استفاده از هوش مصنوعی و تاثیر آن بر سلامت روان - مریم شنوائی عباسی / علی اصغر یزدان بخش
محورهای موضوعی : علوم سلامت و روانشناسی
مریم شنوائی عباسی
1
,
علی اصغر یزدان بخش
2
1 - دانشجو روانشناسی دانشگاه خیام مشهد
2 - استاد گروه روانشناسی دانشگاه خیام، مشهد
کلید واژه: سلامت روان, هوش مصنوعی, اختلال روانی, چت جی پی تی,
چکیده مقاله :
افزایش چشمگیر استفاده از هوش مصنوعی در تمامی زمینه‌ها ممکن است پرسش های گوناگونی در رابطه با میزان و نوع اثرگذاری هوش مصنوعی در ذهن ما به وجود آورد. یکی از این زمینه ها که استفاده از هوش مصنوعی در آن رو به افزایش است زمینه های روانشناختی و مسائل مرتبط با سلامت روان است.
با روبرو شدن با این موضوع پرسش های در ذهن ما راجع به اثر هوش مصنوعی بر سلامت روان و مسائل مربوط به آن همچون درمان بیماری‌ها و اختلالات روانی کاهش انزوا تنهایی کاهش افسردگی و غیره پیش می‌آید.
در این پژوهش ما با روش کتابخانه ای و استفاده از مقالات و گزارش های معتبر، این موضوع را مورد نقد و واکاوی قرار دادیم و دریافتیم که هوش مصنوعی نیز مانند هر تکنولوژی دیگر، در صورتی که به روش صحیح و کنترل شده و با نظارت کافی مورد بهره برداری قرار گیرد می‌تواند در درمان اختلالات روانی و افزایش سلامت روان یاریگر انسان باشد و در نقطه مقابل در صورتی که مدیریت لازم و نظارت بهینه بر آن صورت نگیرد می‌تواند آثار مخرب و جبران ناپذیری را بر جای بگذارد.
The remarkable increase in the use of artificial intelligence (AI) across various domains has raised numerous questions regarding the extent and nature of its impact. One of the emerging areas where AI is increasingly applied is the field of psychology and mental health.
This growing trend prompts questions about AI's influence on mental well-being and its potential role in treating psychological disorders, reducing loneliness and isolation, alleviating depression, and more.
In this study, using a library-based method and reviewing credible articles and reports, we critically examined and analyzed this issue. Our findings suggest that, like any other technology, AI can significantly contribute to improving mental health and supporting the treatment of psychological disorders—provided it is used appropriately, under adequate supervision, and in a controlled manner. Conversely, the lack of proper oversight and regulation may lead to harmful and potentially irreversible consequences.
1. امینی، مهدی. ۱۴۰۳. وب‌سایت روان‌درمانگر آنلاین دکتر مهدی امینی. بازیابی‌شده از: [https://drmahdiamini.com/what-is-mental-health/](https://drmahdiamini.com/what-is-mental-health/)
۲. رفی‌پور، هادی؛ پورکرامتی، حسن. ۱۳۹۴. سلامت روان یا سلامت روانی-اجتماعی؟ همایش سالانه انجمن روانپزشکان ایران، شماره ۳۲، صفحه ۴۶.
۳. عفتی، مهدی؛ کافی، محمد؛ دلازار، رضا. ۱۳۹۱. رابطه بین سلامت روان و کیفیت زندگی در افراد وابسته به مواد. فصلنامه پژوهش‌های اعتیاد، جلد ۶، شماره ۲۳، صفحه ۵۵.
۴. بیزاری، ج.؛ روچی، پ.؛ والوتا، آ.؛ گیرلی، م.؛ اسکندولاری، آ.؛ زربتو، ا. ۲۰۰۵.
۵. هنلین، م.؛ کاپلان، آ.؛ حاجی‌وند، ا.؛ خوش‌منظر، ا.؛ سیاری‌زوهن، س. ۱۴۰۲. تاریخچه‌ای کوتاه از هوش مصنوعی: گذشته، حال و آینده هوش مصنوعی. تمدن حقوقی، جلد ۶، شماره ۱۸، صفحات ۷۴–۷۸.
۶. نبی‌زاده، علی. ۱۴۰۱. هوش مصنوعی در حوزه سلامت. مجله انفورماتیک سلامت و پزشکی، جلد ۹، شماره ۳، صفحه ۱۹۳.
۷. جمالو، علیرضا. ۱۴۰۳. سلامت روان و نقش هوش مصنوعی. وب‌سایت روانشناس بالینی دکتر علیرضا جمالو. [https://drjamaloo.ir/هوش-مصنوعی-و-سلامت-روان]
۸. طلایی زواره، محمد. ۱۴۰۳. تأثیر هوش مصنوعی در تشخیص و درمان اختلالات روانی. چهاردهمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در تعلیم و تربیت، روانشناسی، فقه، حقوق و علوم اجتماعی.
۹. وانگ، ر.؛ آنگ، م. س. ه. ۲۰۱۸. کراس‌چک: به سوی حسگری غیرفعال و تشخیص تغییرات سلامت روان در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی. مجموعه مقالات ACM درباره فناوری‌های تعاملی، همراه‌پوشیدنی و فراگیر، جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۱–۲۲. doi:10.1145/3264951.
۱۰. صائب، س.؛ ژانگ، م. ۲۰۱۵. ارتباط حسگر تلفن همراه با شدت علائم افسردگی در رفتارهای روزمره: مطالعه‌ای اکتشافی. مجله تحقیقات اینترنتی پزشکی، جلد ۱۷، شماره ۷، e175. doi:10.2196/jmir.4273
۱۱. لو، د. م.؛ رامکر، ال. ۲۰۲۰. پردازش زبان طبیعی گروه‌های حمایتی آسیب‌پذیر در سلامت روان و افزایش اضطراب سلامت در Reddit در دوران کووید-۱۹ را آشکار می‌کند: مطالعه‌ای مشاهده‌ای. مجله تحقیقات اینترنتی پزشکی، جلد ۲۲، شماره ۱۰، e22635. doi:10.2196/22635
۱۲. ساترث‌ویت، ت. د.؛ بیکر، ج. ت. ۲۰۱۹. چگونه تصویربرداری عصبی می‌تواند به تشخیص و طبقه‌بندی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی کمک کند؟ JAMA Psychiatry، جلد ۷۶، شماره ۴، صفحات ۳۶۹–۳۷۰. doi:10.1001/jamapsychiatry.2018.4133.
۱۳. ایمانی‌فرد، آرش؛ فرد، غلامرضا؛ ایمانی‌فرد، بهنام؛ صادقی، رضا. ۱۴۰۳. نقش هوش مصنوعی در کاهش احساس تنهایی و افزایش ارتباطات اجتماعی در میان دانشجویان. اولین کنفرانس بین‌المللی ایده‌های تحول‌آفرین در حوزه مطالعات فرهنگی و تربیتی با تأکید بر پژوهش کنشی، پژوهش درسی و روایت‌پژوهی در هزاره سوم.
۱۴. حیدری، سعید. ۱۴۰۲. چت‌جی‌پی‌تی در نگارش مقالات علمی: دوست یا دشمن؟ مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، جلد ۱۸، شماره ۴، صفحات ۶۹۲–۶۹۳. 3
15. هنلین، م.؛ کاپلان، آ.؛ حاجی‌وند، ا.؛ خوش‌منظر، ا.؛ سیاری‌زوهن، س. ۱۴۰۲. تاریخچه‌ای کوتاه از هوش مصنوعی: گذشته، حال و آینده هوش مصنوعی. تمدن حقوقی، جلد ۶، شماره ۱۸، صفحات ۷۴–۷۸. *(تکراری با منبع شماره ۵)*
