بویهیان و زیاریان: روایتی نویافته از کتاب التاجی ،*،
محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی
1 - ندارد
کلید واژه:
چکیده مقاله :
بخش مهمی از آگاهی موجود درباره دو سلسله ایرانی آل بویه و آل زیار مأخوذ از تاریخ دودمانی بویهیان موسوم به کتاب التاجی فی أخبار الدولة الدیلمیة اثر معروف ابو اسحاق الصابی (د ح 381 ﻫ.) است که نسخه ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامهمجدالدین ابوالفتح فضل الله بن عبدالحمید الکرمانی (د ح 620 ﻫ.) نیز موجود است که در شرح او بر الیمینی، موسوم به جوامع الِفقَر و لوامع الفِکَر، آمده است. این خلاصه تا کنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. مقاله حاضر بر آن است با ارائه متن ویرایش شده تلخیص الکرمانی و توضیح محتوای آن، منشأ درونی سقوط آل بویه را روشن تر سازد. بررسی خلاصه کتاب التاجی نشان می دهد که مشروعیت حکومت بویهیان و توجیه سیاست های عضدالدوله قدرتمندترین حاکم بویهی (د 372 ﻫ.) در قبال خاندانش ملاحظات اصلی در تاریخ دودمانی بودند که صابی مجبور به نوشتن آن شد.
An important part of the available information on the Iranian dynastiesof Būyid and Zīyārid is derived from the dynastic history of theBūyids, entitled Kitāb al-Tājī fī Akhbār al-Dawla al-Daylamīyya, thelost well-known work of Abu Ishāq al-Şābī (d. ca. 381 A.H.), ofwhich fragments are found in the later works. The condensation ofKitā al-Tājī has also been produced by Majd al-Dīn Abu al-Fath FadlAllah al-Kirmanī (d. ca. 620 A.H.) in his commentary on al-Yamīnī,entitled Jawāmi‘ al-Fikar wa Lawāmi‘ al-Fikar. This abridgement hasnot been studied as yet. Enlightening internal reason of the Būyids’collapse, the present article provides both the edited text of al-Kirmani’s abridgement as well as explanatory notes on its contents.The study of the abridgement of Kitāb al-Tājī indicates that legitimacyof the Būyids’ rule and justification of policies of Adud al-Dawla, themost powerful Būyid ruler (d. 372/983), towards his own householdwere the main concerns in the dynastic history which al-Şābī wasforced to write.
