تاثیر رهبری اخلاقی بر تحول سازمانی با نقش میانجی سرمایه روانشناسی
محورهای موضوعی : مدیریت رفتار و روانشناسی سازمانی
1 - گروه مدیریت صنعتی، واحد نوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، نوشهر، ایران
کلید واژه: رهبری اخلاقی, تحول سازمانی, سرمایه روانشناسی,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش بررسی تأثیر رهبری اخلاقی بر تحول سازمانی با نقش میانجی سرمایه روانشناسی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده‌ها در زمره پژوهش‌های توصیفی-پیمایشی قرار می‌گیرد. جامعه آماری تحقیق شامل ۳۸۴ نفر از کارکنان سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است که با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها پرسشنامه استاندارد بوده که علاوه بر مطالعات کتابخانه‌ای، مبنای جمع‌آوری اطلاعات میدانی قرار گرفت. روایی پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با بهره‌گیری از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تحلیل ابعاد چارچوب مفهومی تحقیق از روش تحلیل عاملی تأییدی و برای آزمون روابط بین متغیرها از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که ابعاد رهبری اخلاقی شامل اخلاق‌مداری، شفاف‌سازی نقش و تسهیم قدرت تأثیر معناداری بر تحول سازمانی دارند. همچنین نتایج بیانگر آن است که رهبری اخلاقی از طریق تقویت سرمایه روانشناسی کارکنان، زمینه ارتقای تحول سازمانی را فراهم می‌آورد. به عبارت دیگر، اخلاق‌مداری، شفاف‌سازی نقش و تسهیم قدرت علاوه بر اثر مستقیم بر تحول سازمانی، از طریق افزایش سرمایه روانشناسی کارکنان نیز به طور غیرمستقیم بر آن تأثیر می‌گذارند. یافته‌ها نشان می‌دهد که موفقیت تحول سازمانی در گرو رفتار اخلاقی و شفافیت مدیریتی است و ارتقای سرمایه روانشناختی کارکنان از طریق آموزش‌های ضمن خدمت، ارائه بازخور مؤثر، تقویت معنویت و ارزش‌های دینی، و ایجاد فرصت‌های چالش‌برانگیز می‌تواند موجب رشد فردی و سازمانی گردد. در نهایت، پژوهش حاضر بر اهمیت رهبری اخلاقی و نقش میانجی سرمایه روانشناسی در موفقیت برنامه‌های تحول سازمانی تأکید دارد.
The purpose of this study is to examine the effect of ethical leadership on organizational transformation with the mediating role of psychological capital. This research is applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of data collection. The statistical population of the study consists of 384 employees of the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB), selected through random sampling. The main data collection tool was a standard questionnaire, in addition to library studies, which was used for gathering field data. The validity of the questionnaire was confirmed using confirmatory factor analysis (CFA), and its reliability was verified by Cronbach’s alpha coefficient. To analyze the dimensions of the conceptual framework, CFA was employed, and structural equation modeling (SEM) was applied to test the relationships among variables. The findings revealed that the dimensions of ethical leadership, including morality, role clarification, and power sharing, have a significant impact on organizational transformation. Furthermore, the results indicate that ethical leadership promotes organizational transformation by enhancing employees’ psychological capital. In other words, morality, role clarification, and power sharing not only directly affect organizational transformation but also indirectly influence it through the improvement of psychological capital. The results show that the success of organizational transformation depends on ethical behavior and managerial transparency, and enhancing employees’ psychological capital through in-service training, effective feedback, strengthening spirituality and religious values, and creating challenging opportunities can foster both individual and organizational growth. Ultimately, this study highlights the importance of ethical leadership and the mediating role of psychological capital in ensuring the success of organizational transformation initiatives.
1. احمدی ساجده، سیف الله فضل اللهی قمشی (1400)، وضعیت رهبری اخلاقی در مدیران آموزش و پرورش (مطالعه موردی شهر قم)، اسلام و پژوهش های مدیریتی سال یازدهم بهار و تابستان 1400 شماره 1 (پیاپی 22).
2. نجات, امیر، محمد,حسینی ,سید ابراهیم ,قیوم زاده,محمود. (1402)، جایگاه اخلاق حسنه در مبنای داوری پذیری در حقوق ایران و اروپا فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی ایران).، 52 (13). 74-63.
3. اسماعیلی، محمود رضا، شریعت نژاد، علی(1394). بررسی رابطه رهبری تحول گرا با سرمایه فکری و سرمایه روانشناختی با اثر میانجی مدیریت تحول گرا، فصلنامه بهبود و تحول، شماره77، 77-97.
4. اکبری، مرتضی، پورولی، بهروز، دیانتی، مژگان، محمدی، معصومه، و رضایی، نیلوفر. (1395). رهبری اصیل و سرمایه روان شناختی: تاثیر متغیر میانجی اعتماد و نقض قرارداد روان شناختی. مدیریت دولتی، 8(3 )، 511-532.
5. ملکیها، مرضیه، ژیان فاطمه (1399)، تبیین الگوهای سرمایه های معنوی و سرمایه های روانشناختی در رویارویی با چالش های زندگی بر مبنای آیات و روایات، مجله مطالعات اسلامی در حوزه سلامت، سال چهارم شماره 3 (پیاپی 13، پاییز 1399)، صص 105 -116.
6. بادله، علیرضا، نعمتی، سمیه، حسینی، حسن(1399). رابطه رهبری اخلاقی مدیران مدارس با سازگاری اجتماعی دانش آموزان دوره ابتدایی ، نشریه مدیریت مدرسه، سال هشتم شماره ۱، صص ۹۷ -۱۱۴.
7ی جلالی,نفیسه,گلدوزیان,ایرج,موسوی,سیدرضا (1402). .بررسی رویکرد اخلاقی، اجتماعی نظام نیمه‌آزادی به استناد قانون کاهش مجازات حبس تعزیزی. فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی ایران). 52، (13)، 136-113.
8. حسینی، مریم، برزگر، الهه(1397). بررسی رابطه خودارزیابی هسته ای و رهبری اخلاقی با عملکرد مالی سازمان و عملکرد شغلی کارکنان مالی ، نشریه حسابداری سلامت، سال هفتم شماره ۲ (پیاپی ۲۰، صص ۱۵ -41.
9. خلیفه سلطانی، حشمت، والی، فرزانه و صحت، سعید(1393). تاثیر سرمایه روان شناختی مثبت مدیران بر بهبود عملکرد کارکنان: مطالعه ای در شرکت بیمه ملت شهر تهران، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال نهم ، شماره33، 47-68.
10. زندی، خلیل، موسوی جد، سید محمد، سیف پناهی، حامد و راستاد، آرمان(1394). رابطه رهبری اخلاقی و مسئولیت پذیری اجتماعی (مورد مطالعه کارکنان سایت اداری سنندج)، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و ششم، شماره60، 213-222.
11ر قیزقاپان، ابراهیم.، زاهد بابلان، عادل.، خالق‌خواه، علی.، معینی‌کیا، مهدی .(1399). تبیین نقش میانجی اخلاق حرفه‌ای در ارتباط بین جو اخلاق سازمانی و طفره‌روی مجازی کارکنان دانشگاهی. مجله اخلاق زیستی, 10(35), 1-22.
12. قلاوندی, حسن. (1395). رابطه تغییر سازمانی بر اساس عوامل مدیریتی با عملکرد سازمانی. جامعه شناسی کاربردی, 27(2), 141-156.
13. ملکی فراهانی، بهاره و جعفری، پریوش(1393). نقش رهبری معنوی و سرمایه روانشناختی در اشتیاق شغلی معلمان در مدارس متوسطه دولتی دوره اول و دوم دخترانه منطقه چهار تهران، نوآوری های مدیریت آموزشی، سال دهم، شماره1، 121-137.
14. مهدی زاده، علی.، جهانگیری فرد، مجید.، مجیبی، تورج و جمالی منفرد، نسرین. (1402). طراحی مدل ارزیابی اخلاق سازمانی در صنایع کوچک و متوسط. فصلنامه پژوهش‌های اخلاقی (انجمن معارف اسلامی ایران).، 51 (13). 236-215.
15. قنبری, سیروس، عبدالملکی, جمال. (1398). نقش رهبری اخلاقی در وفاداری سازمانی با میانجی‌گری تعلق خاطر کاری. پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران.8(4), 17-36.
16. یوسفی راد، وحید،1398،مدیریت تغییر و تحول در سازمان و نقش آن بر عملکرد سازمانی،سومین کنفرانس ملی نقش مدیریت در چشم انداز ۱۴۰۴،رشت،https://civilica.com/doc/925431
1. Brown, M. E., Treviño, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97: 117–134.
2. Brown, ME. Trevino, LK. (2006) "Ethical Leadership: A Review and Future Directions". The Leadership Quarterly; No. 17, p 595-616.
3. Chang, C. -M., L. -S. Chen, H. -Y. Lin, and H. -C. Huang (2013). The relationship between psychological capital and job satisfaction of university physical education teachers in Taiwan: Job stress and job burnout as mediators. Energy Education Science and Technology Part B. Social and Educational Studies. 5(3): 1-9.
4. Luthans, F., Avey, J. & Patera, J., (2008). Experimental Analysis of a Web based Intervention to Develop Positive Psychological Capital. Academy of Management Learning and Education, Volume 7, pp. 209-221.
5. Zhu, Y. Sun, LY. Leung, ASM. (2013) "Corporate Social Responsibility, Firm Reputation, and Firm Performance: The Role of Ethical Leadership". Asia Pacific Journal of Management; No. 31, p 1-23.
6. Mayer, David & Kuenzi, Maribeth & Greenbaum, Rebecca & Mawritz, Mary & Salvador, Rommel. (2009). How Low Does Ethical Leadership Flow? Test of a Trickle-Down Model. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 108. 1-13. 10.1016/j.obhdp.2008.04.002.
7. Walumbwa, Fred & Avolio, Bruce & Gardner, William & Wernsing, Tara & Peterson, Suzanne. (2008). Authentic Leadership: Development and Validation of a Theory-Based Measure†. Journal of Management. 34. 89-126. 10.1177/0149206307308913.
8. Walumbwa, Fred & Schaubroeck, John. (2009). Leader Personality Traits and Employee Voice Behavior: Mediating Roles of Ethical Leadership and Work Group Psychological Safety. The Journal of applied psychology. 94. 1275-86. 10.1037/a0015848.
9. Thomas, T., Schermerhorn, J.R. and Dienhart, J.W.: 2004, ‹Strategic leadership of ethical behavior in business’, Academy of Management Executive, 18(2), 56-66.
10. Piccolo, R. F., Greenbaum, R., Hartog, D. N. D., & Folger, R. (2010). The relationship between ethical leadership and core job characteristics. Journal of Organizational Behavior, 31, 259-278.
11. Fred O. Walumbwa and David M. Mayer and Peng Wang and Hui Wang and Kristina Workman and Amanda L. Christensen, 2011, Linking ethical leadership to employee performance: The roles of leader–member exchange, self-efficacy, and organizational identification Organizational Behavior and Human Decision Processes Volume 115, Issue 2, July 2011, Pages 204-213
