تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر بهبود شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی
محورهای موضوعی : مسائل اجتماعی ایران
1 - گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاداسلامی، بناب، ایران.
کلید واژه: مسئولیت‌پذیری اجتماعی, نهادهای دولتی, جامعه, حسابرسی داخلی, اعتماد عمومی.,
چکیده مقاله :
امروزه شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌عنوان دو رکن اساسی در کارآمدی و مشروعیت عملکرد نهادهای دولتی شناخته می‌شوند. با افزایش پیچیدگی‌های محیطی و توقعات جامعه، نیازبه استقرار نظام‌های نظارتی قوی، عینی و بی‌طرف بیش‌ازپیش احساس می‌شود. دراین‌راستا، عینیت حسابرسی داخلی به‌عنوان رویکردی مستقل و غیرجانبدار، می‌تواند نقش مؤثری در بهبود فرایندهای تصمیم‌گیری و ارتقای پاسخ‌گویی به ذی‌نفعان ایفاء کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر عینیت حسابرسی داخلی بر ارتقای شفافیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در نهادهای دولتی، به‌صورت توصیفی-تحلیلی و با بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل اسناد انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که عینیت حسابرسی داخلی با کاهش تعارض منافع، تقویت استقلال تصمیم‌گیری و بهبود فرایندهای گزارش‌دهی و نظارت، به افزایش شفافیت مالی و عملکردی در نهادهای دولتی منجر می‌شود. به‌طورخاص، تقویت عینیت در حسابرسی داخلی، اعتماد عمومی و شاخص‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی را بهبود می‌بخشد. افزون‌براین، سیاست‌گذاران و مدیران نهادهای دولتی می‌توانند با اصلاح ساختارها و فرایندهای مرتبط، زمینه‌ساز ارتقای عملکرد و مشروعیت سازمان خود در برابر جامعه و ذی‌نفعان باشند.
Nowadays, transparency and social accountability are recognized as two fundamental pillars in the efficiency and legitimacy of governmental institutions. With increasing environmental complexities and rising societal expectations, the need for establishing strong, objective, and impartial oversight systems has become more crucial than ever. In this context, the objectivity of internal audit, as an independent and unbiased approach, can play a significant role in improving decision-making processes and enhancing accountability to stakeholders. This study aims to examine the impact of internal audit objectivity on enhancing transparency and social accountability in governmental institutions. Conducted through a descriptive-analytical method and relying on library studies and document analysis, the research findings indicate that internal audit objectivity, by reducing conflicts of interest, strengthening decision-making independence, and improving reporting and monitoring processes, leads to increased financial and operational transparency in governmental institutions. Specifically, reinforcing objectivity in internal auditing enhances public trust and social accountability indicators. Furthermore, policymakers and managers in governmental institutions can foster improved performance and organizational legitimacy by reforming related structures and processes, thereby strengthening their accountability toward society and stakeholders.
قاسمی‌اسفهلان، لیلا. خباز باویل، صمد. (1399). الگوی شفاف‌سازی عملکرد سازمان‌های دولتی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مدیریت سازمان‌های دولتی، دورۀ 9، شمارۀ 1؛ (پیاپی 33)، 122-107.
امیری، مرجان. (1404). تأثیر عدم شفافیت مالی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی و عملکرد مالی شرکت. فصلنامۀ علمی‌تخصصی-رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، دورۀ 9، شمارۀ 32، 417-404.
آهنگری، مهناز. غلامی‌زارع، مهدی. (1403). بررسی رابطۀ حاکمیت شرکتی بر عملکرد مالی شرکت بادرنظرگرفتن نقش تعدیل‌گر کیفیت حسابرسی. سومین کنفرانس بین‌المللی آزمایشگاه مدیریت و رویکردهای نوآورانه در مدیریت و اقتصاد، تهران-ایران، 22-1.
پروین، خیراله. فیروزی، مهدیه. (1401). شفافیت در امور عمومی به‌مثابۀ راهکار جلب اعتماد عمومی باتأکیدبر نظام حقوقی ایران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 51، شمارۀ 2، 616-597.
تورانی، عدنان. تکه، عطا. (1401). بررسی رابطۀ بین اخلاق و عینیت با شفافیت و ایفای مسئولیت پاسخ‌گویی حسابرسان داخلی. هفتمین همایش ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری ایران، تهران-ایران، 15-1.
جابرانصاری، محمدرضا. نجف‌بیگی، رضا. الوانی، سیدمهدی. (1395). عوامل زمینه‌ای مؤثر بر اعتماد عمومی به سازمان‌های دولتی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، دورۀ 8، شمارۀ 8، 124-11.
جودکی چگنی، زهرا. (1400). عینیت‌گرایی در حسابداری. فصلنامۀ علمی-چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دورۀ 4، شمارۀ 8، 112-98.
خان‌محمدی، هادی. خداپرست، عباس. (1401). نظریۀ حکمرانی از منظر اندیشمندان. چاپ‌اول، تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
رستمی، امین. ودیعی، محمدحسین. باقرپور ولاشانی، محمدعلی. (1399). طراحی مدل و اولویت‌بندی ابعاد شایستگی مدیران حسابرسی داخلی: رویکرد ترکیبی. دوفصلنامۀ علمی‌پژوهشی-حسابداری ارزشی و رفتاری، دورۀ 5، شمارۀ 9، 267-225.
رئوفی‌مرام، ناجی. امیرنژاد، قنبر. مکوندی، فواد. چناری، وحید. (1400). طراحی الگوی اخلاق‌مداری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی با رویکرد توسعۀ پایدار. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اخلاق در علوم و فنّاوری، دورۀ 16، شمارۀ 4، 165-155.
زیوری کامران، محمدجعفر. فخاری، حسین. (1398). تبیین الگوی حسابرسی داخلی اثربخش از منظر ذی‌نفعان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات تجربی حسابداری مالی، دورۀ 16، شمارۀ 64، 111-81.
صالحی، تابنده. (1395). رابطۀ اخلاق حرفه‌ای حسابرس و کیفیت حسابرسی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-اخلاق در علوم و فنّاوری، دورۀ 11، شمارۀ 3، 86-77.
گنجی، حمیدرضا. جهاندوست مرغوب، مهران. (1402). رابطۀ بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اهرم مالی شرکت. فصلنامۀ علمی‌تخصصی-تحقیقات حسابداری و حسابرسی، دورۀ 15، شمارۀ 59، 140-121.
مشایخ، شهناز. پارسایی، منا. کرانی، اکرم. (1400). رابطۀ بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها با کیفیت اطلاعات حسابداری و گزارش حسابرس. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دورۀ 13، شمارۀ 51، 64-41.
ولی‌زاده لاریجانی، اعظم. خدایی، مونا. (1400). اثر تعدیل‌کنندۀ کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر رابطۀ بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دورۀ 13، شمارۀ 53، 22-1.
Abdelrahim, Ayman. Al-Malkawi, Husam-Aldin N. (2022). The Influential Factors Of Internal Audit Effectiveness: A Conceptual Model. International Journal Of Financial Studies, 10(3): 1-23.
Georgiou, Omiros. (2024). The Politics Of Prudence In Accounting Standards. Accounting. Journal Of Organizations And Society, 113(101571): 1-24.
Harrison, Teresa M. Sigit Sayogo, Djoko. (2014). Transparency, Participation, And Accountability Practices In Open Government: A Comparative Study. Journal Of Government Information Quarterly, 31(4): 513-525.
