ارائه مدل ارزیابی عملکرد پایداری برای سناریوسازی در زنجیره تامین لارج

محورهای موضوعی : آینده پژوهی

مهدی ایزدیار ¹ , عباس طلوعی اشلقی ² , زهرا مهری ³

1 - گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - ﮔﺮوه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺻﻨﻌﺘﻲ، داﻧﺸـﻜﺪه مدیریت و اقتصاد، داﻧﺸـﮕﺎه علوم و تحقیقات تهران، ﺗﻬـﺮان، اﻳـﺮان
3 - گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1398/06/12 تاریخ پذیرش : 1399/10/07 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: "فرآیند تحلیل شبکه‌ای فازی", "پایداری در زنجیره تامین", "مدیریت زنجیره تامین لارج", "پویایی سیستم", "دلفی فازی",

چکیده مقاله :

زمینه: موضوع پایداری در زنجیره تامین به یکی از مسائل مهم در محیط کسب و کار امروزی تبدیل شده است و نقش بسیار مهمی در افزایش توان رقابتی دارد. یکی از اهداف استراتژیک کسب و کار ، بهبود پایداری در زنجیره‌های تامین می‌باشد. بنابراین ضروری است عملکرد پایداری استراتژی‌های جدید مدیریتی به‌کار گرفته شده را در زنجیره تامین مورد ارزیابی قرار دهند. هدف: هدف این مقاله، ارائه مدل ارزیابی عملکرد پایداری شیوه‌های زنجیره تامین لارج در زنجیره تامین خودروسازی با استفاده از رویکرد پویایی سیستم می‌باشد. روش‌ها: ابتدا با مرور ادبیات، شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین لارج شناسایی شده و از روش تلفیقی دلفی فازی و فرآیند تحلیل شبکه‌ای فازی برای اولویت‌بندی استفاده شده است و رویکرد یکپارچه از شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین لارج ارائه گردید و در نهایت از رویکرد پویایی سیستم برای ارزیابی پویایی شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین لارج و تاثیرشان بر عملکرد پایدار در زنجیره تامین استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سناریوهای بهبود در حذف ضایعات و بهبود در اجرای مدیریت کیفیت جامع موجب پایدارتر شدن زنجیره تامین می‌گردد. نتایج بدست آمده از اجرای این سناریوها نشان از بهبود پایداری در زنجیره تامین می‌دهد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که استراتژیهای ناب و تاب‌آور، استراتژیهای بسیار مهمی در دستیابی به پایداری در زنجیره تامین می‌باشند. مدل ارائه شده به مدیران صنعت و تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کند که نتایج بدست آمده از اجرای شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین لارج را شناسایی کنند و با اتخاذ تدابیری شیوه‌های موثر بر پایداری در زنجیره تامین را بهبود دهند.

چکیده انگلیسی:

Background: Supply chain sustainability has become one of the most important issues in today's business environment and plays a very important role in increasing competitiveness. Improving sustainability in supply chains is one of the strategic objectives in the current business. Therefore, it is essential to assess the sustainability performance of the newly implemented management strategies. Objective: The purpose of this paper is to provide a model for assessing the sustainability performance of LARG supply chain management practices in the automotive supply chain using the dynamics system. Methods: first, LARG supply chain management practices were identified by reviewing the literature and interviewing industry experts and were prioritized using fuzzy DEMATEL and fuzzy analysis network process and were presented as an integrated approach to LARG supply chain management practices. Finally, the dynamic system has been used to assess the dynamics of LARG supply chain management practices and their impact on sustainable performance in the supply chain. Results: The research findings show that the scenarios of improvement in in the implementation of total quality management (TQM) and just in time (JIT) lead to a more sustainable supply chain. The results of these scenarios show sustainability improvement in the supply chain. Conclusion: The results show that lean strategy is a very important for achieving sustainability in the supply chain. The proposed model helps industry managers and decision makers to identify the results achieved from implementing LARG supply chain management practices and improving effective practices on sustainability in the supply chain by adopting policies.

متن کامل:



 

 

ارائه مدل ارزیابی عملکرد پایداری براي سناريوسازي در زنجیره تامین لارج

 

چکیده

زمینه: موضوع پایداری در زنجیره تامین به یکی از مسائل مهم در محیط کسب و کار امروزی تبدیل شده است و نقش بسیار مهمی در افزایش توان رقابتی دارد. یکی از اهداف استراتژیک کسب و کار ، بهبود پایداری در زنجیره­های تامین می­باشد. بنابراین ضروری است عملکرد پایداری استراتژی­های جدید مدیریتی به­کار گرفته شده را در زنجیره تامین مورد ارزیابی قرار دهند.

هدف: هدف این مقاله، ارائه مدل ارزیابی عملکرد پایداری شیوه­های زنجیره تامین لارج در زنجیره تامین خودروسازی با استفاده از رویکرد پویایی سیستم می­باشد.

روش­ها: ابتدا با مرور ادبیات، شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج  شناسایی شده و از  روش تلفیقی دلفی فازی و فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی برای اولویت­بندی استفاده شده است و رویکرد یکپارچه از شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج ارائه گردید و در نهایت از رویکرد پویایی سیستم برای ارزیابی پویایی شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج و تاثیرشان بر عملکرد پایدار در زنجیره تامین استفاده شده است.

یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان می­دهد که سناریوهای بهبود در حذف ضايعات و بهبود در اجرای مدیریت کیفیت جامع موجب  پایدارتر شدن زنجیره تامین می­گردد. نتایج بدست آمده از اجرای این سناریوها نشان از بهبود پایداری در زنجیره تامین می­دهد.

نتیجه­گیری: نتایج نشان می­دهد که استراتژیهاي ناب و تاب­آور، استراتژیهاي بسیار مهمی در دستیابی به پایداری در زنجیره تامین می­باشند. مدل ارائه شده به مدیران صنعت و تصمیم­گیرندگان کمک می­کند که نتایج بدست آمده از اجرای شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج را شناسایی کنند و با اتخاذ تدابیری شیوه­های موثر بر پایداری در زنجیره تامین را بهبود دهند.

 

واژه­های کلیدی: پایداری، مدیریت زنجیره تامین لارج، پویایی سیستم، دلفی فازی، فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

در محیط کسب و کار امروز، پایداری زنجیره تامین نقش مهمی در بهبود عملکرد سازمانی و افزایش مزیت رقابتی ایفا می­کند. به طور خاص، بخش تولیدی به سرعت در حال رشد است و تحت فشار مصرف کنندگان و دولت برای دستیابی به پایداری¹ در زنجیره تامین خود می­باشد (Orji & Liu, 2018, 2). پایداری توازنی بین اهداف اقتصادی²، اجتماعی³ و زیست­محیطی⁴ می­باشد (Mathivathanan et al., 2018, 284). پذیرش اصول پایداری منافعی فراتر از حوزه­های اجتماعی و زیست­محیطی به وجود می­آورد و همچنین موجب بهبود ارزش اقتصادی سازمان می­شود (Caiado et al, 2018, 312). بسیاری از شرکتهای جهانی شروع به تركيب اصول پایداری (اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی) در زنجیره­های تامین­شان کرده­اند (Rajeev et al., 2017, 300). پایداری کسب و کار، پذیرش فعالیت­ها و استراتژی­های کسب و کار می­باشد که نیازهای شرکت­ها و ذینفعان را برآورده می­کند و منابع انسانی و طبیعی که در آینده مورد نیاز است را حفظ کرده و پایدار و تقویت می­نماید (Labuschagne et al., 2005, 373). پایداری به دنبال استفاده از بهترین شیوه­های کسب و کار برای رفع و توازن بین نیازهای ذینفعان فعلی و ذینفعان آتی است (Küçükbay & Sürücü, 2019, 1). بنابراین باید استراتژی­های جدید کسب و کار را برای تامین نیازهای شرکت به­کار برد (Azevedo et al., 2016, 1473) و ضروریست که شیوه­های مدیریتی را اجرا کرد که علاوه بر ارتقای شرکت و همچنین عملکرد کلی زنجیره تامین بر نگرانی­های اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی متمرکز باشد (Govindan et al.,2014, 212)(Kannan Govindan, Azevedo, Carvalho, & Cruz-Machado, 2014). موضوع بسیار مهم که باید به آن توجه کرد این است که چه عوامل یا به کارگیری چه شیوه­هایی باعث توانمند­سازی زنجیره ­تامین⁵ در راستای عملکرد بهتر و پایدارتر شدن زنجیره تامین می­شود. در میان پارادایم­های مختلف مدیریت زنجیره تامین⁶، پارادایم­های ناب⁷، چابک⁸، تاب­آور⁹ و سبز¹⁰ پایداری در زنجیره تامین را تضمین می­کند (Azevedo et al., 2016, 1473). ترکیب همزمان پارادایم­های ناب، چابک، تاب­آور و سبز در مدیریت زنجیره تامین کمک می­کند تا زنجیره تامین کارآمدتر، موثرتر و پایدارتر شود (Carvalho et al., 2012). پارادایم­های ناب، چابک، تاب­آور و سبز برای بهبود عملکرد زنجیره تامین مورد پذیرش قرار گرفته­اند. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ ادﺑﯿﺎﺗﯽ در ﺣﻮزه زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ، در این مقاله تلاش می­شود ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﭘﺎراداﯾﻢ­ﻫﺎي ﻧﺎب، ﭼﺎﺑﮏ، تاب­آور و ﺳﺒﺰ را ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐرد. ﺑﺎ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭘﺎراداﯾﻢ­ﻫﺎي ﻧﺎب، ﭼﺎﺑﮏ، تاب­آور و ﺳﺒﺰ ﻣﯽ­ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺪﻟﯽ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ از ﻫﻢاﻓﺰاﯾﯽ¹¹ آﻧﻬﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮد و ﺑﺎ ﻫﻢ­ﭘﻮﺷﺎﻧﯽ­ﻫﺎﯾﯽ¹² ﮐﻪ در ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ­اﻓﺘﺪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻔﺸﺎن را ﻣﺮﺗﻔﻊ کرد و ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭘﺎﯾﺪاري را ﺑﺮاي شیوه­های ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻻرج ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐرد. ارزیابی عملکرد پایداری شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج به شدت پیچیده و چالش برانگیز است. هدف این مقاله ارائه مدل ارزیابی عملکرد پایداری شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج¹³ در صنعت خودروسازی با استفاده از رویکرد پویایی سیستم می­باشد. يكي از رويكردهاي متداول شبيه­سازي،‌ استفاده از رويكرد پويايي­هاي سيستم است. بدين منظور مراحل اين پژوهش بر مبناي گام­هاي روش پويايي­شناسي سيستم­ها تنظيم شده است. روش پويايي­شناسي سيستم­ها كمك مي­كند تا بتوانيم نسبت به سيستم ديد كلي داشته باشيم و بهم پيوستگي بين كاركردها يا چرخه­هاي مختلف در يك زنجيره تامين را به عنوان يك سيستم شناسايي كنيم (تاويل 1996). توانايي فهم كل سيستم به همراه تحليل تعامل ميان اجزاي متنوع يك سيستم يكپارچه و در نهايت پسخوراند،‌ بدون شكستن سيستم و اجزاي آن،‌ پويايي­شناسي سيستم­ها رابه يك روش­شناسي ايده­آل براي مدل­سازي شبكه­هاي زنجيره تامين تبديل كرده است (علي محقر و همکاران، 1395) 

صنعت خودرو يكي از صنايع قديمي است كه سهم زيادي از توليد ناخالص ملي كشور را به خود اختصاص داده است. در صورتي فعاليت صنعت خودروسازي موفق خواهد بود كه به شركت­هاي بزرگ جهاني متصل و توليد خودرو از جهت­گيري داخلي به سمت بازارهاي جهاني تغيير جهت دهد. براي تغيير جهت­گيري از سوي بازارهاي داخلي به بازارهاي خارجي، ‌صنعت خودروسازي در ايران بايد به سمت پايداري سوق پيدا كند و از طرفي فشار مصرف­كنندگان،‌ مقررات دولتي و تقاضاهاي ذينفعان براي مزيت­هاي رقابتي صنعت خودروسازي را وادار مي­كند تا تاثيرات محيطي و اجتماعي را در كنار شرايط اقتصادي در نظر بگيرند. بنابراين نياز به تحقيق در ايران در صنعت خودروسازي به دليل جايگاه ويژه اين صنعت از لحاظ توليد و ارزش افزوده مستقيم و غيرمستقيم وجود دارد. 

 مدل ارائه شده در این مقاله به مدیران و تصمیم­گیرندگان اجازه می­دهد که نتایج بدست آمده از اجرای شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج را ارزیابی و کنترل نمایند و همچنین کمک می­کند تا حوزه­های بهبود در زنجیره تامین را شناسایی کنند. 

پیشینه پژوهش

اورجی و لیو¹⁴ (2018) به بررسی رفتار پویای محرک­های کلیدی رویکرد ناب مبتنی بر نوآوری برای دستیابی به پایداری پرداخته­اند. از منطق فازی و تاپسیس فازی برای اولویت­بندی محرک­های کلیدی رویکرد ناب استفاده کرده­اند. سپس مدل سیستم پویا¹⁵ برای بررسی پویایی رویکرد ناب و تاثیرشان بر عملکرد پایدار در مدت زمان طولانی در زنجیره تامین تولیدی ارائه داده­اند. نتایج مطالعه آنها نشان می­دهد که رفتار پویای مقررات دولتی و شرایط کار اجباری بر عملکرد پایدار به طور مداوم تاثیر می­گذارد و دسترسی نقدینگی و دانش بنیادی تاثیر بالایی بر عملکرد پایدار ندارد.

گویندان و همکاران (2014) مقاله‌‌ای تحت عنوان "تاثیر شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین بر پایداری" ارائه کردند. هدف از این مقاله بررسی تاثیر شیوه‌های زنجیره تامین سبز، تاب­آور و ناب بر پایداری زنجیره تامین است. آنها با یک رویکرد تحقیقی قیاسی، مدل مفهومی را استخراج کرده‌اند. این تحقیق در زنجیره تامین خودروسازی در کشور پرتغال انجام گرفته است. مدل مفهومی تحقیق که از تحلیل داده‌ها به دست آمده است تاثیر شیوه‌های سبز، ناب و تاب­آور را بر پایداری ارزیابی می­کند. شیوه­هایی که بر پایداری زنجیره تامین تاثیر معناداری دارند عبارتند از: حذف ضایعات، مدیریت ریسک زنجیره تامین و تولید. همچنین شیوه‌های حمل و نقل انعطاف‌پذیر، منبع‌یابی انعطاف‌پذیر، گواهینامه ایزو 14001، لجستیک معکوس بر پایداری زنجیره تامین تاثیر معناداری نداشتند.

نادین کافا¹⁶ (2013) مدلی تحلیلی برای اندازه­گیری عملکرد پایداری برای مدیریت زنجیره تامین سبز ارائه کرده است. هدف از ارائه مدل تحلیلی بررسی تاثیر شیوه­های سبز بر عملکرد پایداری در زنجیره تامین بوده است. شیوه­های انتخابی مدیریت زنجیره تامین سبز شامل خرید سبز، طراحی سبز، تولید سبز، توزیع سبز و لجستیک معکوس بوده است. البته تمرکز اصلی این مقاله، تاکید بر موضوعات زیست­محیطی می­باشد. آنها بیان دارند که این مدل تحلیلی اولین گام به سوی فراهم کردن یک دیدگاه جامع است که روابط بین شیوه­های مدیریت زنجیره تامین سبز و عملکرد پایداری را توضیح می­دهد.

صفایی قادیکلایی و غلامرضا­تبار (1393) چارچوبی برای ارزیابی پایداری زنجیره تامین مواد غذایی با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی ارائه کرده­اند. برای بومی­سازی و تایید معیارهای پژوهش از روش دلفی ساعتی استفاده شده است. یافته­های آنها نشان می­دهد که سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی کارکنان و گازهای گل­خانه­ای مهمترین معیارهای دستیابی به زنجیره تامین پایدار می­باشد. آنها بیان دارند که از این چارچوب می­توانند برای ارزیابی بخش­های مختلف زنجیره تامین مواد غذایی و سنجش میزان پایداری استفاده کنند.

توآی­چین و همکاران¹⁷ (2015) مقاله‌ای تحت عنوان" مدیریت زنجیره تامین سبز، همکاری زیست­محیطی و عملکرد پایداری" ارائه کردند. آنها بیان می‌کنند که تمرکز در این مقاله بر همکاری زیست­محیطی به عنوان یک قابلیت کلیدی برای تسهیل در فرمول­بندی استراتژیک مدیریت زنجیره تامین سبز می‌باشد. هدف از این مقاله شامل موارد زیر می­باشد: 1) مرور ادبیات موجود در مورد رابطه بین مدیریت زنجیره تامین سبز و همکاری زیست­محیطی و عملکرد پایداری 2) پیشنهاد یک مدل مفهومی قابل قبول برای ارتباط بین این سه متغیر (مدیریت زنجیره تامین سبز، همکاری زیست­محیطی و عملکرد پایداری) در شرکت­های تولیدی می­باشد که این نویسندگان از روش مدل­سازی معادلات ساختاری پیشرفته استفاده کرده‌اند. یافته­های پژوهش برای شرکت‌های تولیدی در توسعه همکاری زیست­محیطی با تامین‌کنندگان به منظور دستیابی به عملکرد پایداری بسیار مهم است.

جولیا و ولف¹⁸ (2011) مقاله­ای تحت عنوان"ادغام مدیریت زنجیره تامین پایداری: تحلیل کیفی صنعتی تولیدی آلمان" ارائه کرده­اند که یک مدل قابل آزمون و منسجم برای ادغام مدیریت زنجیره تامین پایدار فراهم کرده­اند. در این مطالعه 4 شرکت از صنعت تولیدی آلمان مورد پژوهش قرار گرفته­اند. این پژوهشگران فاکتورهای مهم برای توانا کردن یا مانع شدن از ادغام پایداری را در مدیریت زنجیره تامین پایدار شناسایی کرده­اند. آنها بیان می­کنند که سازمان­ها باید با گروههای ذینفع متعدد برای تشخیص تنوع انتظاراتشان و تبدیل به یک استراتژی مناسب به هم نزدیک گردند.

روش­شناسی پژوهش

پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی­-­ تحلیلی می­باشد. این پژوهش در دو مرحله انجام گرفته است. مرحله اول یکپارچه­سازی پارادایم­های ناب، چابک، تاب­آور و سبز می­باشد که شيوه­هاي مديريت زنجيره تامين لارج از ادبيات پژوهش استخراج گرديده است و به جهت بومي­سازي شيوه­هاي مديريت زنجيره تامين لارج در ايران در صنعت خودروسازي از روش دلفي فازي استفاده شده است و از روش فرايند تحليل شبكه­اي فازي براي اولويت­بندي شيوه­ها بهره گرفته شده است. مهمترین شیوه­ها در قالب رویکردی یکپارچه از شیوه­های لارج ارائه گردید. بدين منظور از ديدگاه 11 نفر از خبرگان و مديران صنعت خودروسازي استفاده شده است. مرحله دوم ارائه مدل ارزیابی عملکرد پایداری شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج می­باشد که به منظور طراحی مدل ارزیابی عملکرد پایداری با استفاده از پویایی سیستم از نظرات خبرگان برای تعیین روابط بین معیارهای پایداری و شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج استفاده شده است. برای جمع­آوری داده­های کیفی از پرسشنامه و مصاحبه با خبرگان استفاده شده است. جامعه آماری برای پاسخگویی به پرسشنامه، مدیران و کارشناسان بخش­های مختلف صنعت خودروسازی می­باشند. داده­های پژوهش، داده­های واقعی مربوط به سال­های 1396 و 1397 در زنجیره تامین خودروسازی می­باشد که از طریق نامه­نگاری با مدیران واحدهای مربوطه استخراج گردید.

گام­های مدل­سازی

ابتدا مساله به صورت دقیق شناسایی و تعریف می­گردد. با تعریف دقیق مساله می­توان تبیین کرد که چرا رفتاری خاص از سیستم سر می­زند. در گام دوم، فرضیه پویا¹⁹ از مسئله ارائه می­شود و ساختار کلی مدل در قالب نمودار علی و معلولی شکل می­گیرد و در ادامه نمودار علی و معلولی مبنایی برای ارائه نمودار حالت- جریان می­باشد. در گام سوم، از طریق جمع­آوری داده­ها، روابط ریاضی بین متغیرها و مقادیر اولیه بدست آمده است و از طریق نرم­افزار ونسیم²⁰ فرموله می­گردد. در گام چهارم، آزمون­های متعددی با هدف ایجاد اطمینان از اعتبار و قابلیت اعتماد مدل صورت می­پذیرد و در مرحله آخر نیز سناریوهایی برای بهبود عملکرد مدل طراحی و نتایج بدست آمده از اجرای این سناریوها²¹ تجزیه و تحلیل شده است.

تحلیل داده­ها و یافته­های پژوهش

مرحله اول: یکپارچه­سازی پارادایم­های ناب، چابک، تاب­آور و سبز با استفاده از دلفی فازی و فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی

براي شناسايي شيوه­هاي مديريت زنجيره تامين لارج از روش دلفي فازي بهره گرفته شده است . هدف روش دلفي،‌ دسترسي به مطمئن­­ترين توافق گروهي خبرگان درباره موضوعي خاص است كه با استفاده از پرسشنامه و نظرخواهي از خبرگان به دفعات با توجه به بازخورد حاصل از آنها صورت مي­گيرد. در مطالعه حاضر تلاش شده است تا شيوه­هاي مديريت زنجيره تامين لارج مستخرج شده از ادبيات موضوع از طريق خرد جمعي گروهي از خبرگان در صنعت خودروسازي بررسي شود. البته اين فرايند داراي ابهام زيادي مي­باشد و نمي­توان اين موضوع را از طريق روش­هاي قطعي ارزيابي كرد. لذا به منظور رفع موانع مربوط به عدم دقت و صراحت در موضوع مربوطه،‌ نظريه فازي در روش دلفي ادغام مي­شود. در اين مطالعه از روش دلفي فازي استفاده گرديده و فرايند اجراي اين روش به شرح ذيل مي­باشد: در دور اول روش دلفي فازي، معيارهاي استخراج شده از ادبيات پژوهش در قالب پرسشنامه براي خبرگان ارسال گرديد و خبرگان هيچ معياري به پرسشنامه اضافه نكردند كه دليلي بر جامع بودن شيوه­هاي شناسايي شده در ادبيات پژوهش است. در دور دوم، جمع­بندي نظرات خبرگان در دور اول، ‌براي آنها ارسال گرديد و مجددا از آنها خواسته شد تا نظرات خود را نسبت به نتايج بيان كنند. با توجه به اينكه در اين دور تفاوت نظرات خبرگان كم­تر از 0.2 است،‌ اجماع گرديده است.

 

جدول 1. دلفي فازي

ارزش زباني		بسيار مناسب	مناسب	معمولي	نامناسب	بسيار نامناسب	ميانگين غيرفازي شده نظرات خبرگان	تفاوت ميانگين نظرات خبرگان
معيار- ارزش فازي		(7،9،10)	(5،7،9)	(3،5،7)	(1،3،5)	(0،1،3)
روابط با مشتریان		7	3	0	0	0	8.46	0.2
تولید به موقع		8	2	0	0	0	8.92	0.19
روابط بلندمدت با تامین­کنندگان		7	3	0	0	0	8.46	0.2
مدیریت کیفیت جامع		8	2	0	0	0	8.92	0.2
کاهش زمان راه­اندازی		2	2	1	3	2	4.08	0.18
کاهش اندازه انباشته		1	1	2	4	2	3.18	0.19
كاهش ضايعات		8	2	0	0	0	8.92	0.2
برنامه­ریزی متناسب، متمرکز و مشترک		5	4	1	0	0	7.74	0.2
توانایی تغییر زمان­های تحویل سفارش تامین­کنندگان		8	2	0	0	0	8.92	0.2
سرعت در بهبود پاسخگویی به تغییرات نیازهای بازار		8	2	0	0	0	8.92	0.2
سرعت در بهبود خدمت به مشتری		7	3	0	0	0	8.46	0.19
افزایش فراوانی معرفی محصول جدید		1	1	0	5	3	3.08	0.17
کاهش زمان چرخه توسعه		8	2	0	0	0	8.92	0.19
حمل و نقل انعطاف­پذیر		8	2	0	0	0	8.92	0.18
موجودی استراتژیک		7	3	0	0	0	8.46	0.2
کاهش زمان تاخیر		8	2	0	0	0	8.92	0.2
منبع­یابی انعطاف­پذیر		7	3	0	0	0	8.46	0.2
توسعه قابلیت دید از موجودی پایین­دستی و شرایط تقاضا		7	3	0	0	0	8.46	0.17
استراتژی منبع­یابی برای تغییر تامین­کنندگان		4	2	1	2	1	6.21	0.2
مديريت ريسك زنجيره تامين		2	3	1	3	1	5.46	0.2
همکاری زیست­محیطی با تامین­کنندگان		8	2	0	0	0	8.92	0.2
توليد پاك		2	2	0	3	3	3.98	0.2
گواهینامه ایزو 14001		8	2	0	0	0	8.92	0.2
کاهش مصرف انرژی		8	2	0	0	0	8.92	0.19
لجستیک معکوس		7	3	0	0	0	8.46	0.18
استفاده مجدد و بازیافت مواد و دسته­بندی		7	3	0	0	0	8.46	0.18
بسته­بندی دوستدار محیط زیست		1	2	2	3	2	3.64	0.2
كاهش حجم زباله		5	4	1	0	0	7.74	0.18
تحقيق و توسعه سبز		2	3	1	3	1	5.46	0.2

 

برای تعیین وزن معیارها و زیرمعیارهای مدل از تکنیک تحلیل شبکه­ای فازی استفاده شده است. مراحل انجام تحلیل به صورت زیر است:

·       اولویت‌بندی معیارهای اصلی بر اساس هدف از طریق مقایسه زوجی

برای انجام تحلیل شبکه­ای، نخست معیارهای اصلی بر اساس هدف به صورت زوجی مقایسه شده­اند. مقایسه زوجی بسیار ساده است و تمامی عناصر هر خوشه باید به صورت دو به دو مقایسه شوند. چون 4 معیار اصلی وجود دارد، 6 مقایسه زوجی از دیدگاه خبرگان انجام می گیرد. در این روش، ابتدا دیدگاه خبرگان با طیف نه درجه­ای ساعتی گردآوری شده و سپس فازی­­سازی انجام می­گیرد. برای تجمیع دیدگاه خبرگان در روش فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی از روش میانگین هندسی استفاده شده است. پس از  تشکیل ماتریس مقایسه­­های زوجی، جمع فازی هر سطر محاسبه می­شود. برای نرمال­سازی ترجیحات هر معیار، باید مجموع مقادیر آن معیار بر مجموع تمامی ترجیحات (عناصر ستون) تقسیم شود. چون مقادیر فازی هستند بنابراین جمع فازی هر سطر در معکوس مجموع ضرب می­شود. هر یک از مقادیر بدست آمده وزن فازی و نرمال شده مربوط به معیارهای اصلی هستند. در گام نهایی فازی­زدائی مقادیر بدست آمده و محاسبات عدد قطعی صورت گرفته صورت است. جدول 2 وزن معیارهای اصلی (پارادایم­های تاب­آور، ناب، چابک و سبز) را نشان می­دهد. 

 

جدول 2. وزن معیارهای اصلی بر اساس بردار ویژه

پارادایم­ها	وزن پارادایم­ها
تاب­آور	568/0
ناب	432/0
چابک	246/0
سبز	239/0

         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

·       اولویت‌بندی هریک از زیرمعیار­ها در خوشه مربوط به خود از طریق مقایسه زوجی

در گام دوم از تکنیک تحلیل شبکه­ای فازی، زیرمعیارهای مربوط به هر معیار (شیوه­های ناب، چابک، تاب­آور و سبز) بصورت زوجی مقایسه‌ شده‌اند. پس از تشکیل ماتریس مقایسه‌های زوجی بدست آمده برای زیرمعیارهای مربوط به هر معیار، جمع فازی هر سطر محاسبه می‌شود. در گام نهائی فازی‌زدائی مقادیر بدست آمده و محاسبات عدد قطعی صورت گرفته است.

 

جدول 3. وزن زیرمعیارها بر اساس بردار ویژه

 

زیرمعیارهای چابک	وزن زیرمعیارها	زیرمعیارهای تاب­آور	وزن زیرمعیارها
کاهش زمان چرخه توسعه	1661/0	توسعه قابلیت دید از موجودی پایین­دستی و شرایط تقاضا	068/0
توانایی تغییر زمانهای تحویل سفارش تامین­کنندگان	326/0	موجودی استراتژیک	198/0
سرعت در بهبود پاسخگویی به تغییرات نیازهای بازار	606/0	حمل و نقل انعطاف­پذیر	265/0
سرعت در بهبود خدمت به مشتری	132/0	منبع­یابی انعطاف­پذیر	209/0
		کاهش زمان تاخیر	283/0
زیرمعیارهای سبز	وزن زیرمعیارها	زیرمعیارهای ناب	وزن زیرمعیارها
گواهینامه ایزو 14001	198/0	روابط با مشتریان	185/0
همکاری زیست محیطی با تامین­کنندگان	190/0	تولید به موقع	312/0
لجستیک معکوس	172/0	روابط بلندمدت با تامین کنندگان	242/0
استفاده مجدد و بازیافت مواد و دسته­بندی	161/0	مدیریت کیفیت جامع	298/0
کاهش مصرف انرژی	224/0	كاهش ضايعات	262/0

 

نرخ ناسازگاری مقایسه­های انجام شده در پارادایم­های تاب آور، ناب، چابک و سبز به ترتیب 019/0، 023/0، 076/0 و 008/0 بدست آمده است که همگی کوچکتر از 1/0 می باشند. بنابراین می­توان به مقایسه­های انجام شده اعتماد نمود.

·       محاسبه سوپرماتریس اولیه، سوپرماتریس موزون و سوپرماتریس حد

برای تعیین وزن نهائی، خروجی مقایسه معیارهای اصلی براساس هدف و روابط درونی میان معیارها، در یک سوپرماتریس ارائه می‌شود. به این سوپرماتریس، سوپرماتریس اولیه یا ناموزن گفته می‌شود. برای دستیابی به اولویت نهائی باید‌های کلی در یک سیستم با تاثیرات متقابل، بردارهای اولویت‌های داخلی (یعنی همان wهای محاسبه شده) در ستون‌های مناسب یک ماتریس وارد می‌شوند. در نتیجه یک سوپر ماتریس (در واقع یک ماتریس تقسیم‌بندی شده) که هر بخش از این ماتریس ارتباط بین یک دو خوشه در یک سیستم را نشان می‌دهد، بدست می‌آید (زبردست، 1380). با توجه به روابط شناسائی شده در مطالعه حاضر، سوپر ماتریس اولیه این مطالعه به صورت زیر خواهد بود:

رابطه 1)

در این سوپرماتریس بردار W21 اهمیت هریک از معیارهای اصلی را براساس هدف نشان می‌دهد. بردار W22 نشان دهنده مقایسه زوجی روابط درونی بین معیارهای اصلی است. بردار W32 نشان دهنده اهمیت هر   یک از زیرمعیارها در خوشه مربوط به خود می‌باشد. درایه‌های صفر نیز گویای بی‌تأثیر بودن فاکتورها در محل تلاقی سطر و ستون بر یکدیگر است. بردار W33 نشان دهنده مقایسه زوجی روابط درونی بین زیرمعیارهای است.

با توجه به محاسبات انجام گرفته در گام‌های انجام شده سوپرماتریس ناموزون(اولیه) بدست آمده است. در مرحله بعد با استفاده از مفهوم نرمال کردن، سوپرماتریس ناموزون به سوپرماتریس موزون (نرمال) تبدیل می‌شود. در سوپرماتریس موزون جمع عناصر تمامی ستون‌ها برابر با یک می‌شود. گام بعدی محاسبه سوپرماتریس حد می‌باشد. سوپرماتریس حد با توان رساندن تمامی عناصر سوپرماتریس موزون بدست می‌آید. این عمل آنقدر تکرار می‌شود تا تمامی عناصر سوپر ماتریس شبیه هم شود. در این حالت تمامی درایه‌های سوپرماتریس برابر صفر خواهد بود و تنها درایه‌های مربوط به زیرمعیارها عددی می‌شود که در تمامی سطر مربوط به آن درایه تکرار می‌شود. سوپرماتریس حد محاسبه شده با نرم‌افزار سوپردسیژن به‌صورت زیر است. بنابراین اولویت نهایی زیرمعیارها به صورت جدول 4 خواهد بود:

 

جدول 4. اولویت نهایی شیوه­های ناب، چابک، تاب­آور و سبز

زیرمعیار	نماد زیرمعیار	وزن نهایی	رتبه­بندی نهایی
گواهینامه ایزو 14001	S11	0703/0	9
کاهش مصرف انرژی	S12	0722/0	7
لجستیک معکوس	S13	0565/0	13
استفاده مجدد و بازیافت مواد و بسته­بندی­ها	S14	0423/0	15
همکاری زیست محیطی با تامین­کنندگان	S15	0512/0	14
روابط با مشتریان	S21	0646/0	11
تولید به­موقع	S22	0815/0	1
روابط بلندمدت با تامین­کننده	S23	0672/0	10
مدیریت کیفیت جامع	S24	0798/0	2
حذف ضایعات	S25	731/0	6
حمل و نقل انعطاف­پذیر	S31	745/0	5
موجودی استراتژیک	S32	0632/0	12
کاهش زمان تاخیر	S33	0752/0	4
منبع­یابی انعطاف­پذیر	S34	0714/0	8
توسعه قابلیت دید ازموجودی پایین­دستی و شرایط تقاضا	S35	0356/0	18
توانایی تغییر زمان­های تحویل سفارش تامین­کنندگان	S41	0768/0	3
سرعت در بهبود پاسخگویی به تغییرات نیازهای بازار	S42	0401/0	16
سرعت در بهبود خدمت به مشتری	S43	0323/0	19
کاهش زمان چرخه توسعه	S44	0388/0	17

 

 

در نهایت مهمترین شیوه­های ناب، چابک، تاب­آور و سبز که رویکردی یکپارچه از مدیریت زنجیره تامین لارج می باشد برای بررسی پویایی شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج و تاثیرشان بر عملکرد پایداری در زنجیره تامین قطعات خودرو انتخاب شدند که در جدول 5 بیان شده است.

مرحله دوم: ارائه مدل ارزیابی عملکرد پایداری شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج با استفاده از رویکرد پویایی سیستم

 

 

فرضیه پویا  

کاهش زمان تاخیر یک استراتژی جدید جهانی است که ممکن است موجب افزایش پاسخگویی، رقابت­پذیری، بهبود سرعت ارائه خدمات، رضایت مشتری، افزایش فروش و سود می­شود. کاهش زمان تاخیر یک مزیت رقابتی ایجاد می­کند و در دستیابی به بهینه­سازی زنجیره تامین داخلی و پایداری بهتر کمک می­کند. تولید قابل انعطاف مستلزم تحویل سریع قطعات از سوی تامین­کنندگان می­باشد. زمان تاخیر کوتاه با موجودی تامین­کننده مرتبط است. افزایش زمان تاخیر در زنجیره تامین منجر به سطوح بالاتری از موجودی می­شود و هر اندازه خطوط تامین دورتر باشد این امکان وجود دارد که زمان تاخیر زنجیره افزایش یابد و این امر موجب افزایش موجودی می­شود. موجودی و کاهش زمان تاخیر برای حفاظت در برابر مقدار تقاضا، زمان تقاضا، زمان تولید و مقادیر تولید استفاده می­شود. با کاهش زمان تاخیر انتظار می رود به دلیل اطلاعات دقیق­تر تقاضا و نیازمندی به موجودی کمتر، هزینه­های موجودی کاهش یابد، البته هزینه­های سفارش­دهی را افزایش می­دهد زیرا تامین­کنندگان قیمت­های بالاتری را برای سفارشات با زمان تاخیر کوتاهتر در نظر می­گیرند. در نهایت زمان تاخیر کوتاه­تر، سطح خدمات مشتریان را بهبود می­بخشد. کاهش زمان تاخیر یک بهبود عملیاتی است که به طور غیر مستقیم بر انتشار کربن بر کل زنجیره تامین تاثیر دارد که با برخی ریسک­ها و هزینه­های اضافی مرتبط است. تاخیر علاوه بر اینکه تاثیر منفی بر عملکرد اقتصادی دارد بر عملکرد زیست محیطی هم تاثیرگذار می­باشد. هر اندازه زمان تاخیر طولانی­تر باشد موجبات ظهور بحران در شبکه تامین فراهم می­شود و در نهایت احتمال آسیب­پذیری زنجیره تامین را در مقابل اختلالات افزایش می­دهد. روند تغییرات زمان تاخیر تحویل به ساپکو در شکل 1 نشان داده شده است.

 

شکل 1. زمان تاخیر تحویل به ساپکو

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 5. شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج و معیارهای پایداری

 

ردیف	شیوه های مدیریت زنجیره تامین لارج	منابع
1	تولید به موقع (JIT)22	(Susana Garrido Azevedo, Carvalho, & Cruz-Machado, 2016a), (Hajmohammad, Vachon, Klassen, & Gavronski, 2013), (Lotfi & Saghiri, 2018), (Parveen, Kumar, & Narasimha Rao, 2011), Govindan et al., 2013
2	مدیریت کیفیت جامع	Govindan et al., 2013; Kannan Govindan et al., 2014; Lotfi & Saghiri, 2018; Parveen et al., 2011
3	توانایی تغییر زمان­های تحویل تامین کنندگان	Azevedo et al., 2016; Carvalho & Cruz-Machado, 2012
4	کاهش زمان تاخیر	Azevedo et al., 2013; Azevedo et al., 2016; Carvalho et al., 2013; Carvalho et al., 2012; Govindan et al., 2014
5	حمل و نقل انعطاف­پذیر	Azevedo et al., 2013; Azevedo et al., 2016; Carvalho et al., 2012; Govindan et al., 2013; Govindan et al., 2014
6	كاهش ضايعات	Govindan et al., 2014
7	کاهش مصرف انرژِی	(Susana Garrido Azevedo et al., 2016a; De et al., 2018; Holt & Ghobadian, 2009)
8	منبع يابي انعصاف پذير	Govindan et al., 2014
9	ایزو 14001	Govindan et al., 2014
ردیف	معیار های پایداری	منابع
1	هزینه­­ها	(Ahi, Jaber, & Searcy, 2016; Azadi, Jafarian, Farzipoor Saen, & Mirhedayatian, 2015; Fallahpour, Udoncy Olugu, Nurmaya Musa, Yew Wong, & Noori, 2017)
2	سود	(Ahi & Searcy, 2015)
3	پاسخگویی	(Boukherroub, Ruiz, Guinet, & Fondrevelle, 2015; Bourlakis, Maglaras, Gallear, & Fotopoulos, 2014) 2014
4	انعطاف­پذیری	(Amrina & Yusof, 2011; Azadi et al., 2015; Boukherroub et al., 2015; Bourlakis et al., 2014; Fallahpour et al., 2017)
5	کیفیت	(Azadi et al., 2015; Boukherroub et al., 2015; Bourlakis et al., 2014; Fallahpour et al., 2017; Izadikhah & Farzipoor Saen, 2016; Kafa, Hani, & El Mhamedi, 2013; Ruiz-Benítez, López, & Real, 2018)
6	تحویل به موقع	(Amrina & Yusof, 2011; Fallahpour et al., 2017; Izadikhah & Farzipoor Saen, 2016)
7	رضایت مشتری	(Ahi et al., 2016; Ahi & Searcy, 2015; Amrina & Yusof, 2011; Ruiz-Benítez et al., 2018)
8	رقابت پذیری	(Ahi et al., 2016; Erol, Sencer, & Sari, 2011)
9	رضایت شغلی کارکنان	(Ahi & Searcy, 2015; Amrina & Yusof, 2011; Kafa et al., 2013)
10	مصرف انرژی	(Ahi et al., 2016; Ahi & Searcy, 2015; Erol et al., 2011; Gopal & Thakkar, 2016; K Govindan et al., 2013)
11	مصرف سوخت	(Amrina & Yusof, 2011)
12	درآمد	Experts opinion

 

نمودار علی و معلولی

جدول 5 نشان­دهنده متغیرهای استفاده شده در مدل برای زنجیره تامین قطعات خودرو می­باشد.برای نشان دادن روابط علی بین متغیر­ها و ساختار بازخوردی سیستم بهترین ابزار، 

 

 

استفاده از نمودار علی و معلولی می باشد. این نمودار دارای 3 حلقه بازخورد منفی و 3 حلقه بازخورد مثبت می­باشد. در شکل 2 در یک نگاه روابط علی و معلولی بین شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج و معیارهای پایداری نشان داده شده است.

 

 

شکل2. نمودار علی و معلولی

 

 

نمودار حالت– جریان

این نمودار نحوه تعامل بین متغیرهای یک سیستم را با یکدیگر نشان می­دهد. متغیرهای استفاده شده در این مدل به سه گروه الف) متغیرهای حالت: این متغیرها نشان­دهنده انباشت در یک دوره زمانی می­باشد و در طول زمان توسط متغیر نرخ افزایش یا کاهش می­یابد. مانند سطح موجودی انبار تامین­کننده، سطح موجودی انبار ساپکو، سفارشات عقب افتاده ساپکو. ب) متغیرهای نرخ: این متغیرها تعیین­کننده متغیرهای حالت در سیستم هستند مانند: تعداد تولید قطعه، تعداد ارسالی به ساپکو. ج) متغیرهای کمکی: این متغیرها مقدار آنها از مقدار متغیرها در دوره­های زمانی قبل مستقل هستند که در جدول 5 به معرفی متغیرها پرداخته شده است. شکل 4 نمودار حالت- جریان مدل را نشان می دهد.

 

 

 

شکل 3. نمودار حالت- جریان

 

اعتبار­سنجی مدل

یکی از مراحل بسیار مهم مدل­سازی، اعتبارسنجی مدل می­باشد. از آنجا که مدل­ پویایی سیستم معمولا عملیات واقعی سیستم­های واقعی را در برخی جنبه­ها نشان می­دهد اعتبارسنجی مدل برای تایید پذیرش مدل با بررسی نزدیک بودن آن با دنیای واقعی بسیار ضروری و مهم است (Gary et al; 2018). برای اطمینان از اعتبار عملکرد مدل، آزمون­های زیر انجام گردید که نتایج آن­ها به شرح زیر می­باشد:

1-آزمون ارزیابی ساختار مدل: در این پژوهش، با بهره­گیری از نظرات کارشناسان و خبرگان در زنجیره تامین خودروسازی، ساختار مدل بررسی گردید و اعتبار ساختاری مدل مورد تایید قرار گرفت.

2- آزمون حدی: در این روش، برخی متغیرهای مدل در معرض تغییرات ناگهانی و شرایط حدی قرار گرفتند و رفتار مدل مورد بررسی قرار می­گیرد. به عنوان مثال تعداد تحویل سفارشات به تامین کننده در ماه 24، 50 درصد افزایش داده می­شود. همانطور که در شکل 4 مشاهده می­شود با انجام این آزمون، زمان تاخیر تحویل به تامین­کننده به شدت کاهش پیدا می­کند همچنین متغیرهای پاسخگویی تامین­کننده و رقابت پذیری افزایش چشمگیری داشته است.

 

 

شکل 4. آزمون حدی مربوط به متغیر پاسخگویی تامین کننده و زمان تاخیر تحویل تامین کننده سطح اول

3- آزمون باز­تولید رفتار: هدف از انجام آزمون بازتولید رفتار، مقایسه نتایج شبیه سازی با داده­های واقعی برای اطمینان از صحت عملکرد رفتار الگو است. در این حالت، رفتار شبیه سازی شده برای الگو بازتولید می­شود تا با داده­های واقعی مقایسه گردد. همان­گونه که در شکل 5 ملاحظه می­شود، اطلاعات واقعی و شبیه سازی تعداد ارسالی به تامین کننده سطح اول و تعداد ارسالی به ساپکو در سال­های 1396 و 1397 نشان داده شده است. این نمودارها رفتار متغیرها را که به خوبی شبیه سازی شده، نشان می­دهد.

 

شکل 5. آزمون بازتولید رفتار مربوط به متغیر تعداد ارسالی به ساپکو و تعداد ارسالی به تامین کننده سطح اول

سناریوها

سناریو اول: بهبود در اجرای حذف ضايعات

یکی از شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج که بر پایداری زنجیره تامین تاثیر دارد، شیوه حذف ضايعات می­باشد. حذف ضايعات يكي از شيوه­هاي زنجيره تامين ناب مي­باشد.  با اجرای این سناریو، هزينه­هاي توليدي كاهش چشمگيري داشته است. همچنین بهبود در اجرای كاهش ضايعات منجر به افزایش کارایی و بهره­وری گردیده است. با اجراي اين سناريو هزينه­ها كاهش يافته و به تبع آن با كاهش هزينه عملكرد اقتصادي افزايش قابل ملاحظه­اي مي­يابد. با افزایش 30 درصدی در اجرای كاهش ضايعات، مصرف انرژي و هزينه انرژي كاهش قابل ملاحظه­اي مي­يابد و بر عملكرد اقتصادي تاثير مثبتي داشته است. همچنين با اجراي كاهش ضايعات، مصرف سوخت­های فسیلی و آلاینده­های زیست­محیطی کاهش یافته و در نتیجه عملکرد زيست­محيطي افزایش قابل قبولی داشته است. با کاهش ضایعات؛ بهره­­وری و کارایی افزایش یافته و در ادامه کیفیت و رضایت مشتری را بهبود بخشیده و در نهایت برعملکرد اجتماعي تاثیر مثبتی دارد. در نتیجه، حذف ضایعات، پایداری در زنجیره تامین را بهبود بخشیده و زنجیره تامین را پایدارتر کرده است. در شكل 6 ميزان صرفه جويي و پايداري در زنجيره تامين نشان داده شده است.

 

شکل 6. میزان مصرف انرژی و پایداری در زنجیره تامین بعد از اجرای سناریو بهبود در اجرای حذف ضايعات

سناریو دوم: بهبود در اجرای مدیریت کیفیت جامع

یکی از شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج که بر پایداری زنجیره تامین تاثیر دارد، شیوه مدیریت کیفیت جامع می­باشد. با اجرای این سناریو، مشارکت کارکنان افزایش قابل ملاحظه­ای داشته است و موجب افزایش کیفیت محصول گردیده است همچنین بهبود در اجرای TQM منجر به افزایش کارایی و بهره­وری گردیده است. علاوه بر این بر متغیرهای رضایت مشتری و رقابت­پذیری تاثیر افزایشی داشته و موجب افزایش تعداد سفارشات جدید توسط مشتری گردیده است. با افزایش 30 درصدی در اجرای مدیریت کیفیت جامع، مشخص گردید که عملکرد اجتماعی افزایش قابل قبولی داشته است و بر عملکرد اقتصادی تاثیر نداشته است و عملکرد زیست محیطی را به صورت جزیی بهبود داده است. ولی در کل، پایداری در زنجیره تامین را بهبود بخشیده و زنجیره تامین را پایدارتر کرده است.

 

شکل 7. پایداری و رضایت شغلی کارکنان در زنجیره تامین بعد از اجرای سناریو بهبود در اجرای TQM

 

بحث و نتیجه­گیری

موضوع پایداری در زنجیره تامین به یکی از مسائل مهم در محیط کسب و کار امروزی تبدیل شده است و نقش بسیار مهمی در افزایش توان رقابتی دارد. در این مقاله، زنجیره تامین خودروسازی به منظور درک پویایی شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج بر عملکرد پایدار در طول زمان با استفاده از رویکرد پویایی سیستم شبیه سازی شده است. این پژوهش به ادبیات مربوطه به شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج و اتخاذ استراتژی­هایی برای دستیابی به پایداری در زنجیره تامین کمک شایانی کرده است. در این پژوهش شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج و معیارهای پایداری مرتبط با زنجیره تامین صنعت خودروسازی در ایران از طریق دلفی فازی شناسایی شدند و سپس از طریق به کارگیری فرایند تحلیل شبکه­ای فازی شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج اولویت­بندی شدند و رویکردی یکپارچه در قالب زنجیره تامین لارج بدست آمده است و در ادامه بر اساس گام­های رویکرد پویایی سیستم، پس از تعیین فرضیه پویا، روابط علت و معلولی بین شیوه های لارج و معیارهای پایداری تعیین گردید و سپس نمودار حالت– جریان ترسیم شد. پس از ارائه مدل، اعتبارسنجی انجام گردید و در نهایت سناریوهای بهبود مدیریت کیفیت جامع و حذف ضایعات به منظور ارتقای رفتار مدل تبیین گردید و پس از اعمال سناریوها، تاثیر این شیوه­ها بر روی پایداری زنجیره تامین مشاهده گردید. نتایج بدست آمده از اجرای این سناریوها نشان از بهبود پایداری در زنجیره تامین می­دهد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که بهبود اجرای مدیریت کیفیت جامع و حذف ضایعات شیوه­های مناسبی برای پایدارتر شدن زنجیره تامین می­باشند.

گویندان و همکاران 2014 بیان می­کنند که شیوه TQM و حذف ضایعات؛ بیشترین تاثیر را بر روی عملکرد اجتماعی دارد و همچنین حذف ضایعات بیشترین تاثیر را بر روی پایداری اقتصادی دارد. مطابق با دیاس و همکاران 2013 شیوه حذف ضایعات که از شیوه­های پارادایم ناب است به بهبود عملکرد زیست محیطی کمک می­کند. پایداری زیست محیطی از طریق کاهش ضایعات و کاهش انتشار گازهای گل­خانه­ای در زنجیره تامین به دست می­آید (مارتینز 2017). نتایج این پژوهش نشان می­دهد که شیوه TQM و حذف ضایعات از طریق افزایش کیفیت و رضایت­مندی مشتری، بر روی عملکرد اجتماعی تاثیر مثبتی دارا می­باشد و همچنین شیوه حذف ضایعات از طریق کاهش مصرف انرژی و هزینه انرژی بر عملکرد اقتصادی تاثیرگذار است که این نتایج با یافته­های گویندان و همکاران 2014 همراستا می­باشد. سلاجقه و همکاران 2013 استدلال می­کنند که وجود نگرانی­های کیفی در شرکت­ها برای تشویق منابع سازمانی به جهت دستیابی به بهره­وری و کارآیی بالاتر یک ضرورت می­باشد. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که اجرای شیوه TQM از طریق افزایش کیفیت محصول، موجب افزایش کارآیی و بهره­وری می­گردد. ساتیش و همکاران 2008 بیان می­کنند که سازمانی که شیوه TQM را اجرا می­نماید سطح رضایت مشتری بالاتری دارد که منجر به بهبود عملکرد مالی می­گردد. آنها دریافتند که اجرای TQM به طور مستقیم و مثبت بر رضایت مشتری تاثیر دارد که با نتایج این پژوهش همراستا می­باشد. اجرای موفقیت آمیز TQM موجب بهبود کیفیت محصول می گردد که باعث رضایت مشتری از محصول می گردد. نتایج نشان می­دهد که در بین استراتژی­های مختلف ناب، چابک، تاب­آور و سبز (لارج)، استراتژی ناب، استراتژی بسیار مهمی در دستیابی به پایداری در زنجیره تامین می­باشد. بنابراین می­توان بیان کرد که مدیران و تصمیم­­گیران می­توانند با اتخاذ تدابیری سطح اجرایی مدیریت کیفیت جامع و حذف ضایعات را ارتقا دهند تا پایداری در زنجیره تامین افزایش یابد.

پیشنهادات

در این پژوهش 9 شیوه مدیریت زنجیره تامین لارج و 12 معیار پایداری مرتبط با زنجیره تامین صنعت خودروسازی استفاده شده است. به پژوهشگران آتی پیشنهاد می­گردد معیارهای پایداری و شیوه­های مدیریت زنجیره تامین لارج بسط داده شود و از سایر معیارها و شیوه­ها در مطالعه­شان استفاده نمایند. این پژوهش بر صنعت خودروسازی متمرکز بوده است. از این رو نتایج این پژوهش قابل تعمیم به سایر صنایع نمی­باشد بنابراین به پژوهشگران پیشنهاد می­گردد، مطالعاتی در این زمینه در سایر صنایع تولیدی انجام گردد. ­

در مدل طراحی شده در این پژوهش تامین­کننده قطعه در دو سطح در نظر گرفته شده است. در خصوص پژوهش­های آینده پیشنهاد می­شود محققان علاقه­مند به گسترش مرزهای مدل اقدام کرده و بخش­های بیشتری را به مدل وارد کنند. به عنوان مثال مدلسازی بخش­هایی همچون شرکت مونتاژ کننده خودرو (ایران خودرو) و شرکت توزیع کننده خودرو می­تواند گام موثری در جهت تکمیل آن باشد. همچنین در بخش سناریوها (سیاست­ها) می­توان با پیشنهاد سناریوهای دیگری، در جهت پایداری مسئله گام برداشت.

از عمده­ترین محدودیت­های این پژوهش، عدم پاسخگویی به نامه­های ارسالی به واحدهای مربوطه به جهت دریافت اطلاعات کمی مرتبط با موضوع تحقیق و پیگیری­های مکرر جهت دریافت اطلاعات می­باشد. همچنین عدم پاسخگویی به پرسشنامه­های توزیع شده بین خبرگان از دیگر محدودیت­های این پژوهش به شمار می­رود. همچنین محدودیت مربوط به دسترسی کارشناسان و خبرگان صنعت درتهیه پرسشنامه بوده که فرآیند تهیه پرسشنامه را با وقفه روبرو کرده است.

یکی دیگر از محدودیت­های پژوهش در ارتباط با بعد اجتماعی پایداری بوده که ادبیات موضوعی بسیار کم می­باشد. شکافی مهم در ارتباط با تحقیقات در پایداری اجتماعی در زنجیره تامین وجود دارد بنابراین معیارهای عملکرد اجتماعی نیاز به شناسایی دارد.

 

 

 

 

منابع

1.       صفایی قادیکلایی، عبدالحمید. غلامرضا تبار دیو کلائی، زهرا.(1393)"تبیین چارچوبی برای ارزیابی پایداری زنجیره تامین مواد غذایی با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه­ای فازی (مورد مطالعه: شرکت های منتخب تولیدی فرآوردهای گوشتی استان مازندران)". فصلنامه مدیریت صنعتی.دوره 6، شماره 3 ص 535-554

2.       زبردست، اسفندیار. (1380). كاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای، پایگاه نشریات الكترونیكی دانشگاه تهران، هنرهای زیبا، سال چهاردهم، شماره: 10

3.       محقر، علی؛ هاشمی پطرودی، سیدحمید؛ طلایی، حمیدرضا. (1395) "مدلسازی پويايي‌در‌زنجیره‌تأمین‌يک‌محصول‌جديد مبتني‌بر‌ رويکرد‌پوياييهای‌سیستم". چشم­انداز مدیریت صنعتی. شماره 24، ص 9-36

3. Ahi, P., Jaber, M. Y., & Searcy, C. (2016). A comprehensive multidimensional framework for assessing the performance of sustainable supply chains. Applied Mathematical Modelling, 40(23–24), 10153–10166. https://doi.org/10.1016/j.apm.2016.07.001

4. Ahi, P., & Searcy, C. (2015). An analysis of metrics used to measure performance in green and sustainable supply chains. Journal of Cleaner Production, 86, 360–377. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.08.005

5. Amrina, E., & Yusof, S. M. M. (2011). Key performance indicators for sustainable manufacturing evaluation in automotive companies. Industrial Engineering and Engineering Management (IEEM), 2011 IEEE International Conference On, pp. 1093–1097. https://doi.org/10.1109/IEEM.2011.6118084

6. Azadi, M., Jafarian, M., Farzipoor Saen, R., & Mirhedayatian, S. M. (2015). A new fuzzy DEA model for evaluation of efficiency and effectiveness of suppliers in sustainable supply chain management context. Computers & Operations Research, 54, 274–285. https://doi.org/10.1016/j.cor.2014.03.002

7. Azevedo, Susana G, Govindan, K., Carvalho, H., & Cruz-Machado, V. (2013). Ecosilient Index to assess the greenness and resilience of the upstream automotive supply chain. Journal of Cleaner Production, 56, 131–146. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2012.04.011

8. Azevedo, Susana Garrido, Carvalho, H., & Cruz-Machado, V. (2016a). LARG index: A benchmarking tool for improving the leanness, agility, resilience and greenness of the automotive supply chain. Benchmarking, 23(6), 1472–1499. https://doi.org/10.1108/BIJ-07-2014-0072

9. Azevedo, Susana Garrido, Carvalho, H., & Cruz-Machado, V. (2016b). LARG index. Benchmarking: An International Journal, 23(6), 1472–1499. https://doi.org/10.1108/BIJ-07-2014-0072

10. Berry, W. L., Christiansen, T., Bruun, P., & Ward, P. (2002). Lean Manufacturing : A Mapping of Competitive Priorities , Initiatives , Practices , and Operational Performance in Danish Manufacturers. (May).

11. Boukherroub, T., Ruiz, A., Guinet, A., & Fondrevelle, J. (2015). An integrated approach for sustainable supply chain planning. Computers & Operations Research, 54, 180–194. https://doi.org/10.1016/j.cor.2014.09.002

12. Bourlakis, M., Maglaras, G., Gallear, D., & Fotopoulos, C. (2014). Examining sustainability performance in the supply chain: The case of the Greek dairy sector. Industrial Marketing Management, 43(1), 56–66. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2013.08.002

13. Carvalho, H., Azevedo, S. G., & Machado, V. C. (2013). An innovative agile and resilient index for the automotive supply chain. International Journal of Agile Systems and Management, 6(3), 259. https://doi.org/10.1504/ijasm.2013.054969

14. Carvalho, H., & Cruz-Machado, V. (2012). Integrating Lean, Agile, Resilience and Green Paradigms in Supply Chain Management (LARG_SCM). In Supply Chain Management (Vol. 2, p. :151–179). https://doi.org/10.5772/14592

15. Christopher, M., & Peck, H. (2004). Building the resilience supply chain. International Journal of Logistics Management, 15(2), 1–13. https://doi.org/10.1080/13675560600717763

16. Chin, T. A., Tat, H. H., & Sulaiman, Z. (2015). Green Supply Chain Management, Environmental Collaboration and Sustainability Performance. Procedia CIRP, 26, 695–699. https://doi.org/10.1016/j.procir.2014.07.035

17. De, D., Chowdhury, S., Dey, P. K., & Ghosh, S. K. (2018). Impact of Lean and Sustainability oriented innovation on Sustainability performance of Small and Medium Sized Enterprises: A Data Envelopment Analysis-based Framework. International Journal of Production Economics. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2018.07.003

18. Dües, C.M., Tan, K.H., Lim, M., 2013. Green as the new Lean: How to use Lean practices as a catalyst to greening your supply chain. J. Clean. Prod, 40, 93–100.

19. Demeter, K., & Matyusz, Z. (2011). The impact of lean practices on inventory turnover. International Journal of Production Economics, 133(1), 154–163. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2009.10.031

20. Erol, I., Sencer, S., & Sari, R. (2011). A new fuzzy multi-criteria framework for measuring sustainability performance of a supply chain. Ecological Economics, Vol. 70, pp. 1088–1100. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2011.01.001

21. Fallahpour, A., Udoncy Olugu, E., Nurmaya Musa, S., Yew Wong, K., & Noori, S. (2017). A decision support model for sustainable supplier selection in sustainable supply chain management. Computers and Industrial Engineering, Vol. 105, pp. 391–410. https://doi.org/10.1016/j.cie.2017.01.005

22. Gopal, P. R. C., & Thakkar, J. (2016). Sustainable supply chain practices: an empirical investigation on Indian automobile industry. Production Planning & Control, 27(1), 49–64. https://doi.org/10.1080/09537287.2015.1060368

23. Govindan, K, Azevedo, S. G., & Carvalho, H. (2013). Lean , green and resilient practices influence on supply chain performance : interpretive structural modeling approach. https://doi.org/10.1007/s13762-013-0409-7

24. Govindan, Kannan, Azevedo, S. G., Carvalho, H., & Cruz-Machado, V. (2014). Impact of supply chain management practices on sustainability. Journal of Cleaner Production, 85, 212–225. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.05.068

25. Hajmohammad, S., Vachon, S., Klassen, R. D., & Gavronski, I. (2013). Reprint of Lean management and supply management : their role in green practices and performance q. Journal of Cleaner Production, 56, 86–93. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.06.038

26. Holt, D., & Ghobadian, A. (2009). An empirical study of green supply chain management practices amongst UK manufacturers. 20(7), 933–956. https://doi.org/10.1108/17410380910984212

27. Izadikhah, M., & Farzipoor Saen, R. (2016). Evaluating sustainability of supply chains by two-stage range directional measure in the presence of negative data. Transportation Research Part D: Transport and Environment, Vol. 49, pp. 110–126. https://doi.org/10.1016/j.trd.2016.09.003

28. Kafa, N., Hani, Y., & El Mhamedi, A. (2013). Sustainability performance measurement for green supply chain management. In IFAC Proceedings Volumes (IFAC-PapersOnline) (Vol. 6). https://doi.org/10.3182/20130911-3-BR-3021.00050

29. Lotfi, M., & Saghiri, S. (2018). Disentangling resilience, agility and leanness. Journal of Manufacturing Technology Management, 29(1), 168–197. https://doi.org/10.1108/JMTM-01-2017-0014

30. Martínez-Jurado, P. J., & Moyano-Fuentes, J. (2014). Lean Management, Supply Chain Management and Sustainability: A Literature Review. Journal of Cleaner Production, 85, 134–150. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.09.042

31. Martinez-Conesa, I., Soto-Acosta, P. and Carayannis, E.G. (2017), "On the path towards open innovation: assessing the role of knowledge management capability and environmental dynamism in SMEs", Journal of Knowledge Management, Vol. 21 No. 3, pp. 553-570. https://doi.org/10.1108/JKM-09-2016-0403 

32. Orji, I. J., & Liu, S. (2018). A dynamic perspective on the key drivers of innovation-led lean approaches to achieve sustainability in manufacturing supply chain. Intern. Journal of Production Economics, (August), 0–1. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2018.12.002

33. Parveen, C. M., Kumar, A. R. P., & Narasimha Rao, T. V. V. L. (2011). Integration of lean and green supply chain - Impact on manufacturing firms in improving environmental efficiencies. Proceedings of the International Conference on Green Technology and Environmental Conservation, GTEC-2011, 143–147. https://doi.org/10.1109/GTEC.2011.6167659

34. Ruiz-Benítez, R., López, C., & Real, J. C. (2018). The lean and resilient management of the supply chain and its impact on performance. International Journal of Production Economics, 203, 190–202. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2018.06.009

35. Swafford, P. M., Ghosh, S., & Murthy, N. (2008). Int . J . Production Economics Achieving supply chain agility through IT integration and flexibility. 116, 288–297. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2008.09.002

36. Salajegheh, S., Pourrashidi, R., Yazdani, A., 2013. The relationship between total quality management (TQM) and organizational performance (case study in Kerman Steel and Rolling Plant). Interdiscip. J. Contemp. Res. Bus. 5 (4), 478e489

37. Satish, M; Sampath K Kumar; 2008. Implementing total quality management with a focus on enhancing customer satisfaction. International Journal of Quality & Reliability Management 25(9):913-927

38. Towill, D. R. (1996). Industrial dynamics modelling of supply chains. Logistics Information Management, 9, 43–56.

39. Wolf, J. (2011). Sustainable Supply Chain Management Integration: A Qualitative Analysis of the German Manufacturing Industry. Journal of Business Ethics, 102(2), 221–235. https://doi.org/10.1007/s10551-011-0806-0

 

 

           یادداشت­ها ____________

---

1.       [1] Sustainability

[2] . Economic, and environmental goals

[3] . Social

[4] . Environmental

[5] . Supply chain

[6] . Supply chain management

[7] . Lean

[8] . Agile

[9] . Resilient

[10] . Green

[11] .Synergy

[12] . Overlap

[13] . LARG

[14]  . Orji & Liu

[15] . System Dynamics

[16] . Kafa et al

[17] . Chin et al

[18] . Wolf

[19] . Dynamic hypothesis

[20] . VENSIM

[21] . Scenarios

[22] . Just in time

 

 

Presentation of a Model of Sustainability Performance Assessment for scenario building in the LARG Supply Chain

 

 

Abstract

Background: Supply chain sustainability has become one of the most important issues in today's business environment and plays a very important role in increasing competitiveness. Improving sustainability in supply chains is one of the strategic objectives in the current business. Therefore, it is essential to assess the sustainability performance of the newly implemented management strategies.

 Objective: The purpose of this paper is to provide a model for assessing the sustainability performance of LARG supply chain management practices in the automotive supply chain using the dynamics system.

Methods: first, LARG supply chain management practices were identified by reviewing the literature and interviewing industry experts and were prioritized using fuzzy DEMATEL and fuzzy analysis network process and were presented as an integrated approach to LARG supply chain management practices. Finally, the dynamic system has been used to assess the dynamics of LARG supply chain management practices and their impact on sustainable performance in the supply chain.

Results: The research findings show that the scenarios of improvement in in the implementation of total quality management (TQM) and just in time (JIT) lead to a more sustainable supply chain. The results of these scenarios show sustainability improvement in the supply chain.

Conclusion: The results show that lean strategy is a very important for achieving sustainability in the supply chain. The proposed model helps industry managers and decision makers to identify the results achieved from implementing LARG supply chain management practices and improving effective practices on sustainability in the supply chain by adopting policies. 

Keyword: Sustainability, LARG Supply Chain Management, System Dynamics, Fuzzy Delphi, Fuzzy Analytic Network Process

 

 

 

 

 

---