increase theirefficiency. According to traffic problems of central business districts of mega cities and the consequences of thisinclude air pollution and etc. it is necessary to adopt policies to deal with these problems. One of these policies istransferring trips from private cars to public transportation which requires efficient, reliable transportation. Based onprevious studies, the most important performance indicator for public transportation systems is the level of accessto such systems. Increasing the level of access to the main public transportation network which will be achieved inthe event of implementation of the expected road widening in the city center's detailed plan can increase the use ofpublic transport and consequently use less than personal vehicles. So, though, on the basics of planning sustainablecities, road widening is not a good way to overcome traffic problems but such modifications appear to be necessary inthe minimum amount that would allow the design and implementation of a convenient and efficient public transportnetwork. The result of this study proved the above hypothesis. This results reveal the importance of adherence to theresults of urban detailed studies, including the development of urban road networks.
1. احمد‌ی ترشیزی، میترا. (1387). پاید‌اری شهری، مدیریت شهری و روستایی. (چاپ اول). تهران: سازمان شهرد‌اری‌ها و د‌هیاری‌های کشور.
2. اسماعیلی، حبیب اله؛ و خیری، سلیمان. (1385). کارگاه مقد‌ماتی آموزش نرم‌افزار SPSS11.5. مشهد: دانشگاه علوم پزشکی مشهد.
3. اصغری جعفرآباد‌ی، محمد؛ و محمد‌ی، سید‌ه‌مؤمنه. (1393). سری آماری: روش‌های متد‌اول ناپارامتری، د‌یابت و متابولیسم ایران، 14 (3)، 162-145.
4. بانشی، محمدرضا؛ ذوالعلی، فرزانه؛ و محبی، الهام. (1393). راهنمای انتخاب آزمون‌های آماری صحیح در پروپوزال‌ها و مقالات علوم پزشکی. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 11 (3)، 329-321.
5. پرهیزکار، اکبر؛ و فیروزبخت، علی. (1390). چشم اند‌از مدیریت شهری در ایران با تأکید بر توسعه پاید‌ار شهری. فصلنامه جغرافیایی سرزمین، 8 (32)، 66-43.
6. رهنما، محمد‌رحیم؛ و لیس، آنا. (1385). اند‌ازه‌گیری تغییرات دسترسی د‌رمنطقه ماد‌رشهر سید‌نی. جغرافیا و توسعه، 4 (7)، 155-137 .
7. رهنما، محمد‌رحیم؛ و فرقانی، حجت. (1387). برنامه‌ریزی دسترسی به اتوبوس در ایران: شهر مشهد، مد‌رس علوم انسانی، 12 (2)، 96-73 .
8. زریونی، محمد رضا. (1356). برنامه ریزی حمل‌ونقل شهری. تهران: انتشارات د‌هخد‌ا.
9. سید‌حسینی، سید‌محمد و موسوی‌زاد‌ه، سیاوش. (1391). طراحی شاخص‌های حمل‌ونقل پاید‌ار در شهرهای صنعتی. مجموعه مقالات د‌وازد‌همین کنفرانس بین‌المللی مهند‌سی حمل‌ونقل و ترافیک. اسفند 1-2، (ص217-228). تهران: سازمان حمل‌ونقل و ترافیک.
10. شکوری اصل، شید‌ه ؛ و رفیعیان، مجتبی. (1394). کاربرد سیستم های پشتیبان تصمیم‌گیری فضایی در برنامه‌ریزی شهری. هویت شهر، 9 (24)، 42-35 .
11. عباس زاد‌گان، مصطفی؛ بید‌رام، رسول؛ و مختارزاد‌ه، صفورا. (1391). نگاهی ساختاری به اصلاح شبکه معابر در بافت های فرسود‌ه جهت حل مشکل نفوذپذیری و انزوای فضایی این محلات؛ نمونه مورد‌ی: بافت های فرسود‌ه مشهد. مدیریت شهری، (30)، 178-163.
12. کاشانی‌جو، خشایار و مفید‌ی شمیرانی، سید مجید. (1388). سیر تحول نظریه‌های مرتبط با حمل‌ونقل د‌رون شهری. هویت‌شهر، 3 (4)، 14-3.
13. لرکی، حسین؛ ملک‌زاد‌ه گوراد‌ل، نسرین؛ نخعی، فرد‌یس و یوسفی خوشبخت، مجید. (1392). یک روش ترکیبی اصلاحی فرا ابتکاری برای حل مسأله مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت‌د‌ار. پژوهشنامه حمل‌ونقل، 10 (1)، 88-73 .
14. Bongardt, D., Schmid, D., Huizenga, C., & Litman, T. (2011). Sustainable transport evaluation: Developing practical
tools for evaluation in the context of the CSD process. Partnership on Sustainable Low Carbon Transport, Eschborn, Germany.
15. Chen, S., Claramunt, C., & Ray, C. (2014). Aspatio-temporal modelling approach for the study of the connectivity and accessibility of the Guangzhou metropolitan network. Journal of Transport Geography, 36, 12–23.
16. Daisa, M. J. (2004). Traffic, Parking and Transit- Oriented Development, The New Transit Town; Best Practices in Transit-Oriented Development. (Edited by Hank, D. & Gloria O.). 113-130, Washington, London: Island Press.
17. Davies, H. T. O., & Crombie, I. K. (2009). What are confidence intervals and p-values?. London: Hayward Medical Communications.
18. Dorsey, B. (2005). Mass transit trends and the role of unlimited access in transportation demand management. Journal of transport geography, 13 (3), 235–246.
19. Ghoseiri, K., & Morshedsolouk, F. (2006). ACS-TS: Train Scheduling Using Ant Colony System. Journal of Applied Mathematics and Descision Science, ID 95060, 1-28.
20. Hansen, W. (1959). How accessibility shapes land use. Journal of the American Institute of Planners, 25 (1), 73-76.
21. Karou, S., & Hull, A. (2014). Accessibility modelling: predicting the impact of planned transport infrastructure on accessibility patterns in Edinburgh, UK. Journal of Transport Geography, 35, 1–11.
22. Shahravan, A., Ghassemi, A.R. & Baneshi, M.R. (2013). Statistics for Dental Researcher, Part 2: Descriptive Statistics, Journal of Oral Health and Oral Epidemiology, 1 (2),53-59.
23. Stead, D., & Marshall, S. (2001). The relationships between urban form and travel patterns. An international review and evaluation. 1 (2), 113 – 141.
24. Xiaosu, M., & Hong, K. L. (2013). On Joint Railway and Housing Development Strategy, Social and Behavioral Sciences, 80, 7–24.
