اثر پیش‌تیمار بذر و عمق کاشت بر عملکرد و پروتئین لوبیا سفید (Phaseolus vulgaris L.)

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

رقیه سلیمانی ¹ , محمود پوریوسف میاندواب ² , سوران شرفی ³

1 - کارشناسی ارشد، گروه زراعت، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
2 - دانشیار گروه زراعت و آگرواکولوژی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.
3 - گروه زراعت، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

تاریخ دریافت : 1401/06/19 تاریخ پذیرش : 1402/09/28 تاریخ انتشار : 1403/10/01

کلید واژه: پلی¬اتیلن¬‌گلیکول, درصد پروتئین دانه, عملکرد دانه, هیدروپرایمینگ.,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر و عمق کاشت بر عملکرد و پروتئین لوبیاسفید رقم پاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در روستای طسمالو واقع در 15 کیلومتری شهرستان ارومیه در سال 1392 اجرا شد. عامل اول شامل عمق¬های مختلف کاشت 2، 4 و 6 سانتی¬متر و عامل دوم پرایمینگ‌بذر با تیمارهای مختلف شاهد، هیدروپرایمینگ، پلی‌اتیلن‌گلیکول، نیترات‌پتاسیم و جلبک‌دریایی بود. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف عمق‌کاشت تأثیر آماری معنی¬داری بر صفات ارتفاع بوته، وزن دانه در بوته، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک لوبیا داشت و پرایمینگ‌بذر بر کلیه صفات به جز ارتفاع بوته، وزن‌هزاردانه و درصد پروتئین دانه تأثیر معنی‌داری داشت. اثر متقابل عمق کاشت در پرایمینگ‌بذر نیز تأثیر معنی‌داری بر وزن دانه در بوته، وزن‌هزاردانه، درصد پروتئین دانه و عملکرد بیولوژیک داشت. بیش‌ترین میزان عملکرد دانه با 6/3581 کیلوگرم در هکتار از عمق کاشت 4 سانتی¬متر به¬دست آمد و همچنین پرایمینگ‌بذر باعث افزایش عملکرد دانه در حدود 38 درصد نسبت به شاهد شد. در عمق کاشت 4 سانتی‌متر پرایمینگ‌بذور با پلی‌اتیلن‌گلیکول، نیترات‌پتاسیم و جلبک‌دریایی نسبت به هیدروپرایمینگ تأثیر بیش‌تری در افزایش وزن هزاردانه داشت. همچنین تیمار پلی‌اتیلن‌گلیکول در عمق کاشت دو سانتی¬متر، درصد پروتئین دانه را 62/29 درصد افزایش داد. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف پرایمینگ‌بذر در عمق‌های مختلف کاشت نسبت به تیمارهای گروه شاهد (عدم ‌پرایمینگ ‌بذر) تأثیر مثبتی بر وزن دانه در بوته، وزن هزاردانه، درصد پروتئین و عملکرد بیولوژیک داشت.

چکیده انگلیسی:

To evaluate the effect of priming and sowing depth on yield and protein of White bean cultivar Pak, the experiment was performed at Tasmalu village located in 15 kilometers from the city of Urmia based on a factorial randomized complete block design with three replications in 2014. The treatments were included sowing depth at three levels (2, 4 and 6 cm) and priming in five levels (control, hydro-priming, polyethylene glycol, potassium nitrate and seaweed), respectively. The results showed that effect of different treatments of sowing depth on plant height, seed weight per plant, grain protein percent, grain and biological yield was significant and seed priming effect on all treatments except for plant height, 1000 seed weight and seed protein percent was significant. Interaction of sowing depth in seed priming have significant effect on seed weight per plant, 1000 seed weight, grain protein percent and biological yield. The highest amount of grain yield 3581.6 kg. ha-1 of sowing depth of 4 cm was obtained. Seed priming was increased grain yield about 38% as compared to control. At the planting depth of 4 cm, seed priming with polyethylene glycol, potassium nitrate, and seaweed had a greater effect on increasing the weight of a thousand seeds than hydropriming. Seed priming with polyethylene glycol in sowing depth of 2 cm increased the percentage of seed protein by 29.62%. The results showed that seed priming at different depths of sowing compared to the control group (non- seed primed) had a positive effect on seed weight per plant, 1000 seed weight, protein percentage and biological yield.

منابع و مأخذ:

• Abasi, S., S. Sharafi, and A. Hassanzadeh-Ghorttapeh. 2018. Effect of drought stress and seed priming on some traits of vegetative and reproductive of castor bean (Ricinus communis) plant. Journal of Crop Ecophysiology. 12(1): 75-88. (In Persian)
• Aikins, S.H.M., and J.J. Afuakwa. 2008. Growth and dry matter yield responses of cowpea to different sowing depths. ARPN Journal of Agricultural and Biological Science. 3(5 & 6): 50–54.
• Aikins, S.H.M., J.J. Afuakwa, and E.O. Nkansah. 2011. Effect of different sowing depths on soybean growth and dry matter yield. Agriculture and Biology Journal of North America. 2(9): 1273-1278.
• Asgharipour, M.R. 2011. Effects of planting depth on germination and the emergence of field Bindweed (Convolvulus arvensis L.). Asian Journal of Agricultural Sciences. 3(6): 459-461.
• Baye, E., Z. Ebirahim, N. Kasahun, N. Wasyihun, K. Siyum, D. Yachiso, Z. Tiruneh, and B. Fekadu. 2020. Effects of planting depth on germination and growth of faba bean (Vicia faba L.) at Fitche, Oromia National Regional State, Central Ethiopia. American Journal of Agriculture and Forestry. 8(3): 58-63
• Christos, A., R. Damalas, D. Spyrido, A. Koutroubas, and S. Fotiadis. 2019. Hydro-priming effects on seed germination and field performance of faba bean in spring sowing. Agriculture. 9(9): 201-2013.
• Das, S.K., and K. Jana. 2015. Effect of seed hydro-priming and urea spray on yield parameters, yield and quality of lentil (Lens culinaris medikus). Legume Research. 0250-5371.
• Dawood, M.G. 2018. Stimulating plant tolerance against abiotic stress through seed priming. In: Advances in seed priming. Springer, Singapore, pp 147-183.
• Elkoca, E., K. Haliloglo., A. Esitken, and S. Ercisli. 2011. Hydro- and osmopriming improve chickpea germination. Soil and Plant Science. 57:193-200.
• Fathi, G., Kh. Alemi Saeid, and S.A. Siadat. 2001.. Effect of seed size and planting depth on dry matter accumulation and yield of corn. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources. 7: 95-106
• Farooq, M., M. Hussain, A. Nawaz, D.J. Lee, S.S. Alghamdi, and K.H. Siddique. 2017. Seed priming improves chilling tolerance in chickpea by modulating germination metabolism, trehalose accumulation and carbon assimilation. Plant Physiology Biochemistry. 111: 274–283.
• Finch-Savage, W.E., and G.W. Bassel. 2016. Seed vigor and crop establishment: Extending performance beyond adaptation. Journal of Experimental Botany. 67: 567–591.
• Ghani A., M. Azizi, and A. Tehranifar. 2009. Response of Achillea species to drought stress induce by polyethylene glycol in germination stage. Iranian Journal Medicinal and Aromatic Plants. 25(2): 261-271.
• Ghassemi-Golezani, K., A.A. Aliloo, M. Valizadeh, and M. Moghaddam. 2008. Effects of hydro and osmo-priming on seed germination and field emergence of Lentil (Lens culinaris Medik.). Agronomy and Plant Breeding. 36: 29-33.
• Hassanzadeh, M., I. Demir, N. Hazrati, M.B. Taşkın, and Ş. Özge. 2019. Seed performance of common bean and cowpea by priming and planting date. Journal of Agricultural Sciences, Belgrade. 64(4): 381-397.
• Hassanzadeh-Ghorttapeh, A., and S. Naibi. 2016. Effects of plant population and planting pattern on vegetative and reproductive characteristics of castor bean (Ricinus communis L) plant. Agronomy Journal (Pajouhesh & Sazandegi). 111: 1-10. (In Persian).
• Heidari H., Y. Alizadeh, and A. Fazeli. 2019. Effects of seed priming and foliar application of salicylic acid on some of physiological characteristic and yield on mung bean (Vigna radiata L.) under drought stress condition. Journal of Plant Production. 64(4): 381-397.
• Helios W., A. Jama-Rodze´nska, M. Serafin-Andrzejewska, A. Kotecki, M. Kozak, P. Zarzycki, and L. Kuchar. 2021. Depth and sowing rate as factors affecting the development, plant density, height and yielding for two faba bean (Vicia faba L. Var. Minor) cultivars. Agriculture. 11(820): 1-17.
• Hu J., X.J. Xie, Z.F. Wang, and W.J. Song. 2010. Sand priming improves alfalfa germination under high-salt concentration stress. Seed Science and Technology. 34: 199- 204.
• Kaur, S., A.K. Gupta, and N. Kaur. 2005. Seed priming increases crop yield possibly by modulating enzymes of sucrose metabolism in chick pea. Agronomy and Crop Science. 191: 81-86.
• Mazid, M. 2014. Seed priming application of gibberellic acid on growth, biochemical, yield attributes and protein status of chickpea (Cicer arietinum L. cv. DCP 92-3). 17-22
• Mehri, S.H. 2015. Effect of seed priming on yield and yield components of soybean. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environment Science. 15(3): 399-403.
• Miladinov Z., S. Balešević-Tubić, V. Đukić, A. Ilić, L. Čobanović, G. Dozet, and L. Merkulov-Popadić. 2018. Effect of priming on soybean seed germination parameters. Acta Agriculturae Serbica. XXIII, 45: 15-26.
• Mitiku, T. 2023.‌ Effect of halo, osmo and hydro-priming on yield and yield related traits of common bean at Raya Valley of Tigray Region, Ethiopia. Journal of Plant Sciences. 11(3): 74-79.
• Pourmohammad, A., F. Shekari, and V. Soltanband. 2014. Cycocel priming and foliar application affected yield component of rape seed. Cercetări Agronomice în Moldova. 71: 59-69.
• Prajapati, K.R., D.B. Patel, K. Patil, and R.S. Bhadane. 2017. Effect of seed hardening on morphophysiological and yield parameters in black gram (Vigna mungo L.). International Journal of Chemical Studies. 5(4): 439-441.
• Pramanik, K., A. Adhikari, A.K. Bera, and B. Mandal. 2015. Effect of seed priming and mulching on growth and productivity of rain-fed sesame (Sesamum Indicum L.) during summer season. International Journal of Bioresource Science. 2l (1): 23-32.
• Shekari, F., A. Pakmehr, M. Rastgoo, J. Saba, M. Vazayefi, and E. Zangani. 2010. Effect of salicylic acid priming on some morphological traits of cowpea (Vigna unguliculata) under water deficit at poding stage. Modern Technology in Agriculture. 4(1): 6-26.
• Song J., H. Fan, Y., Zhao, Y., Jia, X. Du, and B. Wang. 2008. Effect of salinity on germination, seedling emergence, seedling growth and ion accumulation of a euhalophyte Suaeda salsa in an intertidal zone and on saline inland. Aquatic Botany. 88: 331–337.
• Yousefi, M., A. Soltani, E. Zeinali, and R. Sarparast. 2007. Effect of temperature and sowing depth on emergence of chickpea. Journal Agriculture Science Natural Resource (Special Issue). 13(2): 214-226.