بررسی سبک بیرونی قابوس نامه(باب چهاردهم) بر پایه سبک شناسی شکل گرایانه
محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی
فاطمه سقّائی
1
,
سیاوش مرشدی
2
,
مصطفی کلبادی نژاد
3
1 - دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی واحد بندر گز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندر گز، ایران
2 - استادیار رشته زبان و ادبیات فارسی واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
3 - دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی واحد بندر گز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندر گز، ایران.
کلید واژه: قابوس نامه, سبک زبانی, شکل شناسی, سبک بیرونی,
چکیده مقاله :
قابوسنامه اثر عنصرالمعالیکیکاووسبناسکندر زیاری ، از نمونههای برجسته ادبیات تعلیمی قرن پنجم هجری و یکی از نخستین اندرزنامه ها به زبان فارسی و از شاخصترین آن هاست که ویژگی‌های سبک خراسانی، نظیر سادگی، روانی و را نمایان می‌سازد. سبک بیرونی این اثر با رویکرد شکل‌گرایانه بررسی شده است و باتوجه به طبقه بندی سبک در سه سطح زبانی، ادبی و فکری، توجه تحقیق بر سطح زبانی اثر است که شامل ویژگی‌هایی نظیر انتخاب واژگان، نحو جملات و ساختارهای دستوری است. نتایج نشان می‌دهد که سبک زبانی اثر، با ساختاری ساده و هماهنگ با محتوای تعلیمی، نقشی کلیدی در انتقال پیام دارد و قابوسنامه را به نمونه‌ای برجسته از تحول زبان فارسی تبدیل کرده است و از آنجایی که بسیاری از خصوصیات زبانی با مرور زمان تغییر یافته یا ضعیف شده و احیانا از بین رفتهاند، در این پژوهش از نگاه امروزی،آن خصوصیات زبانی که جنبهی تاریخی داشتهاند، در باب چهاردهم قابوسنامه بررسیشدهاست.
Qaboosnameh, written by Onsor-ul-Maali-Kikavus-bin-Iskander Ziyari, is one of the outstanding examples of educational literature of the 5th century and one of the first instructions in Persian language, and one of the most prominent among them, which shows features the Khorasani style, such as simplicity, fluency. The external style of this work has been investigated with a formalistic approach, and according to the classification of style in three levels, linguistic, literary and intellectual, the research focus is on the linguistic level of the work, which includes features such as the choice of words, the syntax of sentences and grammatical structures.The results show that the linguistic style of the work, with a simple structure and in harmony with the educational content, plays a key role in conveying the message and has made Qaboosnameh an outstanding example of the evolution of the Persian language, and since many linguistic features have changed over time or have weakened and possibly disappeared, in this research, from today's point of view, those linguistic characteristics that had a historical aspect have been examined in the fourteenth chapter of Qaboosnameh.
الهامی، فاطمه.(1391). جایگاه قابوس نامه در قلمرو ادبیات تعلیمی، ادبیات و زبانها: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی.
جانفشان، محمد.(1400). قابوس نامه کتابی بزرگ در آیین زندگی از اعماق قرون و اعصار، ادبیات و زبانها: استارآباد.
جلالت، فرامرز.(1402). همزیستی ادب غنایی و تعلیمی در آینه تحلیل بینامتنی آثار نظامی و قابوس نامه بر اساس نظریه ژارژ ژنت، زبان و ادب فارسی(دانشگاه تبریز).
رجبلو، محمود.(1391). سبک شناسی قابوس نامه، همایش منطقه ای قابوس نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس.
ریپکا، یان.(1370). پژوهشی درباره دگرگونی تاریخی زبان و ادبیات فارسی تاجیکی از زمان باستان تا آغاز سده 20م.)، تهران: جاویدان خرد.
زرین¬کوب، عبدالحسین.(1383). مروری بر نثر فارسی، سیری در شعر فارسی با نظری بر ادبیات معاصر، تهران: سخن.
شمیسا، سیروس.(1376). انواع ادبی، تهران: فردوس.
همو.(1387). سبک شناسی نثر، تهران: میترا.
صفا، ذبیح¬الله.(1383). تاریخ ادبیات در ایران، ناشر دیجیتالی مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.
غیاثی، تقی.(1368). درآمدی بر سبک شناسی ساختاری، تهران: شعله اندیشه.
فتوحی، محمود.(1390). نظریه¬ها، رویکرد¬ها و روش¬ها، تهران: سخن.
فروزانفر، بدیع¬الزمان.(1383). تاریخ ادبیات ایران(بعد از اسام تا پایان تیموریان)، تهران: زلال.
کامشاد، حسن.(1383). نثر نوین فارسی(پژوهشی در ادبیات داستانی نوین تاریخ نثر و رمان نویسی در ایران از قائم مقام تا صداق هدایت)، تهران: نوین فارسی.
کامشاد، حسن.(1384). پایه¬گذاران نثر جدید فارسی، تهران: نی.
کشاورز، کریم.(1371). هزار سال نثر پارسی(جلد اول)، تهران: آموزش انقلاب اسلامی.
لوی، روبن.(1378). درآمدی بر تاریخ ادبیات فارسی، تهران: فهرستگان.
معتضد¬کیانی، خداداد.(1400). سبک شناسی قصه های مشدی گلین خانم، سبک شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب).
وشمگیر، عنصرالمعالی¬کیکاووس¬ابن¬اسکندر.(1335). قابوس¬نامه، تهران: ابن سینا.
یوسفی، غلام¬حسین.(1346). معرفی کتاب: قابوس¬نامه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
