بررسی تأثیر فلات‌زدگی شغلی، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی بر ادراک کارکنان از عدالت سازمانی (مورد مطالعه: معلمان مقطع ابتدایی شهرستان پیشوا)
محورهای موضوعی :
مونا شاهسون
1
,
اعظم محمدی البرزی
2
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم انسانی، رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین-پیشوا، پیشوا، ایران.
2 - گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین ، ایران
کلید واژه: فلات‌زدگی شغلی, تعهد سازمانی, فرسودگی شغلی, عدالت سازمانی,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر فلات‌زدگی شغلی، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی بر ادراک معلمان مقطع ابتدایی شهرستان پیشوا از عدالت سازمانی می‌باشد. روش پژوهش، کاربردی و از نوع پژوهش‌های توصیفی همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری بوده است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان پیشوا به تعداد 421 نفر است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 200 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری برای مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌های استاندارد عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1993)، فرسودگی شغلی مزلاچ (1981)، تعهد سازمانی آلن و مایر (1991) و پرسشنامه فلات‌زدگی میلیمن (1992) استفاده گردید که روایی آن توسط تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. برای آزمون فرضیات این پژوهش از نرم‌افزارهای SPSS ویراست 26 و AMOS ویراست 24 استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که؛ رابطه‌ی معنادار و کاهشی (معکوس) بین فلات‌زدگی شغلی و عدالت سازمانی، بین فرسودگی شغلی و عدالت سازمانی وجود دارد، به عبارت دیگر با افزایش فلات‌زدگی شغلی و یا افزایش فرسودگی شغلی، ادراک مثبت از عدالت سازمانی کاهش می‌یابد و همچنین رابطه معنادار و افزایشی (مستقیم) میان تعهد سازمانی و عدالت سازمانی وجود دارد به عبارت دیگر، با افزایش تعهد سازمانی، ادراک مثبت از عدالت سازمانی افزایش می‌یابد.
چكيده انگليسي The purpose of this research is to investigate the effect of job burnout, organizational commitment and job burnout on the perception of elementary school teachers in Peshwa city about organizational justice. The research method was applied and of the type of descriptive research, correlation and modeling of structural equations. The statistical population includes all the elementary school teachers of the city in the number of 421 people, using simple random sampling method, 200 of them were selected as a statistical sample for the study. To collect the research data, the standard questionnaires of Niehoff and Moorman (1993), job burnout (1981), Allen and Mayer (1991) organizational commitment and Milliman (1992) questionnaires were used, the validity of which was checked by confirmatory factor analysis. SPSS version 26 and AMOS version 24 software were used to test the hypotheses of this research. The findings of this research showed that; There is a significant and decreasing (inverse) relationship between job burnout and organizational justice, between job burnout and organizational justice, and there is also a significant and increasing (direct) relationship between organizational commitment and organizational justice.
منابع 1) آذری و همکاران(1401). بررسی و مدلسازی تأثیر سرمایه اجتماعی بر فرسودگی شغلی کارکنان بهداشت محیط؛ با بررسی میانجی تعهد سازمانی(مطالعه موردی: کارکنان بهداشت محیط مراکز بهداشت قم)، مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، دوره 10، شماره 2، ص73-63
2) احمدپور، محمدحسن؛ ملازمیان، حسین، 1395، عدالت سازمانی در بخش سلامت، مشهد: شریعه توس.
3) احمدی، شهرزاد؛ نادی، محمدعلی (1398). بررسی تأثیر پیشرفت شغلی، فلات‌زدگی شغلی، تعهد عاطفی، دلبستگی شغلی و فرسودگی شغلی بر ادراک کارکنان از عدالت سازمانی و تمایل به ترک خدمت، پژوهش نامه مدیریت تحول، سال یازدهم، شماره 21، ص 132-105
4) احمدی، شهرزاد؛ نادی، محمدعلی (1399). مدل ساختاری فلات‌زدگی شغلی، پیشرفت کارکنان، تعهد عاطفی، دلبستگی شغلی، فرسودگی شغلی با عدالت سازمانی، ششمین کنفرانس ملی علوم انسانی و مطالعات مدیریت، 10-1
5) التیامی‌نیا و همکاران (1401). رابطه عدالت سازمانی با فرسودگی شغلی، رفتار شهروندی سازمانی و رشد فردی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان یاسوج، فصلنامه مدیریت نوآوری و رفتار سازمانی، سال دوم، شماره1، ص 26-15
6) الفتی، جواد؛ رحمانی‌فیروزجاه، علی؛ عباسی‌اسفجیر، علی‌اصغر (1401). تأثیر عدالت سازمانی و هویت سازمانی بر تعهد سازمانی در بین کارکنان شهرداری تهران، ماهنامه علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران، سال پنجم، شماره 4، صص 1148-1136
7) امیرکبیری، علیرضا؛ دانشورپاشاکی، سارا؛ نوروزیان، آزاده (1398). بررسی تأثیر فلات‌زدگی شغلی بر سکوت سازمانی از طریق نقش میانجی تعهد سازمانی در معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، دوره جدید، شماره 26، 58-39
8) ایران‌زاده، سلیمان؛ باقرزاده‌خواجه، مجید؛ باقرنژاد، شهریار(1400). بررسی تاثیر غنی‌سازی شغلی بر کاهش فلات‌زدگی شغلی کارکنان(مورد مطالعه کارکنان شعب بانک ملی استان آذربایجان شرقی)، فصلنامه چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دوره4، شماره53، ص63-72
9) بشیری‌خصال، لیلا؛ حسینی، سید حسین(1402). بررسی نقش میانجی تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی در رابطه میان بدگمانی سازمانی و تردید حرفه‌ای حسابرس، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 12، شماره 1، ص 250-231
10) پارسامنش، عادله، 1400، عدالت در سازمان‌های هزاره سوم، تهران: خط آخر.
11) پورصفر، علی؛ حاتم‌سیاهکل‌محله، علیرضا (1401). تفسیر روابط ساختاری بین کارکردهای ارشادگری(منتورینگ) و تعهد سازمانی بر اساس اثرات میانجی عدالت سازمانی، پژوهش در آموزش علوم پزشکی، دوره 14، شماره 4، ص60-49
12) تقوی‌راد، زهره، 1399، عدالت سازمانی در پرتوی رهبری اخلاقی، تهران: راز نهان.
13) حاتمی، مهوش؛ معظمی، مجتبی (1401). بررسی تأثیر عدالت و تعهد سازمانی بر اثربخشی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرمآباد، فصلنامه نوآوری‌های مدیریت آموزشی، دوره 18، شماره 1، ص 72-59
14) حکاک، محمد؛ قهرمانی، سمانه (1401). پایش تأثیر فلات‌زدگی شغلی بر رفتارهای انحرافی کارکنان؛ تبیین نقش میانجی حسادت سازمانی، فرایند مدیریت و توسعه، دوره 35، شماره 2، صص 50-29
15) حیدری، آرمان؛ شهریاری، مرضیه (1399). بررسی تفاوت‌ای درون، بین و فراجنسیتی فلات‌زدگی شغلی اعضای هیأت علمی، مطالعات زن و خانواده، دوره هشتم، شماره 2، صص163-137
16) خلیلی، عبدالجواد؛ طاهرزاده، جلال (1402). رابطه فلات‌زدگی شغلی با آوای سازمانی در کارکنان آموزش و پرورش، انجمن جامعه شناسی آموزش و پرورش ایران، دوره 9، شماره 1، ص 168-159
17) دوالی، محمدمهدی؛ علی‌پور، فرشید (1400). اثر مهارت‌های شغلی بر خشنودی شغلی با میانجی‌گری فرسودگی شغلی، مطالعات روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، سال هشتم، دوره 8، 230-214
18) رامین مهر، حمید و چارستاد، پروانه. (1392). روش تحقیق کمی با کاربرد مدلسازی معادلات ساختاری. تهران: ترمه.
19) رجبی‌فرجاد، حاجیه؛ میرسپاسی، نیلوفر؛ اکبری منجرموئی، فاطمه( 1399). تأثیر فلات‌زدگی شغلی بر عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی عدالت سازمانی: مطالعه‌ای در اداره کل مالیاتی شمال تهران، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال پانزدهم، شماره 60، ص 129-107
20) رحمتی، صمد؛ سیفی، رضوان (1400). ارتباط درک پرستاران از عدالت سازمانی و تعهد سازمانی با عملکرد آنان در آزمون‌های ده‌گانه اعتباربخشی بیمارستان شهید رحیمی خرمآباد در سال 1399، مجله اخلاقی پزشکی، دوره پانزدهم، شماره 46، صص 13-1
21) رسولی، زینب؛ حسنی، فریبا؛ خسروبابادی، علی‌اکبر؛ زارع‌بهرام‌آبادی، مهدی (1400). مدل‌یابی ساختاری برای پیش‌بینی فرسودگی شغلی بر اساس تعهد سازمانی با میانجی‌گری بهزیستی شغلی در پرستاران، فصلنامه علمی پژوهشی ابن‌سینا، سال بیست و سوم، شماره 4، صص 32-26
22) رسولی، زینب؛ حسنی، فریبا؛ خسروبابادی، علی‌اکبر؛ زارع، مهدی (1401). طراحی مدل ساختاری برای پیش‌بینی فرسودگی شغلی بر اساس تعهد سازمانی با میانجی‌گری سرمایه روان‌شناختی در پرستاران زن بیمارستان‌های نظامی شهر تهران، فصلنامه علمی-پژوهشی روش‌ها و مدلهای روان‌شناختی، دوره سیزدهم، شماره 47، 80-69
23) رضایی، اعظم؛ حیدری، مرضیه (1401)، نقش میانجی فرسودگی شغلی در رابطه بین احساسات معلم با رضایت شغلی،فصلنامه آموزش و پرورش متعالی، دوره دوم، شماره 2، 45-31
24) زردشتیان، شیرین؛ حسینی، مریم؛ کریمی، جواد (1396). اثر فلات‌زدگی شغلی بر تمایل به ترک خدمت خدمت با ملاحظه نقش میانجی فرسودگی شغلی دبیران تربیت بدنی استان کرمانشاه، مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، دوره چهارم، شماره 3، صص 69-61
25) سپهوند، رضا؛ شیخی‌زاده، ایوب؛ قهرمانی، سمانه (1399)، تأثیر فرهنگ دیوان سالار بر سکون شایستگی سازمانی با نقش میانجی فلات‌زدگی شغلی (مورد مطالعه: کارکنان ستاد مرکزی بانک‌های دولتی استان خوزستان)، فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، سال پانزدهم، شماره 57، 107-83
26) سلطانی نژاد، محمدرضا؛ جمشیدی، زهرا، 1402، رهایی از فرسودگی شغلی، تهران: نشر برگ و باد
27) شهابی، سیده‌سنور؛ رضایی، فرزین (1400).تأثیر عدالت، اعتماد و تعهد سازمانی حسابرسان مستقل بر افشاگری تخلفات حسابرسی، فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال دهم، شماره 39، صص 89-79
28) شهبازیان‌خونیق، آرش؛ مرکدی، محسن؛ حسنی، امید (1398). تمایز معلمان با فرسودگی شغلی بالا و پایین بر اساس تعهد سازمانی و وجدان کاری، رویش روان‌شناسی، سال هشتم، شماره 6، 75-69
29) صادقی، یوسف. مبین، میثم. (1393). بررسی رابطه ادراک کارکنان از عدالت سازمانی و فلات زدگی شغلی بر اساس مدل سه عاملی باردویک در شرکت توزیع نیروی برق استان قم، بیست و نهمین کنفرانس بین المللی برق، تهران
30) ضرغامی، سعید؛ امیری، مقصود (1400). بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی و انگیزه کاری کارکنان در یک سازمان نظامی و مدل بهبود عملکرد، نشریه علمی پژوهش‌های پیشرفت: سیستم‌ها و راهبردها، سال دوم، شماره 3، صص 168-141
31) عباسی‌امیرهنده، اکبر، 1399، تأثیر فلات‌زدگی شغلی در سازمان، تهران: آذرفر
32) غلام‌پور، میثم؛ پورشافعی، هادی (1397). نقش عدالت سازمانی در رضایت شغلی با توجه به میانجی‌گری فرسودگی شغلی پرستاران، مجله سلامت و مراقبت، سال بیستم، شماره 1، صص 17-7
33) غلامی، لیلا، 1394، رابطه جو سازمانی و فرسودگی شغلی دبیران،تهران: منتشران اندیشه
34) قندهاری، مهتاب؛ بحرالعلوم، حسن؛ دهقان‌پوری، حوریه (1401). تأثیر نشاط حرفه‌ای بر عملکرد شغلی دبیران تربیت بدنی با نقش میانجی تعهد سازمانی، پژوهش در ورزش تربیتی، دوره 10، شماره 29، ص 288-259
35) کرمی، سمیرا؛ محمداسماعیلی، ندا؛ حاجی‌عسگری‌نوش‌آبادی، سمانه (1399). بررسی رابطه فلات‌زدگی شغلی با درگیری شغلی با نقش میانجی‌گر تعهد سازمانی(مطالعه موردی: هلدینگ ساختمانی تراز پی‌ریز وابسته به صندوق بازنشستگی کشوری)، پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال سیزدهم، شماره 47، 160-135
36) کریمی، منوچهر؛ احمدی، سید علی‌اکبر(1402). نقش میانجی عدالت سازمانی بر نبود امنیت شغلی و فرسودگی شغلی کارکنان در دوران بحران کووید-19، مدیریت بهره‌وری، دوره17، شماره2، ص 225-203
37) مرتضوی، نرگس‌السادات؛ عریضی، حمیدرضا (1399). رابطه تعارض کار-خانواده با تعهد سازمانی: نقش تعدیلی عدالت سازمانی ادراک شده، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال بیست و یکم، شماره 1، صص 50-42
38) مشایخ، علی‌اکبر (1398)، مروری بر نقش عدالت سازمانی و هوش هیجانی در فرسودگی شغلی، مطالعات مدیریت و کارآفرینی، دوره5 ، شماره 2، 102-86
39) منصوری، حسین (1398)، عوامل تأثیرگذار بر تعهد سازمانی و نقش عدالت سازمانی در ارتقای آن، فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، سال یازدهم، شماره 42، صص 343-315
40) موسوی‌راد، سیداکبر؛ بازیار، سمیه؛ یاوری‌کرمانی، مریم؛ محبت، غلامرضا (1401). رابطه تعهد سازمانی و عدالت سازمانی با سلامت روان در دبیران شاغل در آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک، فصلنامه مدیریت نوآوری و رفتار سازمانی، سال دوم، شماره 3، صص 79-67
41) مهدی‌عصری، گلناز؛ صفرزاده، حسین؛ ربیعی‌مندجین، محمدرضا (1402). طراحی مدل عدالت سازمانی با تأکید بر گروه‌های کاری صنعت بانکداری با رویکرد کیفی، فصلنامه مدیریت کسب و کار نوآورانه، دوره پانزدهم، شماره 57، صص 87-68
42) میرباقری، اعظم (1401). بررسی تأثیر تعهد سازمانی بر فرسودگی شغلی و معنویت سازمانی (مطالعه موردی: شهرداری تهران)، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال ششم، شماره 84، صص 1227-1201
43) نادری‌لردجانی، نجمه (1401). بررسی رابطه تعهد سازمانی با فرسودگی شغلی مدیران مدارس شهرستان لردگان، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال ششم، شماره 84، ص 1076-1070
44) وثوق‌زاده، شهداد؛ تقوایی‌یزدی، مریم (1402). شناسایی رابطه فرسودگی شغلی و اعتیاد به کار با تعهد سازمانی کارکنان (مطالعه موردی: شرکت شهربان شهرداری تهران)، نشریه پژوهش‌های پیشرفت و تعالی، سال ششم، شماره 2، 15-1
45) یادگار، میترا؛ صیف، محمدحسن (1397). پیش‌بینی فرسودگی شغلی بر اساس عدالت و تعهد سازمانی با تأکید بر نقش واسطه‌ای تعارض و ابهام نقش در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی شیراز، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال نوزدهم، شماره 2، صص 34-22
46) Ahmad, A.R, S.Jameel(2021). Effect of Organizational Justice Dimensions in Performance if Academic Staff in Developing Countries. Annals of R.S.C.B., 3(25), 259-270
47) Alanoglu M,& Demirtas Z. (2020). Management Styles Levels of Predicting Job Satisfaction and Burnout: Intermediary Role of Organizational Justice. Education and Science, 45(204), 401-423
48) Bai Y, Zhou J & He W. (2023). How Employee Job Burnout, Work Engagement, and Turnover Intention Relate to Career Plateau during the Epidemic. Social Sciences, 12(394), 1-16
49) Correia I and Almeida AE (2020). Organizational Justise, Professional Identification, Empathy, and Meaningful Work During COVID-19 Pandemic: Are They Burnout Protectors in Physicians and Nurses? Front. Psychol, 11(566139), 1-13
50) Gatura M & Njuguna, F. (2020). Career plateauing and its relationship with secondary school teachers pursuit of post-gradate studies in nyandarua and muranga counties. kenya, Journal of educational research in developing areas, 1(2), 153-166
51) Ghanbari S, Mojooni H (2021). The Role of Destructive Leadership in Burnout Mediated by Organizational Justice and Procrastination. Stategic Research on Social Problems in Iran. 10(3), 69-98
52) Hadi S et al. (2023). Analysis of the effect of work-life balance, selfe-esteem and work motivation on organizational commitment moderated by organizational justice on workers in yogyakarta. Journal of Education, Teaching, and Learning, 8(1), 7-14
53) Jufrizen J & Kanditha E.S(2021). The effect of organizational justice on employee performance by job satisfaction as an intervening variable. Jurnal Kagian Manajemen Bisnis, 10(1) , 01-17
54) Khurram SH, Khurram A, Hassan S, Fatima S(2020). Examining organizational justice, emotional exhaustion and workplace bullying as antecedents of organizational commitment: A developing country perspective. Journal of Applied Economics and Business Studies, 4(1),19-28
55) Mahfouz S, Abdul Halim M, Bahkia A, Alias N (2022). The Impact of Organizational Justice On Intention To Stay: The Mediating Role of Organizational Commitment. Corporate Governance and Organizational Behavior Review, 6(1), 139-149
56) Nugroho S & Afifah S (2021). The Relationship Of Organizational Justice And Job Embeddedness On Turnover Intention With Mediation Of Organizational Commitment. IJPSAT,29(1), 335-346
57) Shafi, MQ, Iqbal, R, Shahzad, K et al. (2021). The Mediating Role of Project Citizenship Behavior in the Relationship Between Organizational Justice Dimensions and Project Success. Project Management Journal, 52(6), 547-562
58) Sun I & et al (2022). Linking Organizational Justice to Organizational Commitment Among Nigerian Police Officers. Criminal Justice And Behavior, 49(2), 220-238
59)Utama I & Mujiati N (2020). The Role of Satisfaction Mediates The Effect of Organizational Justice on Organizational Commitment at PT. Karya Tangan Indah-Badung. AJHSSR, 4(7), 202-210
60) Yorulmaz M & Karabacak A. (2021). Organizational justice perception and organizational citizenship behavior of shipyard workers: the role of identification and emotional intelligence. Maritime Business Review Emerald Publishing Limited 2397-3757
61) Yousefi Z, Feizollahzadeh H & Khodadadi E (2023). The Relationship Between Organizational Justice and Job Burnout in Pre-hospital Emergency Nurses. Health in Emergencies and Disasters Quarterly, 8(4), 251-260
62) Zainul Abideen M & et al (2021). Career Plateau, Job Satisfaction and Organizational Commitment: An Islamic Work Ethics Perspective, Asian Social Studies and Applied Research(ASSAR), 2(4), 14-24#3 63) Zhu H & et al. (2021). Aqualitative study on the experiences and attributions for resigned nurses with career plateau. International Journal of Nursing Sciences, 8, 325-33
