سطحبندی آسیبهای توسعه مدیریت دانش در دانشگاهها
محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت
موحد صادقیان
1
(دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.)
محمد منتظری
2
(استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.)
جعفر قهرمانی
3
(استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.)
کلید واژه: مدل سهشاخگی, مدلسازی ساختاری– تفسیری, مدیریت دانش, آسیبشناسی,
چکیده مقاله :
زمینه: مدیریت صحیح دانش باعث کسب مزیت رقابتی برای سازمانها و در نهایت کسب موفقیت بیشتر و نهایتا تعالی سازمانی میشود. از اینرو بقای سازمان ها وابسته به مدیریت اثربخش دانش، است. هدف: هدف این پژوهش سطح بندی آسیبهای توسعه مدیریت دانش در دانشگاهها در چهارچوب مدل سه شاخگی و رویکرد ساختاری تفسیری است تا از این طریق بتوان مدیریت دانش را در بهترین شکل ممکن توسعه داد . روش تحقیق: جامعه آماری کلیه متخصصان حوزه ی مدیریت آموزش عالی، اساتید و کارشناسان ستادی در دانشگاههای استان کرمان می باشند که با روش نمونه گیری هدفمند، 32 نفر نمونه پژوهش را تشکیل دادند. داده های پژوهش نیز از طریق مصاحبه های باز و نیمه ساخت یافته در بین گروه نمونه به دست آمدند. آسیبهای مدیریت دانش در چهارچوب مدل سهشاخگی شامل ابعاد رفتاری، محیطی و ساختاری مشخص شد. یافتهها: بر اساس نتایج تحلیلها، اصلی ترین آسیبهای توسعه مدیریت دانش در بعد رفتاری عبارت اند از: ریسک پذیری پایین و عدم تعهد مدیران و کارکنان نسبت به مدیریت دانش، در بعد آسیبهای محیطی نبود نیاز و تقاضای مدیریت دانش از سوی جامعه و در بعد آسیبهای ساختاری عدم شفافیت و تسهیل گری مقررات و دستورالعملها و مبهم بودن مأموریت. همچنین نتایج بدست آمده نشان می دهد که اصلی ترین عوامل تاثیرپذیر در بعد آسیبهای رفتاری، عبارت اند از انگیزه و کار تیمی پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان، در بعد آسیبهای محیطی نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد در ایجاد تغییرات و در بعد آسیبهای ساختاری نامشخص بودن مأموریت و استراتژی‌‌ها در دانشگاهها و عدم توجه به برنامه ریزی لازم در زمینه پیادهسازی. نتیجه‌گیری: مهمترین دست آورد پژوهش این است که به منظور رفع آسیبهای توسعه مدیریت دانش لازم است تا در بعد رفتاری ریسک پذیری پایین و عدم تعهد مدیران وکارکنان نسبت به مدیریت دانش به عنوان تاثیرگذارترین عامل مورد توجه دست اندرکاران قرار گیرد.
Background: Proper knowledge management leads to competitive advantage for organizations and ultimately more success and ultimately organizational excellence. The survival of organizations depends on the effective management of knowledge, as. The purpose of this research is to stratify the damages of knowledge management development in universities in the framework of the three dimensional model and interpretive structural approach, so that knowledge management can be developed in the best possible way. Methods: Statistical population of all higher education management specialists, professors and staff experts in There are universities in Kerman province that with purposeful sampling method, 32 people formed the research sample. Research data were also obtained through open and semi-structured interviews among the sample group. The disadvantages of knowledge management were identified in the framework of the three dimensional model, including behavioral, environmental and structural dimensions. Result: Accordingly, the main harms of the behavioral harms are: "low risk-taking and lack of commitment of managers and employees to knowledge management", in the dimension of environmental harms, "lack of need and demand for knowledge management by society" and in the dimension of Structural disadvantages "Lack of transparency and facilitation of rules and instructions and ambiguity of mission". The main influential factors in the dimension of behavioral injuries are "low motivation and teamwork and job dissatisfaction of employees", in the dimension of environmental injuries, "combating people's opinions in making changes and isolating experts and scientists". And in the dimension of structural damage, "the ambiguity of missions and strategies in universities and the lack of attention to the necessary planning in the field of implementation". Conclusion: so The most important achievement of the research is that in order to remove the damage of knowledge management development, it is necessary to pay attention to the behavioral dimension of "low risk tolerance and lack of commitment of managers and employees towards knowledge management" as the most influential factor.
_||_
Abdullah, R., Selamat, M. H., Jaafar, A., Abdullah, S., & Sura, S., (2008). An empirical study of knowledge management system implementation in public higher learning institution, IJCSNS International Journal of Computer Science and Network Security, 8(1).
Adhikari, D.R., (2010). Knowledge management in academic institutions. International Journal of Educational Management,
Adineh Ghahremani, A., Hashempour, L., Atapour, H, (2010). Study of knowledge management infrastructure in Tabriz University from the perspective of faculty members. Journal of Academic Library and Information Scienc, 45(57): p. 63-75. [in persian]
Afkhami Ardakani, M., Rajabpour, Ebrahim, Hashemi, Mehdi, (2015). Presenting a model to explain organizational silence using interpretive structural modeling. Quarterly Journal of Organizational Behavior Studies, Fourth year (3): p. 21-43 [in persian]
Alderfer, P.C., (2016). Identifying the in-service training needs of the social studies teachers within the context of lifelong learning. Professional Psychology, 13(4): p. 625-634.
Armaghan, N. and J. Renaud, (2017). Evaluation of knowledge management in an organisation. Journal of Information & Knowledge Management, 16(01): p. 1750006. [in persian]
Azar, a., mortazavi, l., abbasi, M.A., (2017). Acquisition of tacit knowledge in knowledge management with using of the repertory grid method (Case Study: Exploring and explaining key success factors in Supply Chain Management from the perspective of industry Zen Experts). The Quarterly Journal of Public Policy in Management. 8(28). [in persian]
Bromand Kakhaki, A.R., N. Akhavab, A. Mostofi, M. (2000). Provide a model for the future development of the knowledge management foundation; Case study in National Petrochemical Company. Journal of Innovation Management, 3(7).
Darvishi, D. and H. Darvishi, (2019). Assessing the effectiveness of knowledge management using Analytic Network Process. International Journal of Applied Operational Research-An Open Access Journal, 9(1): p. 31-40. [in persian]
Farhangi, A.A.R.C., (2000). Project to study and recognize the current situation of Kerman Regional Water Company, provide research priorities to solve some of the problems of the organization and increase productivityUser. Faculty of Management, University of Tehran, [in persian]
Fábio, C. and D.B.F. Carvalho, (2020). Holistic knowledge management: adherence analysis of the Castillo and Cazarini model. Knowledge Management Research & Practice, 18(4).
Fathollahi, B., Afshar Zanjani, Ebrahim, and Nozari, Damoun, (2009). Is the University of Isfahan ready to implement knowledge management? National Studies in Library and Information Organization, 21(3): p. 6-20. [in persian]
Gorbanizadeh ASL. V.A. Zarandi, A.s.A.A., (2016). Apple studies of knowledge management of the organization using the model of reliable systems studied: Alborz Province Industry, Mining and Trade Organization. Human resource studies, 1(6) [in persian]
Haitao, Z., et al. (2020). Research on the Construction of Pathological Knowledge Management System Based on Web. In Proceedings of the 2020 the 2nd World Symposium on Software Engineering.
Hassanzadeh, M., Knowledge Management: Concepts and Infrastructures. Tehran, 2007. Librarian. [in persian]
Helalian motlagg, F., Hassanzadeh, Mohammad, Zandian, Fatemeh, (2017). Analysis of the mediating effects of knowledge management components in improving human resource performance. Data management, 3(2): p. 1-29.
Hemmati, M., (2009). Evaluating the application of knowledge management components in the faculties of Tehran Technical Campus. 4th National Conference on Knowledge Management, Tehran (Oil, Gas and Petrochemical Information Institute).[in persian]
Holsapple, C.W. and K.D. Joshi, a (2004). Formal knowledge management ontology: Conduct, activities, resources, and influences. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 55(7): p. 593-612.
Hoseini Damiri. S., (2016). Pathology of knowledge management development. International Conference on Management and Accounting. Tehran, Nikan Institute of Higher Education, [in persian]
Khanifer, H., (2007). Presenting a native management model based on the view of Imam Ali (AS) using a three-pronged conceptual model. Organizational culture management. 2(8). [in persian]
Khayat moghadam, s., Taheri Lari, M., oliaee, l., (2017). Factors Affecting Knowledge Sharing within Supply Chain (Case Study: Khorasan Electricity Supply Chain). The Quarterly Journal of Public Policy in Management. 8(28). [in persian]
Marquardt, M.J., (2002). Building the learning organization: Mastering the 5 elements for corporate learning. Nicholas brealey publishing.
Mirzaei Ahranjani, H., (1997). Analysis of factors affecting work ethic in the organization. Proceedings of the Second Session on the Study of Practical Ways of "Social Discipline", the Sovereignty of Work Conscience and Social Discipline. Tehran: Islamic Azad University Press. , [in persian]
Molavi, B.G.a., A., (2013). Develop a knowledge management strategy in a research-industrial laboratory using a dynamic approach. Innovation Management, 2(4) [in persian]
Najafi Zade, M. and S. Zahedi, (2016). Pathology of staff performance management system in Qazvin University of Medical Sciences using a triangular model. Quarterly Journal of Development and Transformation Management, 3(25). [in persian]
Nateghi, F., Norouzi, Abbas Ali, , (2011). Knowledge Management Infrastructures in Qom Islamic and State Azad University from the Perspective of Faculty Members. Scientific Journal of Education and Evaluation (Quarterly, 4(15): p. 129-149. [in persian]
Nowruzian, m., (2007). Application of knowledge management in the public sector. Tadbir Monthly, 8 (16): p. 24-29.[in persian]
Parham, S., (2010). Explain the challenges of implementing knowledge management and introduce a suitable model for implementation in Shahid Chamran University of Ahvaz. Master Thesis, and Department of Management,. Faculty of Social and Economic Sciences(Payame Noor University, Central Tehran) [in persian]
Paoloni, P., G. Modaffari, and G. Mattei, (2020). b.Knowledge resources in the university context: an overview of the literature. Journal of Intellectual Capital,
RazaviZadeh, M., (2010). Interpretive construction of the lived experience of school-building charities (Case study: Mashhad school-building charities). Rahbord Farhang. , 1(3). [in persian]
Sage A.P, Interpretive Structural Modeling: Methodology for large scale systems. New York, 1977. NY: McGraw-Hill
Seyyedzadeh, m., (2010). Functions of knowledge management in universities: A case study of Payame Noor University. Management and Planning in Educational Systems,, 3(5): p. 78-103. [in persian]
Shropshire, S., J.L. Semenza, and R. Koury, Knowledge management in practice in academic libraries. IFLA journal, 2020. 46(1): p. 25-33.
Slack, N.J.S., G. (2018). Diagnosis of organizational culture in public sector undertakings undergoing reforms. Public Organization Review, 18(3): p. 361-380.
Jitesh Thakkar, S.G.D., A.D. Gupta and Ravi Shankar, , (2007). Development of a balanced scorecard an integrated approach of Interpretive Structural Modeling (ISM) and Analytic Network Process (ANP). International Journal of Productivity and Performance Management, 56(1): p. 25-59.
Sadri, A., (2018). Establishment of knowledge management in Iranian universities. Research in Educational Systems, 12(43): p. 41-63. [in persian]
Tyndale, P., A (2002). Taxonomy of knowledge management software tools: origins and applications. Evaluation and program planning, 25(2): p. 183-190.
Thomsen, E.B. and T. Lumbye, (2013), How to Facilitate Knowledge Collaboration–Developing Next Practice, in Innovation through Knowledge Transfer 2012. Springer. P. 103-104.
Vashisth, R., R. Kumar, and A. Chandra, (2010). Barriers and facilitators to knowledge management: evidence from selected Indian universities. IUP Journal of Knowledge Management. 8(4).
Warfield, J.N., (1974). Developing interconnection matrices in structural modeling. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, (1): p. 81-87.
Zamani, b.H., Qasem, Yarmohammadzadeh, Peyman, (2009). Infrastructure of knowledge management in the University of Isfahan based on the views of faculty members. Journal of Educational Sciences, Birjand University, First Year (2): p. 49-66. [in persian]
سطح بندی آسیبهای توسعه مدیریت دانش در دانشگاهها: کاربست همزمان مدل سهشاخگی و رویکرد ساختاری تفسیری
چکیده
زمینه: مدیریت صحیح دانش باعث کسب مزیت رقابتی براي سازمان¬ها و در نهایت کسب موفقیت بیشتر و نهایتا تعالی سازمانی میشود. از اینرو بقای سازمانها وابسته به مدیریت اثربخش دانش، است.
هدف: هدف این پژوهش سطح بندی آسیبهای توسعه مدیریت دانش در دانشگاهها در چهارچوب مدل سهشاخگی و رویکرد ساختاری تفسیری است تا از این طریق بتوان مدیریت دانش را در بهترین شکل ممکن توسعه داد .
روش تحقیق: جامعه آماري کلیه متخصصان حوزهی مدیریت آموزش عالی، اساتید و کارشناسان ستادی در دانشگاههای استان کرمان میباشند که با روش نمونهگیري هدفمند، 32 نفر نمونه پژوهش را تشکیل دادند. دادههاي پژوهش نیز از طریق مصاحبههاي باز و نیمه ساختیافته در بین گروه نمونه بهدست آمدند. آسیبهای مدیریت دانش در چهارچوب مدل سه¬شاخگی شامل ابعاد رفتاری، محیطی و ساختاری مشخص شد.
یافته ها: بر اساس نتایج تحلیلها، اصلیترین آسیبهای توسعه مدیریت دانش در بعد رفتاری عبارتاند از":ريسکپذيري پايين و عدم تعهد مدیران و کارکنان نسبت به مدیریت دانش"، در بعد آسیبهای محیطی "نبود نیاز و تقاضای مدیریت دانش از سوی جامعه" و در بعد آسیبهای ساختاری " عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها و مبهم بودن مأموريت". همچنین نتایج بدست آمده نشان می دهد که اصلیترین عوامل تاثیرپذیر در بعد آسیبهای رفتاری، عبارتاند از "انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان"، در بعد آسیبهای محیطی" نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد در ایجاد تغییرات" و در بعد آسیبهای ساختاری"نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها در دانشگاهها و عدمتوجه به برنامهریزی لازم در زمینه پیادهسازی".
نتیجه گیری: مهمترین دست آورد پژوهش این است که به منظور رفع آسیبهای توسعه مدیریت دانش لازم است تا در بعد رفتاری "ريسکپذيري پايين و عدم تعهد مدیران وکارکنان نسبت به مدیریت دانش" به عنوان تاثیرگذارترین عامل مورد توجه دست اندرکاران قرار گیرد.
واژگان کلیدی: مدلسازی ساختاری– تفسیری، مدیریت دانش، آسیبشناسی، مدل سهشاخگی.
مقدمه
در دنیاي امروزي کسب وکار، بخش اعظمی از کار‌ها و فعالیت‌ها مبتنی بر اطلاعات هستند و زمان کمتري براي کسب تجربه و به دست آوردن دانش در دسترس است .در این شرایط سازمانها براساس میزان دانش خود با یکدیگر به رقابت میپردازند. در این میان مدیریت دانش با در اختیار داشتن ابزار‌‌ها ي لازم، فرصت خوبی براي ایجاد بهبود در عملکرد منابع انسانی و همچنین مزایاي رقابتی ایجاد میکند .امروزه تمامی سازمان‌‌هاي کوچک و بزرگ نیازمند پیادهسازي مدیریت دانش در خود هستند تا از گردونه رقابت عقب نمانند .(نوروزیان 2007، 24) هدف از مديريت دانش، شناسايي و پيگيري دانش جمعي سازمان براي رسيدن به اهداف استراتژيك و كمك به سازمانها براي رقابت ماندگار در عرصه جهاني و باقي ماندن در آن است. مديريت دانش به دنبال تنظيم، هماهنگ سازي و سازماندهي محيطي است كه بهكارگيري، توسعه، تسهيم، تركيب و ادغام دانش امكانپذير باشد (صدری 2018، 41). درواقع دانش ضمني را ميتوان به عنوان تجارب، مهارتها، ديدگاههاي کاري و نظام ارزشي و ذهني در درون فرد دانست(آذر و همکاران، 1396).
برای استقرار مدیریت دانش و دسترسی به اهداف مرتبط با آن، مؤلفههای مختلفی دخالت دارند. بعضی مؤلفههای تشکیل‌دهنده‌ی مدیریت دانش را شامل عوامل فرهنگی، فرایند عمل، سیاست و فنآوری میدانند (زمانی 2009، 49). عد‌های دیگر عوامل مؤثر را شامل فرهنگ، مدیریت، فنآوری، سازگاری سازمانی، انگیزه کارمندان و عوامل بیرونی میدانند (هولسپل 2004، 593). اما در اکثر الگو‌های مدیریت دانش به نقش سه عامل: فرهنگ سازمانی، عوامل فنی‌وحرفهای و عوامل مدیریتی اشاره شده است. (ناطقی 2011، 129). بنابراين انجام موفقيتآميز مديريت دانش در گرو شناسايي درست الويت‌‌هاي عملكردي دانش، درك و تشخيص نياز‌ها، مأموريت‌‌ها و هدف‌‌هاي آن و فراهم ساختن حمايت‌‌هاي مديريتي وابسته به سازمان ميباشد (مارکوارت 2002، 75).
مطالعه عبدالله و همکاران1 در زمینه استقرار مدیریت دانش در مؤسسات دولتی آموزش عالی مالزی نشان میدهد که کاربران به شکل مناسبی درباره مدیریت دانش آگاهی کافی ندارند. دلیل اصلی این امر، عدم استفاده مفید از شایستگی‌های کارکنان در استفاده از حوزه مدیریت دانش بوده است (عبدالله 2008، 3). پژوهشگران پیشنهاد میکنند که ارائه آموزش میتواند یکی از راهکار‌های مؤثردر برطرف کردن این مشکل باشد .بهعلاوه نتایج نشان میدهند که تشویق و پاداش نیز میتواند نقشی موثر و مهمی در کارایی سیستم مدیریت دانش دانشگاه داشته باشد. همچنین واشیشتا، کومار و چاندارا2(2010) نیز سطح اطلاع از مزایا و معایب مدیریت دانش در میان پژوهشگران و صاحبنظران در دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی هند را مدنظرقرار داده و یافتههای آن‌ها ثابت کرد که پژوهشگران بیشتر درگیر مسائل فردی و اجتماعی-سازمانی مدیریت دانش میشوند تا ابعاد فنی (کومار و چاندارا 2010).
یکی از ابزار‌های مهم پیادهسازی مدیریت دانش، استفاده از فنآوری اطلاعات است. گروه‌‌های مجازی میکوشند با طراحی بانک اطلاعاتیِ دانش پرسنل و سنجش سطح دانش آن‌ها در زمینههای مختلف موضوعی و میزان اوقات قابل تخصیص به آنان، سازمان را در شکلدهی کامل‌ترین تیم ممکن برای یک پروژه یا مسئله یاری کنند(هلالیان 2010، 4). ابزار‌های طبقه‌بندی شده برای مدیریت دانش در مورد فنآوری اطلاعات شامل پورتال‌‌های تحت وب3، ابزار‌های مدیریت محتوا، انبار‌های دادهها، دادهپردازی‌‌ها، مهندسی مجدد فرایند‌های تجاری و ابزار‌های خلق دانش است (تینداله 2002، 183). در نتیجه فنآوری به ویژه فنآوری اطلاعات یکی از مهمترین عوامل ارتباط بین بخش‌‌های مختلف سازمان و زمینهساز انتقال دانش است (حسن زاده 2007، 4). در دانشگاهها با توجه به لزوم ارتباط دائمی بین ذینفعان مختلف، می‌توان از فنآوری اطلاعات برای تولید، ذخیره‌سازی و تسهیم دانش استفاده کرد. چالش‌‌های اساسی دانشگاهها و مؤسسات آموزشی عالی امروزي توسعه و بهبود فرآیند مدیریت دانش است تا این مؤسسات بتوانند براي جامعه خود مناسب و مفید باشند (آدیکاری 2010، 4). در چنین شرایطی مدیریت دانش میتواند یکی از ابزار‌های لازم و ضروری در محیط کسب و کار امروزی برای مستندسازی، نظارت، مدیریت، ارزیابی و کنترل باشد (تامسون 2012، 104). در این راستا پیادهسازی مدیریت دانش با بهبود وضعیت نیروی انسانی در دانشگاهها از طریق آموزش مداوم، تخصیص اعتبارات لازم برای تهیه و به روزرسانی زیرساخت‌های فنی مدیریت دانش در دانشگاهها، ایجاد چارچوبهای مدیریتی برای به اشتراک گذاری دانش در درون دانشگاه، در راستای ایفای مأموریت دانشگاه نسل چهارم، ایجاد زمینههای لازم برای تغییر فرهنگ سازمانی در جهت پذیرش و استقرار مدیریت دانش، تدوین چارچوب‌هایی برای مستندسازی یافتهها و دانش سازمانی، و ایجاد شبکه‌‌های رسمی و غیررسمی اشتراک گذاری دانش امکان پذیر است (مولوی 2013، 4).
آسیب شناسی فرآیند استفاده از مفاهیم و روش‌‌های علوم رفتاری برای تعریف و توصیف وضعیت موجود در سازمانها و یافتن راهحل‌‌های عملی برای افزایش کارایی آن‌ها است (آدرفر 2016، 625). چارچوبهای فکری که دست‌اندرکاران تحول سازمانی برای ارزیابی سازمان بهکار می‌برند، "الگو‌های آسیبشناسی" نامیده میشوند. الگو‌های آسیبشناسی در برنامه تحول سازمانی نقش تعیین‌کنند‌ه ای ایفا میکند (فرهنگی 2000، 4). اسلاک و سینگ4 دریافتند که درک عمیق فرهنگ سازمانی نقش مهمی در هدایت استراتژیهای مداخله و پشتیبانی از تغییرات سازمانی پایدار دارد (اسلاک و سینگ 2018، 361). آسیبشناسی سازمانی از زوایای مختلف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و در چهارچوب‌های مفهومی و مدل‌های گوناگون ارائه شده است. مهمترین الگو‌های سازمانی عبارتند از: مدل هفت بعدی ماروین وایزبورد، مدل‌‌ها ریسون و مدل تحلیل سه شاخگی. در این پژوهش از مدل سهشاخگی استفاده شده است. در مدل تحليل سهشاخگي، سه عنصر اصلی به قرار زیر وجود دارد:
ساختار شامل همه عناصر و عوامل و شرايط فيزيكي و غيرانساني ميباشند كه با نظم، قاعده و ترتيب خاصي به هم پيوسته و چارچوب نظام اداري را تشكيل مي‌دهد(خانی فر 2007، 8). محتوي يا رفتار: رفتار انسان و روابط انساني ميباشد كه با نرم‌‌هاي رفتاري، ارتباطات (غير رسمي) و الگو‌‌هاي خاص به هم پيوسته و محتواي اصلي نظام اداري را تشكيل مي‌دهد (میرزایی 1997، 8). زمينه يا محيط: تمام شرايط و عوامل محيطي بيروني نظام اداري ميباشد كه بر نظام اداري محيط بوده و سيستم‌‌هاي اصلي بوروكراسي را تشكيل مي‌دهد. با توجه به آنچه گفته شد، مدیریت دانش نیز همانند هر نوع مدیریت سازمانی نیازمند آسیبشناسی است. در همین راستا سئوال اصلی این پژوهش عبارت است از: "سطح بندی آسیبهای پیاده سازی مدیریت دانش چگونه است؟"
پیشینه
فابیو5 و همکاران در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که مرز‌های بین مدیریت دانش و سایر اشکال مدیریت نیاز به تجزیه و تحلیل نظری بیشتر و عمیقتری دارد تا مشخص شود که مدیریت دانش به طور واضحتر چیست (فابیو و همکاران 2020، 4). در تحقیق هایتائو6 یک سیستم مدیریت دانش پاتولوژیک مبتنی بر وب ارائه شده که ترکیبی از عملکرد‌های مدیریت دانش پاتولوژیک ساختاریافته، مدیریت دانش پاتولوژیک نیمه ساختاریافته، شبکه‌‌های دانش و دانش پاتولوژیک است (یتائو 2020، 4). یافتههای پائولینی7 و همکاران نشان میدهد که چگونه مدیریت منابع دانش بر نحوه گزارش دانشگاهها از اطلاعات متمرکز است که امری اساسی برای درک ارزش ایجاد شده توسط این نوع سازمانها میباشد (پائولینی و همکاران 2020، 4). مطالعه شروپشیر8و همکاران چهارچوب مفیدی را برای استفاده مدیران در بهبود عملکرد سازمان فراهم میکند. اصول این چهارچوب عبارتند از: (الف) بهبود سازمانی (ب) همسویی با مأموریت نهادی، (ج) دانش ثبت شده و مشترک، (د) ارتباطات منعکس کننده گفتگوی چند سطح و (ه) برنامهریزی و ارزیابی (شروپشیر و همکاران 2019، 25). نتایج مطالعه درویشی و درویشی9 را می‌توان در هر دو بخش بهبود اثربخشی مدیریت دانش دانشگاهها و توسعه ارزیابی مدل و مقایسه اثربخشی در دانشگاه. استفاده کرد (درویشی و همکاران 2019، 31). مطالعه ارمغان و رنوآد10 نشان میدهد که در طی اجرای مدیریت دانش، با وجود اینکه مردم آن را در رشد سازمانی مؤثر میدانند، مقاومت زیادی بوجود آمد (ارمغان 2017، 1750006). يافته‌‌هاي پژوهش صدری نشان ميدهند که چالش‌‌هاي متعددي براي استقرار مديريت دانش در دانشگاهها ي ايران وجود دارد. بيشتر چالش‌ها را ميتوان به عدم وجود فرهنگ سازماني مناسب، و عدم وجود زيرساخت‌‌هاي مناسب مربوط دانست (صدری 2018، 41). در تحقیق برومند کاخکی، رادنژاد، اخوان و مستوفی مدلی برای توسعه آینده بنیان مدیریت دانش سازمانی بهعنوان خروجی پیشنهاد شده که متشکل از سه مرحله آسیبشناسی و نیازسنجی، تدوین راهبرد‌های دانشی و برنامهریزی عملیاتی در توسعه مدیریت دانش، ارزشآفرینی راهبرد‌های دانشی مطابق با وضعیت کلیدی آینده و همگرا شدن مقاصد مدیریت دانش با راهبرد‌های کلان و چشمانداز سازمان است (برومند و همکاران 2000، 4). هدف پژوهش هلالیان مطلق، حسنزاده و زندیان تحلیل اثرات واسطهاي مؤلفه‌‌هاي مدیریت دانش در بهبود عملکرد منابع انسانی بر پایه الگوي پایه‌‌هاي ساختمان مدیریت دانش است (هلالیان و همکاران 2017، 1). در تحقیق حسینی دامیری چهار عامل اصلی نیروی انسانی، ساختار سازمانی، فنآوری اطلاعات و محیطی و زیرمجموعه‌‌های آن‌ها، عوامل موفقیت درنیل به اهداف و استراتژیهای مدیریت دانش درسازمان میباشند که لازمه این موفقیت، ایجاد انگیزه، تشویق و تحریک افراد در سازمان بهنحوی که بصورت هدفمند به کسب، توزیع، انتقال و بکارگیری دانش بویژه دانش ضمنی بپردازند.(حسینی دامیری 2016، 4). نتایج پژوهش نجفیزاده و زاهدی حاکی از آن است که آسیب‌‌هاي نظام مدیریت عملکردکارکنان در قالب مدل سهشاخگی عبارتند از :آسیب‌‌هاي ساختاري: سیستم ارزیابی عملکرد نامناسب، نبود پیوند میان سیستم حقوق و پاداش و مدیریت عملکرد، و پیاده سازي نظام مدیریت. عملکرد‌آسیب‌‌هاي رفتاري: عدم تعهد مدیران نسبت به مدیریت عملکرد، پائین بودن سطح دانش و آگاهی کارکنان نسبت به نظام مدیریت عملکرد و آسیب‌‌هاي محیطی: عدم استفاده از نظرات ارباب رجوع در نظام مدیریت عملکرد و نبود قوانین جامع (نجفیزاده و زاهدی 2016). مولوی و همکاران بر اساس یافتههای پژوهش خود عدم انعطاف آیندهنگرانه در برنامهریزی، مدیریت دانش را مشکل آفرین قلمداد کرد‌هاند. به نظر آن‌ها مدیریت دانش بدون آیندهنگری، برنامهریزی پیاده نمیشود (مولوی و همکاران 2013). نتایج پژوهش زمانی نشان میدهد که دانشگاه در مورد جنبه‌‌های فنی مدیریت دانش در وضعیت نسبتاً مناسبی قرار دارد، درحالیکه جنبه‌‌های مدیریت و فرهنگ سازمانی وضعیت نامطلوبی دارند (زمانی 2009، 41). پرهام نیز در پژوهش خود آمادگی دانشگاه شهید چمران اهواز برای استقرار مدیریت دانش بر پایه هفت شاخص نتیجه گرفت که دانشگاه شهید چمران اهواز در هیچ یک از این عوامل برای استقرار مدیریت دانش آمادگی لازم را ندارد (پرهام 2010). نتایج پژوهش آدینه قهرمانی، هاشمپور و عطاپور نشان میدهد که از میان عوامل زیرساختی، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فرایند‌ها و منابع مالی در وضعیت نامناسب و دو عامل نیروی انسانی و فنآوری در وضعیت مناسبی قرار داشتند (قهرمانی 2010، 63). همتی نتیجه گرفت که به جز دانشکده‌‌های مهندسی، شیمی، مهندسی مواد و علوم پایه که با برخی کمبود‌ها در کاربرد مدیریت دانش مواجه هستند، سایر دانشکده‌‌ها وضعیت مناسبی دارند (همتی 2009، 4). نتايج مطالعه سیدزاده نشان داد كه مديريت دانش ميتواند با يكپارچه سازي سرمايه‌‌های دانش دانشگاه بر دانشجومداري، يادگيري سازماني، اعتلاي فرهنگ سازماني، رهبري و تصميمگيري هوشمندانه، طراحي مجدد فرايند‌ها، توليد دانش جديد، تاثير مستقيم بگذارد (سیدزاده 2010، 78). فتحالهی، افشارزنجانی و نوذری در مطالعه خود نتیجه گرفتند که هرچند دانشگاه در زمینه مؤلفههای فرهنگی و عوامل انسانی آمادگی مناسبی برای استقرار مدیریت دانش دارد، اما دو مؤلفه ساختار و فرایند‌ها و زیرساخت‌های فنی، وضعیت مناسبی ندارند (فتحالهی 2009، 20). در همین راستا نتایج پژوهش خیاط مقدم و همکاران (1396) نشان داد که عامل نگرش سازمانی نسبت به تسهیم دانش و عامل اعتماد بین سازمانی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میانگین در زنجیره تأمین برق خراسان است.
شکل 1. مدل مفهومی عناصر مدل سهشاخگی سطح بندی آسیب های توسعه مدیریت دانش
روش پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع پژوهش‌‌هاي کاربردي و از نظر گردآوري دادهها، از نوع بررسی موردي است .در این تحقیق بهمنظور سطح بندي آسیبهای توسعه مدیریت دانش در دانشگاههای استان کرمان، از مدل سهشاخگی و رویکرد ساختاری تفسیری استفاده شده است. براي جمعآوري اطلاعات و تعیین وزن معیار‌ها از پرسشنامه استفاده شد.
به منظور سطحبندی آسیبها از مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. مدلسازی ساختاری تفسیری(ISM 11) روشی برای طراحی الگوی روابط پیچیده و چندگانه میان متغیر‌های یک پدیده است. ایده اولیه آن توسط وارفیلد12 مطرح (وارفیلد 1974، 81) و توسط سیج معرفی گردید (سیج ۱۹۷۷، 4). در این روش ابتدا به شناسایی عوامل موثر و اساسی پرداخته و سپس با استفاده از روشی که ارائه شده است، الگو‌های حاصل از این روش هم روابط عناصر را مشخص میکند، هم عناصر را سطحبندی میکند و هم میزان قدرت و وابستگی متغیر‌ها را نشان میدهد (افخمی 2015، 143). پس از شناسایی شاخص‌‌های زیربنایی پدیده مورد مطالعه یک ماتریس مربع n×n از شاخص‌‌های موجود طراحی شد. این ماتریس در واقع همان پرسشنامه ISM است. اطلاعات حاصله بر اساس مدلسازی ساختاری تفسیری جمعبندی و ماتریس خودتعاملی ساختاری نهایی تشکیل گردیده است. منطق مدلسازی ساختاری تفسیری منطبق بر روش‌‌های ناپارامتریک و بر مبنای مد در فراوانی‌‌ها عمل میکند.
ماتریس دریافتی13 از تبدیل ماتریس خود تعاملی ساختاری به یک ماتریس دو ارزشی صفر و یک بهدست می‌آید. در یک ماتریس دریافتی برای اطمینان باید روابط ثانویه کنترل شود. به این معنا که اگر A منجر به B شود و B منجر به C شود در این صورت باید A منجر به C شود. یعنی اگر براساس روابط ثانویه باید اثرات مستقیم لحاظ شده باشد اما در عمل این اتفاق نیفتاده باشد.
در مدل (ISM) روابط متقابل و تأثیرگذاری بین معیار‌ها و ارتباط معیار‌های سطوح مختلف بهخوبی نشان داده شده است که موجب درک بهتر فضای تصمیمگیری میشود. برای تعیین معیار‌های کلیدی قدرت نفوذ و وابستگی معیار‌ها، ماتریس دسترسی نهایی تشکیل شده است. برای تعیین روابط و سطح بندی معیار‌ها در مدل ساختاری تفسیری ISM باید مجموعه خروجی‌‌ها و مجموعه ورودی‌‌ها برای هر معیار از ماتریس دریافتی استخراج شده است.
جامعهی آماری شامل کلیه متخصصان حوزهی مدیریت آموزش عالی، کارشناسان ستادی در دانشگاههای استان کرمان(دارای تخصص در این حوزه)، میباشد. حجم نمونه برمبنای اشباع نظری 32 نفر است. از بین مصاحبه شوندگان 9 عضو هیئت علمی زن و 23 نفر مرد بودند و 27 عضو در گروههاي علوم انسانی و 5 عضو در گروههاي غیر علوم انسانی قرار داشتند. رشته تحصیلی 18 نفر دکترای مدیریت آموزشی، 2 نفر دکترای فلسفه، 7 نفر دکترای برنامه ریزی آموزشی و 5 نفر دکترای سایر رشته ها بود. از نظر مرتبه علمی 20 نفر از مصاحبه شوندگان استادیار، 8 نفر دانشیار و 4 نفر استاد بودند. میانگین سنی برابر 5/45 سال بود. این افراد به روش هدفمند (نمونهگيري نظري)، با روش ارجاع زنجير‌‌هاي (روش گلوله برفي) انتخاب گرديدهاند.
با بررسی پیشینه آسیب های مدیریت دانش و همچنین، با مراجعه به وبسایت مؤسسات آموزش عالی، 46 معیار شناسایی شدند .سپس، فهرست معیار‌ها در اختیار اعضاي هیئت علمی قرار گرفت و از آن‌ها خواسته شد تا معیارهایی را که بهعنوان آسیب شناسی مدیریت دانش مطرح هستند، مشخص کنند .پس از جمعبندي، 14 معیار که اعضاي هیئت علمی در باره آن‌ها اتفاقنظر بیشتري داشتند، انتخاب و سپس، این معیار‌ها با توجه به نظر اعضاي هیئت علمی‌ها در قالب آسیب‌‌هاي ساختاری زمینهایی یا محیطی و رفتاری طبقهبندي شدند. براي جامعیت بخشیدن به آسیب های توسعه مدیریت دانش و جمعآوري آسیب‌‌هاي باقیمانده تعداد 4 آسیب دیگر از میان آسیب‌‌هاي مطرحشده، که از اتفاقنظر بیشتري در میان اعضاي هیئت علمی برخوردار بودند، به آسیب‌‌هاي جمعآوري شده قبلی اضافه شد .در نهایت 18 آسیب در قالب 3 بعد اصلی با هدف سطح بندی آسیب های توسعه مدیریت دانش آماده شد که در جدول 1 نشان داده شده است.
جدول 1. آسیبهای توسعه مدیریت دانش
ابعاد | اهداف | آسیبها |
رفتاری
|
آماده سازي براي رفتار مناسب | · ريسکپذيري پايين و عدمتعهد به مدیریت دانش · عدمشناخت و نبود فرهنگسازمانی و پائین بودن آگاهی · نبود بازبینی و ارزیابی مناسب عملکرد و ضعف انتقادپذيري · انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی · پايين بودن هماهنگي با هممکاران · کمتوجهي به حفظ کرامت انساني و نبود شايسته سالاري |
محیطی
|
فعالسازي شرایط پیرامونی
| · عدم استفاده از نظرات ارباب رجوع · نبود قوانین جامع در ارتباط با مدیریت دانش · نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش · کمتوجهی به آموزش و پژوهش مبتني بر نياز روز · عدم آشنایی عمومی با مدیریت دانش · نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد |
ساختاري
|
ایجاد تغییرات ساختاری
| · نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها · نبود پیوند میان سیستم حقوق و پاداش و مدیریت دانش · کمبود منابع لازم جهت پیادهسازي · تجميع قدرت و تصميمگيري در رأس هرم · عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات · ضعف نظم و انضباط سازماني |
براي مشخص کردن میزان اهمیت هر یک از آسیبها از مقیاس 1 تا 9 (عدد 1 براي اهمیت خیلی کم و عدد 9 براي اهمیت خیلی زیاد) در پرسشنامه استفاده شد و سپس، با طرح سؤالی خواسته شد تا میزان اهمیت آسیبها را تعیین کنند.
براي اطمينان از روايي و پايايي دادهها همانند برخی پژوهش‌ها نظیر رضويزاده و محمدپور اقدام شد (2010، 3). جهت افزايش مقبوليت در پايان تمام مصاحبه‌ها، توسط مصاحبهگران و تاييد يا اصلاح آن توسط آنان، متن كامل چند مصاحبه اولیه همراه با كد‌‌هاي سطح اول به افرادي كه از آن‌ها مصاحبه بهعمل آمده، جهت تاييد و يا اصلاح برگردانده شد. در مرحله پاياني طبقات بهدست آمده به پنج نفر از مشاركت كنندگان اوليه بهمنظور بازبيني و تاييد برگردانده شد.
جدول 2. پایایی پرسشنامه اهمیت زیرمعیار‌ها
رفتاری | محیطی | ساختاری | |||
متغیر | آلفاکرونباخ | متغیر | آلفاکرونباخ | متغیر | آلفاکرونباخ |
1 | 944/ | 1 | /939 | 1 | 935/ |
2 | 944/ | 2 | . /940 | 2 | 935/. |
3 | 936/ | 3 | . /940 | 3 | 936/ |
4 | 944/ | 4 | /945 | 4 | 935/ |
5 | 940/ | 5 | . /937 | 5 | 935/ |
6 | 935/ | 6 | 935/ | 6 | 936/ |
نتایج تحلیل بهدست آمده از نرمافزار spss مقدار آلفاي هر یک از مولفههای پرسشنامه، بیانگر انسجام بالاي سؤال‌ها ست (آلفا کرونباخ همه متغیر‌ها بالاتر از 85/0 بود).
یافتهها
سئوال تحقیق به این صورت بود:"سطح بندی آسیبهای توسعه مدیریت دانش در دانشگاههای استان کرمان چگونه است؟" شاخص‌‌های موردنظر بهترتیب مولفههای رفتاری، محیطی و ساختاری مورد بررسی قرار گرفته‌اند .
مولفههای بعد رفتاری
ماتریس خود تعاملی
جدول 3 . ماتریس خودتعاملی
مولفههای رفتاری | کد‌ها | X6 | X5 | X4 | X3 | X2 | X1 |
عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش | X1 | A | V | X | V | V |
|
پايين بودن هماهنگي با همکاران | X2 | A | V | A | V |
|
|
انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی | X3 | A | A | A |
|
|
|
نبود بازبینی و ارزیابی و ضعف انتقادپذيري | X4 | A | V |
|
|
|
|
کمتوجهي به حفظ کرامت انساني و شايسته سالاري | X5 | A |
|
|
|
|
|
ريسکپذيري پايين و عدمتوجه به مدیریت دانش | X6 |
|
|
|
|
|
|
در این مرحله ابتدا نظر 32 خبره درباره شاخص‌‌های رفتاری آسیبها مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از بین چهار نوع رابطه ممکن بین شاخص‌‌ها، رابطهای که بیشترین فراوانی(امتیاز) را از نظر متخصصان داشته، در جدول نهایی منظور شده است.
ماتریس دستیابی
جدول 4. تعیین امتیاز‌های اعضای پانل
مولفههای رفتاری | کد‌ها | X1 | X2 | X3 | X4 | X5 | X6 | ||||||||
عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش | X1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | ||||||||
پايين بودن هماهنگي با همکاران | X2 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | ||||||||
انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی | X3 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | ||||||||
نبود بازبینی و ضعف انتقادپذيري | X4 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | ||||||||
کمتوجهي به حفظ کرامت انساني و نبود شايسته سالاري | X5 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 | ||||||||
ريسکپذيري پايين و عدم تعهد نسبت به مدیریت دانش | X6 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||||||
در این مرحله نماد‌های روابط ماتریس ساختاری به اعداد صفر و یک تبدیل میشوند. نحوه تبدیل این نماد‌ها در جدول شماره 4 بیان شده است (تاکار 2007، 25). این مرحله تحت عنوان بهدست آوردن ماتریس ساختاری روابطه درونی (SSIM) متغیر‌ها مشهور است.
جدول 5. تفکیک نیرو‌های نفوذ و وابستگی
مولفههای رفتاری | کد‌ها | قدرت نفوذ | قدرتوابستگی |
عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش | X1 | 5 | 3 |
پايين بودن هماهنگي با همکاران | X2 | 3 | 4 |
انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان | X3 | 1 | 6 |
نبود بازبینی و ضعف انتقادپذيري | X4 | 5 | 3 |
کمتوجهي به حفظ کرامت انساني و نبود شايسته سالاري | X5 | 2 | 5 |
ريسکپذيري پايين وعدم تعهد نسبت به مدیریتدانش | X6 | 6 | 2 |
نماد‌های مفهومی مد(با توجه به تعریف روابط مفهومی طبق جدول قبلی، به امتیاز 0 و 1 تبدیل شده است، قدرت نفوذ (امتیاز 1 بدست آمده از سطر( و قدرت وابستگی) امتیاز 1 بدست آمده از ستون( مشخص شد.
سطحبندی
جدول 6. مجموعه خروجی شاخص‌‌ها
مولفههای رفتاری | نماد | شاخص خروجی | شاخص ورودی | عناصر مشترک | سطح |
عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش | X1 | 1،2،3،4،5 | 1،4،6 | 1،4 | 4 |
پايين بودن هماهنگي با همکاران | X2 | 2،3،5 | 1،2،4،6 | 2 | 3 |
انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی | X3 | 3 | 1،2،3،4،5،6 | 3 | 1 |
نبود بازبینی و ضعف انتقادپذيري | X4 | 1،2،3،4،5 | 1،4،6 | 1،4 | 5 |
کمتوجهي به حفظ کرامت انساني و نبود شايسته سالاري | X5 | 3،5 | 1،2،4،5،6 | 5 | 2 |
ريسکپذيري پايين وعدم تعهد به مدیریت دانش | X6 | 1،2،3،4،5،6 | 5،6 | 5،6 | 6 |
در جدول شماره 6، اولین سطح کد(x3) "انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان" میباشد که بهدلیل یکسان بودن عناصر خروجی و عناصر مشترک، بهعنوان اولین سطح شناسایی شده است. بهمنظور تعیین سطح دوم، همانطور که در جدول شماره 6 مشاهده میشود، بدلیل یکسان بودن عناصر خروجی و عناصر مشترک(X5)،" کم توجهي به حفظ کرامت انساني و نبود شايسته سالاري" مولفه فرعی آسیبهای بعد رفتاری، بهعنوان سطح دوم شناسایی شد. سایر سطوح نیز بر این اساس مشخص شده اند. حذف متغیر‌ها بههمین روال فوق ادامه می‌یابد تا به آخرین جدول (شماره 7) منتهی شود
جدول 7. سطح آخر
مولفههای رفتاری | نماد | شاخصخروجی | شاخصورودی | عناصرمشترک | سطح |
ريسکپذيري پايين وعدم تعهد به مدیریت دانش | X6 | 1،2،4،6 | 6 | 6 | 5 |
در شکل شماره 1 متغیر‌های تحقیق بر اساس نمودار MICMAC تجزیه و تحلیل شدهاند. متغیر‌های تحقیق براساس دو بعد قدرت نفوذ و میزان وابستگی در قالب4 متغیر (مستقل، پیوندی، خودمختاری و وابسته) دستهبندی شدهاند. گروههاي موجود به صورت زیرتعریف میشوند:
گروه اول: معیارهایی که داراي توان و وابستگی ضعیفی هستند. این متغیر‌ها تقریبا از سیستم جدا میشوند( X2).
گروه دوم: متغیر‌های X3 و X5 که داراي توان ضعیف، اما وابستگی قوي هستند.
گروه سوم :متغیر‌هایی که داراي توان و وابستگی قوي هستند .متغیري که پیونددهنده نامیده میشود. متغیری در این گروه قرار نگرفته است.
گروه چهارم: متغیر‌هایی که داراي توان قوي اما وابستگی ضعیف، هستند. ( X1وX4 وX6) در بالاترین سطح دیاگرام قرار دارند و جزو متغیر‌‌هاي کلیدی هستتند.
پیوندی |
| مستقل | X6 |
| 6 |
قدرت نفوذ
| ||
|
|
| X1,X4 |
|
| 5 | ||
|
|
|
|
|
| 4 | ||
وابسته |
| X2 |
|
|
| 3 | ||
| X3 |
|
| خودمختاری | 2 | |||
X5 |
|
|
|
|
| 1 | ||
6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
| ||
میزان وابستگی |
| |||||||
شکل 1. تحلیل وضعیت مولفههای آسیبهای بعد رفتاری
مدل نهایی ساختار-تفسیری مولفههای بعد رفتاری
. در این پژوهش عوامل رفتاری در 5 سطح قرار گرفته‌اند که در پایینترین سطح "انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی" قرار دارد و در بالاترین سطح (1)" ريسکپذيري پايين و عدم تعهد به مدیریت دانش" قرار گرفته است. عواملی که در سطح بالاتر قرار دارند، از تأثیرگذاری بیشتری برخوردار هستند(شکل شماره 2 )
ريسکپذيري پايين وعدم تعهد نسبت به مدیریت دانش |
نبود بازبینی و ارزیابی مناسب عملکرد و ضعف انتقادپذيري |
عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش |
پايين بودن هماهنگي با همکاران |
کمتوجهي به حفظ کرامت انساني و نبود شايسته سالاري |
انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان |
شکل 2. مدل ساختارتفسیری مولفههای رفتاری
مولفههای بعد محیطی
ماتریس خود تعاملی
با توجه به این موضوع ماتریس خودتعاملی ساختاری نهایی به شکل زیر تشکیل شده است.
جدول 8. ماتریس خودتعاملی بعد محیطی
مولفههای محیطی | کد‌ها | 127 | X11 | X10 | X9 | X8 | X7 |
نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد | X7 | A | A | A | O | A |
|
نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه | X8 | V | O | V | V |
|
|
عدم استفاده از نظرات ارباب رجوع در مورد مدیریت دانش | X9 | V | V | V |
|
|
|
عدم اطلاع و آشنایی عمومی با مدیریت دانش | X10 | V | X |
|
|
|
|
نبود قوانین جامع در ارتباط با مدیریت دانش | X11 | V |
|
|
|
|
|
کمتوجهی به مسئله آموزش و پژوهش مبتني بر نياز روز | X12 |
|
|
|
|
|
|
سطح بندی
جدول 9. مجموعه خروجی شاخص‌‌های بعد محیطی
مولفههای محیطی | نماد | شاخص خروجی | شاخص ورودی | عناصر مشترک | سطح |
نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد | X7 | 7 | 7،8،9،10،، 11،12، | 7 | 1 |
نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه | X8 | 7،8،9،10،12 | 8 | 8 | 5 |
عدم استفاده ازنظرات ارباب رجوع درمورد مدیریت دانش | X9 | 9،10،11،12 | 8،9 | 9 | 4 |
عدم اطلاع و آشنایی عمومی با مدیریت دانش | X10 | 7،10،11،12 | 8،9،10،11 | 10،11 | 2 |
نبود قوانین جامع در ارتباط با مدیریت دانش | X11 | 7،10،11،12 | 9،10،11 | 10،11 | 3 |
کمتوجهی به مسئله آموزش و پژوهش مبتني بر نياز روز | X12 | 7،12 | 8،9،10،11،12 | 12 | 2 |
اولین سطح کد(x7) یا " نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد" میباشد که بهدلیل یکسان بودن عناصر خروجی و عناصر مشترک، بهعنوان اولین سطح شناسایی شده است. سایر سطوح نیز بر این اساس مشخص شدهاند.
در شکل شماره 3 متغیر‌های تحقیق بر اساس نمودار MICMAC تجزیه و تحلیل شدهاند. این نمودار از دو محور افقی شامل میزان وابستگی و محور عمودی شامل قدرت نفوذ تشکیل شده است. نمودار نشان میدهد که متغیر‌ها براساس دو بعد قدرت نفوذ و میزان وابستگی در قالب4 متغیر(مستقل، پیوندی، خودمختاری و وابسته) دسته بندی شده اند. گروههاي موجود بهصورت زیرتعریف میشوند:
گروه اول: داراي توان و وابستگی ضعیف. (X11 وX10 و X9).
گروه دوم: توان ضعیف، اما وابستگی قوي (X8 ).
گروه سوم : داراي توان و وابستگی قوي. متغیری در این گروه قرار نگرفته است.
گروه چهارم: توان قوي اما وابستگی ضعیف. X12) وx7)
پیوندی |
| مستقل |
|
| 6 |
قدرت نفوذ
| ||
|
|
|
|
| X8 | 5 | ||
|
| X10 | X11 | X9 |
| 4 | ||
وابسته |
|
|
|
|
| 3 | ||
| X12 |
|
| خودمختاری | 2 | |||
| X7 |
|
|
|
| 1 | ||
6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
| ||
میزان وابستگی |
| |||||||
شکل 3. نمودار تحلیل وضعیت مولفههای آسیبهای بعد محیطی
مدل نهایی ساختار-تفسیری
نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه
|
عدم استفاده از نظرات ارباب رجوع |
کمتوجهی به مسئله آموزش و پژوهش |
نبود قوانین جامع در ارتباط با مدیریت دانش |
عدم اطلاع و آشنایی عمومی با مدیریت دانش |
نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد |
شکل 4. مدل ساختارتفسیری مولفههای محیطی
مولفههای بعد ساختاری
ماتریس خود تعاملی
جدول 10. تفکیک نیرو‌های نفوذ و وابستگی مولفههای بعد ساختاری
مولفههای ساختاری | کد‌ها | قدرت نفوذ | قدرتوابستگی |
ضعف در زمينه نظم و انضباط سازماني، سلسلهمراتب اداري پيچيده | X13 | 2 | 3 |
عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها | X14 | 5 | 1 |
کمبود منابع لازم جهت اجرا و پیادهسازي مدیریت دانش | X15 | 3 | 3 |
تجميع قدرت، تصميمگيري و اختيار در رأس هرم | X16 | 3 | 4 |
نبود پیوند میان سیستم حقوق و پاداش و مدیریت دانش | X17 | 4 | 3 |
نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها در دانشگاهها | X18 | 1 | 5 |
در جدول فوق مشاهده میشود که نماد‌های مفهومی اختصاص داده شده بر اساس شاخص مد به امتیاز 0 و 1 تبدیل شده اند. در جدول زیر قدرت نفوذ)امتیاز 1 بدست آمده از سطر) و قدرت وابستگی) امتیاز 1 بدست آمده از ستون( را مشخص می‌نماییم.
سطحبندی
جدول 11. مجموعه خروجی شاخص‌‌های بعد ساختاری
مولفههای ساختاری | نماد | شاخص خروجی | شاخص ورودی | عناصر مشترک | سطح |
ضعف در زمينه نظم و انضباط سازماني، | X13 | 13،16 | 13،14،17 | 13 | 4 |
عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات | X14 | 13،14،15، 16،18 | 14 | 14 | 5 |
کمبود منابع لازم جهت اجرا و پیادهسازي | X15 | 15،17،18 | 14،15 | 15 | 4 |
تجميع قدرت، تصميمگيري و اختيار در رأس هرم | X16 | 16،17،18 | 13،14،16،17 | 16،17 | 2 |
نبودپیوند میان سیستم حقوق وپاداش و مدیریت دانش | X17 | 13،16، 17،18 | 15،16،17 | 16،17 | 3 |
نامشخص بودن مأموریت واستراتژي‌‌ها | X18 | 18 | 14،15،16، 17،18 | 18 | 1 |
در جدول شماره 11، اولین سطح کد(x18) "نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها و عدم توجه به برنامهریزی لازم در زمینه پیادهسازی" میباشد به منظور تعیین سطح دوم، بدلیل یکسان بودن عناصر خروجی و عناصر مشترک(X16) "تجميع قدرت، تصميمگيري و اختيار در رأس هرم "، بهعنوان سطح دوم و سپس (X17) "نبود پیوند میان سیستم حقوق و پاداش و مدیریت دانش" بهعنوان سطح سوم شناسایی شدند.
پیوندی |
| مستقل |
|
| 6 |
قدرت نفوذ
| ||
|
|
|
|
| X14 | 5 | ||
|
|
| X17 |
|
| 4 | ||
وابسته |
| X16 | X15 |
|
| 3 | ||
|
|
| X13 | خودمختاری | 2 | |||
| X18 |
|
|
|
| 1 | ||
6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
| ||
میزان وابستگی |
| |||||||
شکل 5. نمودار تحلیل وضعیت مولفههای آسیبهای بعد ساختاری
در شکل شماره 5 متغیر‌های تحقیق بر اساس نمودار MICMAC تجزیه و تحلیل شدهاند متغیر‌های تحقیق براساس دو بعد قدرت نفوذ و میزان وابستگی در قالب 4 متغیر (مستقل، پیوندی، خودمختاری و وابسته) دسته بندی شدهاند.
گروه اول: توان و وابستگی ضعیفی( X13 و X15 و X16 وX17 )
گروه دوم: توان ضعیف، اما وابستگی قوي(متغیرX18 ).
گروه سوم : توان و وابستگی قوي هستند .متغیری در این گروه قرار ندارد.
گروه چهارم: X14 در بالاترین سطح (متغیر کلیدی داراي توان قوي و وابستگی ضعیف).
مدل نهایی ساختار-تفسیری مولفههای بعد ساختاری
در این پژوهش عوامل ساختاری در 5 سطح قرار گرفته‌اند که در بالاترین سطح(1)"عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها " قرار دارد و در پایینترین سطح(5) " نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها و عدم توجه به برنامهریزی لازم در زمینه پیادهسازی" قرار گرفته است.
عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها |
ضعف در زمينه نظم و انضباط سازماني، سلسله مراتب اداري پيچيده
|
کمبود منابع لازم جهت پیاده سازي مدیریت دانش و عدم استفاده از فناوري اطلاعات |
نبود پیوند میان سیستم حقوق و پاداش و مدیریت دانش |
تجميع قدرت، تصميمگيري و اختيار در رأس هرم و تفويض اختيار نامناسب و ناعادلانه |
نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها و عدم توجه به برنامهریزی لازم در زمینه پیادهسازی |
شکل 6. مدل ساختارتفسیری مولفههای ساختاری
باید توجه داشت عواملی که در سطح بالاتر قرار دارند، از تأثیرگذاری بیشتری برخوردار هستند .در واقع عوامل سطح پایینتر تحت تأثیر عوامل سطوح بالاتر میباشند و بهعنوان زیرساخت و پایه اساسی محسوب میشوند. سایر ارتباطات در شکل شماره 6 مشخص شده است.
نتیجه گیری
یکی از مؤلفه‌‌هاي مهم سازمان در یک جامعه دانش محور، مدیریت دانش میباشد. سازمانی که در ایجاد و تداوم مدیریت دانش موفق نشود، در توسعه و رشد و بقای خود با مشکلات متعددی روبرو خواهد شد. به همین دلیل دانشگاهها و مراکز آموزش عالی بیش از پیش نیازمند ایجاد و تداوم مدیریت دانش هستند. در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کمبود فعالیت‌‌هاي سازمانی در خلق و تسهیم دانش، عدم استفاده از دانش ایجاد شده و همچنین درگیرشدن در فعالیت‌های غیردانش محور، میتواند بر عملکرد و کیفیت آموزشی آن‌ها تأثیر منفی گذارد. در این تحقیق، با استفاده از نظرات اساتید و اعضاي هیئت علمی دانشگاههای استان کرمان آسیبهای توسعه مدیریت دانش در این مؤسسات، سطح بندی شد. بنابراین سطح بندی آسیبها در قالب مدل سه شاخگی و با بهرهگیری از مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که توسعه مدیریت دانش در دانشگاههای استان کرمان با آسیبهای مختلفی روبرو است.
نتایج روش ISM در بعد مولفههای رفتاری آسیبهای توسعه مدیریت دانش نشان میدهد که شاخص" ريسکپذيري پايين وعدم تعهد به مدیریت دانش" از مهمترین عوامل(آسیبهای) مؤثر بر متغیر نهایی(انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان) است. در سطح بعدی دو عامل همطراز "نبود بازبینی و ارزیابی مناسب عملکرد و ضعف انتقادپذيري" و "عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش" قرار دارند. در این پژوهش عوامل رفتاری در 5 سطح قرار گرفته‌اند که در پایینترین سطح" انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی " قرار دارد و در بالاترین سطح (1)" ريسکپذيري پايين وعدم تعهد نسبت به مدیریت دانش" قرار گرفته است. عواملی که در سطح بالاتر قرار دارند، از تأثیرگذاری بیشتری برخوردار هستند. این یافته با نتایج پژوهش قربانیزاده و همکاران(1395)، حسینی دامیری (1395)، برومند کاخکی و همکاران (1397) و پائولینی و همکاران)2020) مطابقت دارد .نتایج پژوهش قربانی زاده و همکاران با تکیه بر آسیبهای مدیریت دانش با استفاده از مدل سیستم‌‌هاي پایا (قربانی زاده و همکاران 2016، 6)، در پژوهش حسینی دامیری آسیبهای توسعه مدیریت دانش (دامیری 2016، 4)، تحقيق برومند کاخکی و همکاران بر ارائه الگویی برای توسعه آینده بنیان مدیریت دانش (کاخکی 2000، 3)، پائولینی و همکاران بر منابع دانش در زمینه دانشگاهها اشاره و مورد تاکید قرار گرفته است (پائولینی و همکاران 2020). در همین چهارچوب نتایج این تحقیقات بیانگر نقش و اهمیت آسیب‌‌هاي رفتاري (ريسکپذيري پايين وعدم تعهد نسبت به مدیریت دانش و عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش) در توسعه مدیریت دانش است.
با نگاهی به نمودار سطح بندی آسیبهای توسعه مدیریت دانش، می‌توان دریافت که متغیر" ريسکپذيري پايين و عدم تعهد نسبت به مدیریت دانش" و همچنین دو متغیر "نبود بازبینی و ارزیابی مناسب عملکرد و ضعف انتقادپذيري" و "عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش" از قدرت پیشبرندگی زیادی برخوردار هستند، در حالی که متغیر‌های "انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان" و "کمتوجهي به حفظ کرامت انساني و نبود شايسته سالاري" از وابستگی و قدرت پیشبرندگی حداقل برخوردار هستند. همچنین، متغیر‌هایی که در دسته پیونددهنده قرار دارند هم از قدرت پیش برندگی بالا و هم از میزان وابستگی بالایی برخوردارند. برای کاهش آسیبهای توسعه مدیریت دانش، با توسعه این متغیر‌ها باید به میزان وابستگی آن‌ها توجه داشت. به طوری که با افزایش جزیی هر یک از این متغیر‌ها هرگز نمی‌توان تغییری در آسیبهای پیادهسازی مدیریت دانش ملاحظه نمود. این متغیر‌ها باید همزمان با دیگر متغیر‌های دسته خود و متغیر‌های مستقل، تغییر کنند. پس پیشنهاد مدل ISM ابتدا بر متغیر "ريسکپذيري پايين وعدم تعهد به مدیریت دانش" است.
نتایج روش ISM در بعد مولفههای زمینهای سطوح آسیبهای توسعه مدیریت دانش نشان میدهد که شاخص"نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه" از مهمترین عوامل(آسیبهای) مؤثر بر متغیر نهایی(نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد) است. در سطح بعدی عامل "عدم استفاده از نظرات ارباب رجوع در مورد مدیریت دانش" قرار دارد. این یافته با نتایج پژوهش‌‌های ارمغان و رنوآد14 مبنی بر مقاومت زیاد در طی اجرای مدیریت دانش (ارمغان 2017، 175)، نبود اشتراک نظر و آمادگی کافی در مورد مدیریت دانش، پژوهش حسینی دامیری آسیبهای توسعه مدیریت دانش (دامیری 2016، 4)، تحقيق برومند کاخکی و همکاران ارائه الگویی برای توسعه آینده بنیان مدیریت دانش (کاخکی 2000، 3) پائولینی و همکاران تاکید بر منابع دانش دانشگاهها (پائولینی و همکاران 2020، 4). همسو است. نتایج این تحقیقات نیز بیانگر نقش و اهمیت آسیب‌‌هاي محیطی (نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه) و عدم استفاده از نظرات ارباب رجوع، در توسعه مدیریت دانش است.
با توجه به نمودار دستهبندی آسیبهای توسعه مدیریت دانش در بعد محیطی می‌توان دریافت که متغیر "نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه" و همچنین متغیر "عدم استفاده از نظرات ارباب رجوع در مورد مدیریت دانش" از قدرت پیشبرندگی زیادی برخوردار هستند، در حالی که متغیر‌های "کمبها دادن به نظرات افراد " و "عدم اطلاع و آشنایی عمومی با مدیریت دانش" از وابستگی زیاد و قدرت پیش برندگی حداقل برخوردار هستند. برای کاهش آسیبهای توسعه مدیریت دانش در بعد مولفههای محیطی، با توسعه این متغیر‌ها باید به میزان وابستگی آن‌ها توجه داشت. پس پیشنهاد مدل ISM ابتدا بر ایجاد تغییر در عامل"نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه" بهمنظور رفع آسیبهای توسعه مدیریت دانش در بعد مولفههای محیطی است.
نتایج روش ISM در بعد مولفههای ساختاری آسیبهای توسعه مدیریت دانش نشان میدهد که شاخص"عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها و مبهم بودن مأموريت" از مهمترین عوامل (آسیبهای) مؤثر بر متغیر نهایی(نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها در دانشگاهها و عدم توجه به برنامهریزی لازم در زمینه پیادهسازی) است. در سطح بعدی دو عامل همطراز"ضعف در زمينه نظم و انضباط سازماني، سلسلهمراتب اداري پيچيده" و "کمبود منابع لازم جهت اجرا و پیاده سازي مدیریت دانش و عدم استفاده از فناوري اطلاعات" قرار دارند. این یافته نیز با نتایج پژوهش قربانی زاده و همکاران(1395)، حسینی دامیری (1395)، برومند کاخکی و همکاران (1397) و پائولینی و همکاران)2020) مطابقت دارد .نتایج پژوهش قربانی زاده و همکاران (1395) بر آسیبهای مدیریت دانش با استفاده از مدل سیستم‌‌هاي پایا، پژوهش حسینی دامیری(1395) بر آسیبهای توسعه مدیریت دانش، تحقيق برومند کاخکی و همکاران(1397) بر ارائه الگویی برای توسعه آینده بنیان مدیریت دانش، و پژوهش پائولینی و همکاران (2020) بر منابع دانش در زمینه دانشگاهها، تاکید کرده است. در همین چارچوب نتایج این تحقیقات بیانگر نقش و اهمیت آسیب‌‌هاي رفتاري (ريسکپذيري پايين وعدم تعهد مدیران وکارکنان نسبت به مدیریت دانش و عدم شناخت و نبود فرهنگ سازمانی و پائین بودن سطح دانش و آگاهی نسبت به استاندارد‌‌هاي مدیریت دانش) در توسعه مدیریت دانش است.
نمودار سطح بندی آسیبهای بعد ساختاری توسعه مدیریت دانش نشان میدهد که متغیر "عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها و مبهم بودن مأموريت" و همچنین دو متغیر "ضعف در زمينه نظم و انضباط سازماني، سلسلهمراتب اداري پيچيده" و "کمبود منابع لازم جهت اجرا و پیاده سازي مدیریت دانش و عدم استفاده از فناوري اطلاعات" از قدرت پیش برندگی زیادی برخوردار هستند، درحالیکه متغیر‌های "نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها در دانشگاهها و عدم توجه به برنامهریزی لازم در زمینه پیادهسازی" و "تجميع قدرت، تصميمگيري و اختيار در رأس هرم" از وابستگی زیاد و قدرت پیشبرندگی حداقل برخوردار هستند. همچنین، متغیر‌هایی که در دسته پیونددهنده قرار دارند هم از قدرت پیشبرندگی بالا و هم از میزان وابستگی بالایی برخوردارند. پس پیشنهاد مدل ISM ابتدا بر متغیر "عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها و مبهم بودن مأموريت" است.
بر اساس نتایج پژوهش، اصلیترین عوامل موثر بر آسیبهای مرتبط با توسعه مدیریت دانش در بعد رفتاری، بر اساس مدل ISM عبارتاند از":ريسکپذيري پايين و عدم تعهد نسبت به مدیریت دانش"، در بعد آسیبهای محیطی "نبود نیاز و تقاضای استقرار مدیریت دانش از سوی جامعه" و در بعد آسیبهای ساختاری "عدم شفافيت و تسهيلگري مقررات و دستورالعملها". این موارد حاکی از آن است که در حال حاضر، تمرکز و اولویتگذاري فعالیت‌‌هاي دانشگاههای استان باید بر‌متغیر‌های مذکور باشد.
همچنین اصلیترین عوامل تاثیرپذیر در چهارچوب آسیبهای مرتبط با توسعه مدیریت دانش در بعد رفتاری، بر اساس مدل ISM عبارتاند از "انگیزه و کار تيمي پایین و عدم رضایت شغلی کارکنان"، در بعد آسیبهای محیطی" نبود زمینه بها دادن به نظرات افراد " و در بعد ساختاری"نامشخص بودن مأموریت و استراتژيها و عدم توجه به برنامهریزی لازم در زمینه پیادهسازی".
با توجه به نتایج بیانشده می‌توان دریافت که دانشگاهها و موسسات آموزش عالی استان کرمان می‌توانند جهت توسعه مدیریت دانش از روش فوق استفاده نمایند و بر متغیر‌های پیشبرنده قوی که در مدل ساختاری - تفسیری استخراج شد‌ها ند، تمرکز نمایند. آنچه در این فرایند اهمیت دارد، این است که مطابق راهبرد این تحقیق، سطح بندی آسیبها بر مبناي معیار‌‌هاي ملموس و عینی صورت پذیرد که مبتنی بر یک رویه منطقی استخراج شده و در چارچوب مدل‌‌هاي علمی، تنظیم شده باشد تا هر آسیب متناسب با درجه اهمیتی که دارد، مورد توجه و کنترل اثر قرار گیرد .از این رو، پیشنهاد میشود با در نظر گرفتن معیار‌‌هاي اصلی آسیبهای توسعه مدیریت دانش، زمینهي مناسب براي ایجاد تغییرات لازم در دانشگاهها که همان رفع آسیبهای مورد مطالعه است، فراهم شود.
منابع
1. Abdullah, R., Selamat, M. H., Jaafar, A., Abdullah, S., & Sura, S., (2008). An empirical study of knowledge management system implementation in public higher learning institution, IJCSNS International Journal of Computer Science and Network Security, 8(1).
2. Adhikari, D.R., (2010). Knowledge management in academic institutions. International Journal of Educational Management,
3. Adineh Ghahremani, A., Hashempour, L., Atapour, H, (2010). Study of knowledge management infrastructure in Tabriz University from the perspective of faculty members. Journal of Academic Library and Information Scienc, 45(57): p. 63-75. [in persian]
4. Afkhami Ardakani, M., Rajabpour, Ebrahim, Hashemi, Mehdi, (2015). Presenting a model to explain organizational silence using interpretive structural modeling. Quarterly Journal of Organizational Behavior Studies, Fourth year (3): p. 21-43 [in persian]
5. Alderfer, P.C., (2016). Identifying the in-service training needs of the social studies teachers within the context of lifelong learning. Professional Psychology, 13(4): p. 625-634.
6. Armaghan, N. and J. Renaud, (2017). Evaluation of knowledge management in an organisation. Journal of Information & Knowledge Management, 16(01): p. 1750006. [in persian]
7. Azar, a., mortazavi, l., abbasi, M.A., (2017). Acquisition of tacit knowledge in knowledge management with using of the repertory grid method (Case Study: Exploring and explaining key success factors in Supply Chain Management from the perspective of industry Zen Experts). The Quarterly Journal of Public Policy in Management. 8(28). [in persian]
8. Bromand Kakhaki, A.R., N. Akhavab, A. Mostofi, M. (2000). Provide a model for the future development of the knowledge management foundation; Case study in National Petrochemical Company. Journal of Innovation Management, 3(7).
9. Darvishi, D. and H. Darvishi, (2019). Assessing the effectiveness of knowledge management using Analytic Network Process. International Journal of Applied Operational Research-An Open Access Journal, 9(1): p. 31-40. [in persian]
10. Farhangi, A.A.R.C., (2000). Project to study and recognize the current situation of Kerman Regional Water Company, provide research priorities to solve some of the problems of the organization and increase productivityUser. Faculty of Management, University of Tehran, [in persian]
11. Fábio, C. and D.B.F. Carvalho, (2020). Holistic knowledge management: adherence analysis of the Castillo and Cazarini model. Knowledge Management Research & Practice, 18(4).
12. Fathollahi, B., Afshar Zanjani, Ebrahim, and Nozari, Damoun, (2009). Is the University of Isfahan ready to implement knowledge management? National Studies in Library and Information Organization, 21(3): p. 6-20. [in persian]
13. Gorbanizadeh ASL. V.A. Zarandi, A.s.A.A., (2016). Apple studies of knowledge management of the organization using the model of reliable systems studied: Alborz Province Industry, Mining and Trade Organization. Human resource studies, 1(6) [in persian]
14. Haitao, Z., et al. (2020). Research on the Construction of Pathological Knowledge Management System Based on Web. In Proceedings of the 2020 the 2nd World Symposium on Software Engineering.
15. Hassanzadeh, M., Knowledge Management: Concepts and Infrastructures. Tehran, 2007. Librarian. [in persian]
16. Helalian motlagg, F., Hassanzadeh, Mohammad, Zandian, Fatemeh, (2017). Analysis of the mediating effects of knowledge management components in improving human resource performance. Data management, 3(2): p. 1-29.
17. Hemmati, M., (2009). Evaluating the application of knowledge management components in the faculties of Tehran Technical Campus. 4th National Conference on Knowledge Management, Tehran (Oil, Gas and Petrochemical Information Institute). [in persian]
18. Holsapple, C.W. and K.D. Joshi, a (2004). Formal knowledge management ontology: Conduct, activities, resources, and influences. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 55(7): p. 593-612.
19. Hoseini Damiri. S., (2016). Pathology of knowledge management development. International Conference on Management and Accounting. Tehran, Nikan Institute of Higher Education, [in persian]
20. Khanifer, H., (2007). Presenting a native management model based on the view of Imam Ali (AS) using a three-pronged conceptual model. Organizational culture management. 2(8). [in persian]
21. Khayat moghadam, s., Taheri Lari, M., oliaee, l., (2017). Factors Affecting Knowledge Sharing within Supply Chain (Case Study: Khorasan Electricity Supply Chain). The Quarterly Journal of Public Policy in Management. 8(28). [in persian]
22. Marquardt, M.J., (2002). Building the learning organization: Mastering the 5 elements for corporate learning. Nicholas brealey publishing.
23. Mirzaei Ahranjani, H., (1997). Analysis of factors affecting work ethic in the organization. Proceedings of the Second Session on the Study of Practical Ways of "Social Discipline", the Sovereignty of Work Conscience and Social Discipline. Tehran: Islamic Azad University Press. , [in persian]
24. Molavi, B.G.a., A., (2013). Develop a knowledge management strategy in a research-industrial laboratory using a dynamic approach. Innovation Management, 2(4) [in persian]
25. Najafi Zade, M. and S. Zahedi, (2016). Pathology of staff performance management system in Qazvin University of Medical Sciences using a triangular model. Quarterly Journal of Development and Transformation Management, 3(25). [in persian]
26. Nateghi, F., Norouzi, Abbas Ali, , (2011). Knowledge Management Infrastructures in Qom Islamic and State Azad University from the Perspective of Faculty Members. Scientific Journal of Education and Evaluation (Quarterly, 4(15): p. 129-149. [in persian]
27. Nowruzian, m., (2007). Application of knowledge management in the public sector. Tadbir Monthly, 8 (16): p. 24-29.[in persian]
28. Parham, S., (2010). Explain the challenges of implementing knowledge management and introduce a suitable model for implementation in Shahid Chamran University of Ahvaz. Master Thesis, and Department of Management,. Faculty of Social and Economic Sciences(Payame Noor University, Central Tehran) [in persian]
29. Paoloni, P., G. Modaffari, and G. Mattei, (2020).b.Knowledge resources in the university context: an overview of the literature. Journal of Intellectual Capital,
30. RazaviZadeh, M., (2010). Interpretive construction of the lived experience of school-building charities (Case study: Mashhad school-building charities). Rahbord Farhang. , 1(3). [in persian]
31. Sage A.P, Interpretive Structural Modeling: Methodology for large scale systems. New York, 1977. NY: McGraw-Hill
32. Seyyedzadeh, m., (2010). Functions of knowledge management in universities: A case study of Payame Noor University. Management and Planning in Educational Systems,, 3(5): p. 78-103. [in persian]
33. Shropshire, S., J.L. Semenza, and R. Koury, Knowledge management in practice in academic libraries. IFLA journal, 2020. 46(1): p. 25-33.
34. Slack, N.J.S., G. (2018). Diagnosis of organizational culture in public sector undertakings undergoing reforms. Public Organization Review, 18(3): p. 361-380.
35. Jitesh Thakkar, S.G.D., A.D. Gupta and Ravi Shankar, , (2007). Development of a balanced scorecard an integrated approach of Interpretive Structural Modeling (ISM) and Analytic Network Process (ANP). International Journal of Productivity and Performance Management, 56(1): p. 25-59.
36. Sadri, A., (2018). Establishment of knowledge management in Iranian universities. Research in Educational Systems, 12(43): p. 41-63. [in persian]
37. Tyndale, P., A (2002). Taxonomy of knowledge management software tools: origins and applications. Evaluation and program planning, 25(2): p. 183-190.
38. Thomsen, E.B. and T. Lumbye, (2013), How to Facilitate Knowledge Collaboration–Developing Next Practice, in Innovation through Knowledge Transfer 2012. Springer. p. 103-104.
39. Vashisth, R., R. Kumar, and A. Chandra, (2010). Barriers and facilitators to knowledge management: evidence from selected Indian universities. IUP Journal of Knowledge Management. 8(4).
40. Warfield, J.N., (1974). Developing interconnection matrices in structural modeling. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, (1): p. 81-87.
41. Zamani, b.H., Qasem, Yarmohammadzadeh, Peyman, (2009). Infrastructure of knowledge management in the University of Isfahan based on the views of faculty members. Journal of Educational Sciences, Birjand University, First Year (2): p. 49-66. [in persian]
[1] Abdullah et al
[2] Vashisth, Kumar & Chandra
[3] Web portals
[4] Slack, Singh
[5] fabio
[6] Haitao
[7] Paoloni
[8] Shropshire
[9] Darvishi and Darvishi
[10] Armaghan, Renaud
[11] Interpretive Structural Modelling
[12] Warfield
[13] Reachability matrix
[14] Armaghan, Renaud
Leveling the Damages of Knowledge Management Development in Universities: Simultaneous Application of the Three Dimensional Model and Interpretive Structural Approach
Abstract
Background: Proper knowledge management leads to competitive advantage for organizations and ultimately more success and ultimately organizational excellence. The survival of organizations depends on the effective management of knowledge, as. The purpose of this research is to stratify the damages of knowledge management development in universities in the framework of the three dimensional model and interpretive structural approach, so that knowledge management can be developed in the best possible way.
Methods: Statistical population of all higher education management specialists, professors and staff experts in There are universities in Kerman province that with purposeful sampling method, 32 people formed the research sample. Research data were also obtained through open and semi-structured interviews among the sample group. The disadvantages of knowledge management were identified in the framework of the three dimensional model, including behavioral, environmental and structural dimensions.
Result: Accordingly, the main harms of the behavioral harms are: "low risk-taking and lack of commitment of managers and employees to knowledge management", in the dimension of environmental harms, "lack of need and demand for knowledge management by society" and in the dimension of Structural disadvantages "Lack of transparency and facilitation of rules and instructions and ambiguity of mission". The main influential factors in the dimension of behavioral injuries are "low motivation and teamwork and job dissatisfaction of employees", in the dimension of environmental injuries, "combating people's opinions in making changes and isolating experts and scientists". And in the dimension of structural damage, "the ambiguity of missions and strategies in universities and the lack of attention to the necessary planning in the field of implementation."
Conclusion: so The most important achievement of the research is that in order to remove the damage of knowledge management development, it is necessary to pay attention to the behavioral dimension of "low risk tolerance and lack of commitment of managers and employees towards knowledge management" as the most influential factor.
Key words: Interpretive Structural Modeling(ISM), Knowledge management, Pathology, Three dimensional model.
