روایت خلقت انسان در متون مقدس: تحلیل تطبیقی نگرش‌های انسان‌شناختی
محورهای موضوعی : نقد کلامی و فلسفی موضوعات دینی- اسلامی
1 - دانشجوی کارشناس ارشد فلسفه و حکمت، مرکز زابل، دانشگاه پیام نور، زابل، ایران
کلید واژه: خلقت انسان, انسان‌شناسی دینی, هرمنوتیک تطبیقی, کرامت انسانی, خلیفه‌الله, تصویر خدا,
چکیده مقاله :
این مطالعه به بررسی تطبیقی روایت‌های خلقت انسان در قرآن، تورات و انجیل پرداخته و نگرش‌های انسان‌شناختی متفاوتی را که هر یک از این متون نسبت به طبیعت و جایگاه انسان ارائه می‌دهند، تحلیل می‌کند. در تورات، انسان به عنوان تصویر خدا و جانشین او بر زمین معرفی می‌شود، در حالی که قرآن بر جنبه‌های خلیفه‌الله و امانت‌دار بودن انسان تأکید دارد. انجیل نیز با رویکرد نجات‌بخش، انسان را موجودی نیازمند به رستگاری قلمداد می‌کند. این پژوهش با استفاده از روش هرمنوتیک تطبیقی، متون اصلی را تحلیل کرده و نشان می‌دهد که علی‌رغم تنوع در تفاسیر، هر سه سنت بر کرامت ذاتی انسان، مسئولیت اخلاقی او، و رابطه ویژه‌اش با خداوند تأکید دارند. یافته‌ها حاکی از آن است که این نگرش‌های مشترک می‌تواند پایه‌ای محکم برای همکاری بین‌ادیانی در حل مسائل انسان معاصر فراهم آورد.
This study examines the comparative narratives of human creation in the Qur'an, Torah, and Gospel, analyzing the different anthropological perspectives that each of these texts presents regarding human nature and position. In the Torah, humans are introduced as the image of God and His representative on earth, while the Qur'an emphasizes aspects of being God's vicegerent and trustee. The Gospel, with its redemptive approach, considers humans as beings in need of salvation. Using comparative hermeneutic method, this research analyzes original texts and shows that despite diversity in interpretations, all three traditions emphasize human inherent dignity, moral responsibility, and special relationship with God. The findings indicate that these shared perspectives can provide a solid foundation for interfaith cooperation in solving contemporary human problems.
منابع فارسی:
ایازی، م. ع. (۱۳۹۹). خلقت انسان در قرآن و کتب آسمانی. تهران: سمت.
پیروزمند، ح. (۱۳۹۸). انسان‌شناسی قرآنی در مقایسه با متون مقدس. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
جعفری، م. ت. (۱۳۹۷). تصویر خدا و خلیفه‌الله: مطالعه تطبیقی. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
حکیمی، م. ر. (۱۳۹۶). آدم در قرآن، تورات و انجیل. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
مصباح یزدی، م. ت. (۱۳۹۵). نگاهی به انسان‌شناسی اسلامی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
English References:
Anderson, G. A. (2019). The genesis of perfection: Adam and Eve in Jewish and Christian imagination. Westminster John Knox Press.
Khalidi, T. (2018). Images of Muhammad: Narratives of the prophet in Islam across the centuries. Yale University Press.
Kugel, J. L. (2020). The God of old: Inside the lost world of the Bible. Harvard University Press.
Nasr, S. H. (2017). Man and nature: The spiritual crisis in modern man. ABC International Group.
Van Huyssteen, J. W. (2021). Alone in the world? Human uniqueness in science and theology. Eerdmans Publishing.
