تاثیر پویایی و رقابت پذیری محیط بر عملکرد کسب و کار؛ تحلیل نقش راهبردهای نوآوری محصول و فرایند

محورهای موضوعی : آینده پژوهی

سعید جعفری تیتکانلو ¹ , نفیسه ذوالفقاری ² , امید بهبودی ³ , محمد ضیا محسنی ⁴

1 - گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران
2 - گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری،دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران
3 - گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)، مشهد، ایران
4 - گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بین‌المللی امام رضا ( ع )، مشهد، ایران

تاریخ دریافت : 1398/10/09 تاریخ پذیرش : 1398/11/26 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: نوآوری فرایند, رقابت‌پذیری محیط, پویایی محیط, عملکرد کسب‌وکار, نوآوری محصول,

چکیده مقاله :

زمینه: اخیراً عملکرد چشم‌گیرتری از شرکت‌های دانش‌بنیان انتظار می‌رود. برخی عوامل درون سازمانی (مانند راهبردهای نوآوری) و دسته‌ای از عوامل برون سازمانی (مانند رقابت‌پذیری و پویایی محیط) در عملکرد این شرکت ها می توانند نقش آفرینی کنند. هدف: این پژوهش درصدد سنجش نحوه تعامل متغیرهای پویایی و رقابت پذیری محیط با متغیرهای راهبرد نوآوری محصول و نوآوری فرایند است. همچنین هدف دیگر مقاله حاضر بررسی تأثیر این عوامل بر عملکرد کسب‌وکار می‌باشد. روش‌ها: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی همبستگی می‌باشد. جامعه آماری شامل 170 مدیر شرکت‌های دانش‌بنیان استان خراسان رضوی است که از بین آن‌ها 115 نفر به طور تصادفی انتخاب شده‌اند. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه‌ای است که روایی و پایایی آن تایید شد. سنجش روابط علّی بین متغیرها با استفاده از نرم افزار PLS انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاکی از آن است که رقابت‌پذیری محیط بر نوآوری فرایند و نیز بر نوآوری محصول تأثیر می‌گذارد. همچنین این متغیر از طریق نوآوری بر عملکرد کسب‌وکار مؤثر است. از طرفی پویایی محیط نیز بر نوآوری محصول و نوآوری فرایند مؤثر است و از طریق آن ها بر عملکرد کسب و کار اثر می‌گذارد. نتیجه‌گیری: شرکت‌های دانش‌بنیان باید به‌طور ویژه شرایط محیط را رصد نموده و بر اساس رقابت‌پذیر و نیز پویا بودن آن، راهبردهای نوآوری را تدوین نمایند تا به عملکرد مطلوبی دست یابند. کلیدواژه‌ها: عملکرد کسب‌وکار، نوآوری محصول، نوآوری فرایند، پویایی محیط، رقابت‌پذیری محیط

چکیده انگلیسی:

Abstract Background: recently, more notable performance is expected from knowledge-based companies. Some intra-organizational factors (such as innovation strategies) and also a number of extra-organizational factors (such as competitiveness and environmental dynamics) can play significant roles in their performance. Objectives: The purpose of this study is to evaluate the connection of dynamics variables and environmental competitiveness with the variables of product innovation strategy and process innovation. Another objective of this article is to investigate the impact of these factors on business performance. Methods: This research is an applied and descriptive correlational study. The statistical population includes 170 managers of knowledge-based companies of Khorasan Razavi province out of which 115 were randomly selected. The data collection tool was a questionnaire which its validity and reliability was confirmed. Causal relationships between variables were measured using PLS software. Results: The results indicate that environmental competitiveness affects both process and product innovation. It also affects business performance through innovation. Also, the Environmental dynamics affect product and process innovation and through them affect business performance. Conclusion: Knowledge-based companies should investigate the environmental conditions and formulate innovative strategies based on its competitiveness and dynamics to achieve optimal performance. Keywords: Business Performance, Product Innovation, Process Innovation, Environmental Dynamics, Environmental Competitiveness

متن کامل:



تاثیر پویایی و رقابت پذیری محیط بر عملکرد کسب و کار؛ تحلیل نقش راهبردهای نوآوری محصول و فرایند

چکیده

زمینه: اخیراً عملکرد چشم‌گیرتری از شرکت‌های دانش‌بنیان انتظار می‌رود. برخی عوامل درون سازمانی و دسته ای از عوامل برون سازمانی در عملکرد این شرکت ها می توانند نقش آفرینی کنند.به نظر می‌رسد نوآوری، رقابت‌پذیری و پویایی محیط از متغیرهایی می‌باشند که در راستای فعالیت‌های این شرکت‌ها می‌توانند نقش‌آفرینی نمایند.

هدف: پژوهش حاضر درصدد بررسی نحوه تعامل متغیرهای پویایی محیط و رقابت پذیری محیط (به عنوان متغیرهای برون سازمانی) و متغیرهای راهبردهای نوآوری محصول و فرایند (به عنوان متغیرهای درون سازمانی)با یکدیگر و همچنین تأثیر آن‌ها بر عملکرد کسب‌وکار می‌باشد.

روش‌ها: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی همبستگی می‌باشد. جامعه آماری آن را 170 نفر از مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان استان خراسان رضوی تشکیل داده است که از بین آن ها 115 نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی آن با استفاده از روش های روایی صوری ، روایی همگرا و تشخیصی و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و نیز پایایی مرکب تایید شد. سنجش روابط علّی بین متغیرها با استفاده از نرم اقزار PLS انجام گرفت. 

یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که ضریب مسیر راهبرد نوآوری محصول بر عملکرد کسب‌وکار عدد 616/0 است. همچنین ضریب مسیر راهبرد نوآوری فرایند بر عملکرد کسب‌وکار عدد 382/0 است. ضریب مسیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری فرایند ۲۶۳/۰ ‌‌می‌باشد. ضریب مسیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری محصول عدد مثبت ۲۷۷/۰ است. همچنین ضریب مسیر رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری فرایند عدد ۲۹۹/۰ است. رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری محصول تأثیر دارد که مقدار آن ۲۸۳/۰ می‌باشد.

نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که رقابت‌پذیری محیط بر نوآوری فرایند و نیز بر نوآوری محصول تأثیر می‌گذارد. همچنین این متغیر از طریق نوآوری بر عملکرد کسب‌وکار مؤثر است. از طرفی پویایی محیط نیز بر نوآوری محصول و نوآوری فرایند مؤثر است و حتی این دو متغیر اخیر ارتباط پویایی محیط و عملکرد کسب‌وکار را میانجی‌گری می‌کنند. شرکت‌های دانش‌بنیان باید به‌طور ویژه شرایط محیط را رصد نموده و بر اساس رقابت‌پذیر و نیز پویا بودن آن، راهبردهای نوآوری را تدوین نمایند تا به عملکرد مطلوبی دست یابند.

کلیدواژه‌ها: عملکرد کسب‌وکار، نوآوری محصول، نوآوری فرایند، پویایی محیط، رقابت‌پذیری محیط

 

1-                      مقدمه:

در دنیاي رقابتی امروز سازمان‌ها ‌با یکدیگر در رقابتند و سعی بر غلبه بر یکدیگر را دارند، بنابراین برخورداري از مزایاي رقابتی دغدغه هر سازمان و مدیري است. یکی از راه هاي موفقیت سازمان‌ها ‌توجه به جنبه هاي جدید در حوزه مدیریت و علاوه بر آن توجه به عملکرد سازمان خود می‌باشد. عملکرد نقش بسیار مهمی را در اقتصاد جهانی بر عهده دارد و به عنوان ابزاري مفید در بدست آوردن رشد اقتصادي و مزایاي رقابتی سازمان به شمار می‌رود(تالبی و بهامیر،2012). در بقا و موفقيت سازمان، عملکرد کسب و کار از اهميت خاصی برخوردار است. با شکل گيری محيط‌های رقابتی، تنها سازمان هایی در این عرصه باقی خواهند ماند که قابليت‌های مهم سازمانی همچون نوآوری خود را تقویت کنند. قابليت نوآوری، استراتژی مهمی است که به عنوان وسيله ای برای تغيير سازمانی عمل کرده و در رسيدن به مزیت رقابتی و عملکرد برتر به سازمان یاری می‌رساند. با توجه به محيط متلاطم بيرونی، سازمان‌ها ‌با برخورداری از این قابليت، قادرند به چالش‌ها ‌سریع تر پاسخ داده و با محصولات و خدمات جدیدتر، فرصت‌های بهتری در راستای نيل به عملکرد برتر سازمان ایجاد نمایند. بنابراین بررسی عملکرد کسب و کار یک فرآیند مهم راهبردی است(نيلی و همکاران، 2002 ). در دهه‌های گذشته، شرکت‌های کوچک و متوسط به طور عام و شرکت‌های دانش بنیان به طور خاص، مورد توجه محققان و سیاست گذاران بوده‌اند. این شرکت‌ها ‌با تجاری سازی دستاوردهای علمی و فناورانه‌ی خود، نقشی مهم در رشد و توسعه‌ی اقتصادی ایفا می‌کنند. در اقتصاد جهانی امروز، سازمان‌ها ‌و مناطق اقتصادی برای باقی ماندن در صحنه‌ی رقابت باید به نوعی خود را از دیگران متمایز کنند. یکی از عوامل مهم در رسیدن به این هدف، ارائه‌ی کالاها و خدمات نوآورانه است که به طور مشخص به میزان انتقال فناوری از محیط‌های علمی به صنعت بستگی دارد. به همین علت، امروزه در جوامع توسعه یافته مفهوم اقتصاد دانش محور به سرعت درحال گسترش است(خیاطان و همکاران، 1394).

در زمان حاضر که مدیران و رهبران سازمان‌ها ‌با موقعیت جدید و تغییرات فزاینده ای در زمینه‌های متنوعی روبرو هستند و از طرف رقبا با چالش مواجه می‌شوند، تنها سازمان هایی موفق می‌شوند که بتوانند با بهره گیری از نوآوری، با شرایط جدید سریع و خلاقانه مواجه شوند(مرادی و همکاران، 1395). در ادبيات نوآوري، موضوع اتخاذ راهبرد هاي مختلف نوآوري به اينجا رسيده است كه استفاده توأم از نوآوري محصول و فرآيند لازم است(اسكندري و همکاران، 1390). براساس محاسبات انجام شده در دهه 1950، منبع اصلی رشد در بهره وری ناشی از محصولات و فرآیندهای جدید مبتنی بر پیشرفت علم و فناوری بوده است، لذا در رشد بهره‌وری، رشد سرمایه فیزیکی و انسانی از اهمیت چندانی برخوردار نبوده است. به عبارت دیگر، تحقیقات تجربی نشان می‌دهند که نوآوری منجر به رشد و احیای مجدد بنگاه‌ها می‌شود و تاثیر بسیار بالایی در موفقیت عملکرد سازمان‌ها ‌دارد.

با اینکه مطالعات درباره نوآوری، مفید بودن نوآوری به عنوان یک راهبرد رقابتی را نشان داده اند، اما این مطالعات همچنین نشان می‌دهند که میزان مفید بودن توسط شرایط محیطی که در آن، شرکت کار و رقابت می‌کند، تحت تاثیر قرار می‌گیرد(بارنی ، 2001؛ کاتیلا، 2005؛ تسای و یانگ+22، 2013). این امر می‌تواند دلیلی برای این موضوع باشد که چرا راهبردهایی که برای بهبود عملکرد در محیط‌های مشخص، سودمند هستند، نمی‌توانند در سایر محیط‌ها ‌سودمند باشند. در نتیجه، مدیران باید به دنبال برقراری تناسب بین راهبردهای نوآوری شرکت و شرایط محیطی آن باشند، چراکه محیط بیرونی، می‌تواند واسطه‌ای برای رابطه بین راهبردهای نوآوری شرکت و عملکرد آن‌ها ‌باشد. به عبارت دیگر، عملکرد حاصل از نوآوری، نتیجه‌ای از تعامل بین محیط کسب و کار و راهبردها و قابلیت‌های نوآوری شرکت می‌باشد(کرین و همکاران، 1992). راهبرد‌های نوآوری موفق می‌تواند عملکرد بهتری برای کسب و کار ایجاد کند.

اين كه چگونه يك بنگاه مي تواند عملکرد کسب و کار خود را افزايش دهد، مساله‌اي است كه در اين پژوهش به آن پرداخته شده است. ممكن است عوامل متعددي بر ارتقاي توان رقابتي يك كسب و كار موثر باشند مانند عوامل محيطي كلان بين المللي و ملي (عوامل اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي، تكنولوژيكي)، عوامل خرد محيطي يا عناصر صنعت (تامين كنندگان، رقابت درون صنعت، رقباي تازه وارد، محصولات جايگزين، واسطه هاي فروش و مشتريان) و عوامل مربوط به داخل بنگاه (دارايي هاي مشهود و نامشهود و شايستگي‌ها)(دیواندری، 1387).

رقابت پذيري از جمله موضوعات مهمي است كه طي سال‌هاي اخير در ادبيات مديريت و بازاريابي مورد تاكيد قرار گرفته و در اين باره چشم اندازهاي متفاوتي نسبت به عوامل تعيين كننده‌ی رقابت پذيري ارائه شده است (مهری و خداداد، 1394). از اين رو، جستجوي راه‌هاي جديد براي رقابت در بازارهاي رقابتی جوهره‌ی اصلي بازاريابي را تشكيل مي دهد و به همين دليل كسب مزيت رقابتي، موضوع اصلي بنگاه‌ها ‌عنوان شده است (حسینی و پناهی، 1386).

در سال‌های اخیر، محیط کسب و کار به دلیل مطالبات مشتریان، رقابت شدید، جهانی شدن، بحران و توسعه فناوری کسب و کار به محیطی پیچیده تر تبدیل شده است، از این رو باید راهبردها و سیاست‌های مختلف برای مقابله با عدم اطمینان و تغییرات محیطی اتخاذ گردد(فرجام و همکارن، 1395).

در دنياي كسب وكار پويا و بيش ازحد رقابتي امروز، بنگاه‌ها ‌بايد نيازهاي بازارها و مشتريان فعلي شان را درك كنند و به آن پاسخ دهند. به علاوه، آن‌ها ‌بايد نيازهاي متغير مشتريان و بازارهاي درحال ظهور را نيز كشف كنند و خود را با آن‌ها ‌تطبيق دهند. به اين منظور، بهتر است بنگاه‌ها ‌علاوه بر استفاده از محصولات و خدمات موجود و مزيت هاي رقابتي جاري، از ايده‌ها ‌و فرآيندهاي جديد نيز بهره برداري كنند و محصولات و خدمات جديدي را توسعه دهند(فكور ثقيه و صادقي، 1395). با توجه به محیط هاي پویا و رقابتی، سازمان‌ها ‌و کسب و کارهایی که عملکرد خود را در برخی موارد سازمانی همچون نوآوري تقویت کنند، می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.

در سال‌های اخیر، سیاست گذاران و مدیران اجرایی توجه ویژه ای به مباحث مرتبط با ایجاد و ارتقای عملکرد شرکت‌های دانش بنیان داشته اند. این شرکت‌ها ‌یکی از ابزارهای مهم انتقال دانش، فناوری و تجاری سازی نتایج دانشگاهی هستند. شرکت‌های دانش بنیان در دانشگاه‌ها ‌و مراکز آکادمیک شکل گرفته اند و مخترعان آکادمیک با هدف بهره برداری از دانش فناورانه، محصولات و خدمات آن را توسعه می‌دهند. در دو دهه‌ی اخیر، پژوهشگران و سیاست گذاران به دلیل توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان در توسعه‌ی ارتباطات دانشگاه با صنعت، توجه ویژه‌ای به آن داشته‌اند.

سوال اساسی این است که چرا بعضی شرکت‌ها ‌نسبت به شرکت هاي دیگر عملکرد بالاتري دارند. این عملکرد بالاتر را می‌توان ناشی از نوآوری، پویایی محیط و رقابت پذیری محیط یا ترکیبی از این عوامل دانست. به عبارت دیگر آیا راهبردهای نوآوری محصول و نوآوری فرآیند می‌تواند بر عملکرد کسب و کارهای دانش بنیان تاثیر بگذارد؟ و همچنین نقش پویایی محیط و رقابت پذیری محیط چگونه است.

2-                      مبانی نظری پژوهش

راهبرد نوآوری محصول

 حذف عادات قدیمی و آزمون ایده‌های جدید از مصادیق نوآوری محسوب می‌شود. نوآوری در یک طبق بندی به دو نوع نوآوری محصول و نوآوری فرایند تقسیم می‌شود(توروجا و باجیگوریک¹، ۲۰۱۸). نوآوری محصول به معنای توسعه محصولات یا / خدمات جدید و یا بهبودیافته و ورود موفقیت‌آمیز آن‌ها به بازار است(نارانجو و همکاران²، ۲۰۱۰). نوآوری محصول به معنای افزایش مزایای مشتری برای عملکرد و یا بهبود‌های دیگر در محصول یا خدمات است(زایفیان و همکاران³، ۲۰۱۷). 

راهبرد نوآوری فرآیند

نوآوري فرایند، ابزاري را در جهت حفظ و بهبود کیفیت و صرفه‌جویی هزینه‌ها فراهم می‌کند و دربرگیرنده اتخاذ روش‌های جدید یا بهبودیافته تولید، توزیع یا تحویل خدمت است. درواقع منظور از نوآوري فرآیند این است که تا چه میزان سازمان فناوری‌های جدید را به کار می‌گیرد و روش‌های جدید انجام کار را به مرحله آزمایش می‌گذارد. اجراي یک روش تولیدي جدید یا بهبودیافته است. این تغییرات شامل تغییرات در فن، تجهیزات و نرم‌افزارها است. نوآوري فرایند براي کاهش هزینه‌هاي واحد تولید و یا تحویل، براي افزایش کیفیت و یا تولید و ارائه محصولات جدید و بهبودیافته در نظر گرفته می‌شود(محمودی، ۱۳۹۵).

عملکرد کسب‌وکار

در بقا و موفقیت سازمان، عملکرد کسب‌وکار از اهمیت خاصی برخوردار است. مؤسسات، سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی با توجه به هر مأموریت و رسالتی که دارند نهایتاً در یک حیطه ملی و بین‌المللی عمل می‌کنند و ملزم به پاسخگویی به مشتریان و ارباب‌رجوع و ذینفعان هستند، بنابراین بررسی عملکرد کسب‌وکار یک فرایند مهم راهبردی تلقی می‌شود(اسماعیل‌پور و همکاران، ۱۳۹۴).

پویایی محیط

محیط سازمان عبارت است از مجموعه شرایط و عوامل خارجی مؤثر بر سازمان. پویایی محیطی به‌وسیله سطح بالای تغییر و پویایی، پیچیدگی و عدم اطمینان و ظرفیت محیط مشخص می‌شود. پویایی‌های محیطی به‌وسیله تغییر در فن‌آوری، تنوع در ترجیحات مصرف‌کننده، نوسان در تقاضای محصول یا تأمین مواد و... توصیف‌شده است. پویایی‌های محیطی عدم اطمینان را افزایش می‌دهد و منجر می‌شود که زمینه‌های سازمانی با استرس، اضطراب و خطر شناخته شوند(رحیمی و همکاران، ۱۳۹۵).

رقابت‌پذیری محیط

مطالعه نظریات صاحب‌نظران و پژوهشگران مختلف نشان می‌دهد که از رقابت‌پذیری تعریف و تعبیر واحدی وجود ندارد؛ اما به‌طورکلی می‌توان رقابت‌پذیری را قابلیت‌ها و توانمندی‌هایی دانست که یک کسب‌وکار، صنعت، منطقه و کشور دارا هستند و می‌توانند آن‌ها را حفظ کنند تا در عرصه رقابت بین‌المللی نرخ بازگشت بالایی را در فاکتورهای تولید ایجاد کرده و نیروی انسانی خود را در وضعیت نسبتاً بالایی قرار دهند. به‌عبارت‌دیگر، رقابت‌پذیری توانایی افزایش سهم بازار، سوددهی، رشد ارزش‌افزوده و ماندن درصحنه رقابت عادلانه و بین‌المللی برای یک دوره طولانی است. رقابت‌پذیری در اثر ترکیبی از دارایی‌ها و فرایندها به وجود می‌آید. دارایی‌ها یا به‌صورت موهبتی است (مثل منابع طبیعی) و یا ساخته‌شده به‌وسیله‌ی انسان است(مثل زیرساخت‌ها) و فرایند‌ها که دارایی‌ها را به منافع اقتصادی حاصل از فروش به مشتریان تبدیل می‌کند و درنهایت موجب ایجاد رقابت‌پذیری می‌گردند(مرادی، 1395).

3-                      پیشینه تجربی

امین منش (۱۳۹۶) در پژوهشی به بررسی تأثیر نوآوری شرکت بر عملکرد کسب‌وکار در شرکت‌های صنعتی استان کرمانشاه پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نوآوری بر عملکرد کسب‌وکار تأثیر مثبت و معناداری دارد. در پژوهش دیگری که نوآوری سازمانی شامل سه بعد محصول، فرایند و اجرا در نظر گرفته‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد که نوآوری سازمان به طور مستقیم بر عملکرد تاثیر مثبت ندارد اما از طریق مزیت رقابتی تأثیر مثبت دارد و نو و نوآوري سازمانی از طریق مزیت رقابتی بر عملکرد سازمان تاثیر مثبت و معنادار دارد(مرتضوی و همکاران، ۱۳۹۵). پژوهشی ارتباط بین قابلیت نوآوری و عملکرد کسب‌وکار را در بانک‌های خصوصی استان گیلان موردبررسی قرارداد. نتایج حاکی از آن است که قابلیت نوآوری بر عملکرد کسب‌وکار تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین مؤلفه‌های سرعت و کیفیت نوآوری نیز در عملکرد کسب‌وکار تأثیر مثبت و معناداری دارد(اسماعیل‌پور و همکاران، ۱۳۹۴). نکویی زاده و همکاران (۱۳۹۴) تحقیقی با عنوان کار آیی قابلیت‌های پویا در پویایی فنی و بازاری محیط را باهدف بررسی قابیت‌های پویای مشابه در پویایی‌های فنی و بازاری محیط ارائه داده‌اند. از این‌روعملکرد شرکت به‌ عنوان پیامد قابلیت‌های پویا در نظر گرفته‌شده و نقش تعدیل گری پویایی محیطی آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که پویایی محیطی اثر تعدیل کنندگی مثبتی در رابطه قابلیت‌های پویا و عملکرد شرکت دارد. همچنین رابطه قابلیت‌های پویا عمکرد در محیط‌های ایستا معنادار نبوده اما در محیط‌های پویا و نسبتاً پویا این رابطه معنادار است. هدف پژوهش دیگری ارائه الگوي هماهنگي نوآوری‌های محصول و فرآيند براي نيل به عملكرد برتر سازماني بود. نتايج كاربردي حاکی از این است که هماهنگي محصول فرآيند بيشترين نقش را در بهبود عملكرد ايفا نموده است و چنانچه هر يك از نوآوری‌های محصول يا فرآيند با ديگري هماهنگ نباشد ولو اينكه با چارچوب ارزش‌های رقيب نيز هماهنگي نوآوری‌های داشته باشد عملكرد را به‌طور محدود ارتقا می‌دهد و ارتقاي اصلي عملكرد زماني است كه علاوه بر هماهنگي با چارچوب ارزش‌های رقيب، يك هماهنگي دروني بين نوآوري محصول و فرآيند نيز وجود داشته باشد(اسکندری و همکاران، ۱۳۹۰). پژوهشی باهدف بررسي رابطه بازار گرایی، نوآوري و وفاداري مشتريان با عملكرد کسب‌وکار انجام گرفت. تحليل داده‌هاي تحقيق و آزمون فرضيات بيانگـر اين بود كه افزايش درجه نوآوري نتيجه افزايش سطح بازار گرایی بـوده و اين امر خود به عملكرد نوآوري بهتر در شركت می‌انجامد، نتيجه رشد عملكرد نوآورانه شـركت نيز افزايش وفاداري مشتريان است كه درنهایت افزايش سطح عملكرد کسب‌وکار را به دنبـال دارد(پاکدل و همکاران، ۱۳۹۰). پژوهش دیگری با عنوان تناسب استراتژیک بین استراتژی‌های نوآوری و محیط کسب‌وکار در ارائه عملکرد کسب‌وکار نقش محیط‌های کسب‌وکار (درزمینه‌های پویایی و رقابتی بودن) را به‌عنوان عواملی که میزان اثرگذاری انواع مختلف راهبردهای نوآوری را در عملکرد کسب‌وکار، تحت تأثیر قرار می‌دهد، بررسی نمود. این تحقیق نشان داد که محیط‌های پویا، تأثیر نوآوری محصول را بر روی عملکرد کسب‌وکار، قوی‌تر می‌کند. محیط‌های رقابتی، تأثیر نوآوری محصول را بر روی عملکرد کسب‌وکار، قوی‌تر می‌کند، اما تأثیر نوآوری فرآیند را بر روی عملکرد کسب‌وکار محکم‌تر می‌کند. به‌طورکلی، این تحقیق، وجود تناسب راهبردی بین راهبردهای نوآوری در پویایی و نوآوری در محصول و نیز بین راهبردهای رقابتی بودن و نوآوری در فرآیند را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، رقابتی بودن همچنین وجود یک ناهماهنگی راهبردی با نوآوری محصول را نشان می‌دهد(پاراجوگا⁴، ۲۰۱۶).

4-                      چارچوب نظری

یکی از شناخته‌شده‌ترین توانایی‌های پویا در اقتصاد معاصر نوآوری است به‌عبارت‌دیگر، نوآوری منبع اصلی مزیت رقابتی است که منجر به بهبود عملکرد می‌شود (کمپیسون و ویلار لوپز⁵، ۲۰۱۴). دلیل اصلی دخالت شرکت در فعالیت‌های نوآوری، تأثیر مثبت نوآوری بر موفقیت شرکت‌ها است(واریس و لیتون⁶، ۲۰۱۰). شرکت‌های نوآور توانایی تولید محصولات جدید را دارند. همچنین مدیران این شرکت‌ها تمایل دارند روش‌های جدیدی را برای حل مشکلات کسب‌وکار آزمون کنند(تسای و یانگ⁷، ۲۰۱3). معمولاً در شرکت‌های نوآور، احتمال بیشتری برای بهبود عملیات، روش‌های تولید و محصول وجود دارند(توروجا و باجیگوریک⁸، ۲۰۱۸). فرآیند توسعه به‌طور مداوم به‌عنوان یک نتیجه از بهبود آن‌ها، این شرکت‌ها می‌توانند با افزایش کار آیی و کار آیی عملیاتی خود، عملکرد بالاتر را کسب کنند(تاسی و یانگ، ۲۰۱۴) ازاین‌رو برخی پژوهشگران معتقدند که نوآوری چالش اصلی برای شرکت‌ها است، زیرابه نظر می‌رسد که یک رقیب اصلی موفقیت کسب‌وکار طولانی‌مدت است(چاتدزودوز و چاتزوگلو⁹، ۲۰۱۸)، درحالی‌که برخی دیگر پیشنهاد می‌کنند که محصولات و فرآیندهای نوآورانه می‌توانند با ایجاد خواسته‌های جدید، بقا و رشد اقتصادی را تسهیل کنند(امری¹⁰، ۲۰۱۵). همچنین نوآوری‌های فرایند می‌تواند به‌طور مثبت بر عملکرد کسب‌وکار از طریق صرفه‌جویی در هزینه‌های فن‌آوری و فرایندهای تولید تأثیر بگذارد(کرسپی و پینتا¹¹، ۲۰۰۸)؛ بنابراین، این مطالعه فرضیه‌های زیر را ارائه می‌دهد:

Ø       فرضیه‌ی۱: راهبرد نوآوری محصول بر عملکرد کسب‌وکار تأثیر دارد.

Ø       فرضیه‌ی۲: راهبرد نوآوری فرایند بر عملکرد کسب‌وکار تأثیر دارد.

نارانجو و همکاران (۲۰۱۰) مشخص کرد که تعیین‌کننده‌های نوآوری می‌توانند به‌عنوان عوامل فردی، عوامل سازمانی و عوامل محیطی گروه‌بندی شوند. پویایی محیطی مهم‌ترین ویژگی محیط تجاری معاصر است. درواقع هرجِ پویایی محیط بیشتر باشد، تأثیر بیشتری بر نتایج سازمانی می‌گذارد(بوین و میر¹²، ۲۰۰۹). الکسیس¹³ و همکاران (۲۰۱۶) اظهار داشتند که پویایی‌های محیطی یک جنبه از محیط سازمانی است که می‌تواند به نوآوری شرکت مرتبط باشد. تسای و یانگ (۲۰۱۴) اشاره کردند که پویایی محیط باعث ایجاد فرصت و محدودیت در نوآوری می‌شود. هوانگ و تسای (۲۰۱۴) در مطالعه خود نشان دادند که پویایی محیطی بر عملکرد محصول جدید تأثیر می‌گذارد و نوآوری محصول و شدت بازار تأثیر مستقیمی بر عملکرد محصول جدید دارد. درنهایت ثرونهیل¹⁴(۲۰۱۶) اشاره کرد که میزان نیاز به نوآوری در محیط‌های پویا بالاتر است. به‌عبارت‌دیگر، موفقیت کسب‌وکار در محیط‌های پویا بیشتر احتمال دارد نیاز به نوآوری داشته باشد(ژانگ و دان¹⁵، ۲۰۱۴). بنابراین، فرضیه‌های زیر را پیشنهاد می‌کنیم:

Ø       فرضیه‌ی۳: پویایی محیط بر راهبرد نوآوری محصول تأثیر دارد.

Ø       فرضیه‌ی۴: پویایی محیط بر راهبرد نوآوری فرایند تأثیر دارد.

با شکل‌گیری محیط‌های رقابتی سازمان‌هایی قادرند به بقای خود ادامه دهند که با استفاده از قابلیت‌های مهم همچون نوآوری به ارائه محصولات جدید و انتخاب فرآیندهای جدید پرداخته و با پیشی گرفتن از رقبا به مزایای رقابتی دست‌یافته که درنهایت منجر به رشد و بقای شرکت می‌گردد(اسماعیل‌پور ۱۳۹۴). منابع علمی بیان کرده‌اند که محیط‌هایی با میزان رقابتی بودن بالا، به دلیل تعداد بالای شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات مشابه که در بازار رقابت می‌کنند، باعث مشکلاتی برای شرکت‌ها در رقابت کردن بر اساس نوآوری در محصول خواهد شد(دنیل، ۲۰۱۶). وانگ¹⁶(۲۰۱۴) اظهار داشت که رقابت‌پذیری محیط باعث می‌شود شرکت‌ها از منطقه راحتی خارج شوند و باقابلیت‌ها و پیشنهادات جدید رقابت کنند که فرصتی برای توسعه محصولات جدید، تسلط بر فن‌آوری‌های جدید، جذب مشتریان جدید و رسیدن به بازارهای جدید است که به افزایش سودآوری کمک می‌کند و مزیت رقابتی را به همراه دارد. به‌این‌ترتیب فرضیه‌های زیر مطرح می‌شود:

Ø       فرضیه‌ی ۵: رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری فرایند تأثیر دارد.

Ø       فرضیه‌ی ۶: رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری محصول تأثیر دارد.

با تشدید رقابت جهانی، شرکت‌ها به راهبرد کسب‌وکار به‌ویژه نوآوری روی آورد‌ه‌اند. در حال حاضر، افراد و شرکت‌های گوناگون در سراسر دنیا باهدف به دست آوردن مزیت رقابتی شروع به به‌کارگیری نوآوری کرد ه بند (نصر اصفهانی و همکاران، ۱۳۹۲). دراین‌بین به دلیل تعداد زیاد شرکت‌هایی که محصولات مشابهی را در بازار تولید می‌کنند و رقابت بسیار زیادی که وجود دارد، نوآوری محصول اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. هرچند ایجاد تمایز در محصولات نیازمند صرف هزینه زیادی است، اما شرکت‌ها معمولاً با ایجاد نوآوری در محصول درصدد افزایش سهم بازار و کسب رضایت مشتریان و حداکثر سازی سود هستند(پاراجوگا، ۲۰۱۶). همچنین تغییر در فن‌آوری، تنوع سلایق مشتریان و نوسات در تقاضای محصول از مشخصات محیط‌های پویا به شمار می‌رود(آزادگان¹⁷ و همکاران، ۲۰۱۳). در یک محیط پویا کالا و خدمات موجود با سرعت زیادی از رده خارج می‌شود و ساخت جایگزین برای آن‌ها نیازمند امکانات جدید است(رابرتس¹⁸، ۲۰۱۵). محققین دیگری نشان دادند که نوآوری فرایند به دلیل تأثیر از شدت رقابت‌پذیری محیط تأثیرات متفاوتی بر عملکرد کسب‌وکار دارد(تاسی و یانگ، ۲۰۱۳).

 براین اساس ما فرضیه زیر را ارائه می‌دهیم:

Ø       فرضیه‌ی ۷: رقابت‌پذیری محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری فرایند تأثیر دارد.

Ø       فرضیه‌ی ۸: رقابت‌پذیری محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری محصول تأثیر دارد.

در پژوهش‌های گذشته این نتیجه به‌دست‌آمده است که محیط کسب‌وکار پویا بیشتر باعث ایجاد انگیزه برای نوآوری می‌شود(پاراجوگا، ۲۰۱۶). این به این دلیل است که در چنین محیطی، سلیقه‌ها یا ترجیحات مشتری به‌سرعت تغییر می‌کنند و شرکت‌ها باید با ارائه نوآوری‌های محصول که متناسب با نیازهای جدید بازار هستند، به این موارد پاسخ دهند. چنین محصولاتی عموماً محصولاتی ویژه هستند به این معنی که آن‌ها قادر به تولید و جذب سهم بازار هستند ترکیبی از تغییرات سریع فن‌آوری و انتشار دانش در محیط‌های پویا تنها باعث می‌شود شرکت‌ها سرمایه‌گذاری در توانایی‌های نوآورانه خود (ازجمله تحقیق و توسعه) را تقویت کنند که این امر سودآوری و افزایش سهم بازار را به دنبال دارد(پاراجوگا، ۲۰۱۶). براین اساس، فرض می‌کنیم:

Ø       فرضیه‌ی ۹: پویایی محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری محصول تأثیر دارد.

همچنین با توجه به این‌که نوآوری‌های محصول معمولاً نیازمند نوآوری‌های فرآیند هستند محیط‌های پویا نیز بنگاه‌ها را برای انجام نوآوری‌های فرایند هدایت می‌کند؛ زیرا بنگاه‌ها نیاز به اتخاذ روش‌ها یا فن‌آوری‌های نوین برای توسعه محصولات جدید در پاسخگویی به نیازهای متغیر در محیط‌های پویا دارند. علاوه براین، در محیط‌های بسیار پویا، بنگاه‌ها نیاز به انواع استراتژی‌ها، به‌ویژه استراتژی‌های نوآورانه‌ای دارند که بتواند بر عملکرد کسب‌وکار آن‌ها تأثیر مثبتی داشته باشد و سود آن‌ها را افزایش دهد تا بتواند در چنین شرایطی به‌طور مؤثر رقابت کند. به‌این‌ترتیب در محیط‌های بسیار پویا بیشتر احتمال دارد که شرکت‌ها به نوآوری در فرایند احتیاج داشته باشند تا با استفاده از محصولات باکیفیت و سرعت تحویل محصول عملکرد بهتری داشته باشند(هوس و همکاران¹⁹، ۲۰۰۵).

Ø       فرضیه‌ی ۱۰: پویایی محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری فرایند تأثیر دارد.

به این ترتیب مدل مفهومی پژوهش به صورت زیر ارائه می‌گردد.

 

5-                      روش‌ پژوهش

این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و ازلحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فن‌آوری خراسان رضوی مشخص شد. طبق بررسی‌های انجام‌شده در استان خراسان رضوی تعداد ۱۷۰ شرکت دانش‌بنیان مستقر و غیرمستقر تحت نظارت پارک علم و فن‌آوری وجود دارد و مطابق با جدول مورگان تعداد ۱۱۵ شرکت به‌عنوان نمونه آماری مشخص گردید. ابزارها و روش‌های متعددی برای گردآوری داده‌ها وجود دارد، ابزار گردآوری داده‌های این تحقیق پرسشنامه است. پرسشنامه از دو قسمت تشکیل‌شده است. قسمت اول شامل سؤالات عمومی از قبیل سن، جنسیت، مدرک تحصیلی، سابقه کار و... بوده و قسمت دوم شامل ۲۰ سؤال برای سنجش متغیرهای پژوهش می‌باشد. برای پاسخگویی به ۲۰ سؤال اصلی از طیف پنج گزینه‌ای لیکرت (از کاملاً موافقم تا کاملاً مخالفم) بهره گرفته‌شده است. به‌منظور جمع‌آوری داده‌های موردنیاز این پژوهش تعداد ۱۴۰ پرسشنامه بین مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان در شهر مشهد توزیع شد و ۱۱۸ پرسشنامه مبنای تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. جهت بررسی روایی ابزار از روایی صوری استفاده شد؛ بدین ترتیب که پرسشنامه به تائید اساتید رسید. همچنین روایی همگرا و تشخیصی نیز موردبررسی قرار گرفت. معیار متوسط واریانس استخراج‌شده با فورنل لارکر در تمامی مؤلفه‌ها بالاتر از 5/0 است که نشان‌دهنده تائید روایی همگراست (جدول ۱). همچنین برای سنجش پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی مرکب استفاده گردید، پایایی هر سازه با پایایی مرکب و پایایی معرف‌ها (بار عاملی) تائید شده است.

جدول ۱- مقادیر بار عاملی (پایایی معرف‌ها)، روایی هم گرا، آلفای کرونباخ و پایایی مرکب

متغیر	گویه	بار عاملی	روایی همگرا (AVE)	آلفای کرونباخ	پایایی مرکب (CR)
عملکرد کسب‌و‌کار	Q۱۸	۸۰۴/۰	۶۵۹/۰	۷۳۸/۰	۸۵۳/۰
	Q۱۹	۷۸۹/۰
	Q۲۰	۸۴۲/۰
رقابت‌پذیری محیط	Q۱۴	۸۴۹/۰	۶۲۰/۰	۷۹۷/۰	۸۶۷/۰
	Q۱۵	۷۶۵/۰
	Q۱۶	۷۹۳/۰
	Q۱۷	۷۳۹/۰
پویایی محیط	Q۹	۸۰۷/۰	۵۰۹/۰	۷۶۱/۰	۸۳۶/۰
	Q۱۰	۷۷۴/۰
	Q۱۱	۶۷۴/۰
	Q۱۲	۵۵۹/۰
	Q۱۳	۷۲۶/۰
راهبرد نوآوری محصول	Q۱	۸۰۱/۰	۵۳۸/۰	۷۰۹/۰	۸۱۷/۰
	Q۲	۷۷۴/۰
	Q۳	۸۳۳/۰
	Q۴	۴۶۶/۰
راهبرد نوآوری فرایند	Q۵	۷۸۲/۰	۵۸۰/۰	۷۵۹/۰	۸۴۶/۰
	Q۶	۷۹۳/۰
	Q۷	۸۱۷/۰
	Q۸	۶۴۱/۰

 

در آزمون فورنل و لارکر جذر AVE هر سازه انعکاسی تقریباً بیشتر از همبستگی آن سازه با سایر سازه‌هاست که نشان‌دهنده روایی تشخیصی است (جدول ۲).

جدول ۲- روایی واگرا (تشخیصی)

راهبرد نوآوری فرایند	راهبرد نوآوری محصول	پویایی محیط	رقابت‌پذیری محیط	عملکرد کسب‌و‌کار
				۸۱۲/۰	عملکرد کسب‌و‌کار
			۷۸۷/۰	۳۹۰/۰	رقابت‌پذیری محیط
		۷۱۳/۰	۴۳۰/۰	۳۹۲/۰	پویایی محیط
	۷۳۴/۰	۳۹۹/۰	۴۰۲/۰	۶۸۹/۰	راهبرد نوآوری محصول
۷۶۱/۰	۶۷۵/۰	۳۹۲/۰	۴۱۲/۰	۶۸۲/۰	راهبرد نوآوری فرایند

 

به منظور سنجش نرمال بودن متغیرها از آزمون کولموگوروف-اسمیرنوف استفاده گردید(جدول 3). درنهایت جهت تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS و PLS استفاده شد که آمار استنباطی دربرگیرنده آزمون نرمال بودن داده‌ها و مدلیابی معادلات ساختاری می‌باشد. با توجه به حجم نمونه آماری و غیر نرمال بودن داده‌ها از نرم‌افزار PLS برای بررسی فرضیه‌ها استفاده گردید.

جدول 3- نتایج آزمون کولمو گوروف-اسمیرنوف

متغیرها	آماره Z	سطح معناداری(sig)	نتیجه
نوآوری محصول	259/0	000/0	غیرنرمال
نوآوری فرآیند	259/0	000/0	غیرنرمال
پویای محیط	237/0	000/0	غیرنرمال
رقابت پذیری محیط	201/0	000/0	غیرنرمال
عملکرد کسب و کار	296/0	000/0	غیرنرمال

 

6-                      تجزیه و تحلیل یافته‌ها

جهت گزارش آزمودنی‌ها مشخصات پاسخ‌دهندگان با استفاده از متغیرهای جمعیت شناختی جنسیت، سن، میزان تحصیلات، سطح مدیریتی، میزان سابقه مدیریت بررسی‌شده است. ۸/۲۷% از پاسخ‌دهندگان زن و ۲/۷۲% مرد بودند.۰% کمتر از ۲۰ سال، ۲۷% بین ۲۱ تا ۳۰ سال، ۸/۴۷% بین ۳۱ تا ۴۰ سال، ۲/۲۵% بالای ۴۰ سال سن داشتند. ۱/۶% از پاسخ‌دهندگان دارای تحصیلات فوق‌دیپلم و پایین‌تر، ۵/۴۳% لیسانس، ۳/۴۴% فوق‌لیسانس و ۱/۶% دکتری بودند. ۳/۱۸% از پاسخ-دهندگان مدیرعامل، ۶/۲۲% مدیر فنی،۴/۲۳% مدیر بازرگانی و ۶/۳۵% مدیر تحقیق و توسعه بودند. ۱/۷۱% کمتر از ۱۰ سال، ۷/۲۱% بین ۱۰ تا ۲۰ سال و ۹/۶% بیش‌تر از ۲۰ سال سابقه مدیریتی داشتند. برای سنجش مدل از مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده ‌شده است که برای بررسی روابط خطی بین متغیرهای مکنون و آشکار است. معادلات ساختاری تکنیک آماری قدرتمندی است که مدل اندازه‌گیری تحلیل عاملی تأییدی و رگرسیون را با یک آزمون آماری هم‌زمان ترکیب می‌کند. برای ارزیابی مدل ساختاری در این مطالعه از ضریب تعیین R2 و ضرایب مسیر استفاده ‌شده است. مقادیر R2 برابر با ۶۷/۰، ۳۳/۰ و ۱۹/۰ در مدل‌های مسیر PLS به ترتیب قابل‌توجه، متوسط و ضعیف توصیف می‌شود. با توجه به نتایج حاصل تمامی ضرایب به حد قابل‌توجهی برآورد شده‌اند. نتایج ضریب تعیین (R2) در جدول 4 آورده شده است.

جدول 4- ضرایب تعیین مدل مفهومی

متغیر	ضریب تعیین
راهبرد نوآوری فرایند	۲۱/۰
راهبرد نوآوری محصول	۲۰۷/۰
عملکرد کسب‌و‌کار	۹۸۱/۰

 

یکی از شاخص‌های تائید روابط در مدل ساختاری معنادار بودن ضرایب مسیر می‌باشد. چنانچه مقدار به‌دست‌آمده بالای حداقل آماره در سطح اطمینان در نظر گرفته‌شده باشد آن رابطه یا فرضیه تائید می‌گردد. در سطح معناداری ۹۰ درصد، ۹۵ درصد و ۹۹ درصد این مقدار به ترتیب با حداقل آمارۀ تی ۶۴/۱، ۹۶/۱ و ۵۸/۲ مقایسه می‌شود. نتایج مربوط به رد و تائید فرضیه‌ها در جدول 5 آورده شده است.

جدول5- نتیجه تایید و رد فرضیه‌ها

ردیف	فرضیه­ها	ضرایب مسیر	آماره تی	نتایج
۱	راهبرد نوآوری محصول ⟵ عملکرد کسب‌وکار	۶۱۶/۰	۹۷۵/۰	تائید
۲	راهبرد نوآوری فرایند ⟵ عملکرد کسب‌وکار	۳۸۲/۰	۹۱/۳	تائید
۳	پویایی محیط ⟵ نوآوری فرایند	۲۶۳/۰	۶۳۴/۲	تائید
۴	پویایی محیط⟵ نوآوری محصول	۲۷۷/۰	۹۵/۳	تائید
۵	رقابت‌پذیری محیط⟵ نوآوری فرایند	۲۹۹/۰	۱۴۴/۳	تائید
۶	رقابت‌پذیری محیط⟵ نوآوری محصول	۲۸۳/۰	۲۰/۳	تائید
۷	رقابت‌پذیری محیط ⟵ نوآوری فرایند ⟵ عملکرد کسب‌و‌کار	-	۲۳۴/۲	تائید
۸	رقابت‌پذیری محیط ⟵ نوآوری محصول ⟵ عملکرد کسب‌و‌کار	-	۵۴۳/۲	تائید
۹	پویایی محیط ⟵ نوآوری محصول ⟵ عملکرد کسب‌و‌کار	-	۴۸۸/۲	تائید
۱۰	پویایی محیط ⟵ نوآوری فرایند ⟵ عملکرد کسب‌و‌کار	-	۸۴۶/۱	تائید

 

 

 

 

 

 

 

 

7-                      جمع بندی

پژوهش حاضر درصدد بررسی تأثیر عوامل محیطی بر نوآوری و عملکرد کسب‌وکار در شرکت‌های دانش‌بنیان پارک علم و فن‌آوری مشهد بود. در این راستا و به‌منظور سنجش متغیرهای پژوهش و با توجه به پیشینه تحقیق، پرسشنامه‌ای تدوین گردید که روایی و پایایی آن تائید شد. این پرسشنامه در اختیار نمونه آماری مدنظر قرار گرفت و براین اساس و با استفاده از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس ۳ فرضیه‌ها مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه این امر به‌صورت زیر می‌باشد.

فرضیه اول پژوهش به تأثیر استراتژی نوآوری محصول بر عملکرد کسب‌وکار می‌پردازد.

با توجه به این‌که ضریب مسیر استراتژی نوآوری محصول بر عملکرد کسب‌وکار ۶۱۶/۰ ‌بوده است و این تأثیر مثبت و مستقیم است.

در واقع با تدوین استراتژی نوآوری محصول، توان خود را برای ارائه محصولات جدید به بازار، کسب مزیت رقابتی و بهبود عملکرد افزایش می‌دهند. این موضوع با نتیجه مطالعه نیک‌رفتار و همکاران (۱۳۹۴) که در آن بیان شد همبستگی مناسبی بین نوآوری و عملکرد بازار وجود دارد. زمانی که محصول نو و جدیدی روانه بازار می‌شود این محصول که بازار جدید و بکری دارد با افزایش میزان فروش، سود شرکت را بیشتر کرده و موجب بهبود عملکرد شرکت می‌شود، هم‌راستا می‌باشد. همچنین پژوهش مرتضوی و همکاران (۱۳۹۵) و پاراجوگا (۲۰۱۶) نیز با تائید تأثیر نوآوری محصول بر عملکرد کسب‌وکار مؤید فرضیه اول پژوهش حاضر می‌باشند.

فرضیه‌ی دوم پژوهش تأثیر استراتژی نوآوری فرایند بر عملکرد کسب‌وکار می‌پردازد. ضریب مسیر استراتژی نوآوری فرایند بر عملکرد کسب‌وکار ۳۸۲/۰ ‌‌بوده است، پس این تأثیر مثبت و مستقیم است و این فرضیه تائید می‌شود.

ویژگی اصلی نوآوری فرایند این است که این نوع نوآوری در درون سازمان است و در خط تولید اتفاق میافتد و توسط افراد خارج از سازمان قابل‌رؤیت نیست(رحیم نیا و همکاران، ۱۳۹۷)؛ بنابراین شرکت‌ها باید تلاش نمایند با اتخاذ استراتژی نوآوری فرایند مناسب، محصولات باقیمت پایین‌تر و با انعطاف بیشتری روانه بازار نمایند تا با افزایش سهم بازار و کسب سود بیشتر، عملکرد بهتری از خود به نمایش بگذارند. تائید این فرضیه با نتایج پژوهش نیک‌رفتار، طالبی و سعیدی که در آن مشخص گردید که نوآوری در فرایند تولید محصولات باعث بهبود عملکرد سازمانی می‌گردد هم‌راستا است (سعیدی و همکاران، ۱۳۹۴). پژوهش پراجوگا (۲۰۱۶) نشان داد که استراتژی نوآوری فرایند در کسب‌وکارها چون هزینه‌های کسب‌وکار کاهش می‌یابد، سود شرکت بیشتر خواهد شد. کاهش قیمت باعث خواهد شد که مشتریان بیشتر به سمت خرید این کالا بروند زیرا محصولات مشابه قیمت بالاتری دارند در این حالت نیز هم‌سود شرکت بیشتر خواهد شد و هم اینکه سهم بیشتری از بازار را به دست خواهد آورد که این موارد نیز مؤید نتیجه فرضیه دوم پژوهش حاضر می‌باشد.

فرضیه‌ی سوم پژوهش تأثیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری فرایند را آزمون می‌کند.

ضریب مسیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری فرایند ۲۶۳/۰ ‌‌بوده است، پس این تأثیر مثبت و مستقیم است و این فرضیه تائید می‌شود.

بنابراین شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به پویایی محیط و این‌که تا چه میزان به میزان تغییرات محیطی مانند تغییر در قوانین، فن‌آوری، شرایط اقتصادی و ... اقدام به تدوین راهبرد نوآوری فرایند مناسب نمایند. درواقع پویایی محیطی یکی از مواردی است که هنگام تدوین راهبرد نوآوری فرایند توسط شرکت‌های دانش‌بنیان باید مدنظر قرار گیرد. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش محمدی گل‌افشانی (۱۳۹۵) هم‌راستا می‌باشد

فرضیه چهارم پژوهش به تأثیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری محصول می‌پردازد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل‌های آماری و به استناد این‌که ضریب مسیر پویایی محیط بر راهبرد نوآوری محصول عدد مثبت ۲۷۷/۰ می‌باشد، می‌توان تائید نمود که پویایی محیط بر نوآوری محصول تأثیر مثبت و مستقیمی دارد؛ بنابراین می‌توان گفت که یکی از راه‌های بقای سازمان‌ها در محیط پرتلاطم و متغیر امروزی، همگام شدن با تغییرات محیطی بوده موضوعی که شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند با استفاده از نوآوری محصول از خود پاسخ مناسب نشان دهند. درواقع شرکت‌ها باید در تدوین استراتژی نوآوری محصول خود به محیط توجه نمایند و درصورتی‌که نشانه‌های پویایی محیط ازجمله دشوار بودن پیش‌بینی مشتریان و رقبا و نیز افزایش نرخ تغییرات روند بازار و نوآوری صنعتی بروز کرد، راهبرد نوآوری محصول خود را متناسب با این شرایط تدوین نماید. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش محمدی گل‌افشانی (۱۳۹۵) هم‌راستا می‌باشد.

فرضیه پنجم پژوهش بیان می‌کند که رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری فرایند تأثیر دارد. با توجه به این‌که ضریب مسیر رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری فرایند ۲۹۹/۰ ‌بوده است و این تأثیر مثبت و مستقیم است و می‌توان گفت رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری فرایند تأثیر معناداری دارد و این فرضیه تائید می‌شود.

بنابراین شرکت‌ها باید با استفاده از قابلیت‌های مهم همچون نوآوری به ارائه محصولات جدید و انتخاب فرآیندهای جدید پرداخته و با پیشی گرفتن از رقبا به مزایای رقابتی دست‌یافته تا رشد و بقای شرکت دست‌یافتنی باشد. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش آلبرتو کارنیرو (۲۰۰۰) و لیو و جیانگ (۲۰۱۶) هم‌خوانی دارد.

فرضیه ششم بیان می‌کند رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری محصول تأثیر دارد. ضریب مسیر رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری محصول ۲۸۳/۰ می‌باشد و چون این مقدار مثبت است پس این تأثیر مثبت و مستقیم است و می‌توان گفت رقابت‌پذیری محیط بر راهبرد نوآوری محصول تأثیر معناداری دارد و این فرضیه تائید می‌شود.

بنابراین شرکت در تدوین راهبرد نوآوری محصول باید میزان رقابت‌پذیری محیط را در نظر بگیرد. به‌این‌ترتیب مواردی همچون ایجاد تنوع در محصولات و ارائه محصولات و خدمات جدید در کوتاه‌ترین زمان ممکن بسیار حیاتی خواهند بود. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش محمدلو و محمد نژاد که نشان می‌داد فشار مشتریان و قوانین محیط زیستی بر نوآوری محصول تأثیرگذار هستند، سازگار است(محمدلو و محمد نژاد، ۱۳۹۷). همچنین نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهش جعفری پستکی و همکاران منطبق است.

فرضیه هفتم بیان می‌کند که رقابت‌پذیری محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری فرایند تأثیر دارد. مقدار معناداری تأثیر رقابت‌پذیری محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری فرایند ۲۳۴/۲ گزارش‌شده است و درنتیجه فرضیه هفتم تائید می‌شود؛ بنابراین در محیط‌های رقابتی با استفاده از ایجاد نوآوری فرآیند می‌توان به عملکرد بهتری در کسب‌وکار رسید. درواقع شرکت‌ها باید برای تولید محصولات جدید از نوآوری‌هایی در فن‌آوری فرآیند و یا روش مای جدید تولید استفاده کنند تا بازارهای جدید به وجود آمده را سریع‌تر تصرف کند. میزان سودمندی نوآوری در فرآیند از جهت تأثیرگذاری بر روی عملکرد کسب‌وکار، در محیط‌های رقابتی‌تر، افزایش می‌یابد. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش تسو تانگ یانگ (۲۰۱۱) هم‌راستا می‌باشد.

فرضیه‌ی هشتم به دنبال بررسی تأثیر رقابت‌پذیری محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری محصول می‌باشد. مقدار معناداری تأثیر پویایی محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری محصول ۵۴۳/۲ گزارش‌شده است، این تأثیر معنادار است درنتیجه فرضیه هشتم تائید می‌شود. به‌این‌ترتیب چنانچه رقابت‌پذیری محیطی شرکتی بالا باشد، آن شرکت باید با استفاده از راهبرد‌های نوآوری محصول مناسب و درواقع با تولید محصولات جذاب‌تر برای خود مزیت رقابتی ایجاد نماید؛ و به‌این‌ترتیب عملکرد خود را ارتقا دهد. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش میر مهدی (۱۳۹۶) و تسو تانگ یانگ (۲۰۱۱) هم‌راستا می‌باشد.

فرضیه‌ی نهم درصدد بررسی پویایی محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری محصول می‌باشد. مقدار معناداری تأثیر پویایی محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری محصول ۴۸۸/۲ گزارش‌شده است، این تأثیر معنادار است و فرضیه نهم تائید می‌شود.

در شرایطی که پویایی‌های محیطی زیاد باشد، شرکت‌ها باید با اتخاذ راهبرد نوآوری محصول مناسب، محصولی به مشتریان ارائه دهند که با محصولات رقبا متفاوت باشد. در این حال سهم بازار افزایش‌یافته و عملکرد شرکت ارتقا می‌یابد. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش میر مهدی (۱۳۹۶) هم‌راستا می‌باشد.

فرضیه‌ی دهم بیان می‌کند که پویایی محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری فرایند تأثیر دارد. مقدار معناداری تأثیر پویایی محیط بر عملکرد کسب‌و‌کار از طریق نقش میانجی راهبرد نوآوری فرایند ۸۴۶/۱ گزارش‌شده است و این تأثیر معنادار است و درنتیجه فرضیه دهم تائید می‌شود. محیط‌های پویا شرکت‌ها را به استفاده از نوآوری‌هایی در فرآیند سوق می‌دهند. یک دلیل این است که نوآوری‌های محصول معمولاً نیازمند نوآوری‌هایی در فرآیند می‌باشد چراکه شرکت‌ها نیاز دارند که روش‌ها و فن‌آوری مای جدیدی را به کار بگیرند تا محصولاتی جدید را در پاسخ به تقاضاهای متغیر محیط‌های پویا تولید کنند. نوآوری در فرآیند می‌تواند از طریق صرفه‌جویی در هزینه‌های فن‌آوری و فرآیندهای تولید، تأثیر مثبتی بر عملکرد کسب‌وکار داشته باشد. این نتیجه با نتایج حاصل از پژوهش میر مهدی (۱۳۹۶) و تسو تانگ یانگ (۲۰۱۱) هم‌خوانی دارد.

برای محیط‌های کسب‌وکار امروزی که به‌طور فزاینده‌ای در حال پویایی و پیچیدگی است، رویکردهای سنتی مدیریت مناسب نبوده و پیشنهاد می‌گردد شرکت‌ها برای رسیدن به موفقیت از روش‌های جدیدی استفاده کنند.

مديران شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از نتايج حاصل از اين تحقيق به‌عنوان يك تحقيق كاربردي و عملي می‌توانند با اتكا به سطح بالايي از این دو نوع نوآوري (نوآوری محصول و نوآوری فرآیند) سازمان خود را براي حفظ مشتريان وفادار توانمند ساخته و درنتیجه با اجراي اين استراتژي عملكرد کسب‌وکار شركت خود را بهبود بخشند. محصولات جدید و خلاقانه تولید کرده و فرآیندهای تولید محصول را بهبود بخشند.

عملکرد مدیران و کارکنان به‌صورت دوره‌ای جهت اندازه‌گیری میزان بهره‌گیری از محیط در ایجاد نوآوری در سازمان ارزیابی شود و تأثیرات محیطی پایش شوند. فضای منعطف جهت بالا بردن نوآوری و بروز خلاقیت در سازمان جهت افزایش بهره‌وری سازمان ایجاد شود.

سازمان، با بازنگری عوامل درونی (ضعف‌ها و قوت‌ها (و عوامل بیرونی) تهدیدات و فرصت‌ها قابلیت‌های پویا را جهت افزایش نوآوری فعال نماید. با توجه به این‌که ترجیحات مشتریان به دلیل تغییرات سریع فن‌آوری و چرخه عمر محصول کوتاه به‌سرعت در حال تغییر است؛ بنابراین شرکت‌ها باید اطلاعات مربوط به علایق و تقاضاهای مشتریان و استراتژی‌های رقبا را جمع‌آوری کرده و اقدام به تولید محصولات جدید نماید.

چنانچه مدیران ارشد سازمان، در فرایند فعالیت‌های جاری سازمان، اقدام به رفع به‌موقع موانع نوآوری و تقویت روحیه نوآوری در کارکنان نماید، موجب می‌شود کارکنان به پیروی از مدیران خود، راه‌حل‌های اصولی بهتر کشف نموده و قوه خلاقیت و نوآوری خود را به کار بیندازند و بتوانند با کشف فرصت‌های جدید و افزایش ویژگی‌های نوآوری خود را به‌صورت یک سازمان پیشرو و برتر معرفی نماید. مکانیزم رقابت در داخل سازمان‌ها به‌صورت سازنده ایجاد شود، عملکرد کارکنان ارزیابی‌شده و ارتقای شغلی صورت پذیرد.

تحقیق ما همچنین دلالت‌هایی را برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی ارائه می‌دهد.

پژوهش حاضر سودمند بودن راهبردهای نوآوری محصول و فرایند را به‌عنوان راهبردهای رقابتی جهت ارائه عملکرد کسب‌وکار، نشان می‌دهد؛ بنابراین، ساخت و یکپارچه‌سازی دو نوع راهبرد نوآوری، شرکت‌ها را در مواجهه با انواع مختلف محیط‌ها، مجهز خواهد کرد. از طرفی افزایش محیط‌های کسب‌وکار متلاطم و آشفته به این معنی است که شرکت‌ها دائماً با محیط‌های پویا و یا رقابتی مواجه می‌شوند. در این خصوص، تحقیق ما نیاز می‌بیند که هم بر روی نوآوری در محصول و هم نوآوری در فرآیند در محیط‌های پویا تأکید کند چراکه این دو نوآوری می‌توانند برای قادر ساختن شرکت‌ها به تصرف بازارهایی که در این‌گونه محیط‌ها باز می‌شوند، موردنیاز باشند. به‌طور مشابه، مدیران باید بر نوآوری در فرآیند در محیط‌های رقابتی تأکید کنند چراکه آن‌ها در برابر تقلید رقبا، بیشتر محافظت‌شده‌اند.

دلالت نقش واسطه‌ای نوآوری در فرآیند بر روی رابطه بین رقابتی بودن محیط و عملکرد کسب‌وکار، بایستی روی تأثیر نوآوری‌های فرآیند در هزینه و تولید سود در محیط‌های رقابتی‌تر، تمرکز کنند، چراکه مدیران می‌توانند در چنین محیط‌هایی، گزینه‌های محدودی برای دستیابی به مزایای رقابتی داشته باشند.

در مقابل، یافته‌های نشان می‌دهد که نوآوری تأثیر محیط‌های رقابتی بر روی عملکرد کسب‌وکار را میانجی‌گری می‌کند و بر نیاز مدیران به جستجوی راه‌هایی برای ایجاد نوآوری‌هایی در محصول شرکت خود حتی در محیط‌هایی با رقابتی بودن بالا، تأکید می‌کند.

نهایتاً این یافته که محیط پویا به‌صورت مثبت، تأثیر نوآوری در محصول را بر روی عملکرد کسب‌وکار وساطت می‌کند، بر نیاز مدیران به تمرکز بر روی توسعه محصولات جدید در محیط‌های پویا تأکید می‌کند تا قادر باشند که شکاف‌هایی را که می‌توانند در چنین محیط‌هایی بازشوند، پر کنند و بخش‌های ویژه بازار را تصرف کنند.

انجام ابن تحقیق با محدودیت‌هایی همراه بود که پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آینده مدنظر محققین قرار گیرد. اولاً در این مطالعه برای اندازه‌گیری متغیرها مخصوصاً متغیرهای عملکرد کسب‌وکار و پویایی محیط و رقابت‌پذیری محیط از گویه‌هایی که توسط مدیران پاسخ داده می‌شد انجام شد. هرچند که این روش هنوز هم قابل‌قبول است، مطالعات آینده می‌تواند درصورتی‌که میسر باشد برای سنجش متغیرها از داده‌های واقعی استفاده کند تا به‌این‌ترتیب نتایج دقیق‌تری به دست آید.

همچنین با توجه به این که در مطالعه حاضر صنایع حاضر در پارک علم و فن‌آوری موردبررسی قرار گرفتند. پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های آتی بر روی یک صنعت خاص متمرکز شود که در آن الگوی نوآوری می‌تواند همگن‌تر باشد و نتایج واضح‌تری حاصل شود.

 

یادداشت‌ها:

منابع

1)       اسکندری، محمد. قادر خلجانی، جعفر. اعرابی، سید محمد. (۱۳۹۰). الگوي هماهنگي راهبردهای نوآوري محصول و فرآيند بر اساس چارچوب ارزش‌های رقيب. مجله بهبود مدیریت، (۲)، ۹-36.

2)       اسماعیل‌پور، رضا. مرادی، محمود. صحرایی، حامد. (۱۳۹۴). ارتباط بین قابلیت نوآوری و عملکرد کسب‌وکار (مطالعه موردی: بانک‌های خصوصی استان گیلان). اجلاس بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و حسابداری، دوره سوم.

3)       پاکدل، محمدرضا. نایب زاده، شهناز. دهقان دهنوی، حسن. (۱۳۹۰). ارزیابی تأثیر بازار گرایی، نوآوری و وفاداری مشتری بر عملکرد کسب‌وکار (مطالعه موردی: گروه پوشاک پل). مجله بازاریابی، (10)، 2-26.

4)       پور جعفری مقدم، معصومه. (۱۳۸۹). مقدمه‌ای بر نوآوری در محصول و فرایند. مجله اقتصادی، (۷)، ۸۷-106.

5)       حسيني، سيد محمود. پناهي، منيره. (1386). ايجاد مزيت رقابتي در صنعت با رويكرد عوامل كليدي موفقيت (مطالعه موردي صنعت كاشي ايران ). پژوهش‌نامه بازرگاني، ش 45، 147 -179.

6)       رحیم نیا، فریبرز، خوراکیان علیرضا، قادری فرشاد. (۱۳۹۷). بررسی تأثیر استراتژی‌های نوآوری بر عملکرد کسب‌وکارهای صادراتی. نشریه علمی پژوهشی مدیریت کسب‌وکارهای بین‌المللی، 1(3) 1-22.

7)       رحیمی، فرج اله. محمدی، جیران. پور زارع، هدی. (۱۳۹۵). تأثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی تعهد محور بر انعطاف‌پذیری منابع انسانی و مزیت رقابتی. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت، (۸۲)، ۹۹-122.

8)       فکور ثقیه، امیر محمد، صادقی، فرشته. (1395). بررسی نقش واسطه‏ ای بازاریابی پایدار و بازارگرایی در تأثیر بازاریابی درونی بر عملکرد (مطالعۀ موردی: شعب بانک ملت شهر مشهد). مدیریت بازرگانی، 8(3)، 659-680.

9)       محمدلو، عزیز. ، محمد نژاد مدردی، سپیده. (۱۳۹۷). بررسی اثر قوانین محیط زیستی و فشار مشتریان بر عملکرد نوآورانه سبز بنگاه‌های کوچک و متوسط (مطالعه موردی: شهرک صنعتی ماهدشت). فصلنامه توسعه فن‌آوری صنعتی، ۱۶(سی‌ودو)، ۱۷-28.

10)       محمدی گل‌افشانی، شباهنگ. (۱۳۹۵). بررسي رابطه بین پویایي محیط و نوآوری با نقش میانجي انعطاف‌پذیری استراتژیک مطالعه موردی: شعب بانک ملي - شهرستان ساری. اجلاس بین‌المللی مدیریت و حسابداری.

11)       محمودی، محمدتقی. افضل کوهی، فروزان. فروزنده، اعظم. (۱۳۹۵). بررسی و ارزیابی رابطه بین یادگیری سازمانی با نوآوری سازمانی کارشناسان دانشگاه اصفهان. فصلنامه نوآوری‌های مدیریت آموزشی، ۱۱(۲).103-120.

12)       مرادی، عبدالله. یزدانی، سیروان. حیدری، چمین. (۱۳۹۵). مطالعه رابطه رهبری دانش گرا و عملکرد نوآوری محصول با تأکید بر نقش واسطه‌ای شیوه‌های مدیریت دانش. همایش علمی پژوهشی یافته‌های نوین علوم مدیریت، کارآفرینی و آموزش ایران.

13)       مرتضوی، مهدی؛ رسولی قهرودی، مهدی؛ و رستمی، آرزو. (۱۳۹۵) بررسی تأثیر نوآوری سازمانی و استراتژی عمومی رهبری هزینه بر عملکرد سازمان از طریق مزیت رقابتی. مدیریت توسعه و تحول، (۲۷)، ۱۷-25.

14)       مهری، علی. خدادادحسینی، سیدحمید (1384). طراحی مدل مزیت رقابتی برای صنعت خودروی ایران. فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 2، 212-189.

15)       میر مهدی، زهرا. حیدری، طاهره. (۱۳۹۶). بررسی تأثیر عوامل محیطی (پویایی و رقابت) بر روی رابطه بین استراتژی‌های نوآوری و عملکرد کسب‌وکار. اجلاس ملی پژوهش‌های نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد و حسابداری و علوم انسانی. دوره اول.

16)       نصر اصفهانی، علی، امیری، زینب، فرخی، مجتبی. (۱۳۹۲). تأثیر بازاریابی بر نوآوری سازمانی: نقش میانجی خودکارآمدی کارکنان (موردمطالعه: شرکت امرسان). فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، ۶(۳)، ۲۷-45.

17)       نیک‌رفتار، طیبه. طالبی، کامبیز. سعیدی آرانی، فاطمه. (۱۳۹۴). بررسی رابطه نوآوری سازمانی و عملکرد با متغیر میانجی نوآوری بازاریابی مطالعه موردی: کسب‌وکارهای کوچك و متوسط در صنعت نساجی کاشان، مدیریت بازرگانی،۷ (۲). ۴۸۵-500.

 

 

18)       Alexiev, A. S., Volberda, H. W., & Van den Bosch, F. A. (2016). Interorganizational collaboration and firm innovativeness: Unpacking the role of the organizational environment. Journal of Business Research, 69(2), 974-984.

19)       Alexiev, A. S., Volberda, H. W., & Van den Bosch, F. A. (2016). Interorganizational collaboration and firm innovativeness: Unpacking the role of the organizational environment. Journal of Business Research, 69(2), 974-984.

20)       Azadegan, A., Patel, P. C., Zangoueinezhad, A., & Linderman, K. (2013). The effect of environmental complexity and environmental dynamism on lean practices. Journal of Operations Management, 31(4), 193-212.

21)       Barney, J. B. (2001). Is the resource-based “view” a useful perspective for strategic management research? Yes. Academy of management review, 26(1), 41-56.‏

22)       Boyne, G. A., & Meier, K. J. (2009). Environmental turbulence, organizational stability, and public service performance. Administration & Society, 40(8), 799-824.

23)       Camisón, C., & Villar-López, A. (2014). Organizational innovation as an enabler of technological innovation capabilities and firm performance. Journal of business research, 67(1), 2891-2902.

24)       Chatzoglou, P., & Chatzoudes, D. (2018). The role of innovation in building competitive advantages: an empirical investigation. European Journal of Innovation Management, 21(1), 44-69.

25)       Cheng, C. C., Yang, C. L., & Sheu, C. (2014). The link between eco-innovation and business performance: a Taiwanese industry context. Journal of Cleaner Production, 64, 81-90.‏

26)       Crespi, F., & Pianta, M. (2008). Demand and innovation in productivity growth. International Review of Applied Economics, 22(6), 655-672.

27)       Huse, M., Neubaum, D. O., & Gabrielsson, J. (2005). Corporate innovation and competitive environment. The International Entrepreneurship and Management Journal, 1(3), 313-333.

28)       Katila, R., & Shane, S. (2005). When does lack of resources make new firms innovative?. Academy of Management Journal, 48(5), 814-829.‏

29)       Kerin, R.A.Varadarajan,P.R. Peterson, R.A.(1992).First-mover advantage:a synthesis, conceptual framework, and research propositions. J. Mark. 56, 33–52.

30)       Naranjo Valencia, J. C., Sanz Valle, R., & Jiménez Jiménez, D. (2010). Organizational culture as determinant of product innovation. European Journal of Innovation Management, 13(4), 466-480.‏

31)       Neely, A. D., Adams, C., & Kennerley, M. (2002). The performance prism: The scorecard for measuring and managing business success. London: Prentice Hall Financial Times.‏

32)       Omri, W. (2015). Innovative behavior and venture performance of SMEs: The moderating effect of environmental dynamism. European Journal of Innovation Management, 18(2), 195-217.‏

33)       Prajogo, D. I. (2016). The strategic fit between innovation strategies and business environment in delivering business performance. International Journal of Production Economics, 171, 241-249.

34)       Roberts, N. (2015). Absorptive capacity, organizational antecedents, and environmental dynamism. Journal of Business Research, 68(11), 2426-2433.

35)       Talebi, K., & Bahamir, A. (2012). Identification of intellectual capital effects on promoting organizational entrepreneurship (Charmahal-E bakhtiari ministry of cooperatives, labour and social welfare). ZENITH International Journal of Business Economics & Management Research, 2(6), 37-48.‏

36)       Thornhill, S. (2006). Knowledge, innovation and firm performance in high-and low-technology regimes. Journal of business venturing, 21(5), 687-703.

37)       Tsai, K. H., & Yang, S. Y. (2013). Firm innovativeness and business performance: The joint moderating effects of market turbulence and competition. Industrial Marketing Management, 42(8), 1279-1294.

38)       Turulja, L., & Bajgoric, N. (2018). Information technology, knowledge management and human resource management: investigating mutual interactions towards better organizational performance. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 48(2), 255-276.‏

39)       Varis, M., & Littunen, H. (2010). Types of innovation, sources of information and performance in entrepreneurial SMEs. European Journal of Innovation Management, 13(2), 128-154.

40)       Wong, S. (2014). Impacts of environmental turbulence on entrepreneurial orientation and new product success. European Journal of Innovation Management, 17(2), 229-249.

41)       Zaefarian, G., Forkmann, S., Mitręga, M., & Henneberg, S. C. (2017). A capability perspective on relationship ending and its impact on product innovation success and firm performance. Long Range Planning, 50(2), 184-199.‏

42)       Zhang, J., & Duan, Y. (2010). The impact of different types of market orientation on product innovation performance: Evidence from Chinese manufacturers. Management decision, 48(6), 849-867.

43)       Zulu-Chisanga, S., Boso, N., Adeola, O., & Oghazi, P. (2016). Investigating the path from firm innovativeness to financial performance: The roles of new product success, market responsiveness, and environment turbulence. Journal of Small Business Strategy, 26(1), 51-68.

 

The impact of product innovation and process innovation strategies on business performance; Investigating the role of environmental dynamics and environmental competitiveness

 

 

Abstract

 

Background: recently, more notable performance is expected from knowledge-based companies. Some intra-organizational factors (such as innovation strategies) and also a number of extra-organizational factors (such as competitiveness and environmental dynamics) can play significant roles in their performance.

Objectives: The purpose of this study is to evaluate the connection of dynamics variables and environmental competitiveness with the variables of product innovation strategy and process innovation. Another objective of this article is to investigate the impact of these factors on business performance.

Methods: This research is an applied and descriptive correlational study. The statistical population includes 170 managers of knowledge-based companies of Khorasan Razavi province out of which 115 were randomly selected. The data collection tool was a questionnaire which its validity and reliability was confirmed. Causal relationships between variables were measured using PLS software.

Results: The results indicate that environmental competitiveness affects both process and product innovation. It also affects business performance through innovation. Also, the Environmental dynamics affect product and process innovation and through them affect business performance.

Conclusion: Knowledge-based companies should investigate the environmental conditions and formulate innovative strategies based on its competitiveness and dynamics to achieve optimal performance.

 

Keywords: Business Performance, Product Innovation, Process Innovation, Environmental Dynamics, Environmental Competitiveness

 

---

[1] - Turulja and Bajgoric

[2] - Naranjo

[3] - Zaefarian et al.

[4] - Prajogo

[5] - Camisón. and Villar-lópez

[6] - Varis and Littunen

[7] - Tsai and Yang

[8] - Turulja, Bajgoric

[9] - Chatzoglou,Chatzoudes

[10] - Omri

[11] - Crespi and Pianta

[12] - Boyne and Meier

[13] - Alexieve

[14] - Thornhill

[15] - Zhang. and Duan

[16] - Wong

[17] - Azadegan et al

[18] - Roberts

[19] - Huse

---