مدل نوین و یکپارچه میانجیگری در دیوان بین المللی داوری ورزش: رویکردی کاربردی در حل و فصل اختلافات
محورهای موضوعی : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی
سجاد ابرقوئی نژاد
1
,
لیلا رئیسی
2
,
مسعود راعی
3
1 - دانشگاه آزاد واحد خوراسگان گروه حقوق
2 - استاد تمام گروه حقوق بین¬الملل، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
3 - مسعود راعی، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
کلید واژه: میانجیگری, دیوان داوری ورزش, حل اختلافات ورزشی,
چکیده مقاله :
با گسترش سریع صنعت ورزش و افزایش اختلافات مالی و حقوقی ناشی از فعالیت‌های ورزشی، استفاده از روش‌های جایگزین حل اختلاف به ویژه میانجیگری به عنوان روشی نوین و کارآمد اهمیت بیشتری پیدا کرده است. این پژوهش کارآمدی میانجیگری در حل اختلافات ورزشی در چارچوب دیوان داوری ورزش را مورد بررسی قرار می‌دهد. هدف اصلی تحقیق، تعیین اینکه آیا استفاده از میانجیگری می‌تواند زمان و هزینه‌های حل اختلافات را کاهش دهد و با بهره‌گیری از تجربیات موفق بین‌المللی، چارچوب‌های حقوقی داخلی را بهبود بخشد، می‌باشد. روش تحقیق از رویکرد توصیفی-تحلیلی و مطالعه اسنادی بهره برده و داده‌های به‌روز، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهد که میانجیگری نسبت به فرایندهای قضایی سنتی، با افزایش سرعت حل اختلاف، کاهش هزینه‌های حقوقی و حفظ محرمانگی اطلاعات، عملکرد مؤثری در حل اختلافات ورزشی دارد. با تحلیل تطبیقی با نظام های بین المللی ازجمله نظام های کامن لا، کنوانسیون سنگاپور و نظام رومی ژرمنی، نقاط قوت و ضعف رویکردهای موجود را آشکار ساخته و امکان انتقال تجربیات موفق بین‌المللی به نظام حقوقی ایران را مطرح می‌کند. بر این اساس، پیشنهاداتی نظیر به‌روزرسانی قوانین میانجیگری، الزام درج بندهای میانجیگری در قراردادهای ورزشی و برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی ارائه شده است.
Abstract:
Due to the rapid expansion of the sports industry and the increasing financial and legal disputes arising from sports activities, alternative dispute resolution methods—especially mediation—have gained significant attention as an innovative and effective approach. This study examines the effectiveness of mediation in resolving sports disputes within the framework of the Court of Arbitration for Sport. The primary objective is to determine whether mediation can reduce resolution time and legal costs while integrating successful international practices to enhance domestic legal frameworks. Employing a descriptive-analytical approach and documentary research, updated data were analyzed. Findings indicate that mediation, compared to traditional judicial processes, significantly accelerates dispute resolution, reduces legal expenses, and preserves confidentiality. A comparative analysis with international jurisprudence like, Common law and Romano-Germanic Law systems, reveals both strengths and weaknesses, suggesting that successful international experiences can be adapted to improve Iran’s legal procedures. Accordingly, recommendations such as updating mediation laws, mandating mediation clauses in sports contracts, and organizing specialized training programs are proposed.
منابع فارسی:
ابرقوئی نژاد سجاد، رئیسی لیلا، راعی مسعود. آیین رسیدگی دوپینگ در دیوان داوری ورزش و تاثیر آن بر سلامت ورزش. مجله علوم پزشکی رازی. ۱۴۰۱; ۲۹ (۵) :۱۵۲-۱۶۲
شعاعی,مرتضی.(2023).حل و فصل اختلافات در رویه دیوان داوری بین المللی ورزش.تحقیقات حقوقی بین المللی,59 (16),51-شعبانی مقدم، کیوان، و فراهانی، ابوالفضل. (1394). میانجی گری بعنوان شیوه ای برای حل و فصل اختلافات در ورزش (با معرفی فرآیند میانجی گری در دیوان بین المللی حکمیت در ورزش). پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی، 4(3 (پیاپی 15))، 135-143.
مسعودی لمراسکی, علی . (1401). جستاری بر دست‌رسی به دادرسی عادلانه در دیوان داوری ورزش. فصلنامه تحقیقات حقوقی
شعاعی، مرتضی، و اعراب شیبانی، حجت. (1401). درآمدی بر حل و فصل اختلافات ورزش فوتبال در نظام ایران و بین الملل. تحقیقات حقوقی بین المللی، 15(55 )، 363-381.
مقدم ابریشمی, علی . (1400). چالش های کنوانسیون میانجیگری سنگاپور و الحاق ایران. مجله حقوقی بین المللی, 38(شماره 65 (پاییز- زمستان)), 263-280
موسوی، سیدعباس. (1400). کارکردها و چالش های میانجیگری در ایران (با نگاهی به برخی از کشورهای اروپائی و اسناد
بین المللی). تمدن حقوقی، 4(9 )، 343-359.
لوتران، دیوید، غفاری، سیما (1400) میانجیگری، کنوانسیون سنگاپور و حل وفصل اختلافات بین المللی، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد
جانی پور, مجتبی و قریب, رخساره . (1396). مطالعه تطبیقی قلمرو و معیارهای اعمال میانجیگری کیفری در حقوق ایران، انگلیس و بلژیک. پژوهشنامه حقوق کیفری, 8(1), 237-258.
English References:
Bailii [2019] EWCA Civ 1467, 1 WLR 6527,
http://www.bailii.org/ew/cases/EWCA/Civ/2019/1467.htm
Blackshaw, I., (2016) “Mediating Business and Sports Disputes in Europe”, Entertainment and Sports Law Journal 6(2), 4
I Blackshaw, (2014) ‘Settling Sports Disputes by CAS Mediation’TAS/CAS Bulletin 1/2014, 25
De Oliveira, L.V.P. (2017). Lex sportiva as the contractual governing law, Int Sports Law. The International Sports Law Journal, (17), 101 – 116
hasler, E. (2017). Back to the Future: The First CAS Arbitrators on CAS’s First Award (TAS 86/1, HC X. c. LSHG) and Its Evolution Since Then. In: Duval, A., Rigozzi, A. (eds) Yearbook of International Sports Arbitration 2016. Yearbook of International Sports Arbitration. T.M.C. Asser Press, The Hague
Kamenecka-Usova, (2021) M. Legal Aspects of Alternative Dispute Resolution in Sports Law. Rigga university Doctoral Thesis doi:10.25143/prom-rsu_2021-01-dts
Mavromati, D,” Mediation of sports-related disputes facts (statistics and prospectsfor CAS mediation procedures)”, journal CAS Bulletin/ Bulletin TAS, No.2,2015.
Noshadha S, Kushnir Zh. (2020) Mediation as an alternative method of resolving disputes before applying to international sports arbitration courts. Science inOlympicSport.2020; 1:76-80.
Muiris-Lyons (2025) https://muirislyonslegal.com/mediation-in-sports-law-disputes-the-latest-research/
Sandu,Ciprian (2015) ADR in Sport Disputes: Should Mediation be Used over Arbitration? Conϐlict Studies Quarterly Issue 11, April 2015, pp. 57-68
