بررسی قرآنی آثار و پیامدهای سلامت روان در خانواده

محورهای موضوعی :

عظیمه سادات سجادی ابرقوئی ¹ , ابوالقاسم عاصی مذنب ² , اعظم اعتمادی فرد ³

1 - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران [e-mail]
2 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail], tell:
3 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران [e-mail]

تاریخ دریافت : 1399/12/21 تاریخ پذیرش : 1400/02/12 تاریخ انتشار : 1401/01/20

کلید واژه: آرامش روحی, ایمان به خدا, بهداشت روانی, سلامت روانی, قرآن ,

چکیده مقاله :

مقدمه: مهم‌ترین هدف تعالیم اسلامی، رشد انسان و دستیابی به سعادت است. لازمه این تکامل برخورداری انسان از سلامت روانی است، بدین منظور در قرآن راهنمایی‌های لازم جهت تأمین بهداشت روانی و پیشگیری از بیماری‌های روانی در انسان، آمده است. هدف این مقاله، آشنائی با آثار و پیامدهای سلامت روانی در انسان از منظر قرآن است. روش پژوهش: تحقیق به روش کتابخانه‌ای و توصیفی و استناد به آیات قرآن انجام شد. در این پژوهش، با مراجعه به منابع علمی مؤلفه‌های بهداشت روانی انسان از منظر قرآن مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد آرامش روحی به عنوان یکی از ابعاد مهم سلامت روان از نظر قرآن آثار متعددی بر زندگی انسان دارد. از جمله این آثار، توانایی در برخورد با بحران‌ها، توانایی بر شکیبایی و سختی‌ها، توانایی و درک درست آینده و خوش‌بینی به آن، توانایی بر پذیرش مسئولیت، توانایی بر ایجاد ارتباط درست با دیگران و گزینش اهداف واقعی است. از جمله نتایج رفتاری ایمان به خدا می توان به انجام دادن عمل صالح، تقوا و پرهیزگاری، توکل به خدا، دلبسته نبودن به دنیا و شرح صدر اشاره کرد. نتایج عاطفی ایمان به خدا شامل آرامش، انبساط خاطر و شادمانی، افزایش انرژی روانی و قدرت سازگاری با محیط، کاهش ترس و اضطراب، بالا بردن قدرت تصمیم‌گیری و مشارکت اجتماعی و بالا بردن ظرفیت انسان درباره مرگ اشاره کرد. نتیجه گیری: قرآن با ارائه دستورالعمل ها و راهنمایی های لازم، دستیابی انسان به آرامش روحی و سلامت روانی را رهنمون می سازد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: The most important goal of Islamic teachings is human growth and achieving happiness. The prerequisite for this evolution is that humans have mental health, for this purpose, the Quran contains the necessary guidelines for ensuring mental health and preventing mental illnesses in humans. The aim of this article is to familiarize ourselves with the effects and consequences of mental health in humans from the perspective of the Quran. Research Method: The research was conducted using a library and descriptive method and citing verses of the Quran. In this study, the components of human mental health were examined from the perspective of the Quran by referring to scientific sources. Findings: The results showed that peace of mind, as one of the important dimensions of mental health from the perspective of the Quran, has numerous effects on human life. These effects include the ability to deal with crises, the ability to be patient and endure hardships, the ability to understand the future and be optimistic about it, the ability to accept responsibility, the ability to establish good relationships with others, and the choice of realistic goals. The behavioral results of faith in God include doing righteous deeds, piety and piety, trusting in God, not being attached to the world, and the opening of the heart. The emotional results of faith in God include peace, expansion of mind, and happiness, increased mental energy and the ability to adapt to the environment, reducing fear and anxiety, increasing decision-making power and social participation, and increasing human capacity for death. Conclusion: The Quran guides humans to achieve peace of mind and mental health by providing the necessary instructions and guidance.

منابع و مأخذ:

1. Islam MZ. Exploring the Al-Qur’an’s Insights on Human Psychology and Mental Health. CenRaPS Journal of Social Sciences. 2025;7(1):1-3. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/pspp0000263.
2. Holy Quran
3. Malkan SN, Mahmud M. CURBING THE MENTAL ILLNES: DOES AL-QURAN PLAY ROLES?. International Journal of Islamic Theology & Civilization (E-ISSN-3009-1551).2024; 2(3):31-7. https://doi.org/10.5281/zenodo.13940212.
4. Nadimah NA. Study on the effect of reading activities and listening to Al-Quran on human mental health. Journal Intellectual Sufism Research (JISR).2018 ;1(1):19-23. https://doi.org/10.52032/jisr.v1i1.17.
5. Naseh A. Elements of Mental Health from the Viewpoint of the Quran and Hadiths. Religious Inquiries. 2020; 9(17):169-89.
6. Balool Bar, M. Family Mental Health in the Perspective of the Holy Quran, First International Research Conference in Accounting, Management, Economics and Humanities, 2023.(In Persian)
7. Abedini P. Investigating the impact of the teachings of the Holy Quran on mental health. National Conference on Health from the Perspective of the Holy Quran.2016. (In Persian)
8. Shahbazi F.The Effect of the Quran on Human Mental Health, Third National Conference on Developmental and Educational Psychology, Bandar Abbas, 2024. (In Persian)
9. Shahbazi F . The Effect of the Quran on Human Mental Health, Third National Conference on Developmental and Educational Psychology, Bandar Abbas. 2024.(In Persian)
10. Sadeghian A. The Quran and Mental Health. Quran and Science. 2008;2(1):69-90. (In Persian)
11. Alfain SN, Soleh AK, Yamani MR. The role of patience in coping mental problems: A quranic perspective. Tribakti: Jurnal Pemikiran Keislaman. 2023; 34(2):195-212.
12. Tahir M, Zubairi SU. Exploring Qur’anic stance on mental health: An analytical review. UW Journal of Social Sciences. 2019; 2(2):46-71.
13. Tabibi A, Zamaniyan Najafabadi F. Mental health development strategies from the perspective of the Qur’an. IHJ. 2020; 5(1): 63-75.
14. Alipour A, Nourbala A, Ejei J, Motiian H. Happiness and immune function, 2000 (In Persian)
15. Amir Hosseini Kh. Skills for Happy Living. Aref Kamel Publications. 2003. (In Persian)
16. Kazemzadeh M, Abbasi E, Hajihosseinnejad G, Ahmadi G . Evaluation of the Experimental Science Curriculum for the Fourth, Fifth, and Sixth Grades of Elementary School Based on Upstream Documents. Education and Evaluation (Educational Sciences), 2021;14(54):13-58. (In Persian)
17. Majlisi M. Biharul-Anwar.1992.
18. Motahari V. Teacher's Effects. School Publications, Ministry of Education . 2000.(In Persian)
19. Schwarz N, Strack F. Evaluating one's life: A judgment model of subjective well-being. 1988.
20. Diener E. Frequently asked questions (FAQ’s) about subjective well-being (happiness and life satisfaction). A printer for report and new comers. 2002.
21. Argyle M . The Psychology of Happiness. Translated by Masoud Gohari Anaraki et al. Isfahan: Jihad Daneshgahi Publications.2003.
22. Adler MG, Fagley NS. Appreciation: Individual differences in finding value and meaning as a unique predictor of subjective well‐being. Journal of personality. 2005;73(1):79-114.
23. Eddington N, Shuman R. Subjective well-being Presented by continuity psychology education. The Journal of Personality & Social Psychology. 2004;34(8):41-57.
24. Saed V., Roshan D. Mechanisms of the effect of spirituality on mental health. Psychotherapy Updates [Internet]. 2008;13(48):42-59.(In Persian)
25. Asgari P, Portrab H. The relationship between quality of work life, job engagement and organizational health with organizational commitment of employees of the National Bank of Ahvaz. 2008. (In Persian)
26. Ansari M. Mirshah Ja'fari I. An inquiry into the role of faith and hope in life and its effects on Man's mental health. Studies in Islam and Psychology, 2010; 4(6): 123-142. (In Persian)