مدلسازی تحققپذیری توزیع کاربریهای شهری (مطالعه موردی: نظام تفکیک اراضی ایران)
محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطيسید مهدی رونقی 1 , نیما جهان بین 2 , ابراهیم تقی زاده 3 , سید محسن بهشتیان 4
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
2 - استادیار گروه شهرسازی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران ( نویسنده مسئول)
3 - استاد گروه حقوق، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
4 - استادیار گروه حقوق، واحد تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: تحققپذیری, کاربریهای شهری, برنامهریزی شهری, نابرابریهای اجتماعی, مدلسازی معادلات ساختاری, ایران.,
چکیده مقاله :
مدلسازی تحققپذیری توزیع کاربریهای شهری به عنوان یکی از چالشهای مهم در برنامهریزی شهری، بهویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، مورد توجه قرار گرفته است. رشد سریع جمعیت و شهرنشینی همراه با سیاستهای ناکارآمد برنامهریزی، منجر به توزیع ناعادلانه کاربریهای شهری و پیامدهایی نظیر نابرابریهای اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی شده است. هدف این پژوهش، تحلیل و مدلسازی تحققپذیری توزیع کاربریهای شهری در ایران با تأکید بر شناسایی عوامل مؤثر و ارائه راهکارهایی برای بهبود کیفیت زندگی شهری است. روش تحقیق شامل جمعآوری دادهها از طریق پرسشنامه آنلاین با مقیاس لیکرت پنجنقطهای بود که توسط 384 پاسخدهنده معتبر شامل دانشجویان رشتههای شهرسازی و مهندسی عمران در دانشگاههای ایران تکمیل شد. دادهها با استفاده از تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری (PLS-SEM) تحلیل شدند تا تأثیر عوامل مختلف از جمله خدمات عمومی، زیرساختهای حملونقل، مشارکت شهروندان، سیاستهای دولتی، نابرابریهای اجتماعی و تأثیرات زیستمحیطی بر تحققپذیری بررسی شود. یافتهها نشان دادند که دسترسی به خدمات عمومی، کیفیت زیرساختها، مشارکت شهروندان و سیاستهای دولتی تأثیر مثبت بر تحققپذیری کاربریهای شهری دارند، در حالی که نابرابریهای اجتماعی و تأثیرات زیستمحیطی تأثیر منفی دارند. همچنین، نتایج نشاندهنده نقش کلیدی نهادهای محلی و آگاهی شهروندان در بهبود تحققپذیری بودند. نتیجهگیری نهایی پژوهش بر اهمیت اتخاذ سیاستهای یکپارچه و مشارکتی در برنامهریزی شهری تأکید دارد. توجه به کاهش نابرابریها، بهبود زیرساختها و مشارکت فعال شهروندان از جمله راهکارهای مؤثری هستند که میتوانند به تحققپذیری بهتر کاربریها و ارتقای کیفیت زندگی شهری کمک کنند. این پژوهش میتواند مبنایی برای تصمیمگیریهای آینده در مدیریت شهری ایران باشد.
