تحلیل تئوریک رویکرد های جامعه شناسان اقتصادی و زمینه های اجتماعی عرفی شدن (با تاکید بر اندیشه عقلانیت اقتصادی ماکس وبر)
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی توسعه پایدار
1 - استادیار جامعه شناسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: عرفی شدن, توسعه اقتصادی, عقلانیت, ماکس وبر.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف اصلی این مقاله ارائه یک تحلیل تئوریک از زمینه های عرفی شدن جامعه ایران با بررسی رویکرد های جامعه شناسان اقتصادی خاصتا اندیشه ماکس وبر است. در همین راستا نظریه های اندیشمندانی نظیر اگوست کنت، کارل مارکس، ماکس وبر، امیل دورکیم، مکتب نوسازی، دیدگاه توسعه، کارل دابلر، برایان ویلسون، ملکم همیلتون، ژان پل ویلم و رابرت بلا مورد استفاده قرار گرفته است.
مواد و روش‌ها: در این مقاله از روش پژوهش اسنادی استفاده شده است.
نتایج: عرفی شدن از عوامل و در مواردی، از تبعات عمده توسعه از نوع غربی است و هم سویی آن با توسعه نتیجه علل و عواملی است که از جمله، می توان به عوامل درون دینی از قبیل نوع دین مطرح در جامعه غربی، نوع ظهور کلیسا به عنوان متصدی تبیین دین و به عوامل برون دینی از قبیل تعارض علم و دین، قلانیت یک سویه و بالاخره، مادی گرایی در جامعه غرب اشاره کرد.
نتیجه‌گیری: پذیرش مساله عرفی شدن به عنوان عامل توسعه یا پیامد قطعی توسعه، مشکلاتی را، چه از لحاظ نظری و چه از لحاظ عملی، به دنبال دارد. از لحاظ نظری به دلیل دیدگاه های گوناگون و بعضا متضادی که در این رابطه وجود دارد و از لحاظ عملی نیز نمونه هایی از جوامع گوناگون وجود دارد که هر کدام از قوانین خاص خود متابعت می کند و نوع توسعه و چگونگی آن در این جوامع این رابطه ضروری را نفی می نماید.
Objective: The main goal of this article is to present a theoretical analysis of the context of secularization of Iranian society by examining the approaches of economic sociologists, especially the thought of Max Weber. In this regard, the theories of thinkers such as Auguste Comte, Karl Marx, Max Weber, Emile Durkheim, the school of modernization, the development perspective, Karl Dobler, Brian Wilson, Malcolm Hamilton, Jean-Paul Willem, and Robert Bella have been used.
Methods: This article uses a documentary research method.
Results: Secularization is one of the factors and, in some cases, one of the major consequences of Western-style development, and its alignment with development is the result of causes and factors, including intra-religious factors such as the type of religion prevalent in Western society, the emergence of the church as the authority to explain religion, and extra-religious factors such as the conflict between science and religion, one-sided secularism, and finally, materialism in Western society.
Conclusion: Accepting the issue of secularization as a factor of development or a definite consequence of development poses problems, both theoretically and practically. Theoretically, due to the different and sometimes contradictory views that exist in this regard, and practically, there are examples of different societies that each follow their own laws, and the type and manner of development in these societies negates this necessary relationship.
Aron, Raymond (2005), Basic Stages of the Process of Thought in Sociology, Tehran: Scientific and Cultural Publications. (in Persian: Baqer Parham, 1384).
Benton, Ted, Craib, Ian (2005). Philosophy of Social Sciences, Tehran: Agah. (in Persian: Shahnaz Masmiparast and Mahmoud Motahid, 1384)
Berger, Peter (1973). The Social Reality of Angels. Harmondsworth: Penguin.
Coser, Louis (2002). The Life and Thought of the Great Sociologists, Tehran: Scientific Publications. (in Persian: Mohsen Salasi, 1380)
Fakouhi, Nasser (2002). History of Anthropological Thought and Theories, Tehran: Ney Publishing House. (in Persian)
Fenn, Richard K. (1978). Toweards a Theory of Secularization, Storrs, Coon: Society for the Scientific Study of Religion.
Freund, Julien (1983). Max Weber's Sociology, Nikan Publications. (in Persian: Abdolhossein Nikgohar, 1362)
Geertz, Clifford. (1973). the Interpretation of Cultures, New York.
Giddens, Anthony (2007) Sociology, Ney Publishing House, first edition (fourth edition). (in Persian: Manouchehr Sabouri, 1386)
Hajjarian, Saeed (2002). From Shahed Quds to Shahed Bazari, Tehran: Tarh No Publications. (in Persian)
Hamilton, Malcolm (2010). Sociology of Religion, Sales Publishing House. (in Persian: Mohsen Salasi, 1389)
Mahmoudi, Seyed Jalal, Azkia, Mostafa, and Kaldi, Alireza (2011). Sociological study of the relationship between development and secularization of society in contemporary Iran (with a look at the developments of the last three decades), (M.A. thesis in Sociology, Tehran Science and Research Branch). (in Persian)
Shojaei Zand, Alireza (2002). Secularization in the Christian and Islamic Experience, Tehran, Center for Recognizing Islam and Iran. (in Persian)
Wilson, Bryan (1982). Religion in Sociological Perspective. Oxford: Oxford University press.
