مقایسه اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر طرحواره درمانی و ایماگو درمانی بر بهبود سبک¬های دلبستگی زوجین
محورهای موضوعی : یادگیری
صمد اسلامی مهر
1
,
کیانوش زهراکار
2
,
فرشاد محسن زاده
3
1 - وزارت آموزش و پرورش
2 - گروه مشاوره دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی
3 - استادیار گروه آموزشی مشاوره و راهنمایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
کلید واژه: طرحواره درمانی, ایماگو درمانی, سبک های دلبستگی.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی بود. همچنین از لحاظ روش طرح پژوهش نیمه ازمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود که با هدف مقایسه اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر طرحواره درمانی و ایماگو درمانی بر بهبود سبک های دلبستگی زوجین انجام شد. جامعة آماری این پژوهش را کلیه زوجینی تشکیل می دهند که در زمستان سال 1397 برای درمان به مرکز مشاوره رازی کرج مراجعه کرده بودند. نمونه گيري اين پژوهش از نوع در دسترس و هدفمند بوده است که 45 نفر از زنان و مرداني كه شرايط لازم براي ورود به جلسات را داشتند انتخاب شده و به صورت تصادفی 15 نفر در گروه آزمایش 1 (گروه طرحواره درمانی) و 15 نفر در گروه آزمایش 2 (ایماگو درمانی) و 15 نفر دیگر در گروه کنترل قرار داده شدند. هر دوگروه آزمايش هر كدام طي ۱۰ جلسه ۱۲۰ دقيقه اي در ده هفته متناوب و به صورت هر هفته يک جلسه به صورت مجزا به ترتيب، آموزش گروهي مبتني بر طرحواره درماني و ايماگوتراپي دريافت کردند و گروه کنترل هيچ آموزشي دريافت نکرد. برای جمع اوری اطلاعات از پرسشنامه سبک های دلبستگی هازن و شیور (1978) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش تحلیل توصیفی و استنباطی و با کمک نرم افزار SPSS صورت گرفت. در تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها به بررسی شاخص های مرکزی (شامل میانگین) و شاخص های پراکندگی (شامل انحراف از معیار) پرداخته شد و در بخش تحلیل استنباطی داده¬ها نیز از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل کوواریانس و مقایسه های زوجی و آزمون تعقیبی پسین توکی برای فرضیه های پژوهش استفاده شد. نتایج نشان داد که بين اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر طرحواره درمانی و ایماگو درمانی بر سبک های دلبستگی زوجين تفاوت وجود دارد لذا طرحواره درمانی اثر بیشتری بر سبک های دلبستگی دارد.
The present study was applied in terms of purpose and quasi-experimental in terms of method with a pre-test-post-test design with two experimental groups and a control group, which aimed to compare the effectiveness of group training based on schema therapy and imago therapy on improving attachment styles of couples. The statistical population included couples who had referred to the Razi Counseling Center in Karaj for treatment in the winter of 2018. The sampling was done via convenience and purposive types, in which 45 women and men who met the requirements for entering the sessions were selected and randomly assigned to experimental group 1 and experimental group 2 (each containing 15). The other 15 people were assigned to the control group. Both experimental groups received 10 sessions of group training based on schema therapy and imago therapy, and the control group did not receive any training. The Hazen and Shaver’s Attachment Styles Questionnaire (1978) was used to collect data. Data analysis was performed in two parts: descriptive and inferential analysis, using SPSS software. The results showed that there was a difference between the effectiveness of group training based on schema therapy and imago therapy on couples' attachment styles, so schema therapy had a greater effect on attachment styles
امینی، مرضیه؛ و نشاطدو، حمیدطاهر (1402). اثربخشی روش تلفیقی طرحواره درمانی با آموزش اختصاصی سازی حافظه بر افسردگی، اضطراب و نشخوار فکری دانشجویان دارای طرحوارههای ناسازگار اولیه: پژوهش مورد منفرد. مجله علوم روانشناختی، ۲۲ (۱۲۹)، ۱۸۴۰-۱۸۲۱.
باقری شیخانگفشه، فرزین؛ رضازاده خلخالی، فرشته؛ صوابی نیری، وحید؛ ذوالفقارنیا، مریم و میکلانی، ناهید (1402). اثربخشی طرحواره درمانی بر نشخوار فکری، افسردگی و کارکرد شخصیت زنان مبتلاء به پرخوری عصبی. فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی. 3(15)، 20-40.
پیروز نیا، سیما و آگنج، نجمه (1401). بررسی اثر بخشی ایماگوتراپی بر سبک دلبستگی نا ایمن زوجین دارای تعارض،کادر درمان شهرستان کهگیلویه، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 8(1)، 21-47.
دیلمی، منوچهر؛ و بیات، فرزانه (1400). بررسی اثر بخشی ایماگوتراپی بر صمیمیت زناشویی و سبک دلبستگی نا ایمن زوجین دارای تعارض کادر درمان شهرستان ماهشهر. نشریه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 7(1)، 125-145.
رحیمی، زهرا و بزازیان، سعیده (1402). اثربخشی طرحواره درمانی بر نظمجویی هیجان و کاهش تنش در زنان داوطلب IVF (لقاح مصنوعی). مجله علوم روانشناختی، ۲۲ (۱۳۱)، ۲۲۳-۲۰۷.
رفعی، فرزانه؛ اسدی، جوانشیر؛ و خواجوند خوشلی، افسانه (1401). مقایسه اثربخشی رویکردهای واقعیت درمانی و تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر ابرازگری هیجانی زنان متقاضی طلاق. مطالعات ناتوانی، 12(0).
شاه محمدی مهرجردی، مینا؛ و دوکانه ای فرد، فریده (1400). بررسی تاثیر ایماگوتراپی بر دلبستگی هیجانی زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرری. مطالعات ناتوانی، 11(1)،45-95.
گراوند، هوشنگ (1401). نقش واسطه ای طرحواره های ناسازگار اولیه در رابطه بین سبک های دلبستگی با اضطراب کرونا. روان شناسی کاربردی، 16(1)، 161-181.
گلکار، تهمینه؛ گل پرور، محسن و آقایی، اصغر (1400). مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی بومی با طرحواره درمانی یانگ بر تنظیم هیجانی و میل به طلاق در زوج های دارای تعارض. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 64(3 )، 3072-3082.
محمدی، مریم؛ شیرافکن کوپکن، علی؛ شفیع آبادی، عبدالله و فرهنگی، عبدالحسن (1402). اثربخشی طرحوارهدرمانی بر سبک‌های دلبستگی و صمیمیت زناشویی زوجین شهر تهران، زن و مطالعات خانواده. 64(3)، 173- 195.
محنایی، گلستانه؛ سیدموسی، پولادی ریشهری و کیخسروانی، مولود (1398). اثربخشی زوج درمانی به روش طرحواره درمانی یانگ بر سازگاری زناشویی و طلاق عاطفی در زوجین متقاضی طلاق شهر بوشهر. نشریه علمی روانشناسی اجتماعی, 7(51), 109-118.
Arntz, A., & Van Genderen, H. (2020). Schema therapy for borderline personality disorder. John Wiley & Sons.
Bach, B., Lockwood, G., & Young, J. E. (2018). A new look at the schema therapy model: organization and role of early maladaptive schemas. Cognitive behaviour therapy, 47(4), 328-349.
Gökdağ, C. (2021). How does interpersonal emotion regulation explain psychological distress? The roles of attachment style and social support. Personality and Individual Differences, 176, 110763.
Haeyen, S. (2019). Strengthening the healthy adult self in art therapy: using schema therapy as a positive psychological intervention for people diagnosed with personality disorders. Frontiers in psychology, 10, 445514.
Ivanova, I. M. (2023). The History of the Development of Imago Therapy in Russia. Transactional Analysis in Russia, 3(3), 60-68.
Kim, H. M., & Miller, L. C. (2020). Are insecure attachment styles related to risky sexual behavior? A meta-analysis. Health Psychology, 39(1), 46.
Mi, P. (2020). Stimuli-responsive nanocarriers for drug delivery, tumor imaging, therapy and theranostics. Theranostics, 10(10), 4557.
Mercer, J. (2023). “Nothing either good or bad but thinking makes it so”: Commentary on “The association between early maladaptive schemas and adult attachment styles: A meta-analysis”.
Peeters, N., van Passel, B., & Krans, J. (2022). The effectiveness of schema therapy for patients with anxiety disorders, OCD, or PTSD: A systematic review and research agenda. British Journal of Clinical Psychology, 61(3), 579-597.
Rafaeli, E. (2020). Schema therapy. In Encyclopedia of Personality and Individual Differences (pp. 4559-4564). Cham: Springer International Publishing.
Spencer, C. M., Keilholtz, B. M., & Stith, S. M. (2021). The association between attachment styles and physical intimate partner violence perpetration and victimization: A meta‐analysis. Family process, 60(1), 270-284.
Smith, M., & South, S. (2020). Romantic attachment style and borderline personality pathology: A meta-analysis. Clinical psychology review, 75, 101781.
Tracy, M., Penney, E., & Norton, A. R. (2024). Group schema therapy for personality disorders: Systematic review, research agenda and treatment implications. Psychotherapy Research, 1-20.
Videler, A. C., van Royen, R. J., Legra, M. J., & Ouwens, M. A. (2020). Positive schemas in schema therapy with older adults: clinical implications and research suggestions. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 48(4), 481-491.
Zhang, K., Hu, X., Ma, L., Xie, Q., Wang, Z., Fan, C., & Li, X. (2023). The efficacy of schema therapy for personality disorders: a systematic review and meta-analysis. Nordic Journal of Psychiatry, 77(7), 641-650.
