نقش اندیشه مقام معظم رهبری در تعاملات سیاسی و اجتماعی میان گروه‌های مقاومت
محورهای موضوعی : اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی
آذر رضائی
1
,
گارینه کشیشیان سیرکی
2
,
حسن خداوردی
3
1 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: گفتمان مقاومت, گروه‌های مقاومت, استقلال و عزت ملی, وحدت اسلامی, سیاست‌های منطقه‌ای,
چکیده مقاله :
اندیشه مقام معظم رهبری، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار در تعاملات سیاسی و اجتماعی میان گروه‌های مقاومت، نقش کلیدی در شکل‌دهی به راهبردهای مقاومت منطقه‌ای ایفا کرده است. این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیل گفتمان و بررسی اسناد تاریخی و سیاسی، تلاش دارد تا ابعاد مختلف اندیشه مقام معظم رهبری در حمایت، هدایت و انسجام گروه‌های مقاومت را بررسی کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که رهبری هوشمندانه، تأکید بر وحدت اسلامی، مقابله با سلطه‌گری و حمایت از جریان‌های مقاومت، از اصول محوری اندیشه مقام معظم رهبری در تعاملات منطقه‌ای است. این اصول نه‌تنها بر همبستگی میان گروه‌های مقاومت تأثیر گذاشته، بلکه موجب تثبیت نقش راهبردی آنان در معادلات سیاسی و امنیتی منطقه شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اندیشه مقام معظم رهبری از طریق حمایت‌های معنوی، استراتژی‌های دیپلماتیک و تأکید بر استقلال و عزت ملی، زمینه‌ساز توسعه تعاملات میان گروه‌های مقاومت و انسجام بیشتر آنان در برابر تهدیدهای خارجی شده است.
The Supreme Leader's thought, as one of the most important influential components in political and social interactions among resistance groups, has played a key role in shaping regional resistance strategies. This research, using the method of discourse analysis and examining historical and political documents, attempts to examine various dimensions of the Supreme Leader's thought in supporting, guiding, and uniting resistance groups. The research findings show that intelligent leadership, emphasizing Islamic unity, confronting hegemony, and supporting resistance movements are among the central principles of the Supreme Leader's thought in regional interactions. These principles have not only affected the solidarity among resistance groups, but have also consolidated their strategic role in the political and security equations of the region. The results of the research show that the Supreme Leader's thought, through spiritual support, diplomatic strategies, and emphasis on independence and national dignity, has paved the way for the development of interactions between resistance groups and their greater cohesion against external threats.
ابن منظور، محمد بن مکرم لسان العرب، (1414 ق)، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع دار صادر. چاپ سوم، بیروت
اشيري، سعيد(1393)، دوران جدید عالم: گفتمان انتقادی انقلاب اسلامی در شناخت تجدد و بر اساس بیانات آیت¬الله خامنه¬ای، مؤسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی، دفتر حفظ و نشر آثار آيت¬الله خامنه¬ای، انتشارات انقلاب اسلامی.
اﻋﺮاﺑﯽ، ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ.(۱۳۹۹). ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻗﺮآﻧﯽ و رواﯾﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﮐﻼم ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی (ﻣﺪ ﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﯽ)، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﻮم ﻗﺮآﻧﯽ، دوره ۲، ﺷﻤﺎره ۱، ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ۳، ﺻص ۱۶۴.-۱۴۵
اکبری، مسعود. (۱۳۹۹). محور مقاومت و تحولات جهانی: از نظریه تا عمل. فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، 5(1)، صص 10-25.
اوجی اردبیلی، محسن(۱۴۰۲) بررسی گونه‌های تعامل اجتماعی میان گروه‌های اجتماعی، مطالعات جامعه شناسی، دوره 11، شماره 40، آبان 1397، صفحه 29-47
بیانات رهبر انقلاب. (۱۳۹۷). سخنرانی در دیدار با مسئولان نظام. تهران: وب‌سایت دفتر مقام معظم رهبری.
بیانات رهبر انقلاب. (۱۳۹۸). سخنرانی در جمع فرماندهان نیروی هوایی. تهران: خبرگزاری فارس.
بیانات رهبر انقلاب. (۱۳۹۹). بیانات در جمع مسئولان نظامی. تهران: خبرگزاری تسنیم.
بیانات رهبر انقلاب. (۱۳۹۹). سخنرانی در جمع فرماندهان نیروی هوایی. تهران: خبرگزاری فارس.
بیانات رهبر انقلاب (1392) در دیدار اعضای همایش ملی «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه»، ۳۱ اردیبهشت.
بیانات رهبر انقلاب. (۱402). سخنرانی در دیدار با دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین و هیئت همراه*. تهران: وب‌سایت دفتر مقام معظم رهبری.
پوراسمعیلی، نجمه، اسمعیلی اردکانی، علی ( 1402) ادراک رهبران ترکیه و عربستان از مقولۀ محور مقاومت، پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، پاییز و زمستان، آذر، صفحه ۵۹-۹۳.
ﺣﺴﻦ زاده، ﻣﺤﻤﺪ؛ ﺟﺒﺎری، ﺣﺴﻦ.(۱۳۹۸). ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﺎﯾﺴﺘﻪﻫﺎی دﻓﺎﻋﯽ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﮔﺎم دوم اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ از ﻣﻨﻈﺮ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی (ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﯽ)، اوﻟﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺳﺮاﺳﺮی ﻗﺪرت ﻧﺮم اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ «ﭼﻬﺎر دﻫﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﺎﯾﺴﺘﻪﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮔﺎم دوم اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ»، ﺗﻬﺮان.
حسینی خامنه‌ای، سیدعلی (مدظلله العالی) ، مجموعه بیانات، مجموعه بیانات، قابل دسترسی در www.Khamenei.ir
حسینی، مهدی. (1401). بررسی ابعاد اقتصادی محور مقاومت. فصلنامه اقتصاد سیاسی، 2(4)، صص 50-65 .
ﺣﮑﯿﻤﯽ، ﻣﺤﻤﺪ؛ اﻓﺘﺨﺎری، اﺻﻐﺮ.(۱۳۹۹). ﻣﺨﺘﺼﺎت اﻟﮕﻮی ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﮑﺮی ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی (دام ﻇﻠﻪ)، فصلنامه ﺳﯿﺎﺳﺖ اﺳﻼﻣﯽ، دوره ۸، ﺷﻤﺎره ۱۸، صص ۲۳۴-۲۰۱
درﮔﺎﻫﯽ، ﻣﻬﺪی. (۱۴۰۲). ﭼﯿﺴﺘﯽ «راﻫﺒﺮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ» در اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻋﻘﻠﯽ آن از ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻘﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ، فصلنامه ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ، دوره ۲۸، ﺷﻤﺎره ۲، ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ۱۰۸، صص ۴۶-۲۷
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412 ق.) مفردات الفاظ قرآن، بیروت، دارالقلم. چاپ اول،
سلطانی، محسن. (1398). دیپلماسی ایران و محور مقاومت: چالش‌ها و فرصت‌ها. مجله مطالعات سیاسی، 5(1)، صص 1-20.
ﺻﺎدق زاده، ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ. (۱۴۰۲). ﻧﻘﺶ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی در ﺗﺒﯿﯿﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎ ﺗأﮐﯿﺪ ﺑﺮ دﮐﺘﺮﯾﻦ دﻓﺎﻋﯽ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻓﺎع ﻣﻘﺪس، دوره ۹، ﺷﻤﺎره ۱ - ﺷﻤﺎره ﭘﯿﺎﭘﯽ ۳۳، صص ۱۷۷-۱۵۳
عارفخانی، احمد (1387)، اندیشه¬های سیاسی مقام معظم رهبری، قم، مرکز پژوهش¬های اسلامی صدا و سیما.
فرهنگ زاد، علیرضا و همکاران(1403) تحلیل تِماتیک منطقِ مقاومت و ایستادگی در اندیشه مقام معظم رهبری، فصلنامه علمی مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه، دوره 7، شماره 23 - شماره پیاپی 23، صفحه ۱۵۵- ۱۸۰.
ﻗﺎﺳﻤﯽ، ﺑﻬﺰاد.(۱۳۹۸) اﻟﮕﻮی ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ؛ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﯿﺎﻧﺎت ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی، ﭘﺎﺳﺪاری ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ، ﺳﺎل دﻫﻢ، ﺷﻤﺎره ۲۱، صص ۲۰۲- ۱۷۱
کیانی، جواد؛ امیری، سروش(1389). گفتمان مقاومت شهید قاسم سلیمانی در دیپلماسی و روابط بین الملل. فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره ۵، شماره ۲
معین، محمد(1389)، فرهنگ معین، تهران، انتشارات زرین.
ﻣﻬﺪی ﭘﻮر. (۱۳۹۹) ﺑﺮرﺳﯽ اﺑﻌﺎد و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی راﻫﺒﺮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ در اﻧﺪﯾﺸﻪ آﯾﺖ اﻟﻠﻪ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای (ﻣﺪﻇﻠﻪ)، ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم، دوره ۸، ﺷﻤﺎره ۲، (پیاپی 17) ﺻص ۳۰-۱
میرقادری، کیانی (1391)، «مقاله بن مایه های ادبیات مقاومت در قرآن»، دو فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی، دوره 1، شماره 1، تابستان ص 69-97.
نرم افزار حدیث ولایت، مجموعه رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای (83 - 1368)، بنیاد قرآن و عترت سپاه، نسخه دوم، 84/6/8
نوری، نسرین. (1400). پیشینه و آینده محور مقاومت در سیاست خارجی ایران. مجله پژوهش‌های اسلامی، 8 (1)، صص 20-35.
یزدانی، سجاد. (1400). نقش رسانه‌ها در ترویج محور مقاومت. فصلنامه رسانه و سیاست، 3(1)، صص 30-45.
يعقوب، احمدحسين(1393)، اندیشه¬های سیاسی-اجتماعی امام خامنه¬ای: دیدگاه¬های آیت¬الله خامنه¬ای درباره مسایل سیاسی و اجتماعی، ترجمه محسن زارع پور و ديگران، قم، مؤسسه مطالعاتي و انتشاراتي صادق آل محمد (ص)
