بررسی وضعیت سیاسی فضای مجازی(اینستاگرام) مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه‌های خوارزمی، آزاد اسلامی و پیام نور کرج
محورهای موضوعی : رسانهمحمد پورقربان 1 , سیداسماعیل میر 2
1 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران (نویسنده مسئول)
2 -
کلید واژه: رسانه, شبکه‌های اجتماعی, فضای مجازی, اینستاگرام, وضعیت سیاسی.,
چکیده مقاله :
هدف از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت سیاسی فضای مجازی (اینستاگرام) در بین دانشجویان شهرکرج بود. جامعه آماری در این تحقیق،کلیه‌ی دانشجویان عضو شبکه اجتماعی (اینستاگرام) در دانشگاه‌های کرج که در سال تحصیلی 1402– 1401 مشغول به تحصیل بودند. 300 نفره از دانشجویان در سه دانشگاه خوارزمی، آزاد اسلامی و پیام نور به‌عنوان نمونه‌در نظر گرفته شدند. این کار پیمایشی و گردآوری داده از طریق پرسش‌نامه محقق ساخته که 25 عبارت داشت صورت گرفت، در بررسی فرضیه‌های پژوهش با بهره گیری از آزمون همبستگی پیرسون و نرم افزار SPSS، این یافته‌ها حاصل شد، میان متغیرهای وضعیت سیاسی دانشجویان در خصوص فضای مجازی (اینستاگرام)و شکل‌گیری ذهنیت با نگاه آگاهی بخشی سیاسی، درسطح (44/0) رابطه همبستگی مثبت و معنادار و در عرصه‌های تحلیل در بحث‌ها و موضوعات سیاسی، در سطح (61/0-) و در ارتباطات سیاسی، (53/0-) و رفتار دولت مردان در حوزه فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی (32/0-) رابطه منفی، معکوس و معنادار وجود دارد. اما میان انتشار آزاد اطلاعات در فضای مجازی، عملکرد اطلاع رسانی جمعی فضای سیاسی موجود و وضعیت سیاسی دانشجویان در فضای مجازی (اینستاگرام) در این پژوهش رابطه معنادار یافت نشد.
The purpose of this study was to investigate the political status of cyberspace (Instagram) among students in Karaj. The statistical population in this study was all students who were members of the social network (Instagram) in Karaj universities who were studying in the academic year 2021-2022. 300 students from three universities: Kharazmi, Islamic Azad, and Payam Noor were considered as samples. This survey and data collection was carried out through a researcher-made questionnaire that had 25 items. In examining the research hypotheses using the Pearson correlation test and SPSS software, these findings were obtained: there is a positive and significant correlation between the variables of students' political status regarding cyberspace (Instagram) and the formation of a mindset with a political awareness perspective, at the level of (0.44), and in the areas of analysis in political discussions and issues, at the level of (-0.61), and in political communications, (-0.53), and the behavior of state men in the cyberspace of social networks (-0.32), there is a negative, inverse and significant relationship. However, no significant relationship was found between the free dissemination of information in cyberspace, the collective information performance of the existing political space, and the political status of students in cyberspace (Instagram) in this study.
اکبری، عباسعلی و صادقی، سالار. (1398). بررسی حقوقی و جرمشناختی فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی (با تاکید بر فیلترینگ تلگرام). دومین کنفرانس ملی پدافند سایبری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه.
براتی، محمدجواد و عطریان، نرگس. (1402). بررسی رابطة میان استفاده از شبکة اجتماعی مجازی اینستاگرام با تغییرهای فرهنگی، میان دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان. فصلنامه مطالعاتی و تحقیقاتی وسایل ارتباط جمعی، سال 33، شماره 4 (129)، 248 – 227 .
پوریوسفی گابیه، عبدالعظیم؛ کاظمی پور، شهلا و ساعی ارسی، ایرج. (1402). بررسی نفوذ شبکه‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام بر میزان آگاهی سیاسی دانشجویان تغییرات اجتماعی- فرهنگی. دوره 19، شماره 4(75)، ص،186-157.
حسنی، حسین. (1398). رسانه اجتماعی اینستاگرام (زندگی روزمره و فرهنگ دیداری). انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ یکم.
خالصی، پروین؛ بابائی، محمد باقر و مظاهری، محمد مهدی. (1398). چالش‌ها، فرصت‌ها و اثرات سیاسی فضای مجازی درنظام جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه پژوهش‌هاي سياسي جهان اسلام، 9(4)، 165-188.
خطیب زاده، سمیرا و بنی هاشمی، سیدمحسن. (1402). بررسی وضعیت خانواده ایرانی در فضای مجازی: مطالعه صفحههای اینستاگرامی با رویکرد روابط والدین با فرزندان. فصلنامه علمی راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال سیزدهم، شماره اول، بهار،1402صص. 140-151.
روحانی، ابوالفضل و روحانی، مهدی. (1402). نقش فضای مجازی در حکمرانی ملی ج.ا.ایران. فصلنامه علمی مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی سال سیزدهم، شماره 53، 61-84.
رهبرقاضی، محمودرضا؛ آشنایی، سهیلا و شهریاری، اعظم. (1396). بررسی رابطه استفاده از شبکه‌های مجازی و گسترش فرهنگ سیاسی دموکراتیک: مطالعه موردی شهروندان شهر اصفهان. سیاستگذاری عمومی، 3(2)، 217-233.
رهبرقاضی، محمودرضا، معتمدی، سمیه و شهریاری، اعظم. (1396). تأثير شبکه‌های اجتماعی بر مشارکت سياسی؛ باتوجّه به متغيرهای ميانجی بحث سياسی، اثربخشی سياسی و فرهنگ سياسی. فصلنامه‌ی مطالعات توسعه‌ی اجتماعی- فرهنگی، دوره‌ی ششم، شماره‌ی 2، 149- 127 .
رهبری، محمد؛ دلاوری، ابوالفضل و صفری، هادی. (1402). فضای مجازی و قطب بندی سیاسی در ایران مطالعه موردی: واکنشهای کاربران توئیتر فارسی به رویدادهای سیاسی و اجتماعی (سال‌های 1401- 1400). مطالعات فرهنگی و ارتباطات، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، پیاپی70، دوره 19، شماره1، 271 – 241. عالم، عبدالرحمن. (1384). بنیادهاي علم سیاست. تهران، نشر نی.
عباسی شوازی، محمدتقی؛ پناهی نسب، صادق و اسمعیل خانی، درنا. (1400). انتخاب عقلانی، کنش سیاسی و رسانه‌ها: مطالعۀ رابطۀ هزینههای سیاسی با مشارکت سیاسی آنلاین و آفلاین دانشجویان. جامعه شناسی کاربردی، 32(3)، 155-176.
علیزاده، سپیده السادات؛ حقیقی، فهیمه و ساعی ارسی، ایرج. (1394). بررسی تاثیر اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی بر عملکرد تحصیلی و کاریابی دانشجویان علمی- کاربردی استان تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه یزی آموزشی. دانشگاه آزاد اسلامی-واحد البرز.
فهیمی فر، سپیده و حیدر، ابراهیم. (1393). بررسی ابعاد اقتصادی نشر کتاب الکترونیکی از دیدگاه ناشران ایرانی. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات.
گریفین، کارنر و مارتینز، مایکل. (1398). تأثیر فناوری‌های پیشرفته بر آینده دولت‌ها و کشورها. مترجمان: فرزان مجیدفر، فرشید مجیدفر و عباسعلی کارشناس، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا. کریمی، بهزاد؛ دلاور، علی و فرهنگی، علی‌اکبر. (1400). اینستاگرام: تجربة جدید دیدن و دیده شدن و پیامدهای آن. فصلنامة رسانه. 1(32)، 50 – 29 . محمدی، جمال و رضی پور، پرنیا. (1401). شبکه‌های اجتماعی و گونه‌های کارکرد جمعی: مطالعۀ موردی شبکه اینستاگرام. فصلنامه مطالعات‌رسانه‌های نوين، دوره 8، 29، 108-75.
مسعودنیا؛ محمدی فر؛ نجات، حسین و محمدی، منصور. (۱۳۹2). نقش رسانه‌های الکترونیکی در میزان آگاهی سیاسی دانشجویان. پژوهش‌های سیاسی، شماره 4 (15)، 23 – 9.
میرعالی، سعیده سادات؛ بلیاد، محمدرضا و میرعالی، سیده نصیبه. (1400). شناسایی نقش میانجی تک والد بودن در رابطه با استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان دختر متوسطه. پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، سال چهارم، شماره ۴۲، 152 – 139.
هرسیج، حسین. (1398). رابطه مشارکت سیاسی و احساس امنیت اجتماعی، فصلنامه پژوهش‌های استراتژي امنيت و نظم اجتماعي، 1 (2)، 21 – 5.
یاوری، ناصر؛ لایی، سوسن و مهدوی، علیرضا. (1395). نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی بر منکرات اخلاقی دانش‌آموزان اجلاس بین‌المللی نوآوری و تحقیق در علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اجتماعی. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، انجمن علمی ارتباطات و تبلیغ حوزه.
Kim, J. and Kim, Y. (2021). What publics do online matters: Internet use and political information behaviors. Online Information Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/OIR-072020-0312.
