ارزیابی طرح میدان امام حسین(ع) تهران با تأکید بر یادآورهای شهری

محورهای موضوعی : معماری

مهدی یزدی ¹ , بهناز امین زاده ²

1 - دانشجوی دکتری، دانشکده برنامه‌ریزی شهری، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 - دانشیار دانشکدۀ شهرسازی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/03/22 تاریخ پذیرش : 1396/06/08 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: یادآورهای شهری, خاطرات جمعی, مکا نهای شهری, تحلیل کیفی, میدان امام حسین (ع), AM,

چکیده مقاله :

امروزه تمرکز عمده آن دسته از تحقیقات مکان محور که بر اهمیت روایت و خاطره در شهرها تأکیددارند، بر نحوه شک لگیریخاطرات جمعی در شهر و معیارهای مؤثر بر آن بوده و کمتر به نحوه ثبت و انتقال این خاطرات برای آیندگان پرداخته شده است.پژوهش حاضر باهدف تحلیل طرح میدان امام حسین)ع( از منظر میزان توجه به خاطرات جمعی مکانی از طریق حفظ و تقویتیادآورهای شهری به اجرا درآمده است. در این پژوهش از روش تحلیل کیفی و شیوه تحلیل محتوا همراه با تحلی لهای تخصصی،بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان م یدهد که طرح جدید در توجه به یادآورهای شهری توفیقی به دست نیاورده و از قابلیتمتعدد موجود در این مکان تاریخی بهر های نگرفته است. پژوهش حاضر با تأکید بر اهمیت خاطراتِ جمعیِ مکانی و یادآوری اینخاطرات، الگویی برای بررسی و تحلیل انواع مختلف یادآورهای شهری (از طریق نقشه تحلیلی) معرفی می نماید.

چکیده انگلیسی:

Human settlements are filled with memories. Sometimes these memories are personal and sometimes they havecollective nature. Collective memory is a memory shared between group members and is formed in a socialframework, a place context, and through the time. These memories would fill the space with meanings and throughthem, a space would become a place and a place would become a meaningful, memorable and valuable place.Today, many place-based researches have been emphasized on the importance of narration and memory in cities.In this approach the city is considered as a diary of place collective memories. These memories which are rootedin the context of urban places and can form affective bonds between people and places, Furthermore have animportant role in formation of people’s place-identity and sense of belonging to place. Having regard for orignoring these memories (and memorable elements tied to them) in urban interventions, can strengthen or weakenpeople’s sense of belonging to place and their place identity. This can lead to numerous consequences and results.Vanishing of memories may cause identity crisis and mental-psychological disease.Most of researches with the subject of place collective memory are focused on the formation of collective memoriesin the city and its effective criteria. But the recording and transition of those memories for the future and posterityare given less consideration. Confrontation of people with urban reminders help them to remember memoriesof the past events. These reminders as forms, functions and meanings would help people to remember urbanmemories and narrate (tell the story of) the city's past. These reminders are considered as mnemonic aids. Butsome urban interventions regardless of these memory reference points, would remove city narration consciouslyor unconsciously over time. Interventions which would make our cities generic, without any memory, history orimportant feature.Imam Hussain square intervention plan has been accomplished in 2012 with the approach of maximum changes andtoday after four years its results could be analyzed. Current research is pursuing the analysis of urban interventionin the Imam Hussain Square to see how it pays attention to place collective memories through protection andstrengthening of urban reminders. This research combines existential and First-person phenomenologicalapproaches. With a qualitative Analysis method, it uses content analysis combined with expert analysis. Throughthe research various gathering information techniques are employed, such as deep interviews, structural interviewswith open questions, and expert observations.The results show that the new design has not succeeded in attention to urban reminders and has failed in usingnumerous capacities, available in this historic place. Except a few cases, this intervention not only has no attentionto forgotten place-memories and urban reminders, but it also has weakened and destroyed the existing reminders.Even new urban reminders which are erected in this design have not bonded properly with place history and memories. Current research emphasizes the importance of place collective memories and reminding thesememories. A pattern for analyzing different types of urban reminders (through analytical map) is introduced.

منابع و مأخذ:

1. اهری، زهرا. (1390). شهر، جشن، خاطره- تأملی د‌ر نسبت فضاها و جشن‌های شهری د‌ر د‌وران صفویان و قاجاریان. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. (47)، 16- 5.
2. تانکیس، فرن. (1388). فضا، شهر و نظریه اجتماعی، مناسبات اجتماعی و شکل‌های شهری. (حمید‌رضا پارسی و آرزو افلاطونی، مترجمان). تهران: موسسه انتشارات د‌انشگاه تهران.
3. حبیبی، سید محسن. (1385). شهر جد‌ید آستانه‌ای برای تکوین خاطره و حافظه شهری د‌ر رضا کربلایی نوری و فرانه ریاحی د‌هکرد‌ی. مجموعه مقالات هویت شهرهای جد‌ید. همایش بین‌المللی شهرهای جد‌ید. ارد‌یبهشت 18- 14، (ص 151- 145). تهران: انتشارات شرکت عمران شهرهای جد‌ید.
4. حسینی کومله، مصطفی؛ و ستود‌ه علمباز، فاطمه. (1392). نقش خاطره جمعی د‌ر باز ‌زند‌ه‌سازی بافتهای شهری- ارائه راهکار د‌ر خصوص ناحیه تاریخی لاهیجان.
هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. 18 (۴)، 92- 79.
5. سورى، الهام؛ رزاقى اصل، سینا؛ و فیضى، محسن. (1392). مفهوم حس زمان و
کاربرد آن د‌ر طراحى شهرى. هویت شهر، (13)، 82- 73.
6. کامل‌نیا، حامد؛ اسلامی، سید غلامرضا؛ و حناچی، پیروز. (1389). تحلیل و ارزیابی معماری جمعی بر مبنای شاخصه‌های احساس جمعی. هویت شهر، (7)، 140- 131.
7. مد‌یری، آتوسا؛ و نیکو نوراللهی اسکویی. (1393). ارزیابی اد‌راک بصری فضایی مید‌ان امام حسین (ع)، مطالعه مورد‌ی، محله عود‌لاجان. مطالعات شهری، (11)، 84- 75.
8. موسوی، سید علی‌اکبر؛ و حاجی بند‌ه، مونا. (1392). به‌سوی خلق یک فضای شهری پاید‌ار، نخستین پلازای شهر تهران، مید‌ان امام حسین (ع). تهران: انتشارات علم نو.
9. مهند‌سان مشاور باوند و آرکولوگ. (1391). طرح ساماند‌هی و ارتقای کیفی محور 17 شهریور، فاصله مید‌ان امام حسین تا مید‌ان شهد‌ا، مطالعات مرحله اول، جلد 3: برنامه‌ریزی و طراحی اقد‌امات. تهران: پد‌ید‌آورند‌ه.

10. Halbwachs, M. (1950). The collective memory. (Francis J. Didder Jr. and Vida Yazdi Ditter, Trans.). New York: Harper & Row.
11. Lewicka, M. (2008). Place attachment, place identity, and place memory: Restoring the forgotten city past. Journal of Environmental Psychology, 28, 209–231.
12. Mowla, Qazi Azizul. (2004). Memory Association in Place Making: Understanding an Urban Space. Protibesh, 9, 52-54.
13. Oxford dictionaries (2016). Retrieved March, 2016, from http://www.oxforddictionaries.com/definition/ English /memory
14. Vajehyab (2016). Retrieved March, 2016, from http://www.vajehyab.com/dehkhoda