پیش بینی سلامت روان براساس سبک های دلبستگی و حمایت اجتماعی خانواده در دانش آموزان دوره متوسطه دوم
محورهای موضوعی : فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانیسینا پورداداشی 1 , حسین آقادخت 2 , اسماعیل صدری دمیرچی 3 , رضا برجی بداغی 4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد. مشاوره خانواده. گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل. ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد. مشاوره خانواده. گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل. ایران
3 - استاد گروه مشاوره. دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل. ایران
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد. مشاوره توانبخشی. گروه مشاوره. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی. اردبیل. ایران
کلید واژه: سلامت روان, سبک‌های دلبستگی, حمایت اجتماعی, دانش‌آموزان متوسطه دوم, خانواده,
چکیده مقاله :
هدف: دوره متوسطه دوم یکی از حساس‌ترین مراحل رشد نوجوانان است که سلامت روان آن‌ها می‌تواند تحت تأثیر عوامل گوناگون قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک‌های دلبستگی (ایمن، اجتنابی، دوسوگرا) و حمایت اجتماعی خانواده در پیش‌بینی سلامت روان دانش‌آموزان انجام شد.
روش: این مطالعه به شیوه توصیفی-همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری شامل ۲۹۶ دانش‌آموز متوسطه دوم در شهر اردبیل بود که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه سبک‌های دلبستگی هازن و شیور، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) و پرسشنامه حمایت اجتماعی زیمت بود. برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۶ بهره گرفته شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که سبک‌های دلبستگی و حمایت اجتماعی خانواده به‌طور معناداری قادر به پیش‌بینی سلامت روان دانش‌آموزان هستند. سبک دلبستگی ایمن رابطه‌ای مثبت و معنادار با سلامت روان داشت، در حالی که سبک‌های اجتنابی و دوسوگرا با کاهش سلامت روان مرتبط بودند. همچنین، حمایت اجتماعی خانواده مهم‌ترین و قوی‌ترین متغیر پیش‌بینی‌کننده سلامت روان در میان متغیرهای مورد بررسی بود.
نتیجه گیری: یافته‌های این پژوهش بر اهمیت تقویت سبک دلبستگی ایمن و افزایش حمایت اجتماعی خانواده برای ارتقاء سلامت روان نوجوانان تأکید دارد. این نتایج می‌تواند راهنمایی برای طراحی مداخلات روانی- اجتماعی در مدارس باشد.
Purpose: The upper secondary school period is one of the most sensitive developmental stages of adolescence, during which mental health can be influenced by various factors. The present study aimed to examine the role of attachment styles (secure, avoidant, ambivalent) and perceived family social support in predicting the mental health of high school students.
Methodology: This descriptive-correlational study was conducted on a sample of 296 upper secondary school students in Ardabil, Iran, selected through convenience sampling. Data were collected using the Hazan and Shaver Attachment Styles Questionnaire, the General Health Questionnaire (GHQ-28), and the Zimet Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Data were analyzed using Pearson correlation and multiple regression analysis via SPSS version 26.
Findings: The findings indicated that attachment styles and family social support significantly predicted students’ mental health. Secure attachment style showed a significant positive relationship with mental health, whereas avoidant and ambivalent styles were associated with lower levels of mental health. Furthermore, family social support emerged as the most significant and strongest predictor among the variables studied.
Conclusion: The results underscore the importance of fostering secure attachment styles and enhancing family social support to promote adolescents’ mental health. These findings may inform the design of psychosocial interventions in school settings.
Ali Yasin, Z., Mahmoudi, S. (2023). Attachment styles and their role in adolescents' mental health. Journal of Developmental Psychology, 19(2), 115–132. [in Persian] [Link]
Ashkani, N. (2023). Investigating attachment styles and their role in social anxiety of adolescents. Contemporary Psychology Quarterly, 11(1), 53–67. [in Persian] [Link]
Atefi Nezani, M., Fallahi, A., Yousefi, M. (2022). Family social support and its relationship with resilience in adolescents. Modern Psychological Studies Journal, 18(3), 61–74. [in Persian] [Link]
Babanouri, M., Rostami, M., Sarafraz, N. (2023). The impact of early childhood experiences on mental health in adulthood. Child Mental Health Research Journal, 8(3), 79–92. [in Persian] [Link]
Bakhtiar, S., Sadeghi, N., Karami, M. (2018). Psychological vulnerability in adolescents: A review of common disorders. Mental Health Research Quarterly, 14(4), 41–55. [Link]
Blakemore, S. J. (2019). Adolescence and mental health. The Lancet, 393(10185):2030–2031. [Link]
Bowlby, J. (1988). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development, Basic Books. [Link]
Chen, X., Liu, T., Luo, J., Ren, S. (2020). Data for teenagers’ stressor, mental health, coping style, social support, parenting style and self-efficacy in South China. Data in Brief, 29:105202. [Link]
Cohen, S., Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2):310–357. [Link]
Goldberg, D. P., Hillier, V. F. (1979). A scaled version of the General Health Questionnaire. Psychological Medicine, 9(1):139–145. [Link]
Hangen, F., Crasta, D., Rogge, R. D. (2020). Delineating the boundaries between nonmonogamy and infidelity: Bringing consent back into definitions of consensual nonmonogamy with latent profile analysis. The Journal of Sex Research, 57(4):438–457. [Link]
Hazan, C., Shaver, P. R. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3):511–524. [Link]
Henriksen, K., Schinke, R., Moesch, K., McCann, S., Parham, W. D., Larsen, C. H., Terry, P. (2020). Consensus statement on improving the mental health of high performance athletes. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 18(5):553–560. [Link]
Lotfi, N., Kraskian Mojembari, S. (2021). Predicting depression based on attachment styles in adults. Journal of Clinical Psychology, 13(2), 25–38. [in Persian] [Link]
Molaei, R., Shahabizadeh, H. (2023). Investigating insecure attachment styles in the emergence of adolescents' social anxiety. Journal of Child and Adolescent Developmental Psychology, 6(4), 50–66. [in Persian] [Link]
Morgan-Mullane, A. (2023). Attachment theory and assumptions in psychoanalytic schools. In Psychoanalysis and Attachment, 78–88. Routledge. [Link]
Moslemi, N., Khanmohammadi, M. (2023). Mental health from a clinical psychology perspective: Cognitive and behavioral factors. New Mental Health Journal, 17(1), 73–90. [in Persian] [Link]
Noorbala, A. A., Faghihzadeh, S., Kamali, K., Bagheri Yazdi, S. A., Hajebi, A., Mousavi, M. T., et al. (2017). Mental health survey of the Iranian adult population in 2015. Archives of Iranian Medicine, 20(3):128–134. [Link]
Roshanaei, M., Hoseini Arani, F., Yarmohammadi Vasel, H. (2022). Relationship between secure attachment style, negative emotions, and coping skills. Journal of Social Psychology, 10(1), 42–58. [in Persian] [Link]
Savolainen, I., Sirola, A., Kaakinen, M., Oksanen, A. (2019). Peer group identification as determinant of youth behavior and the role of perceived social support in problem gambling. Journal of Gambling Studies, 35(1):15–30. [Link]
Shams, E., Moradi, M. R., Soltani, S. (2024). The role of family in adolescent mental health: A study on perceived social support. Family Studies Quarterly, 9(1), 23–39. [in Persian] [Link]
Shamsaei, S., Taghavi, E., Khosravi, M. (2024). Sources of social support and mental health: A review of the role of family, friends, and peers. Applied Psychology Research Journal, 15(2), 103–120. [in Persian] [Link]
Stansfeld, S. A., Ebmeier, K. P., Geddes, J. R., Allan, C. L., Lewis, G. (2020). Use of self-administered instruments to assess psychiatric disorders in older people. Psychological Medicine, 43(12):2649–2656. [Link]
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.), Pearson Education. [Link]
Venezia, V. (2023). Attachment theory in relationships: Useful tools to increase stability and build happy and lasting bonds, Vincenzo Venezia. [Link]
Yakeley, J. (2018). Psychoanalysis in modern mental health practice. The Lancet Psychiatry, 5(5):443–450. [Link]
Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., Farley, G. K. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 52(1):30–41. [Link]
