بررسی و تحلیل سطوح سه‌گانه در نسخه خطی دیوان میرمحمّد مؤمن استرآبادی
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
شیماسادات شریف الحسینی
1
,
کبری نودهی
2
,
وحید رویانی
3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان وادبیات فارسی واحد گرگان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، گرگان ، ایران .
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
کلید واژه: میرمحمّد مؤمن استرآبادی, دیوان, نسخه خطی, ویژگی‌‌‌‌های سبکی.,
چکیده مقاله :
نسخه‌‌‌‌های خطی، میراث مکتوب تمامی کشورها هستند که با گذشته و تاریخ آن مردم و سرزمین پیوندی ناگسستنی دارند. پاسداری از این میراث فرهنگی بر همه رهروان علم و دانش در تمامی رشته‌ها، امری مهم و قابل توجه است. میرمحمّد مؤمن استرآبادی، حکیم، معمار، شاعر و ادیب سده دهم و یازدهم هجری قمری، آثاری از جمله دیوان شعری از خویش به یادگار گذاشته است. این دیوان به صورت تک‌نسخه در «کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان» به شماره 459 نگهداری می‌شود که به دلیل شباهت رباعیاتش با رباعیات خیّام به عنوان نسخه خطّی «رباعیات خیام» ثبت شده است. دیوان میرمحمّد مؤمن استرآبادی از جمله نسخ خطّی گرانمایه‌ای است که تاکنون ناشناخته مانده و تصحیح این نسخه از جهت شناخت شخصیت و جایگاه وی و آشنایی با سبک شعری و افکار و اندیشه‌هایش بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تحلیل سبک شعری دیوان میرمحمّد مؤمن استرآبادی اختصاص یافته که توسّط نگارندگان تصحیح شده است.
Manuscripts are the written heritage of all countries, which have an inseparable link with the past and history of those people and land. Protecting this cultural heritage is an important and significant thing for all the leaders of science and knowledge in all fields. Mirmohammed Momin Estrabadi, a sage, architect, poet and writer of the 10th and 11th centuries AH, has left behind his works, including Poetry Divan. This divan is kept as a single copy in the "Royal Library of Golestan Palace" under number 459, which is registered as a manuscript of "Khayyam's quatrains" due to the similarity of its quatrains with Khayyam's quatrains. Diwan Mirmohammed Momen Estrabadi is one of the precious manuscripts that has remained unknown until now, and the correction of this manuscript is very important in order to know his character and position and get to know his poetic style and thoughts. This research, with descriptive-analytical method, is devoted to the investigation and analysis of the poetic style of Diwan Mirmohammed Momen Estrabadi, which has been corrected by the authors.
• حسن‌پور آلاشتی، حسین (1384) طرز تازه، تهران: سخن
• خسروی، ابوذر و دامن‌افشار، نجمه. (1402) نسخه‌‌‌‌های خطی مشاهیر جرجان (گرگان تاریخی) در کتابخانه‌‌‌‌های عراق و ترکیه. گرگان: میرداماد.
• شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1399) شاعر آینه‌ها. چاپ پنجم، تهران: آگاه.
• شمیسا، سیروس. (1371) بیان. چاپ هفتم. تهران: فردوس.
• قادری، سید محی‌الدین. (1378) میرمحمد مؤمن استرآبادی مروج تشیع در جنوب هند. ترجمه عون – علی جاروی، قم: مورخ.
• لومر، ژاک. (1401) توصیف و تحلیل نسخه‌‌‌‌های خطی کهن. ترجمه زهیر طیب، تهران: تراث اسلامی.
• میرمحمد مؤمن، حسینی استرآبادی. (بی‌تا) دیوان میرمحمد مؤمن. بی‌جا.
• مقدم، محمدباقر. (1392) اثرآفرینان «استرآباد» و «جرجان.» (استان گلستان) گرگان: میرداماد.
• یلمه‌ها، احمدرضا. (1390) «بررسی و تحلیل نوعی از تصرفات کاتبان در نسخه‌‌‌‌های خطی». پژوهش‌نامه ادبیات تعلیمی، 3(9)، 139-161.
