بازمفهوم سازی استراتژی فناوری اطلاعات: پیامدهای نظری و عملی
محورهای موضوعی : آینده پژوهی
مازیار گنجور
1
(گروه مهندسی فناوری اطلاعات، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران)
سهراب خلیلی شورینی
2
(دانشیار، عضو هیات علمی گروه مدیریت ، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمود البرزی
3
(دانشیار گروه آموزشی مدیریت فناوری اطلاعات. دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران. ایران.)
سید محمد زرگر
4
(استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)
کلید واژه: استراتژی فناوری اطلاعات, مرور سیستماتیک کیفی, بازمفهوم‌سازی,
چکیده مقاله :
بیش از پنجاه سال از مطرح شدن مفهوم استراتژی فناوری اطلاعات می‌گذرد. به دلیل تغییر در مفاهیم پایه‌ای استراتژی چه از منظر عملی و چه نظری این مفهوم نیز با تغییراتی زیادی روبرو شده است که نیاز به درک مجدد آن در زمینه و زمانه جدید مورد نیاز است.هدف این مقاله بررسی روند تاریخی شکل‌گیری این مفهوم و سپس بازمفهوم‌سازی آن برای کاربست آن در حال و آینده فناوری اطلاعات در سازمان‌هاست. از این رو، با بکارگیری روش مرور سیستماتیک کیفی، ابتدا جستجوی جامعی در منابع اطلاعاتی صورت گرفت پس از آن با استفاده روش تحلیل محتوا از نوع کیفی با رویکرد تلخیصی، اسناد برگزیده تحلیل گردیدند. این اسناد در شش موضوع که در برگیرنده روش‌شناسی سیستم‌های اطلاعاتی ، برنامه‌ریزی رسمی، برنامه‌ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات ، توسعه توانمندی‌های فناوری اطلاعات، توسعه استراتژی خرد فناوری اطلاعات و بستر فناوری اطلاعات به مثابه استراتژی است، طبقه‌بندی شدند. پنج مفهوم استراتژی فناوری اطلاعات به منزله برنامه، استراتژی فناوری اطلاعات به منزله پشتیبانی از کسب و کار، استراتژی فناوری اطلاعات به منزله الگو، استراتژی فناوری اطلاعات به منزله مُبَدّل کسب و کار و استراتژی فناوری اطلاعات به منزله منظر، شناسایی شده اند. بررسی‌ها نشان داد که مفهوم استراتژی فناوری اطلاعات به منزله منظر مورد توجه قرار گرفته است. این مفهوم به بررسی خردبنیاد‌های استراتژی، نقش استراتژیست‌ها، گفتمان حاکم بر سازمان و رفتارهای شناختی و انگیزشی کارکنان و چگونگی شکل‌گیری استراتژی‌های پیدایشی می‌پردازد و پیشنهاد تحقیقاتی نوینی برای پژوهشگران به همراه می‌آورد.
Over fifty years have passed since the introduction of the information technology strategy. This concept has changed drastically due to variations in the basic concepts of strategy, both theoretically and practically. The present study is aimed to examine the historical process of the formation of this concept. Therefore, using the systematic review method and compendium content analysis, a comprehensive search was conducted on different databases. After refining the retrieved documents, they were classified into six categories: methodology of information systems, formal planning, IT strategic planning (including strategic alignment, searching and discovering IT opportunities in the domain of competitive advantage, IT portfolio management, and development of technology policy and architecture), IT capability development, IT micro strategy development and IT platform as a strategy. Then, by studying selected texts, conceptual codes were extracted in accordance with the problem question. The codes are categorized into different categories. Then, five concepts of IT strategy were identified based on basic theories related to each category: IT strategy as a plan, as supporting businesses, as a pattern, as a business transformer, and as a perspective. Results revealed that the two concepts of IT strategy as a plan and as supporting businesses are rarely studied nowadays. Few studies have focused on IT strategy as a pattern, including the experimental examination of the results of this concept in various organizational contexts and the investigation of dynamic capabilities. The concept of IT strategy as a business transformer focuses on the integration of business strategy.
