مدل‌سازی سلامت سازمانی( مورد مطالعه: سازمان آموزش فنی و حرفه ای استان فارس)

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

جعفر ترکزاده ¹ , سعیده بصیری ² , رضا عقیلی ³

1 - دانشیار بخش مدیریت آموزشی دانشگاه شیراز
2 - رئیس مرکز آموزش فنی و حرفه ای خواهران شیراز
3 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی،دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت : 1396/08/09 تاریخ پذیرش : 1396/12/08 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: سلامت سازمانی", " مدل سازی, " سازمان فنی و حرفه ای",

چکیده مقاله :

زمینه: سلامت سازمانی نشانه‌ای از کار در شرایط سالم و به حداکثر رسانیدن سلامتی و رفاه کارکنان است. علاوه بر این با توجه به عدم وجود مدل جامع ایرانی-اسلامی سلامت سازمانی در کشور ما پژوهش حاضر می‌تواند به توسعه‌ی دانش بومی در این زمینه بپردازد. هدف: پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی مدلی برای ارزیابی سلامت سازمانی در سازمان فنی و حرفه‌ای استان فارس بود. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش ترکیبی اکتشافی متوالی توسعه یافته و اعتباریابی آن با رویکرد منابع چندگانه و مشتمل بر سه ضلع الف) جمع آوری مبانی نظری، مربوط به متغیرهای پژوهش و اصول زیربنایی ب) تحقیقات انجام شده در حوزه سلامت سازمانیج) پیمایش نظرات آگاهی دهندگان کلیدی، صورت پذیرفت و در مرحله کمی، روایی و پایایی مدل تدوین شده با استفاده از روش‌های آماری تحلیل عامل تأییدی و آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. یافته‌ها: در نهایت، مدلی مشتمل بر ابعاد رهبری، انسجام، اثربخشی و پاسخگویی به محیط و همچنین مؤلفه‌هایمربوط به هر بعدبرای ارزیابی سلامت سازمانی تدوین و اعتباریابی شد. نتیجه گیری: مدل پیشنهادی می‌تواند به عنوان یک مدل مفهومی قابل اعتماد، مبنای ارزیابی و طراحی و اقدام در خصوص توسعه و تقویت سلامت سازمانی قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Background: Organizational health is an indicator of working in healthy conditions and maximizing the health and well-being of employees. In addition, due to the lack of a comprehensive Iranian-Islamic model for organizational health in our country, this study can address the development of indigenous knowledge in this field. Purpose:  The present study was a model for validation and evaluation of organizational health in vocational training organization of Fars province. Method: This research has been developed using a sequential exploratory hybrid method and its validation with multiple sources approach consists of three sides; a) the collection of theoretical foundations related to the research variables and the underlying principles; b) research conducted in the field of organizational health; c) Scrolling the views of the key informants was carried out.In the quantitative stage, validity and reliability of the developed model were verified using the statistical methods of confirmatory factor analysis and Cronbach's alpha. Results: A model including leadership dimensions, coherence, effectiveness, and accountability to the environment as well as components related to each dimension was developed and evaluated for organizational health assessment. Conclusion: The proposed model can be utilized as a reliable conceptual model to provide a basis for evaluation, design, and enactmentfor development and strengthening of organizational health.

منابع و مأخذ:

اسکات، ریچارد. (1387). سازمان‌ها: سیستم‌های عقلانی، طبیعی، باز؛ ترجمه حسن میرزایی اهرنجانی و فلورا سلطانی تیرانی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی و دانشگاهها (سمت).

ترک زاده، جعفر. (1387). رهبری راهبردی در آموزش عالی. رویکردها و چشم‌اندازهای نو در آموزش عالی، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، صص 139- 175.

ترک زاده، جعفر. (1388). ارزیابی اثربخشی بیرونی برنامه درسی آموزش درجه داری رسته انتظامی ناجا. فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال چهارم، شماره چهارم.

ترک‌زاده، جعفر؛ نکومند، سمیرا (زیر چاپ). بررسی رابطه نوع ساختار سازمانی و توان پاسخگویی به محیط: مطالعه‌ی موردی دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی.

جاهد،حسینعلی.(1384).سلامتسازمانی،ماهنامهتدبیر (159)، صص 21-16.

شریعتمداری، مهدی. (1388). بررسیرابطةبینسلامتسازمانیبااثربخشیمدیرانمدارسمدیریتآموزشوپرورششهر تهران، فصلنامه علوم تربیتی، سال دوم، شماره 6، صص 151-119.

یوسفوند،عباس.(1384).مدیریتمنابعانسانی،اداری،اجرایی،روابطعمومی،فصلنامهعلمی پژوهشی رهیافتینودرمدیریتآموزشی،سالاول،شمارهسوم.

Bratton, J.,  & Gold, J. (2003). Human resource management.New York: Palgrave Macmillon.

Bovens, M. (2010). Two concepts of accountability: Accountability as a virtue & as a mechanism. West European Politics, 33(5), 946-967.

Brooks, C. J.(2010). “Classic sociological theory and the subprime mortgage industry: Marx, Weber and Durkheim in a contemporary context“. Theses of M.A., American University.

Carron, A.V., & Brawley, L.R. (2000). Cohesion: Conceptual and measurement issues. Small Group Research, Vol. 31, No. 1, pp: 89-106.

Carvalho, E. J. (2011). “Puerto Rican Radical: The Effects of Neoliberalism on the Life and Work of Martin Espada“. Doctoral dissertation, Indiana University of Pennsylvania.

Claudine, K., Hisrich, R., & Roche, F. (2008). A conceptual model of public sector corporate entrepreneurship. Int Entrep Manag, Vol. 4, pp: 295–313.

Daft, Richard, L. (1998). “Organization theory and design”, Third edition,West publishing company.

Danaee Fard, H., & Anvary Rostamy, A. A. (2007). Promoting public trust in public organizations: Explaining the role of public accountability. Public Organization Review, 7, 331-334.

Dejoy & Wilson. (2007). Organizational healthpromotion: Broadening the horizon of workplacehealth promoting, health Facility ManagementUAS, Vol 110, PP 98-101.

Donaldson, L. (2005). Mechanistic / organic. Blackwell encyclopedic dictionary of organizational behavior, PP: 1-22.

Dowdle, M. (2006). Public accountability: Conceptual, historical & epistemic mappings.In M. Dowdle (Ed.). Public Accountability: Designs, Dilemmas & Experience (1-20).London: Cambridge University Press.

Dubnik, M. (1998). Clarifying accountability: An ethical theory framework. In N. P. Charles Sampford, & C-A Bois. Leichhardt (Eds.). Public Sector Ethics: Finding & Implementing Values (pp. 68-81).NSW, Australia: The Federation Press/Routledge.

Dubnick, M. (2002). Seeking salvation for accountability (Paper Presented the 2003 Annual Meeting of American Political Science Association, Boston).

Dubnick, M. (2005). Accountability & the promise of performance in search of mechanisms. Public Performance & Management Review, 28(3), 326-417.

Edwards, J. R., Knight, D. K., Broome, K. M., & Flynn, P. M. (2010). The development andvalidation of a transformational leadership survey for substance use treatmentprograms. Substance Use & Misuse, 45, 1279–1302 http://dx.doi.org/10.3109/10826081003682834.

Family Health Teams. (2009).  Guide to Governance and Accountability, Queen's Printer for Ontario, available at: http://www.health.gov.on.ca/familyhealthteams

Fisher, P. (2009). OrganizationalEffectiveness and Capacity, The Critical Role ofOrganizational Health, Vol 32, No 2.

Herington, David E. (2004). Educational administration candidatesin multipleRoles as evaluators, learners and consumers within aprincipal preparation program. National forum of educationaladministration and supervision journal, Vol 22E

Harlow, C. (2002). Accountability in the European Union. Oxford: University Press.

Hoy, K, W., & Miskel, G. C. (2008). Educational Administration: Theory, Research, and Practice. McGraw Hill, Hill Companise Inc, 1221.

Hoy, K, W., & Miskel, G. C., & C.J. Tarter. (2013). Educational Administration: Theory, Research, and Practice. McGraw Hill, Hill Companise Inc, 1221.

Hoy, W. K., & Feldman, J. A. (1996). Organizational health:the concept and its measure, Journal of Research andDevelopment in Education , vol 20 No 4.

Kaiser, A. A. (2010). “Bridging social capital formation in a faith-based organization“. Doctoral dissertation, Wayne State University.

Kreitner, R., & Kinicki, A. (2010). Organizational behavior (Ninth edition). New York: McGraw-Hill Irwin.

korkmaz, M. (2006). The Relationship between organizational health and robustschool vision in Elementary schools. Educational research Quarterly, 30 (1):4-36.

Korkmaz, M. (2007). The effect of Leadership style on organizational Health,Educational Research Quarterly, (3):22-54.

Lenard, P.T., Straehleb, C., & Ypi, l. (2011). Global Solidarity: Contemporary Relation Theory, Vol. 9, pp: 99-130.

Lynde, J. A.,&Klingle, W. (2000), “Supervising organizationalhealth”. supervision journal, Vol , 27: pp.3-5.

Madda, C.L., Halverson, R. R., & Gomez, L. M. (2007). Exploring Coherence As An Organizational Resource For Carrying Out Reform Initiatives, Teachers College Record, Vol. 109, No. 8, Pp. 1957-1979.