مدل‌سازی و بهینه‌سازی ویسکوزیته و هدایت گرمایی نانوسیال هیبریدی سه‌تایی CuO/CaCO3/SiO2 مبتنی بر آب با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم NSGA-II
محورهای موضوعی : نانومواد
1 - Department of Petroleum Engineering, Kho.C., Islamic Azad University, Khomeinishahr, Iran
کلید واژه: نانوسیال, ویسکوزیته, قایلیت هدایت حرارتی, شبکه عصبی مصنوعی, بهینه‌سازی چند هدفه.,
چکیده مقاله :
هدف از این تحقیق، مدل‌سازی و بهینه‌سازی ویسکوزیته و هدایت حرارتی نانوسیال هیبریدی سه‌تایی آبی CuO/CaCO3/SiO2 با نسبت حجمی 60، 30 و 10 درصد برای به ترتیب هریک از نانوذرات CuO، CaCO3 و SiO2 بر مبنای تغییرات دو پارامتر ورودی دمای نانوسیال و کسر حجمی نانوذرات بکار رفته در سیال پایه است. دامنه تغییرات مجاز برای دمای نانوسیال بین 15 تا C° 60 و برای کسر حجمی کلی نانوذرات 1/0تا 5/0 درصد، بر مبنای داده‌های آزمایشگاهی در دسترس، در نظر گرفته شده است. مدل‌سازی رفتار نانوسیال مغناطیسی ذکر شده با استفاده از طراحی و آموزش دو شبکه عصبی مصنوعی (ANN) پیشخور دو لایه با هدف تخمین دقیق ویسکوزیته و هدایت گرمایی نانوسیال برای مقادیر دلخواه ورودی دما و کسر حجمی در بازه تعیین شده انجام شده است. برای هر شبکه طراحی شده، نمودارهای رگرسیون متناظر هر دسته از داده‌های آموزش، اعتبارسنجی و آزمون، گویای عملکرد مطلوب شبکه بوده‌اند. بطوریکه میزان درصد خطای نسبی میانگین و بیشینه بدست آمده برای داده‌های آزمون شبکة نظیر ویسکوزیته به ترتیب برابر 9592/0 و 2935/2 و نظیر هدایت گرمایی به ترتیب برابر 0981/0 و 2018/0 حاصل شده است. همچنین، بر مبنای مدل توسعه داده شده، یک مسئله بهینه‌سازی چند هدفه در راستای تعیین همزمان مقادیر کمینه ویسکوزیته و بیشینه هدایت حرارتی نانوسیال تعریف شده و با استفاده از روش فرابتکاری الگوریتم ژنتیک رتبه‌بندی نامغلوب (NSGA-II) حل شده است و در پی آن مقادیر بهینه توابع هدف و پارامترهای ورودی نظیر تعیین شده و نمودار نقاط بهینه پارتو ترسیم شده است.
[1] J. Sarkar, P. Ghosh, A. Adil, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 43, 2015, 164.
[2] L.S. Sundar, K.V. Sharma, M.K. Singh, A. Sousa, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 68, 2017, 185.
[3] E.V. Timofeeva, Two phase flow, phase change and numerical modeling, 11, 2011, 435.
[4] A.A. Minea M.G. Moldoveanu, Journal of Engineering Thermophysics, 27, 2018, 507.
[5] M. Mousavi, A. Pouranfard, P. Darvishi, Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 686, 2024, 133367.
[6] S. Pugalenthi, J. Devaraj, J. Kadarkaraithangam, Journal of Molecular Liquids, 370, 2023, 121056.
[7] M. Khooshechin, S. Fathi, F. Salimi, S. Ovaysi, International Journal of Heat and Mass Transfer, 154, 2020, 119783.
[8] M. Hemmat Esfe and M. Afrand, Journal of Thermal Analysis and Calorimetry, 140, 2020, 501.
[9] H. Karimi, F. Yousefi, Fluid Phase Equilibria, 336, 2012, 79.
[10] M. Ma, Y. Zhai, J. Wang, P. Yao, H. Wang, Powder Technology, 362, 2020, 257.
[11] M. Amani, P. Amani, O. Mahian, P. Estellé, Journal of Cleaner Production, 166, 2017, 350.
[12] M.H. Esfe, International Communications in Heat and Mass Transfer, 82, 2017, 154.
[13] C. Kamsuwan, X. Wang, P. Piumsomboon, Y. Pratumwal, S. Otarawanna, B. Chalermsinsuwan, International Journal of Thermal Sciences, 184, 2023, 107995.
[14] M.H. Esfe, A.A.A. Arani, M. Rezaie, W.M. Yan, A. Karimipour, International Communications in Heat and Mass Transfer, 66, 2015, 189.
[15] M. H. Esfe, International Communications in Heat and Mass Transfer, 66, 2015, 100.
[16] M.H. Esfe, S. Saedodin, N. Sina, M. Afrand, S. Rostami, International Communications in Heat and Mass Transfer, 68, 2015, 50.
[17] M. Bahiraei, S. Heshmatian, H. Moayedi, Powder Technology, 353, 2019, 276.
[18] A. Akhgar, D. Toghraie, N. Sina, M. Afrand, Powder Technology, 355, 2019, 602.
[19] I. Kazemi, M. Sefid, M. Afrand, Powder Technology, 366, 2020, 216.
[20] A. Dezfulizadeh, A. Aghaei, A. H. Joshaghani, M.M. Najafizadeh, Powder Technology, 389, 2021, 215.
[21] Y. Cao, A. Khan, A. Abdi, M. Ghadiri, Arabian Journal of Chemistry, 14, 2021, 103204.
[22] M.H. Esfe, E.M. Ardeshiri, D. Toghraie, Case Studies in Thermal Engineering, 34, 2022, 101940.
[23] M.M. Gutte, N. Zade, Y Hande, S.M. Bondar, P.C. Bhosale, Nano World Journal, 9, 2023, S323.
[24] A.M. Ajeena, I. Farkas, P. Víg, Powder Technology, 431, 2024, 119069
[25] M. Momin, C. Nwaokocha, M. Sharifpur, G. Cheraghian, J. Meyer, M. Abd El-Rahman, Results in Physics, 15, 2025, 108139.
[26] Q. Liu, Journal of Energy Storage, 109, 2025, 115234.
[27] J. Schmidhuber, Neural Networks, 61, 2015, 85.
[28] C.A.C. Coello, Evolutionary algorithms for solving multi-objective problems. Springer, 2007.
[29] K. Deb, A. Pratap, S. Agarwal, T. Meyarivan, IEEE transactions on evolutionary computation, 6, 2022, 182.
[30] N. Srinivas, K. Deb, Evolutionary computation, 2, 1994, 221.
[31] K. Mostapha, "NSGA-II in MATLAB (URL: https://yarpiz. com/56/ypea120-nsga2)," ed: Yarpiz, 2015.
