نقش حمایت دولتی از شرکت‌ها در ارزش آفرینی (ارزیابی کارکرد خصوصی‌سازی)

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

فریدون رهنمای رودپشتی ¹ , سید حسین حسینی ² , محسن جعفری ³

1 - نویسنده مسئول مکاتبات
2 - ندارد
3 - ندارد

تاریخ دریافت : 1393/06/12 تاریخ پذیرش : 1393/06/12 تاریخ انتشار : 1390/07/01

کلید واژه: حمایت دولت, ارزش آفرینی, بورس اوراق بهادار تهران,

چکیده مقاله :

از جمله موضوعات مهمی که در طی چند سال گذشته بسیار مورد توجه محافل اقتصادی کشور ما بوده، بحث خصوصی سازی و اجرای اصل 44 قانون اساسی است. حال سؤالی که مطرح است این است که تغییر نوع مالکیت شرکت‌ها با توجه به معیارهای نوین ارزیابی واحدهای تجاری، تا چه حد توجیه منطقی دارد؟ به عبارت دیگر، آیا واحدهای تجاری با مالکیت خصوصی در محیط اقتصادی کشور ما توانسته‌اند ارزش آفرینی بیشتری از سایر شرکت‌های دولتی داشته باشند؟ این مقاله‌ به بررسی ارتباط میان نوع مالکیت شرکت‌ها (میزان حمایت دولت از آن‌ها) و معیارهای مالی نوین سنجش عملکرد و همچنین معیارهای سنجش ارزش آفرینی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. در این تحقیق که برای یک دوره‌ی نه ساله اجرا شده، ارتباط میان نوع مالکیت شرکت‌های مورد مطالعه فعال در بورس تهران که دارای ویژگی‌های تعریف شده در پژوهش به عنوان جامعه آماری و نمونه آماری بودند، با معیارهای نوین سنجش عملکرد و ارزش آفرینی مورد آزمون قرار گرفته است. فرضیههای تحقیق از طریق همبستگی، رگرسیون غیرخطی ساده و آزمون مقایسه میانگین دو جامعه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین درصد تملک دولت از سهام شرکت‌ها و ارزش آفرینی ارتباط معنی داری وجود دارد. بدین ترتیب که شرکت‌های خصوصی که درصد تملک دولت از سهامشان کمتر از 50 درصد است، ارزش آفرینی بیشتری دارند. همچنین، طبق یافته های به دست آمده، بین معیارهای نوین سنجش عملکرد مبتنی بر ارزش آفرینی (یعنی EVA و CVA) و معیارهای سنتی (یعنی ROA و ROE) رابطه وجود دارد. در نهایت اینکه شرکت‌های دارای مالکیت خصوصی نسبت به شرکت‌های دولتی دارای ارزش آفرینی می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

A major economic issue in Iran that has intensified in the past few years has related to privatization and its implementation in the economy. This interpretation of privatization has been mentioned in Article 44 of the Constitution in Iran. According to this new criteria for evaluating businesses, are public companies better than private ones? In the other words, In the Iranian economy, can privately owned entities better achieve value creation than publicly owned companies? This paper investigates the relationships between types of company ownership (in terms of government patronage) and uses new financial criteria of performance assessment in addition to criteria assessing value creation in companies listed on the Tehran Stock Exchange. The study covers a 9-year period, and it examines the relationship between ownership type and performance of firms employing new criteria of value creation. Hypotheses are presented and examined by means of correlation, simple linear regression, and comparisons of two tests. The results indicate that there is a significant relationship between the percentage of government ownership of company stock and value creation: private companies, whose proportion of government ownership is less than 50 percent, have greater value creation. In addition, a meaningful relationship exists between the use of new metrics to measure performance based on value (i.e., economic value added and cash value added) and traditional measures (i.e., return on assets and return on equity). In conclusion, privately owned companies are better value creators than publicly held companies.