نقش رفتارشهروندی سازمانی در ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

نیلوفر میرسپاسی ¹ , حاجیه رجبی فرجاد ² , مرضیه ابراهیمیان ³

1 - استادیار گروه مدیریت ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر [e-mail] (مسئول مکاتبات)
2 - استادیار گروه مدیریت دانشگاه علوم انتظامی امین
3 - کارشناس ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

تاریخ دریافت : 1394/10/23 تاریخ پذیرش : 1394/11/13 تاریخ انتشار : 1393/11/28

کلید واژه: رفتار شهروندی سازمانی, عملکرد, نوع دوستی, ادب, هوشیاری, منش شهری, بزرگواری,

چکیده مقاله :

باتوجهبه اهمیت رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان و نقش آنها در موفقیت سازمان ها،در این پژوهش به نقش رفتار شهروندی سازمانی در ارزیابی عملکرد کارکنان پرداخته شدهاست. هدف علمی از انجام این تحقیق شناسایی و تبیین ارتباط مابین 5 عامل رفتارشهروندی سازمانی و ارزیابی عملکردکارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر می‌باشد.روش بررسی این مطالعه به صورت توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. جهت سنجش رفتارشهروندی سازمانی از پرسشنامه استاندارد پادساکف استفاده و برای سنجش عملکردکارکنان از پرسشنامه استاندارد پترسون استفاده شده است که روایی از طریق محتوایمورتایید قرارگرفته است و پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ با ضریب 892/0مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان دانشگاه آزاد اسلامیواحد اسلامشهر که 180 نفر می‌باشند و با استفاده از جدول مورگان برای تعیین حجمنمونه 118 نفر مورد بررسی و آزمون قرارگرفته است. به جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار Spss و جهت آزمون فرضیه‌ها از آزمون کولموگوروف اسمیرنوف: (آزمون k-s) استفاده شده است. نتایج به دست آمده: بین نوع دوستی و عملکردرابطه مستقیم و بین وجدان وعملکرد و گذشت و فداکاری با عملکرد و رفتار مدنی وعملکرد و درنهایت بین ادب و ملاحظه با عملکرد ارتباط معنادار وجود دارد و در حقیقتطبق فرضیه اصلی تحقیق هر پنج مولفه نوع دوستی، وجدان، گذشت، رفتار مدنی و ادب باعملکرد کارکنان معنادار می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

The role of the organizational citizenship behavior (OCB) is discussed in the performance assessment of employees; in this study .Five dimensions of OCB model are included: altruism, courtesy, wisdom, urban character and generosity. In this study, the organizational citizenship behavior is considered as an independent variable, and performance of the employees is a dependent variable. The purpose of this study is to identify and express the relationship among five organizational citizenship behaviors and to assess the performance of employees of Islamic Azad University of Islamshahr branch. The method of the study is descriptive and correlational. The 180 participants involved in the study, consists of the employees from the Islamic Azad University, Islamshahr branch. The data is analyzed by Spss and hypothesises are tested by Kolmogorov - Smirnov test the results show that there are direct relationship between altruism and performance of the employee, also, there are significant relationship among conscience, performance, sacrifice with performance, urban character and finally between courtesy or respect and performance. In fact, according to original hypothesis there are significant relationship between every five dimensions included altruism, conscience, sacrifice, urban character and courtesy with performance of the employees.

منابع و مأخذ:

آذر، عادل و مومنی (1377)، آمار و کاربرد آن در مدیریت، ج 2، تهران، سمت

آرمسترانگ،مایکل، (1385) مدیریت عملکرد. مترجمان  قلیچ خانی، بهروز و غلام زاده، داریوش، تهران، انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، چاپ اول.

اردبیلی، یوسف (1376)؛ روش ارزشیابی در بخشهای دولتی و غیردولتی ایران؛ چاپ اول، تهران، انتشارات بعثت

الوانی، سید مهدی،  تهمینه ناطق و محمد مهدی فراحی،(1386)" نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی"، فصلنامه علوم مدیریت، شماره 5، صص 70-35.

امینی، محمد(1386). تأثیر سرمایه اجتماعی بر چرخه مدیریت دانش. پایان نامه کارشناسی ارشد ف دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

انیسه، محمد(1383) ارائه یک مدل جهت ارزیابی عملکرد کارکنان در سازمان بهره وری انرژی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

اسلامی، حسن و همکاران; رفتار شهروندی سازمانی، تدبیر، شماره 187،آذرماه 1386

پاشا شریفی، حسن، نجفی زند، جعفر(1374)، روشهای آماری در علوم رفتاری، انتشارات بازتاب، چاپ هشتم

پور ابراهیم، سهراب، (1384)" بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و عملکرد شعب بانک ملت شهر تهران"، فرهنگی، علی اکبر  دانشگاه تهران. پایان نامه ی کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت.

توره، ناصر(1385)، شناخت عوامل رفتار شهروندی سازمانی و بررسی ارتباط آن با عملکردسازمانی

حبیب پور، الهویردی،(1378)، بررسی ارزشیابی عملکرد کارکنان شرکت راه‌آهن (واحدهای مرکزی) و ارائه الگوی مناسب جهت بهسازی نیروی انسانی، پایان نامه ارشد، دانشگاه تهران، مجتمع آموزش عالی قم

خاکی، غلامرضا، روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، انتشارات بازتاب، تهران، 1384، چاپ دوم

خاکی، غلامرضا، روش تحقیق در مدیریت، مرکز انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، زمستان 1379

دسلر،گری:مدیرت منابع انسانی،ترجمه:علی پارسائیان و سید محمد اعرابی،دفتر پژوهش‌های فرهنگی،1378

رضائیان، علی، (1384)، "انتظار عدالت و عدالت در سازمان (مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته)" تهران: انتشارات سمت،چاپ اول

سقاپور،آسیه. (1389).طراحی مدل ارزشیابی عملکرد کارکنان مبتنی بر مدل‌های عملکرد سازمانی.پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی.دانشکده علوم انسانی دانشگاه پیام نور شیراز.

سعادت،اسفندیار ؛مدیریت منابع انسانی؛انتشارات سمت، چاپ سوم، تهران:1375

شهسواری، محمدرضا (1380) " بررسی اثربخشی نظام ارزشیابی عملکرد از دیدگاه کارکنان شرکت داروسازی تهران شیمی " جهت دریافت گواهی نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی از مرکز آموزش مدیریت دولتی

صدوقیان،م،تدین،ع(1386)،به کارگیری همزمان کارت امتیازی متوازن و مدل تعالی سازمان،تدبیر،(18)179.

طبرسا، غلامرضا (1379)، ویژگی‌های نظام ارزیابی عملکرد کارامد و متناسب با مقتضیات نظام اداری و سیاسی کشور؛ مجموعه مقالات سومین جشنواره شهید رجائی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی

عباسی، عباس، بررسی تناسب فرد-سازمان بر رفتار شهروندی سازمانی، مطالعه موردی: اعضای هیأت علمی دانشگاه اصفهان، اولین کنفرانس بین المللی رفتار شهروندی سازمانی، مجموعه مقالات، مقاله ارائه شده (13 و 14 بهمن ماه 1387)

فتاحی، مهدی، رفتار شهروندی سازمانی از تئوری تا عمل، فرهنگ مدیریت، سال سوم، شماره یازدهم، صص 48-19، (1384)

فضلی، صفر(1381) «طراحی مدل ریاضی ارزیابی عملکرد مدیر در سازمانهای دولتی»، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس

فرشید فر،فریبا (1381)، ارزیابی وضع موجود نظام ارزشیابی عملکرد معلمان دوره ابتدایی و ارائه راه‌های مناسب برای بهینه نمودن آن در نواحی  دو گانه آموزش و پرورش همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران

قلی پور، آرین، رفتار شهروندی سازمانی: گامی دیگر در جهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 45، 145-115، (1386)

قاسم زاده علیشاهی، ابوالفضل.، عباسی،مهدی.،ملکی مرشت،منظر. (1393). نقش عوامل مثبت و منفی در رضایت و عملکرد شغلی اعضای هیئت علمی.پژوهشهای روانشناختی.سال نهم،شماره35.

میرسپاسی،ناصر:ارزشیابی عملکرد افراد،مجموعه شانزدهم،مرکز آموزش مدیریت دولتی،1378

میرسپاسی، ناصر (1382) ؛ مدیریت استراتژیک منابع انسانی و روابط کار ؛ چاپ بیست و دوم، تهران، انتشارات میر، 29-نوروزی،عبداله (1388)، تأثیر انتقال فیزیکی گروه صنایع صدر صبا باتری به صنایع نور صبا باتری (شهریار کرج) بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، پایان نامه کارشناسی ارشد، پردیس قم دانشگاه تهران

احمدی، فریدون (1388)، بررسی موانع یادگیری سازمانی در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، رساله دکتری، پردیس دانشگاه تهران

حسنی خانکی، احمد ( 1385)، بررسی رابطه میان رفتار شهروندی سازمانی و وفاداری مشتری در گروه شرکت‌های همکاران سیستم،دانشگاه اصفهان، دانشکده مدیریت 

موحدزاده، ایوب (1388 )، بررسی رابطه ی بین سبک رهبری تحولی آموزشی مدیران با رفتار شهروندی سازمانی دبیران، پایان نامه ارشد، دانشگاه قزوین

زارعی متین، حسن، شناخت عوامل رفتار شهروندی سازمانی و بررسی ارتباط آن با عملکرد سازمانی، مجله علمی ترویجی فرهنگ مدیریت، شماره 12، بهار 1385

فتاحی، مهدی (1385)، معنویت در محیط کار و نقش آن در بهبود رفتارهای شهروندی سازمانی.فرهنگ مدیریت.شماره13

آمیغی، سید فرشاد(1388)، رابطه ی توانمندی و رفتار شهروندی سازمانی در سازمان آموزش و پرورش استان قم

بیگمی(1389)، رابطه رهبری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی در کارشناسان آکادمی ملی المپیک و پارا المپیک

Aguinis Herman (2007). Performance Management," A System Engineering Process for Specify and Analyzing Organizational Performance metrics", George Mason University, PHD thesis, 2001.

Allard, ivyn, (2010)," examiningthe relationship between organizational  culture and performance ,prescottvalley,Arizona"

Bateman , T.s. and Organ , D.W(1983).” Job satisfaction and the good soldier “ The relationship between affect and employee citizenship , Academy of Management Journal,vol.26,pp.578-595

Bernardin, H.J. (2003). "Human Resource Management: an experiential approach". 3 th Edition. New York: Mc GrawHill

Bienstock , C.C. , Demoranville , C.W. and Smith R.K(2003). “organizational citizenship Behavior and service quality” , Journal of service Marketing ,vol.17,No 4.5 , pp.357-373

Braun Timo , Ferreira Aristides & Sydow gorg. “Citizenship Behavior and effectiveness in temporary organizations”. International Journal of project Management 31(2013) , pp.862-876

Byars, L.I & Rue, L.W. (2008). Human Resource Management: 9 th Edition. New York: Mc GrawHill

Castro,C.B.,Armario,E.M., and Ruiz,D.M. (2004)," The influence of employee organizational citizenship behavior on customer loyalty", International Journal Of Service Industry Management,Vol.15,No.1,pg.27.

Chen, Irene Y.L (2009). “Social Capital, IT Capability, And The Success of Knowledge Management Systems”. Knowledge Management & E-Learing: An International Journal, Vol 1, No 1.

Chou, Yuan K. 2006. “Three simple models of social capital and economic    growth”, The Journal of Socio-Economics 35, P. 889–912.

Jacobs, Lucy. C. (2004) Student Ratings of College Teaching: What Research Has to Say; Indiana University Bloomington. IU Bloomington Evaluation Services & Testing Franklin Hall 014, 601 E. Kirkwood Ave. 47.

Jons , J & Bearley , W (2002) , 360 feedback strategies tactics and techniques for developing leaders , Copy right @ 2002 , Organizational universe systems

Noe, R.A, Hollenbeck, J. R, Gerhurt, B & Wright, P.M. (2008). "Human Resource Management: gaining Competitive advantage". New York: Mc GrawHill

Organ ,D.W. (1988).”Organizational Citizenship Behavior: “The good soldier Syndrome”. Lexington , MA: Lexington Books

Taegoo Terry Kim, Gyehee Lee, Soyon Paek, Seunggil Lee, (2013) "Social capital, knowledge sharing and organizational performance: What structural relationship do they have in hotels?", International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 25 Iss: 5, pp.683 – 704.

Tziner Aharon and Sharoni Gil. “ Organizational Citizenship Behavior “ , Organizational justice , job stress and work-family conflict: Examination of their interrelationship with respondents from a non-western culture “ Journal of work and organizationl psychology 30(2014) , pp. 35-42

yang, Shu- Chen; Forn, Cheng-Kiang (2009). “Social Capital, Behavioural Control, and Tacit Knowledge Sharing Amulti-Informant Design”.International Journal of Informtion Management, Vol 29(2009), p. 210-218.