رتبه بندی تأمین‌کنندگان صنایع ساخت و ساز با تمرکز بر شاخص های تاب‌آوری و ایمنی،بهداشت و محیط زیست(یک مطالعه موردی)
محورهای موضوعی : بهداشت، ایمنی و محیط زیست
مهناز زارعی
1
,
وحید قره بیگی
2
,
مهدی عباسی
3
1 - استادیار گروه مهندسی صنایع دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
2 - گروه مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 - گروه مهندسی صنایع، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
کلید واژه: رتبه‌بندی تأمین‌کنندگان, پایداری, شاخص‌های HSE (بهداشت, ایمنی و محیط‌زیست), کاهش اثرات زیست‌محیطی,
چکیده مقاله :
مقدمه: مدیریت زنجیره تأمین در دهه‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، تأمین پایدار و تاب‌آور منابع در شرایط متغیر محیطی است. رتبه‌بندی تأمین‌کنندگان یکی از تصمیمات استراتژیک و حیاتی در این حوزه محسوب می‌شود، چراکه بخش عمده‌ای از هزینه‌ها و کیفیت نهایی محصولات وابسته به عملکرد تأمین‌کنندگان است. در صنایع ساخت‌وساز، این موضوع از اهمیت بیش‌تری برخوردار است، زیرا تأمین‌کنندگان نه‌تنها نقش مستقیمی در تحویل به‌موقع و کیفیت مواد اولیه دارند، بلکه از منظر رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست (HSE) نیز می‌توانند بر پایداری و کاهش اثرات زیست‌محیطی پروژه‌ها اثرگذار باشند. هدف این پژوهش، رتبه‌بندی تأمین‌کنندگان صنایع ساخت‌وساز با تمرکز بر شاخص‌های تاب‌آوری و بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست است.
مواد و روش‌ها: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران و کارشناسان فعال در حوزه زنجیره تأمین و HSE شرکت ساخت‌وساز سازه پیوند می‌باشند. به‌منظور انتخاب خبرگان از روش نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شد و نهایتاً پنج نفر از مدیران و کارشناسان خبره در این حوزه به‌عنوان کمیته خبرگی انتخاب شدند. با بررسی پیشینه پژوهش و بهره‌گیری از نظرات خبرگان، ۱۸ شاخص اصلی در دو بعد HSE و تاب‌آوری شناسایی گردید. در مرحله بعد، برای رتبه‌بندی بعدها، شاخص‌ها، و تأمین‌کنندگان از رویکرد اولویت ترتیبی (OPA) استفاده شد. با کمک نرم‌افزار حل‌کننده تحت وب، اوزان نهایی شاخص‌ها و تأمین‌کنندگان و سپس رتبه‌ها تعیین شدند.
نتایج و بحث: یافته‌های پژوهش نشان داد که از میان شاخص‌های شناسایی‌شده، کنترل مؤثر آلاینده‌های محیطی با وزن 2652/0 برترین رتبه در ارزیابی تأمین‌کنندگان دارد. این موضوع بیانگر حساسیت بالای مدیران نسبت به اثرات زیست‌محیطی و ضرورت به‌کارگیری تأمین‌کنندگانی است که از فناوری‌های سبز و راهکارهای پیشرفته کنترل آلودگی استفاده می‌کنند. پس از آن، طراحی سازگار با محیط‌زیست (1384/0) و پیاده‌سازی سیستم مدیریت HSE (1278/0) به‌ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند که اهمیت فرآیندهای تولید سبز و استقرار نظام‌های ایمنی و بهداشتی را برجسته می‌سازند. هم‌چنین، توانایی‌های فناوری (0748/0) و سوابق حوادث (0532/0) به‌ترتیب در رتبه‌های چهارم و پنجم قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که رتبه‌بندی تأمین‌کنندگان درصنایع ساخت‌وساز بر اساس ابعاد تاب‌آوری و HSE می‌تواند نتایج مناسبی حاصل نماید. علاوه بر این مدیران برای افزایش پایداری و کاهش اثرات زیست‌محیطی باید تأمین‌کنندگانی را انتخاب کنند که علاوه بر رعایت الزامات ایمنی و بهداشتی، از فناوری‌های بروز و طراحی‌های سبز بهره می‌برند. کاربرد نتایج تحقیق حاضر می‌تواند به بهبود استراتژی‌های انتخاب تأمین‌کنندگان در شرکت سازه پیوند و ارتقای سطح تاب‌آوری و پایداری زنجیره تأمین کمک کند. هم‌چنین، این الگو قابلیت تعمیم به سایر صنایع پر ریسک را داشته و می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و سیاست‌گذاری‌های ملی در حوزه توسعه پایدار قرار گیرد.
Introduction: In recent decades, supply chain management has faced numerous challenges, the most significant of which is ensuring sustainable and resilient sourcing under dynamic environmental conditions. Supplier ranking is considered one of the most strategic and vital decisions in this field, as a large portion of costs and the final quality of products depend on supplier performance. In the construction industry, this issue is even more critical since suppliers not only play a direct role in the timely delivery and quality of raw materials but also, through compliance with health, safety, and environmental (HSE) standards, can significantly influence sustainability and the reduction of environmental impacts of projects. This study aims to rank suppliers in the construction industry with a focus on resilience and safety, health, and environmental criteria.
Materials and Methods: This study is applied in purpose and descriptive in nature. The statistical population includes managers and experts engaged in supply chain and HSE activities in the construction Sazeh Peyvand Company (SPC). Using the snowball sampling method, five experts were ultimately selected to form the expert committee. Based on literature review and expert opinions, 18 key indicators were identified in two dimensions: HSE and resilience. Subsequently, the Ordinal Priority Approach (OPA) was applied to rank the dimensions, criteria, and suppliers. The collected data were used as input parameters in the OPA linear programming model, and the final weights were calculated through implementation in GAMS software (version 24.8).By using the OPA web-based solver software, the final weights of the criteria and suppliers were determined, and then the rankings were determined.
Results and Discussion: The findings revealed that among the identified criteria, effective control of environmental pollutants, with a weight of 0.2652, holds the highest importance in supplier evaluation. This highlights managers’ strong concern regarding environmental impacts and the necessity of engaging suppliers who adopt green technologies and advanced pollution control mechanisms. Following this, eco-friendly design (0.1384) and the implementation of HSE management systems (0.1278) were ranked second and third, respectively, emphasizing the significance of green production processes and structured safety systems. Furthermore, technological capabilities (0.0748) and accident records (0.0532) ranked fourth and fifth, reflecting the importance of advanced technologies and past safety performance in ensuring resilient supply chains.
Conclusion: These results indicate that ranking suppliers in the construction industry based on resilience and HSE dimensions can achieve appropriate results.Moreover, to enhance sustainability and mitigate environmental impacts, managers should prioritize suppliers who, in addition to complying with health and safety requirements, employ advanced technologies and green design practices. The application of the present study’s findings can improve supplier selection strategies in SPCand strengthen the resilience and sustainability of its supply chain. Additionally, this model can be extended to other high-risk industries and serve as a basis for managerial decision-making and national policy-making in the field of sustainable development.
1. Afrasiabi A, Tavana M, Di Caprio D. An extended hybrid fuzzy multi-criteria decision model for sustainable and resilient supplier selection. Environ Sci Pollut Res. 2022;29(25):37291-304. doi:10.1007/s11356-021-17851-2
2. Alaei MRK, Rostamzadeh R, Adham B. Evaluating of suppliers selection in auto parts manufacturing company using DEMATEL and TOPSIS. Int J Bus Perform Manag. 2024;25(2):298-326. doi:10.1504/IJBPM.2024.137017
3. Amindoust A. A resilient-sustainable based supplier selection model using a hybrid intelligent method. Comput Ind Eng. 2018;126:122-35. doi:10.1016/j.cie.2018.09.031
4. Ataei Y, Mahmoudi A, Feylizadeh MR, Li DF. Ordinal Priority Approach (OPA) in Multiple Attribute Decision-Making. Appl Soft Comput. 2020;86:105893. doi:10.1016/j.asoc.2019.105893
5. Fallahpour A, Nayeri S, Sheikhalishahi M, Wong KY, Tian G, Fathollahi-Fard AM. A hyper-hybrid fuzzy decision-making framework for the sustainable-resilient supplier selection problem: a case study of Malaysian Palm oil industry. Environ Sci Pollut Res. 2021;29:1-19. doi:10.1007/s11356-021-12491-y
6. Gökler SH, Boran S. A novel resilient and sustainable supplier selection model based on D-AHP and DEMATEL methods. J Eng Res. 2025;13(1):57-67. doi:10.1016/j.jer.2023.07.015
7. Haddad AN, da Costa BBF, de Andrade LS, Hammad A, Soares CAP. Application of Fuzzy-TOPSIS Method in Supporting Supplier Selection with Focus on HSE Criteria: A Case Study in the Oil and Gas Industry. Infrastructures. 2021;6(8):105. doi:10.3390/infrastructures6080105
8. Haeri SAS, Rezaei J. A grey-based green supplier selection model for uncertain environments. J Clean Prod. 2019;221:768-84. doi:10.1016/j.jclepro.2019.02.193
9. Hailiang Z, Khokhar M, Islam T, Sharma A. A model for green-resilient supplier selection: fuzzy best–worst multi-criteria decision-making method and its applications. Environ Sci Pollut Res. 2023;30(18):54035-58. doi:10.1007/s11356-023-25749-4
10. Hajipour V, Amouzegar H, Gharaei A, GholamiAbarghoei MS, Ghajari S. An integrated process-based HSE management system: A case study. Saf Sci. 2021;133:104993. doi:10.1016/j.ssci.2020.104993
11. Hoseini SA, Fallahpour A, Wong KY, Mahdiyar A, Saberi M, Durdyev S. Sustainable Supplier Selection in Construction Industry through Hybrid Fuzzy-Based Approaches. Sustainability. 2021;13(3):1413. doi:10.3390/su13031413
12. Jadidi O, Firouzi F, Loucks JS. A Procedure for Choosing among Different Solutions to the Multi-Criteria Supplier Selection Problem along with Two Solution Methods. Systems. 2024;12(6):191. doi:10.3390/systems12060191
13. Lee S-h. A fuzzy multi-objective programming approach for determination of resilient supply portfolio under supply failure risks. J Purch Supply Manag. 2017;23(3):211-20. doi:10.1016/j.pursup.2017.01.003
14. Maddah S, Bidhendi GN, Borhani F, Taleizadeh AA. Resilient-sustainable supplier selection considering health-safety-environment performance indices: a case study in automobile industry. Preprint [version 1]. Research Square. 2022:1-43. doi:10.21203/rs.3.rs-2046543/v1
15. Mahmoudi A, Sadeghi M, Deng X. Performance measurement of construction suppliers under localization, agility, and digitalization criteria: Fuzzy Ordinal Priority Approach. Environ Dev Sustain. 2022;1-26. doi:10.1007/s10668-022-02301-x
16. Mina H, Kannan D, Gholami-Zanjani SM, Biuki M. Transition towards circular supplier selection in petrochemical industry: A hybrid approach to achieve sustainable development goals. J Clean Prod. 2021;286:125273. doi:10.1016/j.jclepro.2020.125273
17. Mohammed A. Towards ‘gresilient’ supply chain management: A quantitative study. ResourConservRecycl. 2020;155:104641. doi:10.1016/j.resconrec.2019.104641
18. Schoenherr T, Mena C, Vakil B, Choi TY. Creating resilient supply chains through a culture of measuring. J Purch Supply Manag. 2023;29(4):100824. doi:10.1016/j.pursup.2023.100824
19. Tushar ZN, Bari ABMM, Khan MA. Circular supplier selection in the construction industry: A sustainability perspective for the emerging economies. Sustain Manuf Serv Econ. 2022;1:100005. doi:10.1016/j.smse.2022.100005
20. Varchandi S, Memari A, Jokar MRA. An integrated best–worst method and fuzzy TOPSIS for resilient-sustainable supplier selection. Decis Anal J. 2024;11:100488. doi:10.1016/j.dajour.2024.100488
21. Wang C-N, Nguyen TTT, Dang T-T, Nguyen N-A-T. A Hybrid OPA and Fuzzy MARCOS Methodology for Sustainable Supplier Selection with Technology 4.0 Evaluation. Processes. 2022;10(11):2351. doi:10.3390/pr10112351
22. Yazdani M, Chatterjee P, Pamucar D, Abad MD. A risk-based integrated decision-making model for green supplier selection. Kybernetes. 2019;49(4):1229-52. doi:10.1108/K-09-2018-0509
