طراحی مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری
محورهای موضوعی : خطمشیگذاری عمومی در مدیریت
مرضیه ابراهیمیان
1
,
حاجیه رجبی فرجاد
2
,
حمید رضا کردلوئی
3
1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت دولتی ، دانشکده مدیریت ، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی ،رفسنجان، ایران
2 - دانشیار گروه مدیریت منابع انسانی ، دانشکده منابع سازمانی، دانشگاه علوم انتظامی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: دانشگاه کارآفرین, اجرای خطمشی, خطمشیگذاری عمومی,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: اجرایی شدن خطمشی دانشگاه کارآفرین، یکی از دغدغههای مهم نظام آموزش عالی کشور است و در سیاستهای علم و فناروی ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله) نیز مورد تاکید قرار گرفته است. این تحقیق با هدف طراحی مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری انجام شده است.روششناسی: روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش، توصیفی پیمایشی و از لحاظ نوع دادهها کیفی و کمی(آمیخته) است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان علمی حوزه کارآفرینی و مدیریت آموزش عالی و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی بود که نمونهگیری تا رسیدن به اشباع اطلاعاتی با 15 نفر انجام شد. جامعه آماری کمی نیز شامل252 نفر ازمدیران و سرپرستان شاغل در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی بود که براساس نمونهگیری تصادفی ساده، 152 نفرنمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها نیز شامل مصاحبه نیمهساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی محتوایی پرسشنامه توسط خبرگان تایید شد و پایایی پرسشنامهها با ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 مورد تایید قرار گرفت.یافتهها: نتایج نشان داد که مدل اجرای خط مشی دانشگاه کارآفرین مبتنی برسیاستهای علم و فناوری شامل سه بعد حمایتها، الزامات، تعاملات با 20 مولفه و 96 شاخص میباشد. نتیجهگیری: نتایج تحقیق میتواند در اجراییسازی خطمشی دانشگاه کارآفرین مفید بوده و زمینه مناسبی برای تحقیقات دیگر فراهم نماید.
Background and purpose: The implementation of the policy of the Entrepreneurial University is one of the important concerns of the country's higher education system, and it has also been emphasized in the science and technology policies announced by the Supreme Leader. Methodology: The research method is applied in terms of purpose, descriptive survey in terms of method, and qualitative and quantitative (mixed) in terms of data type. The statistical population of Islamic Azad University, and sampling was done until reaching information saturation with 15 people. The quantitative statistical population included 252 152 people were selected based on simple random sampling. The data collection tool included a semi-structured interview and a researcher-made questionnaire. The content validity of the questionnaire was confirmed by experts and the reliability of the questionnaires was confirmed with Cronbach's alpha coefficient higher than 0.7.Findings: The results showed that the policy implementation model of the entrepreneurial university based on science and technology policies includes three dimensions of support, requirements, and interactions with 20 components and 96 indicators.Conclusion: The results of the research can be useful in the implementation of the policy of the Entrepreneurial University and provide a suitable field for other researches.
الوانی، مهدی (1392)، تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
بخشی جهرمی، مسیح اله؛ کاووسی، اسمعیل؛ معظمی، مجتبی و حسین پور سعادت ابادی، جعفر. (1401). تدوین الگوی توسعة فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه فرهنگیان. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 11 (2)، 523-546.
توشمالی، غلامرضا؛ علی‌محمدزاده، خلیل؛ ماهر، علی؛ حسینی، سید مجتبی و بهادری، محمدکریم . (1399). مفهوم‌سازی دانشگاه کارآفرین و طراحی الگوی دانشگاه نسل سوم. سلامت کار ایران. ۱۷ (۱) :۴۳۶-۴۱۵.
ساباتیر، پول ای (1393)، نظریه های فرآیند خط مشی عمومی، ترجمه حسن دانایی فرد، تهران، صفار.
شیخ بگلو، زین العابدین؛ تیمورنژاد، کاوه و عباسزاده سهرون، یداله (1400). تدوین و اعتباریابی مدل مشارکت ذی‌نفعان در خطمشی گذاری عمومی در سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت. خطمشیگذاری عمومی در مدیریت, 12 (4), 47-57.
رنگریز، حسن؛ خیراندیش، مهدی و لطیفی جلیسه، سلیمه. (1397). بررسی موانع اجرای خطمشیهای عمومی در سازمان های دولتی با استفاده از روش فراترکیب. سیاستگذاری عمومی, 4 (1), 127-142.
دانایی فرد، حسن (1395)، گفتارهای جدید در خط مشی گذاری عمومی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق.
سعیدی، لیلا و دورانی، امیر. (1397). شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای خط مشیهای دولتی در حوزه ستادی وزارت نفت. خط مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 9 (30 ), 79-88.
دانایی فرد، حسن، شول، حسین و آذر، عادل. (1390). "طراحی چارچوبی برای پیشنهادیه خط مشی عمومی: پژوهش ترکیبی". مجلس و راهبرد، دوره 18، شماره 68، ص 7-32.
دانش فرد، کرم اله (1393)، فرآیند خط مشی گذاری عمومی، تهران، صفار
درخشان، رستم و پیله وری، نازنین. (1397). آسیبشناسی اجرای خطمشیهای سلامت اداری با رویکرد حکمرانی خوب در سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی. خطمشیگذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 9 (32 ), 73-90.
عباسی عباس، معتضدیان رسول، میرزایی محمد قاسم (1395). بررسی موانع اجرای خط مشیهای عمومی در سازمانهای دولتی. پژوهش های مدیریت منابع سازمانی. ۶ (۲) :۴۹-30.
علیآبادی، ابراهیم؛ عزیزی، محمد؛ عالم تبریز، اکبر، و داوری، علی. (1397). شناسایی موانع اجرای خط مشی های کارآفرینی و نوآوری در برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی, 8 (3 ), 95-132.
قراباغی، میثم؛ مقیمی، سید محمد و لطفی، میثم (1400). فراترکیب مطالعات اجرای خطمشی عمومی در ایران، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، 7 (3): 260-243.
کیخا، احمد؛ عزتی، میترا و صالحی، محمد جواد. (1398). طراحی الگوی دانشگاه کارآفرین: رویکرد کیفی (مورد پژوهی: دانشگاه تهران). فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 21 (83)، 51-77.
مرادی، محمدعلی؛ یداللهی فارسی، جهانگیر؛ محمدی الیاسی، قنبر و فریدزاده، رضا. (1399). واکاوی عوامل نهادی زیست‌بوم کارآفرینی دانشگاهی: مطالعه موردی دانشگاه تهران. اندیشه های نوین تربیتی, 16 (4), 91-110.
معمارزاده غلامرضا، حبیب ا. طاهرپور کلانتری. (1384). "شرایط و عوامل موثر بر اجرای خطمشیهای مالیاتی در ایران" اقتصاد و مدیریت، (67) 4: 71-80.
هاولت، مایکل، رامش، ام و پرل، آنتونی (1396)، مطالعه خط مشی عمومی: چرخه های خط مشی و زیر نظام های خط مشی، ترجمه عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران، انتشارات مهربان نشر
یعقوبی، نورمحمد؛ دهقانی، مسعود و امیدوار، ملیحه. (1398). ارایه الگوی چابکی در دانشگاه کارآفرین با رویکرد مدیریت دانش. پژوهشهای مدیریت عمومی، 12 (43)، 185-204.
_||_Audretsch, D. B., & Belitski, M. (2021). Three-ring entrepreneurial university: in search of a new business model. Studies in Higher Education, 46 (5), 977-987.
Blackmore, J. (2021). Governing knowledge in the entrepreneurial university: a feminist account of structural, cultural and political epistemic injustice. Critical Studies in Education, 1-17.
Colombelli, A., Loccisano, S., Panelli, A., Pennisi, O. A. M., & Serraino, F. (2022). Entrepreneurship Education: The Effects of Challenge-Based Learning on the Entrepreneurial Mindset of University Students. Administrative Sciences, 12 (1), 10.
Henseler, J., Ringle, C. M., & Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling ininternational marketing. In Advances in International Marketing|Adv. Int. Mark. (Vol. 20, pp. 277-319). (Advances inInternational Marketing). Bingley: Emerald Publishing Limited.
Hill, M., & Hupe, P. (2014). Implementing public policy: Governance in theory and in practice. Sage.
Hogwood, B.W. and Gunn, L. (1984) Policy Analysis for the Real World. Oxford:Oxford University Press.
Giest. Sarah (2018) Entrepreneurial activities in policy implementation: Sweden’s national wind coordinators, Regional Environmental Change (2018) 18:1299–1308.
Liu, Shuiyun, Zhao Xia (2018). How far is educational equality for China? Analysing the policy implementation of education for migrant children, Educ Res Policy Prac https://doi.org/10.1007/s10671-018-9226-6 .
Mavrogordato, M., & White, R. S. (2020). Leveraging policy implementation for social justice: How school leaders shape educational opportunity when implementing policy for English learners. Educational Administration Quarterly, 56 (1), 3-45.
Mazmanian, D.A. and Sabatier, P.A. (1989) Implementation and Public Policy. Glenview, Ill.: Scott, Foresman.
Meng, C., Du, X., Ren, Y., Shen, L., Cheng, G., & Wang, J. (2020). Sustainable urban development: An examination of literature evolution on urban carrying capacity in the Chinese context. Journal of Cleaner Production, 277, 122802.
Moseley, A., & Thomann, E. (2020). A behavioural model of heuristics and biases in frontline policy implementation. Policy & Politics.
Nakamura R. T. & F. Smallwood (2015), The Politics of Policy Implementation, (New York, St., Martin’s Press,.
Palumbo, D.J. and Calista, D.J. (1990) ‘Introduction: The relation of implementation research to policy outcomes’, in D.J. Palumbo and D.J. Calista (eds), Implementation and the Policy Process: Opening Up the Black Box. New York: Greenwood Press. pp. xi–xviii.
Papadopoulos. T (2000 ), Policy Implementation: Theory and Reality.
Phulkerd, Sirinya, Mark Lawrence, Stefanie Vandevijvere, Gary Sacks, Anthony Worsley and Viroj Tangcharoensathien (2016) A review of methods and tools to assess the implementation of government policies to create healthy food environments for preventing obesity and diet-related non-communicable diseases, Phulkerd et al. Implementation Science 11:15.
Su HyungSok, (2016) "Factors Affecting The Implementation Of Democratic School Management Policy In The Republic Of Korea", (University of Pittsburgh).
Winters, M. A. (2015). Understanding the gap in special education enrollments between charter and traditional public schools: Evidence from Denver, Colorado. Educational Researcher, 44 (4), 228-236.
Winters, M. S., & Cawvey, M. (2015). Governance obstacles to geothermal energy development in Indonesia. Journal of Current Southeast Asian Affairs, 34 (1), 27-56.
Young, H. (1989) One of Us: A Biography of Margaret Thatcher. London: Macmillan.
طراحی مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری
چکیده
زمینه و هدف: اجرایی شدن خطمشی دانشگاه کارآفرین، یکی از دغدغههای مهم نظام آموزش عالی کشور است و در سیاستهای علم و فناروی نیز مورد تاکید قرار گرفته است. این تحقیق با هدف طراحی مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری انجام شده است.
روششناسی: نوع پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) است. روش پژوهش در بخش کیفی از نوع تحلیل محتوا و در بخش کمی توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان علمی حوزه کارآفرینی و مدیریت آموزش عالی و مدیران دانشگاه آزاد اسلامی بود که نمونهگیری تا رسیدن به اشباع اطلاعاتی با 15 نفر انجام شد. جامعه آماری فاز کمی (آزمون مدل) نیز شامل252 نفر از مدیران و سرپرستان شاغل در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی بود که براساس نمونهگیری تصادفی ساده، 152 نفر برطبق جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها نیز شامل مصاحبه نیمهساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی محتوایی پرسشنامه توسط خبرگان تایید شد و پایایی پرسشنامهها در یک مطالعه مقدماتی با 30 آزمودنی و ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 مورد تایید قرار گرفت. جهت تحلیل دادههای بخش کیفی از تحلیل تم(مضمون) و بخش کمی از آمار توصیفی و آمار استنباطی و نرم افزارهای SPSS، Smart Pls استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری شامل سه بعد حمایتها، الزامات و تعاملات با 20 مولفه و 96 شاخص میباشد. نتایج تحلیلهای کمی نیز موید معنیداری ارتباط بین شاخصها و مولفههای مدل تحقیق در سطح آلفای 05/0 است.
نتیجهگیری: نتایج تحقیق میتواند در اجراییسازی خطمشی دانشگاه کارآفرین مفید بوده و زمینه مناسبی برای تحقیقات دیگر فراهم نماید.
کلیدواژه‌ها: خطمشیگذاری عمومی، اجرای خطمشی و دانشگاه کارآفرین
مقدمه
یکی از مهمترین اسناد بالادستی کشور در خصوص نقش آفرینی دانشگاهها در رشد اقتصادی کشور و تحقق دانشگاه کارآفرین، سیاستهای علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله) در سال 1393 میباشد. علاوه بر آن در سیاستهای اقتصاد مقاومتی، قانون برنامه ششم توسعه و سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه کشور نیز بر این مهم تاکید گردیده است. چرا که افزایش توسعه سرعت تحولات در قرن حاضر و جهت‌گیری‌های اخیر نظام آموزش عالی در کشورهای مختلف جهان نشان میدهد که سیاست حرکت به‌سوی دانشگاههای نسل سوم و چهارم باهدف تحقق دانشگاه کارآفرین و تأکید بر مدیریت دانش، به‌طور ویژه در دستور کار دانشگاهها قرارگرفته است.
امروزه کارکرد دانشگاهها و موسسات آموزش عالی دگرگون شده و نقشآفرینی آنها در رشد و توسعه اقتصادی کشورها افزایش یافته است(آدرتچ و بلیتسکی1، 2021). دانشگاههای کارآفرین به عنوان کانون دانشهای پیشرفته، با اجرای ماموریتهای متعدد به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک میکند و با بهرهبرداری از دانش به مثابه فرصت کارآفرینی، شتاب دهنده توسعه اقتصادی و اجتماعی است(اوریتز2 و همکاران، 2017، کانینگهام3 و همکاران، 2022). شواهد تجربی نشان میدهد که کارآفرینی در رشد و توسعه اقتصادی، افزایش رقابت، اشتغالزایی، توسعه عدالت، کاهش فقر، افزایش درآمد ملی و حل مشکلات جامعه، دولت و بخش عمومی نقش موثری دارد(کیخا و همکاران، 1398). اهمیت این مسئله باعث شده است تا دانشگاههای بزرگ جهان آموزش و توسعه کارآفرینی را در دستور کار خود قرار دهند. براین اساس در ایران نیز موضوع دانشگاه کارآفرین توجه خطمشیگذاران را به خود معطوف داشته و اجرایی شدن خطمشی دانشگاه کارآفرین، یکی از دغدغههای مهم موجود در نظام آموزش عالی کشور میباشد؛ چرا که اجرای موفق خطمشی، علاوه بر نتایج مد نظر، پیامدهایی را در جامعه هدف به دنبال خواهد داشت و به ساختار و سازمان خاصی نیاز دارد(اوتول4، 2000، سیجر و گوفن5، 2022). در این راستا، درک درست از چگونگی اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین در پیادهسازی و تحقق اهداف آن بسیار موثر خواهد بود.
قانون برنامه ششم توسعه کشور که براساس سیاستهای اقتصاد مقاومتی تدوین شده است؛ در بند ج از ماده 48، دولت را مکلف نموده است تا در جهت اجرائی‌شدن سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی، فرهنگ جهادی در ایجاد ارزش افزوده، تولید ثروت، بهره‌وری، کارآفرینی، سرمایه‌گذاری و اشتغال مولد و اعطای نشان اقتصاد مقاومتی به اشخاص دارای خدمات برجسته در این زمینه را تقویت نموده و ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان‌سازی آن به‌ویژه در محیطهای علمی، آموزشی و رسانه‌ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی را تبیین و ترویج نماید(قانون برنامه ششم، 1396). در سیاستهای برنامه هفتم توسعه کشور بر افزایش شتاب پیشرفت و نوآوری علمی و فناوری و تجاری سازی آن تاکید گردیده است(سیاستهای برنامه هفتم توسعه، 1401).
توسعه کارآفرینی یکی از اهداف سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی است؛ به طوری که بند اول این سیاستها بر توسعه کارآفرینی به شرح زیر تصریح و تاکید نموده است: تامین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیتهای اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط(سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، 1392). در سیاستهای علم و فناروی ابلاغی مقام معظم رهبری در سال 1393 بر افزایش سهم علم و فناوری در اقتصاد و درآمد ملی، ازدیاد توان ملی و ارتقاء کارآمدی به منظور ایجاد تحول در ارتباط میان نظام آموزش عالی، تحقیقات و فناوری با سایر بخش‌های کشور تاکید شده است. بنابراین با توجه به تاکید خط مشیهای کلان کشور، دانشگاههای مختلف و از جمله آنها دانشگاه آزاد اسلامی، با هدف حمایت موثر از کارآفرینی و نوآوری، هموار نمودن مسیر تجاریسازی دانش و تقویت توان اقتصاد ملی، حرکت به سمت دانشگاه کارآفرین و پرورش کارآفرینان آینده و دانشآموختگانی که بتوانند به عنوان نیروی محرکه اقتصاد، عامل توسعه فناوری و تولید ارزش و ثروت باشند را در دستور کار خود قرار دادهاند.
مسئله اصلی تحقیق آن است که ایران به رغم الزام به توسعه درونزا و توجه ویژه به مساله کارآفرینی، جایگاه هفتادودوم در رتبهبندی دیدهبان جهانی کارآفرینی را داشته است و بیکاری افراد تحصیل کرده و فقدان رشد اقتصادی، بیان گر آن است که کارافرینی دانشگاهی در ایران، نمود عینی چندان زیادی نداشته است(مرادی و همکاران، 1399). از سوی دیگر شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور، مواجهه با پدیده جهانی شدن، الزام به توسعه درونزا در اسناد بالا دستی همچون سیاستهای علم و فناوری، اقتصاد مقاومتی، قانون برنامه ششم توسعه کشور و سیاستهای برنامه هفتم توسعه کشور و همچنین فقدان چارچوب و مدلی جامع در خصوص نحوه اجرایی نمودن خطمشی دانشگاه کارآفرین، ضرورت توجه به این موضوع و انجام مطالعه در این خصوص را دوچندان کرده است. همچنین به دلیل گسست نظام دانشگاهی از صنعت و ناهماهنگی میان کارکردهای دانشگاهی با نیازهای جامعه بیرونی از یک سو و کمبود منابع مالی از سوی دیگر، توسعه کارآفرینی به عنوان یک خطمشی از طریق تحقق دانشگاه کارآفرین در دستور کار قرار گرفته است. اما براساس بررسیهای محقق، تاکنون مدل جامعی در خصوص چگونگی پیاده سازی و اجرای این خط مشی کلان، تدون و ارائه نشده است؛ بنابراین در این تحقیق برآنیم تا به طراحی مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین در دانشگاه آزاد اسلامی بپردازیم. براین اساس سوال اصلی تحقیق آن است که: مدل اجرای خط مشی دانشگاه کارآفرین در دانشگاه آزاد اسلامی چگونه است؟
مبانی و پیشینه نظری
دانشگاه کارآفرین، دانشگاهی است که کارآفرینی علمی در آن بتواند نیرویی برای رشد اقتصادی ایجاد کند و باعث رقابت در بازارهای جهانی شود(سونیتا6 و همکاران، 2021). اهمیت حرکت به سمت دانشگاههای هزاره سوم تا حدی است که به عنوان یک بسته زمینهای در مجموع بسته‌های تحول و نوآوری در آموزش عالی کشور مدنظر قرار گرفته است. در واقع دانشگاههای کارآفرین از جنبه سازمانی به نحوی مدیریت می‌شوند که دارای توانمندی انعطاف‌پذیری در پاسخگویی به نیازهای اجتماعی- اقتصادی و راهبرد توجه به فرصت‌های محیطی باشند(بلک مور7، 2021). در این دانشگاهها کارآفرینی تبدیل به بخشی از راهبرد اصلی دانشگاه شده و پی آمد آن توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه است(توشمالی و همکاران، 1399). دانشگاه کارآفرین رویکردی مبتنی بر رابطه صنعت و دانشگاه دارد و در کشور ایران که افراد تحصیل‌کرده و بیکار زیادی وجود دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. روند رشد جمعیت کشور، ترکیب جمعیتی جوانان، ناتوانی بخش‌های تولیدی در جذب نیروی کار، ضرورت ایجاد فرصت‌های شغلی و عواملی نظیر این، دلایلی هستند که باعث شده تا سیاست‌گذاران کلان کشور جهت رفع آنها در جستجوی راه‌حل‌هایی باشند و این راه‌کار چیزی جز مقوله کارآفرینی نیست؛ زیرا این مقوله سهم بهسزایی در توسعه اقتصادی کشورها دارد(یعقوبی و همکاران، 1398).
چرخه خطمشیگذاری عمومی برگرفته از فرآیند منطقی و عقلایی تصمیمگیری میباشد (الوانی، 1392: 29 و دانشفرد، 1393: 230)؛ خطمشیگذاری عمومی جزو فرایندهای مدیریتی است که در مرکز روابط میان شهروندان و دولتها قرار دارد و به میزان زیادی کیفیت زندگی شهروندان را تحت شعاع خود قرار میدهد و به عنوان اصل تعیین کننده درتصمیم‌گیریهای مدیران سازمانها میباشد(شیخبگلو و همکاران، 1400). پاپادوپلوس8 اجرای خطمشی را مرحله‌ای در فرآیند خطمشیگذاری می‌داند که در طی آن خطمشی عملیاتی میشود. مسئولین دولتی خطمشی را عملی خواهند نمود یا برای عملی کردن آن سعی میکنند و بنابراین اهداف خطمشی حاصل خواهد شد، یا برای نیل به آن تلاش میکنند. در تعریف دیگری، اجرای خطمشی عبارت است از فرآیندی که در آن، برنامه‌ها یا خطمشیها به مورد اجرا در میآید. مرحله‌ای که نشان میدهد طرح‌ها چگونه عملی می‌شوند(معمارزاده و طاهرپور، 1384). اجرای خطمشی به عملیات و اقدامات سازمانها و مؤسسات مجری و چگونگی انجام دادن آنها اطلاق میشود. این عملیات و اقدامات موجب پیادهسازی برنامه‌ها و رویه‌های تعیین‌شده در مرحله شکل‌گیری خطمشی میگردد، اجرای خطمشی در واقع اجرای قانون است که در آن سازمانها و کارکنان با تلاش خود، اهداف یک برنامه یا خطمشی را به نتایج مطلوب و مثبت متصل میکنند(دانشفرد، 1393: 230). اجرای ناموفق خطمشیها سبب بی‌اعتمادی مردم به مجریان و خطمشیگذاران میگردد. تداوم این عارضه موجب میشود خطمشیها پایگاه مردمی و اجتماعی خود را از دست داده و جامعه بادید منفی یا بی‌تفاوتی با آنها برخورد کند. این امر آثار سوئی در ارتباط با مردم و دولت به دنبال خواهد داشت و موجب خواهد شد اعتماد عمومی که بزرگ‌ترین سرمایه هر نظام سیاسی است، کاهش پیدا کرده و به‌تدریج از میان برود(جنسن9، 2020).
عوامل متعددي میتوانند در اجراي موفق يك خطمشی تاثیر داشته باشند. پالمبو و كاليستا(1990) معتقدند بر اساس عقل و خرد متعارف، وجود برخي شرايط در اجراي موفق خطمشی بسيار اثرگذار است: بيان صحيح دلایل پرداختن به مسئله، وجود دلایل روشن براي سازمان‌دهی مجريان، مهارتهای مديريتي و سياسي و حفظ اولويت اهداف در صورت وقوع تغييرات اقتصادي و اجتماعي. هاولت و رامش(1396) معتقدند که ماهیت مسائل بر اجرای برنامه‌هایی که برای مواجهه با آنها طراحی‌شده‌اند، به طرق مختلف اثر می‌گذارند. تعدد اهداف برنامههای دولت ممکن است اجرای آنها را با دشواری همراه نماید(مازمانیان وساباتیر،1989، هاولت ورامش، 1396). ابعاد گروه هدف نیز عامل مؤثر دیگری بر اجرای خطمشی است. هر چه گروه هدف وسیع‌تر و متنوع‌تر باشد، اثرگذاری بر رفتار اعضا به نحو مطلوب سختتر خواهد بود. اوضاع اجتماعی میتواند بر درک ما از مسئله و در نتیجه شیوه اجرای برنامه تأثیر بگذارد. تغییرات اوضاع اقتصادی نیز اثر مشابهی بر اجرای خطمشیها می‌گذارد. دسترسی به فن‌آوری‌های نوین نیز میتواند باعث تغییراتی در خطمشی شود. تغییرات اوضاع و احوال سیاسی نیز عامل اثرگذار حایز اهمیت در اجرای خطمشیها است(یونگ، 1989؛ مازمانیان و ساباتیر، 1989؛ هاولت و رامش، 1396). نحوه سازمان‌دهی تجهیزات اداری مؤسسات مجری خطمشی نیز بر شیوه اجرای خطمشی اثر می‌گذارد. منابع سیاسی و اقتصادی گروههای هدف نیز بر اجرای خطمشی اثر دارد. شفافیت در بیان اهداف خطمشی، به اجرای آن توسط مجریان کمک میکند. تدوبن خطمشی باید به‌صورت ضمنی یا آشکار به یک نظریه علی معتبر متکی باشد تا مشخص گردد چرا از موارد تعیین‌شده انتظار می‌رود تا مشکل موجود را برطرف کنند(پاپادوپلوس، 2000؛ هوگوود وگان، 1984، هیل و هیوب10، 2014). خطمشی برای اجرا باید حاوی مقررات روشنی باشد تا سازمانهای مجری به‌وسیله آنها خطمشی را اجرا نمایند. همچنین وظیفه اجرا باید به سازمان مجری داده شود که از تجربه و تعهد لازم برخوردار است (معمارزاده و همکاران، 1384).
پیشینه تجربی
خلاصهای از مطالعات انجام شده در خصوص دانشگاه کارآفرین و اجرای خطمشی در جداول 1 و 2 ارائه شده است.
جدول1: خلاصه مطالعات داخلی انجام شده در ارتباط با موضوع پژوهش(منبع: محقق)
پژوهشگر | عنوان پژوهش | یافتهها |
|---|---|---|
بخشی جهرمی و همکاران(1401) |
تدوین الگوی توسعة فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه فرهنگیان | شرایط علّی(تجاریسازی فعالیتهای پژوهشی، توسعة سرمایه‌گذاری، توسعة مکانیزمهای مالی، توسعة مهارتهای شغلی)، پدیدة محوری (توسعة کارآفرینی آموزشی، توسعة شبکههای اجتماعی، یادگیری مشارکتی)، شرایط زمینهای(کارگروهی، توسعة هویت آموزش، توسعة هنجارها)، شرایط مداخلهگر(تمرکز بر تغییرات، حمایت بیرونی)، راهبردها(توسعة قوانین حمایت گرایانه، حمایت بیرونی) و پیامدها (توسعة فردی و توسعة دانشگاه) |
کیخا و پورکریمی(1400) | بازآفرینی الگوی اکوسیستم کارآفرینی دانشگاه نسل سوم
| عوامل علمی-آکادمیک (آموزش، پژوهش و نظام یادگیری)؛ عوامل حکمرانی (چشم اندازکارآفرینانه، مدیریت، قوانین و مقررات، ارتباطات، حمایت و پشتیبانی و راه اندازی کسب و کار)، عوامل زیرساختی (زیرساخت نرم، زیرساخت سخت) و مالیه(تامین و تخصیص). |
قراباغی و همکاران(1400) | فراترکیب مطالعات اجرای خطمشی عمومی در ایران | «مجریان ناکارآمد و ناتوان»، «عدم شکل گیری فهم صحیح از مسئله»، «فقدان نگرش یکپارچه و کلان به مسئله «، «ضعفهای ساختاری و درونی» و «ضعف پشتیبانی و حمایت در اجرا» |
رنگریز و همکاران (1397) | موانع اجرای خطمشیهای عمومی در سازمانهای دولتی با استفاده از روش فراترکیب | موانع مرتبط با تدوین خطمشی، مجریان خطمشی، موانع مدیریتی، موانع ساختاری، موانع مالی، اطلاعاتی و فناورانه، موانع محیطی |
علیآبادی و همکاران(1397) | شناسایی موانع اجرای خطمشیهای کارآفرینی و نوآوری در برنامههای توسعه جمهوری اسلامی ایران | موانع ماهیتی، موانع مشارکت، موانع مربوط به مجریان، موانع محیطی، موانع پیاده سازی و موانع نظارتی(عدم نظارت مناسب بر اجرا، فقدان ضمانت اجرایی، عدم وجود سیستم نظارتی مستقل، ابزار نامناسب ارزیابی و عدم دریافت و انعکاس بازخور) |
درخشان و پیلهوری(1397) | آسیبشناسی اجرای خطمشیهای سلامت اداری با رویکرد حکمرانی خوب در سازمان جهاد کشاورزی | در خصوص کیفیت مقررات، حاکمیت قانون، پاسخگویی و شفافیت به ترتیب بیشترین فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب وجود دارد و در مراحل بعدی به ترتیب ابعاد عدالت و انصاف، اثربخشی و کارآیی و نتیجه گرایی قرار دارند. |
سعیدی و دورانی(1397) | شناسایی و اولویتبندی موانع اجرای خط مشی های دولتی در حوزه ستادی وزارت نفت | موانع مدیریتی، موانع انسانی، موانع ارتباطی، موانع محیطی، موانع مربوط به ماهیت خط مشی و موانع سیستمی |
عباسی و همکاران(1395) | موانع اجرای خطمشیهای عمومی در سازمانهای دولتی | مشکلات مربوط به تدوین کنندگان خطمشی، مجریان و استفاده کنندهگان، ماهیت خطمشی، سازمانمجری، انواع کنشها و گروههای فشار و محیط با اجرای اثربخش خطمشی ارتباط معنیدار دارند |
معمارزاده و طاهرپور کلانتری(1384) | عوامل موثر بر اجرای خطمشیهای مالیاتی در ایران | 1) شفافیت سیاستها ، 2) رهبری سازمانی، 3) شرایط اجتماعی و سیاسی ، 4) اهمیت سازمان مجری، 5) تعهد سازمان مجری، 6) گرایش مجریان به اجرا ، 7) جو همدلی و همکاری در سازمان، 8) انگیزش و تمایلات کارکنان سازمان مجری، |
جدول2: خلاصه مطالعات خارجی انجام شده در ارتباط با موضوع پژوهش
پژوهشگر | عنوان پژوهش | یافتهها |
|---|---|---|
کولوبلی11 و همکاران(2022) | آموزش کارآفرینانه: نقش یادگیری چالش محور | یادگیری چالش محور بر ذهنیت و مهارتهای کارآفرینانه(یعنی سواد مالی، خلاقیت و برنامهریزی) دانشجویان تاثیر دارند. |
موسلی و تومان12(2020) | مدل رفتاری از اکتشافات و تعصبات در اجرای خطمشی | بر اساس نتایج به دست آمده روشهای ابتکاری میتوانند در تصمیمگیری به کارکنان رده اجرایی خطمشی کمک کند اما همچنین ممکن است نابرابری اجتماعی یا خدمات ناکارآمد نیز ایجاد کند. |
موروگورداتو و وایت13(2020) | استفاده از خطمشی اجرای عدالت اجتماعی: چگونگی اجرای خطمشی در مدارس | مدیران مدارس در اجرای خطمشیها، نیازمند درک خطمشی و مشخص نمودن رویکردپیادهسازی، برای ایجاد عدالت اجتماعی و ارتقا عدالت آموزشی هستند. |
گایست14(2018) | فعالیتهای کارآفرینانه در اجرای خطمشی و هماهنگی آن | . اقدامات کارآفرینانه در اجرای خط مشی شامل افزایش نفوذ خطمشی با تغییر توزیع اقتدار و اطلاعات و یا تغییر هنجارها و چارچوبهای شناختی، جهان بینیها، یا منطق نهادی میباشد. |
فولکرد15 و همکاران(2016) | مروری بر روشها و ابزارهای ارزیابی اجرای خط مشیها | برای اجرای خطمشیها هماهنگسازی روشها و ابزارهای با کیفیت بالا، برای اجرای خطمشیها، مورد نیاز است. |
لیو و ژآئو16 (2016) | تعارض و تضادهای دولت مرکزی و محلی در اجرای خطمشیها | تضاد بین دولت محلی و مرکزی در اجرای خطمشی مهمترین مانع اجرای خطمشی میباشد. |
سو17(2016) | عوامل تأثيرگـذار بـر اجـراي خـط مشي | نوع خط مشي، منابع، مشوقهاي خـطمـشي، درجه تغيير و پيچيدگي، سازگاري و مشروعيت، و وضوح و مشخص بودن خطمـشي)، ارتباط و هماهنگي، فرايند پذيرش، همبستگي روشن و مستمر، حمايـت اجتماعي- اقتصادي و سياسي |
وینترز18(2015) | متغیرهای تاثیرگذار بر اجرای خط مشی | صورتبندي خـطمـشي، متغيرهـاي مربـوط بـه اجـراي سـازماني و بـينسـازماني، متغيرهاي مربوط به رفتار بوروكراتهاي سطح خيابان و متغيرهاي مربـوط بـه واكـنش گـروه هدف و تغييرات جامعه. |
ناکامورا19 و همکاران(2015) | تشريح سه محيط خطمشي(تدوین، اجرا و ارزیابی خطمشي) | متغيـرهای موثر بر اجرای خطمشی عبارتند از: بـازيگران و حـوزههـا، ساختارهاي سازماني و هنجارهاي بوروكراتيك، و شبكههاي ارتبـاطي و سـازوكارهاي پذيرش |
بررسی نتایج پژوهشهای انجام شده نشان داد که مجموعه عوامل فردی، درون سازمانی و برون سازمانی میتوانند اجرای خطمشی را تحت تاثیر خود قرار داده، یا مانع از اجرای اثربخش آن گردند. اما کاستیهای موجود در پژوهشهای انجام شده این است که به مطالعه چگونگی اجرایی شدن دانشگاه کارآفرین به عنوان یکی از خط مشیهای کلان حوزه علم و فناوری، سیاستهای اقتصاد مقاومتی، قانون برنامه ششم توسعه و سیاستهای کلی برنامه هفتم توسعه کشور در دانشگاه آزاد اسلامی نپرداختهاند و علیرغم تاکید خط مشیهای کلان کشور بر نقش آفرینی دانشگاه ها در رشد اقتصادی کشور و تحقق دانشگاه کارآفرین، پژوهشی که از زاویه اجرای خطمشی، به مطالعه دانشگاه کارآفرین پرداخته باشد یافت نشد. بنابراین پژوهش حاضر بر آن است تا مدلی به نسبت جامع از اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین در دانشگاه آزاد اسلامی ارائه نماید لذا از این نظر واجد نوآوری و تمایز با تحقیقات پیشین میباشد.
روش پژوهش
پژوهش حاضر، به دلیل آن که به طراحی مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری پرداخته و نتایج به دست آمده در دانشگاه آزاد اسلامی به کارگیری میشود؛ از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی بوده و از لحاظ روش انجام پژوهش توصیفی – پیمایشی بوده و از لحاظ نوع داده نیز از نوع تحقیقات آمیخته(کیفی و کمی) میباشد؛ چرا که دادهها از طریق مصاحبه و پرسشنامه با طیف پنج گزینهای لیکرت جمعآوری شده است؛ همچنین به لحاظ افق زمانی از نوع مقطعی محسوب میگردد؛ چرا که دادهها در یک مقطع زمانی گردآوری شدهاند.
جامعه مشارکت کنندگان در بخش کیفی تحقیق شامل خبرگان و متخصصان شامل صاحبنظران، محققان و اساتید دانشگاه در رشته کارآفرینی و مدیریت آموزش عالی و مديران مجرب دانشگاه آزاد اسلامی بودند. نمونهگیری از آنها به شیوه قضاوتی و هدفمند و براساس امکان دسترسی تا رسیدن به اشباع اطلاعاتی با حدود 15 نفر انجام شد. جامعه آماری بخش کمی شامل كليه مدیران و سرپرستان شاغل در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به تعداد 252 نفر بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 152 نفر با روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمعآوری دادههای مورد نیاز در بخش کیفی از ابزار مصاحبه و در بخش کمی از ابزار پرسشنامه استفاده شد. جهت بررسی روايي پرسشنامه از روش روایی صوری و روایی محتوایی استفاده شده است. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفاي کرونباخ استفاده شد و ضریب پایایی 0.891به دست آمد. در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار استفاده شد و در بخش آمار استنباطی ابتدا از آزمون کلموگروف اسمیرنوف برای تشخیص نرمال بودن دادهها و آزمون KMO و بارتلت جهت بررسی کفایت نمونهگیری و تحلیل عاملی تاییدی جهت بررسی روابط بین متغیرها و شاخصها استفاده شد. دادهها توسط نرمافزار SPSS، نسخه 24، Smart PLS نسخه 2 مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافتههای پژوهش
یافتههای بخش کیفی
جهت پاسخ به سوال اصلی تحقیق (مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین در دانشگاه آزاد اسلامی چگونه است؟)، ابتدا عوامل موثر بر اجرای خطمشی از مبانی نظری و پیشینه تحقیق استخراج گردید و در مرحله بعد پس از انجام مصاحبه با خبرگان و استخراج شاخصها از متن مصاحبهها، عوامل شناسایی شده از مبانی نظری و پیشینه تکمیل گردید. به این صورت که محتوای مصاحبهها چندین بار مورد بررسی قرار گفت و کلیه گزارههای بیان شده توسط مصاحبه شوندگان کدگذاری شدند که در جدول 3 مضمامین پایه، فراگیر و سازمان دهنده نشان داده شده است. همچنین در نمودار 1 نیز شبکه مضامین اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین(طبق خروجی نرم افزار مکس کیودا)نیز آمده است.
جدول 3. مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین
مضمامین فراگیر | مضامین سازمان دهنده | مضمون پایه |
|---|---|---|
حمایتها |
حمایت از آموزش | ایجاد رشتههای نسل سوم(دارای ارزش افزوده سریع) |
متناسب سازی برنامه درسی با نیازهاس صنعت و خدمات | ||
ادغام کارافرینی در برنامه درسی | ||
توسعه مهارتهای تفکر(خلاق، انتقادی، سیستمی، تحلیلی) | ||
آموزش مهارتهای کارآفرینی | ||
حمایت از پژوهش | پایان نامهها در خدمت کارآفرینی | |
نیازسنجی پژوهشهای کاربردی | ||
اولویت گذاری پژوهشهای کاربردی | ||
گرانت های هدفمند پژوهشهای کاربردی | ||
حمایت فنی از پژوهشهای کاربردی | ||
دوره های توانمندسازی پژوهشهای کاربردی برای اساتید و فراگیران | ||
حمایت از مدیریت دانش | حمایت از مدیریت اطلاعات و تولید دانش | |
انتقال دانش به سازمانهای استفاده کننده از دانش | ||
غربالگری دانش | ||
استفاده مجدد از دانش | ||
حمایت از کارافرینی | ارائه خدمات به کارآفرینان توسط دانشگاه در قالب آزاد کاری | |
ارائه مشاوره به کارآفرینان توسط دانشگاه در قالب آزادکاری | ||
حمایت مالی از کارافرینان توسط دانشگاه یا در تعامل با بانکها، صندوقهای سرمایه گذاری | ||
فرهنگ سازی و توانمندسازی | تمرکز بر کارآفرینی و مدیریت نوآوری در برنامههای توانمندسازی اساتید | |
بازدی دانشجویان از صنعت جهت ایجاد ذهنیت کارآفرینانه | ||
برگزاری نمایشگاههای فناوری | ||
ایجاد اکوسیستم نوآورانه و کارآفرینانه | ||
برگزاری رویدادهای استارت آپی | ||
برگزاری رویدادهای معرفی کسب و کار | ||
ایجاد باشگاه کارافرینی و ایده پردازی برای دانشجویان | ||
سخنرانی های TED | ||
الزامات | الزامات مدیریتی | توسعه و یادگیری سازمانی |
سازوکار مدیریت آینده | ||
آموزش مدیریت فناوری و نوآوری به مدیران دانشگاهی | ||
توانمنمدسازی مدیران دانشگاهی در زمینه دانشگاههای نسل سوم | ||
ترویج خلاقیت در سازمان | ||
الزامات حاکمیتی | نظام ارزشیابی مبتنی بر فعالیتهای نوآورانه | |
نظام پاداش مبتنی بر ایجاد ارزش افزوده اجتماعی و مالی | ||
تعریف پاتنت به جای مقاله به عنوان پیامد مورد انتظار | ||
نظام جذب مبتنی بر صلاحیتهای کارافرینی | ||
زیرساخت قوی اطلاعات و ارتباطات | ||
زیرساخت حقوقی و قانونی | ||
الزامات خرد ساختاری | ایجاد واحدهای فناوری | |
ایجاد واحدهای توسعه کسب و کار | ||
ایجاد پارکهای علم و فناوری | ||
ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه | ||
ایجاد باشگاههای فناوری | ||
ایجاد شرکتهای دانش بنیان | ||
ایجاد دانشکدههای کارافرینی | ||
ایجاد شتابدهندهها | ||
ایجاد مراکز نوآوری | ||
الزامات کلان ساختاری | بازتعریف دانشگاه به عنوان یک هولدینگ از واحدهای کسب وکار | |
شفافیت مالی | ||
بازتعریف واحدهای دانشگاهی به عنوان واحدهای کسب و کار(SBU) | ||
استقلال در جذب دانشجو | ||
رقابت در جذب دانشجو | ||
استقلال در جذب هیات علمی | ||
رقابت در استخدام پرسنل | ||
رقابت در عقد قراردادها | ||
شفافیت مالی | ||
حذف بورکراسی | ||
الزامات مالی | خودگردانی دانشگاه | |
سازو کار مالی غیربودجه ای و دانش بنیان دانشگاه | ||
استقلال مالی و تشکیلاتی | ||
تعاملات با صنعت | تعاملات آموزشی | تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنعت |
منتورهای فناوری | ||
سرمایه گذاری صنعت بر روی آموزش، پژوهش و توسعه دانشگاهی | ||
دوره های گردشی دانشجویان در صنعت | ||
مشارکت کارافرینان صنعت در تدوین برنامه آموزشی دانشگاه | ||
راهنمایی مشترک صنعت و دانشگاه بر پایان نامه ها | ||
حمایت مالی صنعت از پایا نامه های مرتبط با نیازهای صنعت | ||
مشارکت کارآفرینان صنعت در تعیین عنوان و هدایت پایان نامه ها | ||
تعاملات پژوهشی | مشارکت کارافرینان در اولویت گذاری پژوهشهای دانشگاهی | |
انجام پروژههای مشترک مشارکتی | ||
تامین مالی مشترک پروژههای پژوهشی | ||
تعاملات مدیریت دانش | پروژههای مشترک افق یابی دانش و فناوری | |
پروژههای مشترک ارزیابی فناوری | ||
تعاملات کارافرینی | سرمایه گذاری مشترک بر روی کسب و کار | |
پروژه های مشترک دانشگاه و صنعت | ||
شرکت های دانش بنیان | ||
تعاملات نیروی انسانی | تبادل نیرو، ماموریت متقابل نیروهای متخصص میان صنعت و دانشگاه | |
طرح تعهد خدمت فارغ التحصیلان در بخش صنعت | ||
کارافرین بخش صنعت به عنوان منتور دانشگاهی | ||
بورسیه تحصیلی صنعتی | ||
اساتید دانشگاه به عنوان کارآفرین بخش صنعت | ||
تعاملات مدیریت اجرایی | انتساب کارآفرینان برجسته به عنوان مدیران ارشد اجرایی در دانشگاه(رییس دانشگاه، معاون، رییس دانشکده) | |
انتساب اساتید برجسته به عنوان مدیران ارشد اجرایی در صنعت | ||
تعاملات حاکمیتی | عضویت نمایندگان دانشگاه در هیات موسس/ امنا صنعت | |
ایجاد دانشکدهها و دانشگاههای صنعتی | ||
عضویت نمایندگان صنعت در هیات موسس/ امنا دانشگاه | ||
ایجاد دانشگاه برای صنعت(UFI) | ||
تعاملات خرد ساختاری | ایجاد دفاتر نمایندگی صنعت در دانشگاه | |
دفاتر نمایندگی دانشگاه در صنعت | ||
تعاملات کلان ساختاری | ایجاد مناطق صنعتی | |
ایجاد خوشه های نوآوری | ||
واحه های نوآوری | ||
تعاملات مالکیتی | خودگردانی دانشگاه | |
شرکتی سازی دانشگاه | ||
خصوصی سازی دانشگاه | ||
سهامی سازی دانشگاه | ||
ادغام مالکیتی دانشگاه | ||
تملیک دانشگاه |
نمودار 1: شبکه مضامین اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین
یافتههای بخش کمی
با توجه به جدول(4) نتایج آزمون كولموگروف – اسميرنوف، چون مقدار سطح معنيداري متغیر حمایتها کوچکتر از مقدار خطا 05/0 است، لذا توزیع غیرنرمال دارد و متغیرهای الزامات و تعاملات با صنعت بزرگتر از مقدار خطا 0.05 ميباشند، لذا توزیع نرمال دارند. بنابراین برای تحلیلهای آماری از آزمونهای ناپارامتریک(نرم افزار اسمارت پی ال اس) استفاده شد.
جدول4. آزمون کولموگروف- اسمیرنوف متغیرهای تحقیق
متغیر | میانگین | انحراف معیار | سطح معنی داری | مقدار خطا | نتیجه آزمون |
حمایتها | 63/2 | 56/0 | 043/0 | 05 /0 | غیرنرمال |
الزامات | 92/2 | 52/0 | 200/0 | 05 /0 | نرمال |
تعاملات با صنعت | 92/2 | 57/0 | 200/0 | 05 /0 | نرمال |
براي بررسی کفایت نمونه گیری از آزمون (KMO) كه مقدار آن همواره بين 0 تا 1 در نوسان است، استفاده شده است. اندازه کفایت نمونه (KMO) و همچنین آزمون معناداری کرویت نمونه(بارتلت) نیز در تحلیل عاملی توسط SPSS به ترتیب برابر با 824/0 و 0.000 است. که نشان دهنده کفایت نمونهها برای انجام تحلیل عاملی میباشد.
نتايج تحليل عاملي تائيدي مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین
به منظور اعتبارسنجی مدل، از مدلسازی معادلات ساختاری(تحلیل عاملی تاییدی) به کمک نرمافزار SmartPls استفاده شد. به این صورت که پس از مشخص شدن مولفهها و شاخصهای مدل، روابط بین شاخصها و مولفهها بررسی و تحلیل گردید. بررسی مقادیر بارهای عاملی و ضرایب معناداری نشان داد که بار عاملی همه سوالات بیشتر از 5/0 هست و ضرایب معنیداری به دست آمده نیز از 96/1 بزرگتر میباشند؛ بنابراین هیچ شاخصی از مدل حذف نشده است. با نگاهي با نتايج خروجي نرم افزار در حالت تخمين استاندارد و ضرایب معنیداری مدلها مشخص شد که سه بعد مدل شامل: حمایتها با ضریب استاندارد886/0 و عدد معناداری 035/44، الزامات با ضریب استاندارد923/0 و عدد معناداری 008/72 و تعاملات با صنعت با ضریب استاندارد928/0 و عدد معناداری 125/77، تائید شدند و این ضرایب نشان میدهد که ابعاد شناسایی شده همبستگی بالایی با متغیر اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین دارند و به‌خوبی توانسته‌اند متغیر اصلی موردنظر را تبیین نمایند. همچنین معناداري ضرايب و پارامترهاي بدست آمده نشان داد که تمامي ضرايب بدست آمده معنادار شدهاند. زيرا مقدار آزمون معناداري تک تک آنها از عدد 1.962 بزرگتر و از عدد 1.96- کوچکتر است. طبق نتایج حاصل از این تحلیل، همه 96 شاخص شناسایی شده مورد بررسی، تایید شد. به عبارتی معناداری ضرایب بدست آمده برای این شاخصها مورد تایید قرار گرفت. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم(همبستگی بین مولفههای اصلی با مفهوم اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین) نیز نشان میدهد که هر 20 مولفه اصلی همبستگی بالایی با ابعاد شناسایی شده اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین دارند و به خوبی تبیین کننده آن هستند. در جدول 5 مقادیر میانگین واریانس استخراجی، پایایی ترکیبی، ضریب تعیین، آلفای کرونباخ و پایایی اشتراکی نشان داده شده است.
جدول 5.شاخصهاو مقادیر مربوط به مدل اندازهگیری مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین
متغیر | میانگین واریانس استخراجی(AVE) | پایایی ترکیبی | ضریب تعیین(R2) | آلفای کرونباخ | پایایی اشتراکی | شاخص افزونگی | |||
حمایتها | 60/0 | 84/0 | 78/0 | 79/0 | 60/0 | 40/0 | |||
الزامات | 57/0 | 88/0 | 85/0 | 84/0 | 57/0 | 47/0 | |||
تعاملات | 74/0 | 89/0 | 86/0 | 82/0 | 74/0 | 56/0 | |||
میانگین |
|
| 76/0 | - | 69/0 | - | |||
GOF | 72/0 |
| |||||||
آلفای کرونباخ معیاری کلاسیک برای سنجش پایایی و سنجه‌ای مناسب برای ارزیابی پایداری درونی(سازگاری درونی) محسوب میشود. مقدار آلفای کرونباخ همبستگي سوالات يک متغير(فارغ از مدل) را نشان ميدهد. مقدار آلفاي کرونباخ بالاتر از 7/0، بیانگر پایایی قابل قبول است. بررسي شاخص پايايي ترکيبي مدل اندازهگيري و همبستگی سوالات با یکدیگر در مدل نشان داد که مقادیر به دست آمده برای برای هر سازه بالای 7/0 می باشدکه نشان از پایداری درونی مناسب برای مدل اندازهگیری دارد. همچنین بررسی معیارپايايي اشتراکي و قابليت تعميمپذيري در يک نمونه ديگر از همان جامعه، نیز نشان داد که مقادیر به دست آمده برای هر سازه بيشتر از 5/0 بود. معیار ضریب تعیین(R2) متغیرهای پنهان درون‌زای مدل محاسبه شد و نتایج با سه مقدار 19/0، 33/0 و 67/0 به عنوان مقدار ملاک برای مقادیر ضريب تعيين ضعیف، متوسط و قوی مقایسه شد با توجه به جدول 7، متوسط مقادیر ضریب تعیین متغیرها برابر با 69/0 بوده که بزرگتر از مقدار 0.33 بوده و نشان از برازش مناسب مدل دارد.
برازش کلی مدل نیز از طریق معیار GOF بررسی شد. این معیار فوق توسط تننهاوس و همکاران(2004) ابداع گرید و طبق فرمول زیر محاسبه میگردد:
فرمول(1) 
به‌طوری که میانگینCommunalities’ نشانه میانگین مقادیر اشتراکی هر سازه بوده و Ave R2 سازه‌های درون‌زای مدل است. با توجه به جدول 7 و سه مقدار 01/0، 25/0 و 35/0 به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای GOF و حصول عدد 72/0 برای این مدل، نشان از برازش بسیار مناسب مدل تحقيق است.
در ادامه شروط روایی همگرا نیز بررسی شد که عبارتند از: همه بارهاي عاملي معنادار باشند. چرا که همه بارهاي عاملي بالاي 5/0 و يا بالاي 7/0 میباشند. مقدار میانگین واریانس استخراجی از 5/0 بزرگتر باشد و مقدار پایایی ترکیبی از مقدار میانگین واریانس استخراجی بزرگتر باشد که با توجه به جدول 7، همه این شرایط برقرار است بنابراین روایی همگرای مدل تایید شده است. جهت بررسی روایی واگرا از روش فورنل و لارکر20 استفاده شد. به زعم فورنل و لارکر(1981)، روایی واگرایی وقتی در سطح قابل قبولی است که میزان میانگین واریانس استخراج شده برای هر سازه بیشتر از واریانس اشتراکی بین آن سازه و سازه‌های دیگر در مدل باشد. با توجه به جدول 6 میتوان گفت که روایی واگرایی در حد قابل قبولی قرار دارد؛ چرا که جذر میانگین واریانس استخراج شده برای هر متغیر بیشتر از همبستگی آن متغیر با سایر متغیرها است. بنابراین روایی رواگرای مدل مورد تایید است.
جدول 6.شاخصهاو مقادیر مربوط به روایی رواگرای مدل
ردیف | متغیر | 1 | 2 | 3 |
1 | حمایتها | 77/0 |
|
|
2 | الزامات | 68/0 | 75/0 |
|
3 | تعاملات | 76/0 | 42/0 | 86/0 |
بنابراین مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین با 3 بعدحمایتها، الزامات وتعاملات، 20 مولفه شامل حمایت از آموزش، حمایت از پژوهش، حمایت از مدیریت دانش، حمایت از فعالیتهای کارآفرینی، فرهنگ سازی و توانمندسازی، الزامات مدیریتی، الزامات حاکمیتی، الزامات خردساختاری، الزامات کلان ساختاری، الزامات مالی، تعاملات آموزشی، تعاملات پژوهشی، تعاملات مدیریت دانش، تعاملات در فعالیتهای کارآفرینی، تعاملات نیروی انسانی، تعاملات مدیریت اجرایی، تعاملات حاکمیتی، تعاملات ساختار خرد، تعاملات ساختار کلان و تعاملات سطح مالکیت و 96 شاخص مورد تأیید نهایی قرار گرفت که در شکل1 نمایش داده شده است.
شکل1: مدل مفهومی تحقیق
بحث و نتیجهگیری
هدف این پژوهش، طراحی مدلی برای اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری بود. براین اساس در مرحله اول مبانی نظری و پیشینه پژوهش بررسی و شاخصهای اولیه مدل احصا گردید. در مرحله دوم از طریق مصاحبه نیمهساختار یافته با خبرگان و انجام تحلیل تم(مضمون) مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین تدوین گردید که دارای 3 بعد، 10 مولفه و 96 شاخص میباشد.
اولین بعد مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین، حمایتها میباشد که شامل حمایت از آموزش، حمایت از پژوهش، حمایت از مدیریت دانش، حمایت از کارآفرینی و فرهنگ سازی و توانمندسازی میباشد. این حمایتها شامل ایجاد شرایطی است که برای اجرای بهتر خطمشی دانشگاه کارآفرین ضرورت دارد. حمایت از آموزش از طریق ایجاد رشتههای نسل سوم(دارای ارزش افزوده سریع)، متناسب سازی برنامه درسی با نیازهای صنعت و خدمات، ادغام کارآفرینی در برنامه درسی، توسعه مهارتهای تفکر(خلاق، انتقادی، سیستمی، تحلیلی) و آموزش مهارتهای کارآفرینی میباشد. بدیهی است حمایت از آموزش در کنار حمایت از پژوهش از طریق هدایت پایاننامهها و جهت دهی آنها به سمت کارآفرینی، شناخت نیازهای پژوهشهای کاربردی و اولویت دادن به آنها، اعطای گرانتهای هدفمند پژوهشهای کاربردی، حمایت فنی از پژوهشهای کاربردی و اجرای دورههای توانمندسازی پژوهشهای کاربردی برای اساتید و فراگیران منجر به تسهیل اجرای خطمشی دانشگاه کارافرین خواهد شد. علاوه بر این حمایت از مدیریت اطلاعات و تولید دانش، انتقال دانش به سازمانهای استفاده کننده از دانش، غربالگری و استفاده مجدد از دانش در کنار ارائه خدمات مشاوره ای به کارآفرینان و تعامل با آنها و توجه به فرهنگ سازی و توانمندسازی در قالب ایجاد ذهنیت کارآفرینانه در دانشجویان از طریق بازدید دانشجویان از صنعت، برگزاری نمایشگاههای فناوری، ایجاد اکوسیستم نوآورانه و کارآفرینانه و برگزاری رویدادهای استارت آپی و معرفی کسب و کار، ایجاد باشگاههای کارآفرینی و ایدهپردازی برای دانشجویان همراستا با اقداماتی که گفته شد برای به جریان افتادن و اجرایی شدن خطمشی دانشگاه کارآفرین بایستی پیگیری گردد.
دومین بعد مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین، الزامات میباشد که شامل الزامات مدیریتی، الزامات حاکمیتی، الزامات خرد ساختاری، الزامات کلان ساختاری و الزامات مالی میباشد که مهیا نمودن آنها میتواند اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین را تسهیل و تسریع نماید. این الزامات جزو عوامل ترغیب کننده برای هستند، عواملی که ممکن است در شرایط کنونی کمرنگ بوده و مورد توجه نبودهاند. یکی از مهمترین الزامات اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین الزامات مدیریتی میباشد که از طریق توانمندسازی مدیران دانشگاهی در زمینه دانشگاههای نسل سوم، آموزش سازوکار مدیریت آینده، مدیریت فناوری و نوآوری به مدیران و توجه به توسعه و یادگیری سازمانی میباشد. همچنین ایجاد نظام ارزشیابی و پاداش مبتنی بر فعالیتهای نوآورانه و ایجاد ارزش افزوده اجتماعی و مالی، ایجاد نظام جذب مبتنی بر صلاحیتهای کارآفرینی، توسعه و تقویت زیرساختهای حقوقی و قانونی و زیرساختهای اطلاعات و ارتباطات از الزامات حاکمیتی اثرگذار در این راستا میباشد.
فشارهای هزینهای و رقابتی وارد شده بر دانشگاه متعاقب کاهش نرخ رشد جمعیت و تعداد دانشجویان و فشارهای محک زنی موجود، موجب شده تا خطمشی دانشگاه کارآفرین مورد توجه قرار گیرد لذا الزامات ساختاری در کنار الزامات مالی حایز اهمیت میباشد. ایجاد واحدهای فناور، ایجاد واحدهای توسعه کسب و کار، پارکهای علم و فناوری، واحدهای تحقیق و توسعه، باشگاههای فناوری، شرکتهای دانش بنیان، شتابدهندهها و مراکز نوآوری و ایجاد ترتیبات و مکانیزمهای ساختاری موجب خواهد شد تا فرایند اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین قائم به فرد نگردد و حالت نظام مند و سیستماتیک به خود بگیرد. از سوی دیگر توجه به مقوله خودگردانی دانشگاه، سازو کار مالی غیربودجهای و دانش بنیان دانشگاه و تقویت استقلال مالی و تشکیلاتی آن در کنار سایر الزامات ساختاری و حاکمیتی به روند اجرای خط مشی دانشگاه کارآفرین و تحقق آن کمک خواهد کرد. چرا که تامین الزامات مالی جزو یکی از مهمترین متغیرهای موثر در اجرای خطمشیهای عمومی میباشد.
سومین بعد مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین، تعاملات با صنعت میباشد. وضعیت نامناسب تعاملات صنعت و دانشگاه باعث شده دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاهها شکل بگیرد تا اندکی جایگاه و اهمیت تعامل بین صنعت و دانشگاه را بهبود بخشد. اما وجود این دفاتر در دانشگاه برای تحقق دانشگاه کارآفرین کافی نیست. بلکه علاوه بر آن بایستی تعاملات آموزشی، تعاملات پژوهشی، تعاملات مدیریت دانش، تعاملات کارآفرینی، تعاملات نیروی انسانی، تعاملات مدیریت اجرایی، تعاملات حاکمیتی، تعاملات خرد ساختاری، تعاملات کلان ساختاری و تعاملات مالکیتی توسعه پیدا کند. اقداماتی همچون تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنعت در دانشگاه، مشارکت دادن کارآفرینان صنعت در تدوین برنامه آموزشی دانشگاه، اولویت گذاری پژوهشهای دانشگاهی و راهنمایی مشترک صنعت و دانشگاه بر پایان نامهها، حمایت مالی صنعت از پایاننامههای مرتبط با نیازهای صنعت، تامی مالی و انجام پروژههای پژوهشی مشترک مشارکتی شامل تعاملات آموزشی و پژوهشی راهگشا در این زمینه میباشد.
به طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد که جهت تحقق نقش آفرینی دانشگاهها در رشد اقتصادی کشور و اجرای خط مشی دانشگاه کارآفرین، تامین الزامات مدیریتی، حاکمیتی، مالی و ساختاری، حمایت از آموزش، پژوهش، مدیرت دانش و فرهنگ سازی و توانمندسازی و انجام تعاملات آموزشی، پژوهشی، انسانی، مدیریتی، حاکمیتی و ساختاری بین دانشگاه و صنعت بایستی عملیاتی گردد. همچنان که از دیدگاه پالمبو و كاليستا(1990: 4-5)، وجود برخي شرايط همچون سازمان‌دهی مجريان، وجود مهارتهای مديريتي و سياسي لازم و حفظ اولويت اهداف در اجرای خط مشی ضرورت دارد که با نتایج این مطالعه همسویی دارد. در این پژوهش نیز حمایتهای مدیران و مجریان، ساختاربندی و مشخص نمودن وظایف هر واحد سازمان(مشارکت کننده) در قبال اجرایخطمشی دانشگاه کارآفرین، تبیین مسئولیتها، برخورداری از فناوريهاي لازم، تدوین اهداف سالیانه برای اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین، تعیین ساختار و تشکیلات جهت اجرای خطمشی، ارتباطات و تعاملات بین دانشگاه و صنعت، روابط دورنسازمانی، حمایت و پشتیبانی مدیران از اجرای خطمشی، فرهنگ سازی و نهاینه کردن خطمشی جهت ایجاد فرهنگ سازمانی همسو با خطمشی، مدیریت مقاومت در برابر تغییرات ناشی از خط مشی، پاداش و برنامههای انگیزشی، ایجاد نظام ارزیابی عملکرد در قبال اجرای خطمشی به عنوان یکی از عوامل ارزیابی چگونگی اجرای خطمشی شناخته شد. طبق نظرات مازمانیان وساباتیر(1989)، هوگو ود و گان(1986) و پاپادوپلوس(2000) برای آنکه خطمشی بتواند در اجرا موفق باشد، باید از اعتبار کافی برخوردار باشد. یکی از مطمئن‌ترین راه‌های تقویت یک برنامه، تخصیص اعتبار و منابع لازم برای آن است؛ همچنین خطمشی برای اجرا باید حاوی مقررات روشنی باشد تا سازمانهای مجری به‌وسیله آنها خطمشی را به اجرا درآورند. نحوه سازمان‌دهی تجهیزات اداری مؤسسات مجری خطمشی نیز شیوه اجرای خطمشی تأثیر می‌گذارد. منابع سیاسی و اقتصادی گروههای هدف نیز بر اجرای خطمشی اثر می‌گذارند. شفافیت در بیان اهداف خطمشی، به اجرای آن به مجریان کمک میکند(هوگوود و گان، 1986؛ پاپادوپلوس، 2000؛ مازمانیان و ساباتیر، 1989). که با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تامین منابع انسانی، مالی و امکانات مورد نیاز و ایجاد ساز و کارها و تمهیدات ساختاری و مشخص کردن وظایف هربخش به عنوان شاخصهای اجرای خطمشی همراستا است. ودرلی و لیپسکی(1977) بر نقش «بوروکرات‌های سطح خیابان(مجریان)، یعنی کسانی که با مردم ارتباط مستقیم دارند و باید برای زندگی مردم به شکل روزانه تصمیمگیری نمایند در اجرای خطمشی تاکید داشتند. که با مولفههای شناسایی شده در این تحقیق همخوانی دارد چرا که احساس مسئولیت مجریان در قبال اجرای خطمشی و پیروی مجریان از دستورات جزو شاخصهای این تحقیق است.المور(1978: 612) نیز معتقد است که خطمشی گذاران نباید به دنبال کنترل شدید مجریان باشند، بلکه باید بر توانمندسازی منابع انسانی تأکید کنند و به مجریان اجازه دهند تا در حد نهایت از تجربه‌ی حرفه‌ای خود برای به اجرا درآوردن برنامه‌ها استفاده کنند و از طریق استفاده هوشمندانه و راهبردی منابع مالی، از مجریان حمایت کنند (المور، 1980: 605). در این تحقیق نیز مولفههای توانمندسازی مجریان و فرهنگ سازی به عنوان حمایتهای موثر در اجرا و ضروری در اجرای خطمشی شناخته شد که با این نظریات همسویی دارد. در نظریه هاجرن(1980) نیز بر شناسایی شبکه‌ی بازیگران مشارکت‌کننده، به عنوان بازیگران اصلی در اجرای خط مشی تاکید شده که با یافتههای این تحقیق مبنی بر نقش تعاملات بین دانشگاه و صنعت به عنوان شبکه بازیگران اجرای خط مشی دانشگاه کارآفرین همسویی وجود دارد. در تحقیق بخشی جهرمی و همکاران(1401) الزامات توسعة فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه فرهنگیان شامل تجاریسازی فعالیتهای پژوهشی، توسعة سرمایه‌گذاری، توسعة مکانیزمهای مالی، توسعة مهارتهای شغلی، توسعة کارآفرینی آموزشی، توسعة شبکههای همکاری،کارگروهی، توسعة هویت آموزش، توسعة هنجارها تعیین شد که با یافتههای این تحقیق همسویی دارد. در تحقیق کیخا و پورکریمی(1400) نیز الگوی اکوسیستم کارآفرینی دانشگاه در قالب عوامل علمی-آکادمیک (آموزش، پژوهش و نظام یادگیری)؛ عوامل حکمرانی (چشم اندازکارآفرینانه، مدیریت، قوانین و مقررات، ارتباطات، حمایت و پشتیبانی و راه اندازی کسب و کار)، عوامل زیرساختی (زیرساخت نرم، زیرساخت سخت) و مالیه(تامین و تخصیص) تعیین شد که با یافته های این تحقیق همسو می باشد. در مطالعه کولوبلی و همکاران(2022) نقش سواد مالی، خلاقیت و برنامهریزی در تحقیق کارآفرینی دانشگاهی شناخته شد. مطالعه موسلی و تومان (2021) بر نقش عوامل رفتاری و انسانی در اتخاذ تصمیمات مرتبط با اجرای خطمشی تاکیده گردیده است و در مطالعه موروگورداتو و وایت (2020) بر درک خط مشی و مشخص بودن رویکرد پیاده سازی خطمشی برای ارتقا عدالت آموزشی و ایجاد عدالت اجتماعی تاکیده شده است. که با یافتههای این تحقیق مبنی بر اهمیت تمایل مجریان نسبت به اجرای خطمشی، آزادی عمل مجریان، ائنلاف و همکاری و شبکهسازی مجریان خطمشی، توانمندی و دانش و مهارت مجریان در سنجش اجرای خطمشی همخوانی دارد. همچنین در تحقیق ناکامورا(2015) ضمن تشريح سه محيط خطمشي(صورتبندي خطمـشي، اجراي خطمشي و ارزيـابي آن)، سـه دسـته متغيـر موثر بر اجرای خطمشی شناسایی شد که عبارتند از: بـازيگران و حـوزههـا، ساختارهاي سازماني و هنجارهاي بوروكراتيك، و شبكههاي ارتبـاطي و سـازكارهاي اجابـت و پذيرش که با یافتههای و شاخصهای ایجاد فرهنگ سازمانی همسو با خطمشی، مدیریت مقاومت در برابر تغییرات ناشی از خط مشی، تجدید نظر در پاداش و برنامههای انگیزشی، مدیریت تعارض در برابر تغییرات ناشی از خطمشی، تقویت نظام ارزیابی عملکرد در قبال اجرای خطمشی این تحقیق همخوانی دارد.
اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین مبتنی بر سیاستهای علم و فناوری کشور از اهمیت ویژهای برخوردار است. چرا که نقش تعیینکنندهای در نقش آفرینی دانشگاهها در رشد اقتصادی کشور از طریق تعامل با صنعت و تامین اعتماد عمومی و رضایت شهروندان دارند. در این راستا، طراحی مدل اجرای خطمشی دانشگاه کارآفرین و تبیین آن، نقش و سهم پژوهش حاضر در توسعه فرایند خطمشیگذاری عمومی را آشکار می‌سازد. نتایج به دست آمده میتواند بینش مفیدی در اختیار مدیران دانشگاه آزاد اسلامی در جهت تمهیداندیشی برای اجرای خط مشیهای دانشگاه کارآفرین و تحقق اهداف و پیامدهای آن قرار دهد.
از آنجايي كه نتایج پژوهش حاضر نیز ً با اتکا به دیدگاهها و تجربیات خبرگان دانشگاه آزاد اسلامی حاصل شده، بنابراین به راحتی نمیتوان نتایج پژوهش حاضر را به سایر سازمانها تعمیم داد. محققان آینده میتوانند نسبت به طراحی و تبیین الگوی بومی اجرای خط مشیهای حوزه فعالیت خود، اقدام نموده و نتایج حاصل را با یافتههای این تحقیق مقایسه نمایند. چرا که با توجه به حوزه فعالیتهای خود، میتوان بطور مجزا مدلی پیشنهاد داد.
منابع:
1. الوانی، مهدی(1392)، تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولتی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
2. بخشی جهرمی، مسیح اله؛ کاووسی، اسمعیل؛ معظمی، مجتبی و حسین پور سعادت ابادی، جعفر. (1401). تدوین الگوی توسعة فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه فرهنگیان. مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 11(2)، 523-546.
3. توشمالی، غلامرضا؛ علی‌محمدزاده، خلیل؛ ماهر، علی؛ حسینی، سید مجتبی و بهادری، محمدکریم .(1399). مفهوم‌سازی دانشگاه کارآفرین و طراحی الگوی دانشگاه نسل سوم. سلامت كار ايران. ۱۷ (۱) :۴۳۶-۴۱۵.
4. ساباتیر، پول ای(1393)، نظریه های فرآیند خط مشی عمومی، ترجمه حسن دانایی فرد، تهران، صفار.
5. شیخ بگلو، زین العابدین؛ تیمورنژاد، کاوه و عباسزاده سهرون، یداله (1400). تدوین و اعتباریابی مدل مشارکت ذی‌نفعان در خطمشی گذاری عمومی در سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت. خطمشیگذاری عمومی در مدیریت, 12(4), 47-57.
6. رنگریز، حسن؛ خیراندیش، مهدی و لطیفی جلیسه، سلیمه. (1397). بررسی موانع اجرای خطمشیهای عمومی در سازمان های دولتی با استفاده از روش فراترکیب. سیاستگذاری عمومی, 4(1), 127-142.
7. دانایی فرد، حسن(1395)، گفتارهای جدید در خط مشی گذاری عمومی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق.
8. سعیدی، لیلا و دورانی، امیر. (1397). شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای خط مشیهای دولتی در حوزه ستادی وزارت نفت. خط مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 9(30 ), 79-88.
9. دانایی فرد، حسن، شول، حسین و آذر، عادل. (1390). "طراحی چارچوبی برای پیشنهادیه خط مشی عمومی: پژوهش ترکیبی". مجلس و راهبرد، دوره 18، شماره 68، ص 7-32.
10. دانش فرد، کرم اله(1393)، فرآیند خط مشی گذاری عمومی، تهران، صفار
11. درخشان، رستم و پیله وری، نازنین. (1397). آسیبشناسی اجرای خطمشیهای سلامت اداری با رویکرد حکمرانی خوب در سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی. خطمشیگذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 9(32 ), 73-90.
12. عباسی عباس، معتضدیان رسول، میرزایی محمد قاسم(1395). بررسی موانع اجرای خط مشیهای عمومی در سازمانهای دولتی. پژوهش های مدیریت منابع سازمانی. ۶ (۲) :۴۹-30.
13. علیآبادی، ابراهیم؛ عزیزی، محمد؛ عالم تبریز، اکبر، و داوری، علی. (1397). شناسایی موانع اجرای خط مشی های کارآفرینی و نوآوری در برنامه های توسعه جمهوری اسلامی ایران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی, 8(3 ), 95-132.
14. قراباغی، میثم؛ مقیمی، سید محمد و لطفی، میثم(1400). فراترکیب مطالعات اجرای خطمشی عمومی در ایران، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، 7(3): 260-243.
15. کیخا، احمد؛ عزتی، میترا و صالحی، محمد جواد. (1398). طراحی الگوی دانشگاه کارآفرین: رویکرد کیفی (مورد پژوهی: دانشگاه تهران). فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 21(83)، 51-77.
16. مرادی، محمدعلی؛ یداللهی فارسی، جهانگیر؛ محمدی الیاسی، قنبر و فریدزاده، رضا. (1399). واکاوی عوامل نهادی زیست‌بوم کارآفرینی دانشگاهی: مطالعه موردی دانشگاه تهران. اندیشه های نوین تربیتی, 16(4), 91-110.
17. معمارزاده غلامرضا، حبیب ا. طاهرپور کلانتری. (1384). " شرایط و عوامل موثر بر اجرای خطمشیهای مالیاتی در ایران " اقتصاد و مدیریت، (67) 4: 71-80.
18. هاولت، مایکل، رامش، ام و پرل، آنتونی(1396)، مطالعه خط مشی عمومی: چرخه های خط مشی و زیر نظام های خط مشی، ترجمه عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران، انتشارات مهربان نشر
19. یعقوبی، نورمحمد؛ دهقانی، مسعود و امیدوار، ملیحه. (1398). ارایه الگوی چابکی در دانشگاه کارآفرین با رویکرد مدیریت دانش. پژوهشهای مدیریت عمومی، 12(43)، 185-204.
1. Audretsch, D. B., & Belitski, M. (2021). Three-ring entrepreneurial university: in search of a new business model. Studies in Higher Education, 46(5), 977-987.
2. Blackmore, J. (2021). Governing knowledge in the entrepreneurial university: a feminist account of structural, cultural and political epistemic injustice. Critical Studies in Education, 1-17.
3. Colombelli, A., Loccisano, S., Panelli, A., Pennisi, O. A. M., & Serraino, F. (2022). Entrepreneurship Education: The Effects of Challenge-Based Learning on the Entrepreneurial Mindset of University Students. Administrative Sciences, 12(1), 10.
4. Henseler, J., Ringle, C. M., & Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling ininternational marketing. In Advances in International Marketing|Adv. Int. Mark. (Vol. 20, pp. 277-319). (Advances inInternational Marketing). Bingley: Emerald Publishing Limited.
5. Hill, M., & Hupe, P. (2014). Implementing public policy: Governance in theory and in practice. Sage.
6. Hogwood, B.W. and Gunn, L. (1984) Policy Analysis for the Real World. Oxford:Oxford University Press.
7. Giest. Sarah (2018) Entrepreneurial activities in policy implementation: Sweden’s national wind coordinators, Regional Environmental Change (2018) 18:1299–1308.
8. Liu, Shuiyun, Zhao Xia(2018). How far is educational equality for China? Analysing the policy implementation of education for migrant children, Educ Res Policy Prac https://doi.org/10.1007/s10671-018-9226-6 .
9. Mavrogordato, M., & White, R. S. (2020). Leveraging policy implementation for social justice: How school leaders shape educational opportunity when implementing policy for English learners. Educational Administration Quarterly, 56(1), 3-45.
10. Mazmanian, D.A. and Sabatier, P.A. (1989) Implementation and Public Policy. Glenview, Ill.: Scott, Foresman.
11. Meng, C., Du, X., Ren, Y., Shen, L., Cheng, G., & Wang, J. (2020). Sustainable urban development: An examination of literature evolution on urban carrying capacity in the Chinese context. Journal of Cleaner Production, 277, 122802.
12. Moseley, A., & Thomann, E. (2020). A behavioural model of heuristics and biases in frontline policy implementation. Policy & Politics.
13. Nakamura R. T. & F. Smallwood(2015), The Politics of Policy Implementation, (New York, St., Martin’s Press,.
14. Palumbo, D.J. and Calista, D.J. (1990) ‘Introduction: The relation of implementation research to policy outcomes’, in D.J. Palumbo and D.J. Calista (eds), Implementation and the Policy Process: Opening Up the Black Box. New York: Greenwood Press. pp. xi–xviii.
15. Papadopoulos. T (2000 ), Policy Implementation: Theory and Reality.
16. Phulkerd, Sirinya, Mark Lawrence, Stefanie Vandevijvere, Gary Sacks, Anthony Worsley and Viroj Tangcharoensathien (2016) A review of methods and tools to assess the implementation of government policies to create healthy food environments for preventing obesity and diet-related non-communicable diseases, Phulkerd et al. Implementation Science 11:15.
17. Su HyungSok,(2016) "Factors Affecting The Implementation Of Democratic School Management Policy In The Republic Of Korea", (University of Pittsburgh).
18. Winters, M. A. (2015). Understanding the gap in special education enrollments between charter and traditional public schools: Evidence from Denver, Colorado. Educational Researcher, 44(4), 228-236.
19. Winters, M. S., & Cawvey, M. (2015). Governance obstacles to geothermal energy development in Indonesia. Journal of Current Southeast Asian Affairs, 34(1), 27-56.
20. Young, H. (1989) One of Us: A Biography of Margaret Thatcher. London: Macmillan.
Abstract
Background and Purpose: Implementing Entrepreneur University Policy is one of the important troubles of high eucation system and emphasised in science and tecnology policies. The purpose of this study is to design a model for Implementing Entrepreneur University Policy.
Methodogy: The type of research is mixed (qualitative and quantitative). The research method is content analysis in the qualitative part and descriptive survey in the quantitative part. The statistical population of the research included scientific experts in the field of entrepreneurship and higher education management and managers of Islamic Azad University, and sampling was done until reaching information saturation with 15 people. The statistical population of the quantitative phase (model test) also included 252 managers and supervisors working in the central organization of Islamic Azad University, and based on simple random sampling, 152 people were selected as a sample according to Morgan's table. The data collection tool included a semi-structured interview and a researcher-made questionnaire. The content validity of the questionnaire was confirmed by experts and the reliability of the questionnaires was confirmed in a preliminary study with 30 subjects and Cronbach's alpha coefficient was higher than 0.7. In order to analyze the qualitative part of the data, theme analysis and quantitative part of descriptive statistics and inferential statistics and SPSS, Smart Pls software were used.
Results:The results showed that the policy implementation model of the entrepreneurial university based on science and technology policies includes three dimensions of support, requirements and interactions with 20 components and 96 indicators. The results of quantitative analysis also confirm the significant relationship between the indicators and components of the research model at the alpha level of 0.05.
Conclusion: The results of this study can be useful for Implementing Entrepreneur University Policy and provide a good basis for other research.
Key Words: Policy making, Policy implementation and Entrepreneur University
[1] . Audretsch & Belitski
[2] . Ortiz
[3] . Cunningham
[4] . O'Toole
[5] . Sager & Gofen
[6] . Sonita,
[7] . Blackmore
[8] -Papaduplos
[9] . Jensen
[10] .HiiL & Hupe
[11] Colombelli
[12] Moseley & Thomann
[13] Mavrogordato & White
[14] Giest
[15] Phulkerd
[16] Liu &Zhao
[17] Su
[18] winters
[19] Nakamura
[20] Fornell & Larcker
