• صفحه اصلی
  • واکاوی مولفه های اصلی کیفیت مدیریت پژوهش و تولید علم در واحدهای دانشگاه آزاد کردستان و کرمانشاه

اشتراک گذاری

آدرس مقاله


کد مقاله : 140310021194206 بازدید : 110 صفحه: 1 - 29

https://doi.org/10.71815/JNAPA.2025.1194206

نوع مقاله: پژوهشی

واکاوی مولفه های اصلی کیفیت مدیریت پژوهش و تولید علم در واحدهای دانشگاه آزاد کردستان و کرمانشاه

محورهای موضوعی : مدیریت دولتی

جلال محمدی 1 , افسانه زمانی مقدم 2 , علی تقی پور ظهیر 3 , مصطفی اجتهادی 4

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، دانشكده مديريت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
2 - دانشیار، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
4 - دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/10/02 تاریخ پذیرش : 1403/11/02 تاریخ انتشار : 1404/03/11

کلید واژه: تولید علم, پژوهش, شاخص, کیفیت,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های کلیدی کیفیت پژوهش و تولید علم در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در استان‌های کردستان و کرمانشاه است. این تحقیق به‌منظور بررسی و تحلیل دقیق وضعیت کیفیت پژوهش در این دانشگاه‌ها طراحی شده است. از نظر روش‌شناسی، این پژوهش به‌عنوان یک مطالعه کاربردی طبقه‌بندی می‌شود و از نظر جمع‌آوری داده‌ها، از رویکردی ترکیبی شامل داده‌های کمی و کیفی بهره می‌برد. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی اعضای هیئت‌علمی، پژوهشگران و مدیران پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و کردستان در سال تحصیلی 1398 می‌باشد که تعداد آن‌ها به 298 نفر می‌رسد. برای انتخاب نمونه، با مراجعه به جدول مورگان، تعداد 222 نفر به‌صورت تصادفی ساده از جامعه آماری انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه‌ای که توسط محقق طراحی شده استفاده گردید. برای اطمینان از اعتبار پرسشنامه، از روش‌های اعتبارسنجی صوری و محتوایی بهره گرفته شد و پایایی آن نیز با اجرای آزمایشی پرسشنامه بر روی نمونه‌ای متشکل از 15 نفر، از طریق محاسبه آلفای کرونباخ، 0.878 برآورد گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بر اساس نظرخواهی از کارشناسان و بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش، مدل نهایی در پنج بعد اصلی طراحی شده است: فرهنگ، منابع انسانی، امکانات و منابع مالی، مدیریت و ساختار، و آموزش. این ابعاد و شاخص‌های شناسایی‌شده در این پژوهش به‌طور مستقیم در راستای ارتقاء کیفیت پژوهش و تولید علم قرار دارند و می‌توانند به‌عنوان مبنایی برای برنامه‌ریزی و طراحی الگوهای بهبود کیفیت در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرند.

چکیده انگلیسی:

Extended Abstract

 

Analysis of the Main Components of Research Management Quality and Knowledge Production in the Islamic Azad University Units of Kurdistan and Kermanshah

Jalal Mohammadi

PhD Student, Educational Management Group, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

ORCID: 0000-0003-4367-3048

jalal.m1363@gmail.com

Afsaneh Zamani Moghadam

Associate Professor, Educational Management Department, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

ORCID: 0009-0002-7552-7985

A.ZamaniMoghadam2024@gmail.com

Ali Taghipour Zaher

Associate Professor, Curriculum Planning Department, Faculty of Humanities, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

ORCID: 0009-0005-2492-4464

a.taghipour95@gmail.com

Mostafa Ejtahadi

Associate Professor, Sociology Department, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

ORCID: 0009-0003-3905-8234

m.edjtehadi@gmail.com

Received: 11 November 2024 | Revised: 20 December 2024 | Accepted: 25 December 2024

Introduction

 

The aim of the present research is to identify the dimensions, components, and key indicators of research quality and scientific production in the Islamic Azad University branches in the provinces of Kurdistan and Kermanshah. This study is designed to thoroughly examine and analyze the status of research quality in these universities.

 Theoretical Framework

As an influential institution in the social, economic, political, and cultural progress of any society, the university has three main functions, which are: 1- knowledge production (research); 2- knowledge transfer (education); and 3- knowledge dissemination and dissemination (services). Among these three functions, the production of science and knowledge is the most important function of universities in modern industrial societies (Bagheri, Dowlatabadi, and Enfayeli, 2015).

Science is considered one of the most important components of a country's power at the international level and enables that country to play a more important role in the development of the global community and have a greater impact on other countries, thus achieving its goals and objectives more quickly and easily (Raymond, 2007).

The main activity of universities is in two areas: education and research, but the quality of research services is a factor that distinguishes high-level universities from their competitors. Research and science production are essential and fundamental needs of any society (Norouzi et al., 2012).

In Iran, in the twenty-year vision document, Iran is targeted as a country with the first scientific and technological position in the region. To achieve this position, it is necessary to continuously review and compare the state of science production in Iran with the countries of the target region to determine the points of movement, the boundaries of competition, and the rival countries. Therefore, it is necessary to carry out some kind of active planning and forward-looking measures in line with Iran's scientific position based on the current state of science production in Iran. The university, as a knowledge-producing organization, is responsible for the main task of research and achieving these important goals (Khorasani et al., 2015).

The fundamental issue of research is the quality of science and research production. Considering the total world science production in the past decade, Iran ranks 21st in the quantity of world science production and 32nd in its impact, and in 2017, Iran succeeded in achieving 17th in world science production. Currently, the most important indicators of science production worldwide are "the number of scientific articles indexed in reputable international databases and the number of citations given to these articles."

The number of indexed articles indicates the "quantitative growth of scientific production" and the number of citations given indicates the impact of published articles, in other words, their quality level (Boldyrev, 2024).

 Another indicator of the quality of researchers and scientific institutions in the process of producing science in national and international arenas is the scientific impact index, which examines the impact of researchers in the subject area in question by calculating the citations to each published article and the distribution of citations over time.

The research status of the Azad University is acceptable compared to the country, because according to the information on the Web of Science database, the Azad University produced 6,244 articles in 2011, which increased to 9,058 in 2015 and to 21,066 in 2017 (since the beginning of the year). Accordingly, the growth percentage of this university was 13.3 in 2015 and 26.3 in 2016.

Data extracted (2008-2017) from the ESI database shows that the Islamic Republic of Iran ranks first among all Islamic countries in the 10 years in question with 1,775,773 citations received. The results indicate that the Islamic Republic of Iran has accounted for 21.2 percent of the total citations of all Islamic countries.

The number of highly cited articles by scientists in the country has increased from 47 in 2008 to 411 in 2017, thus increasing more than 8-fold, with an average annual growth of 24.21 percent, and has had the highest growth rate in the quality of science production among Islamic countries (Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute, 2018).

Methodology

This study is designed to thoroughly examine and analyze the status of research quality in these universities. Methodologically, this research is classified as an applied study and employs a mixed-methods approach, incorporating both quantitative and qualitative data.

 The statistical population of this research includes all faculty members, researchers, and research managers of the Islamic Azad University branches in Kermanshah and Kurdistan during the academic year 1398 (2019-2020), totaling 298 individuals.

For sample selection, 222 individuals were randomly chosen from the statistical population using Morgan's table. To collect data, a questionnaire designed by the researcher was utilized.

Discussion and Results

To ensure the validity of the questionnaire, both content and face validity methods were employed, and its reliability was estimated at 0.878 through the calculation of Cronbach's alpha based on a pilot test conducted on a sample of 15 individuals.

The findings of the research indicate that based on consultations with experts and a review of theoretical foundations and previous studies, the final model was designed around five main dimensions: culture, human resources, facilities and financial resources, management and structure, and education.

The identified dimensions and indicators in this research are directly aligned with enhancing research quality and scientific production, and they can serve as a basis for planning and designing quality improvement models in universities.

Conclusion

In summary, this study has achieved a deeper understanding of the challenges and opportunities in this field by identifying and analyzing the factors affecting the quality improvement of science and research production in the universities of Kurdistan and Kermanshah.

The results show that the components of culture, budget and facilities, management and structure, education, and human resources directly affect the quality of research. This study particularly emphasizes the importance of research culture and research-oriented governance and serves as a reliable source for future decisions in improving the quality of science production in universities. Despite the achievements of this study, some limitations should be considered.

 One of these limitations is the limited number of samples studied, which may affect the results. Also, the lack of sufficient data in some areas and the lack of access to some information sources can affect the accuracy of the results.

 In addition, focusing on two specific provinces may not generalize the results to other regions, and more research is needed in different parts of the country. Therefore, based on the results of this study, it is suggested that universities and higher education centers design and implement appropriate educational and cultural programs that emphasize the importance of research and creativity to improve the quality of research.

 Also, establishing a comprehensive system for evaluating the quality of research and promoting inter-university and international cooperation can help improve the state of research in these universities. Finally, providing financial resources and research facilities and creating a suitable environment for researchers to increase their motivation and scientific spirit are other measures that should be put on the agenda.

Contribution of authors

All authors have participated in this research in equal proportion.

Ethical approval

All ethical considerations have been met.

Conflict of interest

No conflicts of interest are declared by the authors.

 

 

منابع و مأخذ:

1- باقری دولت آبادی، علی، انفعالی،سعیده(1394).دانشگاه و تولید علم؛ضرورت ها و موانع ساختاری. پنجمین کنکره بین المللی علوم انسانی اسلامی.صفحه 155تا 186. بهار. دوره اول.شماره 4
2- بازرگان، عباس (1389). ارزشيابي آموزشي، چاپ هشتم. تهران : سمت.
3- ثمری, عیسی, یمنی دوزی سرخابی, محمد, صالحی عمران, ابراهیم, گرائی نژاد, غلامرضا. (1393). بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در فرآیند «توسعه دانشگاهی» دردانشگاه‌های دولتی ایران. مطالعات برنامه ریزی آموزشی .
4- نوروزی،عباسعلی، ابوالقاسمی،محمود، قهمرمانی،محمد(1391).راهبرد توليد علم بر اساس تحليل ساختارهای سازماني و مدیریتي دانشگاه ها.فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی. شماره 12 زمستان.
5- فیضی،کامران، رفیع زاده،محمود،خطیبی،عبدالنبی( ۱۳۹۳).ارائه الگوی بهبود کیفیت خدمات پژوهشی دانشگاه یزد (با کاربرد مدل های سروکوال و کانو). فصلنامه سیاست نامه علم و فناوری.شماره5
6- خراسانی،اباصلت، فتحی واجارگاه،کوروش، قنبری،رضا(۱۳۹۴).تأملی بر اهمیت کارکرد پژوهشی دانشگاه در روند توسعه علمی و مرجعیت علمی،اولین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی،روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران.تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
7- کریمیان،زهرا،صباغیان، زهرا، صالح صدقپور، بهرام(1390). بررسی موانع و چالشهای پژوهش و تولید علم در دانشگاه های علوم پزشکی. مجله آموزش عالي ايران. بهار و تابستان 1390 , دوره , شماره 12 از صفحه 35 تا صفحه 63 .
8- رحیم نیا،فریبرز،علیزاده،مسعود(1388). بررسی ابعاد فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنیسون از نظر اعضاي هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی دوره دهم، شماره 1، سال 1388
9- زارع احمد آبادی،حبیب، منصوری،حسین،طاهری دمنه،محسن(1388).واکاوی موانع انجام پژوهش در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور با استفاده از تکنیک TOPSIS فازی. زمستان سال سیزدهم. شماره 4. صفحه 113 تا 138.
10- سلیمی،قاسم،حسینی،نیره(1395). تبیین چارچوب تعالی پژوهش:گامی به سوی ارائه الگوی نظام ارزیابی کیفیت پژوهش در آموزش عالی کشور. رهیافت
11- نوروزی، عباسعلی ، ابوالقاسمی ،محمود ، قهرمانی، محمد(1394). بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی .دوره 6، شماره 22، تابستان ، صفحه 77-108
12- Raymond. S. (2007). The Research University and the Development of High-Technology Centers in the United States. Economic Development Quarterly, 21(3), 203-222.
متن کامل:


Header- M2 

img0Analysis of the Main Components of Research Management Quality and Knowledge Production in the Islamic Azad University Units of Kurdistan and Kermanshah1

img0 

Jalal Mohammadi

PhD Student, Educational Management Group, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

ORCID: 0000-0003-4367-3048

jalal.m1363@gmail.com

img0 

Afsaneh Zamani Moghadam

Associate Professor, Educational Management Department, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

ORCID: 0009-0002-7552-7985

A.ZamaniMoghadam2024@gmail.com

img0 

Ali Taghipour Zaher

Associate Professor, Curriculum Planning Department, Faculty of Humanities, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

ORCID: 0009-0005-2492-4464

a.taghipour95@gmail.com

img0 

Mostafa Ejtahadi

Associate Professor, Sociology Department, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

ORCID: 0009-0003-3905-8234

m.edjtehadi@gmail.com

Received: 2025   December 23    | Revised: 2025   January 18   | Accepted: 2025   January 19

 

 

Abstract

 

The present research aims to identify the dimensions, components, and key indicators of research quality and scientific production in the Islamic Azad University branches in the provinces of Kurdistan and Kermanshah. This study is designed to thoroughly examine and analyze the status of research quality in these universities. Methodologically, this research is classified as an applied study and employs a mixed-methods approach, incorporating both quantitative and qualitative data. The statistical population of this research includes all faculty members, researchers, and research managers of the Islamic Azad University branches in Kermanshah and Kurdistan during the academic year 1398 (2019-2020), totaling 298 individuals. For sample selection, 222 individuals were randomly chosen from the statistical population using Morgan's table. To collect data, a questionnaire designed by the researcher was utilized. To ensure the validity of the questionnaire, both content and face validity methods were employed, and its reliability was estimated at 0.878 through the calculation of Cronbach's alpha based on a pilot test conducted on a sample of 15 individuals. The findings of the research indicate that based on consultations with experts and a review of theoretical foundations and previous studies, the final model was designed around five main dimensions: culture, human resources, facilities and financial resources, management and structure, and education. The identified dimensions and indicators in this research are directly aligned with enhancing research quality and scientific production, and they can serve as a basis for planning and designing quality improvement models in universities.

 

Keywords: Knowledge Production, Research, Indicators, Quality.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Extended Abstract

 

Analysis of the Main Components of Research Management Quality and Knowledge Production in the Islamic Azad University Units of Kurdistan and Kermanshah

 

Introduction

 

The aim of the present research is to identify the dimensions, components, and key indicators of research quality and scientific production in the Islamic Azad University branches in the provinces of Kurdistan and Kermanshah. This study is designed to thoroughly examine and analyze the status of research quality in these universities.

 Theoretical Framework

As an influential institution in the social, economic, political, and cultural progress of any society, the university has three main functions, which are: 1- knowledge production (research); 2- knowledge transfer (education); and 3- knowledge dissemination and dissemination (services). Among these three functions, the production of science and knowledge is the most important function of universities in modern industrial societies (Bagheri, Dowlatabadi, and Enfayeli, 2015).

Science is considered one of the most important components of a country's power at the international level and enables that country to play a more important role in the development of the global community and have a greater impact on other countries, thus achieving its goals and objectives more quickly and easily (Raymond, 2007).

The main activity of universities is in two areas: education and research, but the quality of research services is a factor that distinguishes high-level universities from their competitors. Research and science production are essential and fundamental needs of any society (Norouzi et al., 2012).

In Iran, in the twenty-year vision document, Iran is targeted as a country with the first scientific and technological position in the region. To achieve this position, it is necessary to continuously review and compare the state of science production in Iran with the countries of the target region to determine the points of movement, the boundaries of competition, and the rival countries. Therefore, it is necessary to carry out some kind of active planning and forward-looking measures in line with Iran's scientific position based on the current state of science production in Iran. The university, as a knowledge-producing organization, is responsible for the main task of research and achieving these important goals (Khorasani et al., 2015).

The fundamental issue of research is the quality of science and research production. Considering the total world science production in the past decade, Iran ranks 21st in the quantity of world science production and 32nd in its impact, and in 2017, Iran succeeded in achieving 17th in world science production. Currently, the most important indicators of science production worldwide are "the number of scientific articles indexed in reputable international databases and the number of citations given to these articles."

The number of indexed articles indicates the "quantitative growth of scientific production" and the number of citations given indicates the impact of published articles, in other words, their quality level (Boldyrev, 2024).

 Another indicator of the quality of researchers and scientific institutions in the process of producing science in national and international arenas is the scientific impact index, which examines the impact of researchers in the subject area in question by calculating the citations to each published article and the distribution of citations over time.

The research status of the Azad University is acceptable compared to the country, because according to the information on the Web of Science database, the Azad University produced 6,244 articles in 2011, which increased to 9,058 in 2015 and to 21,066 in 2017 (since the beginning of the year). Accordingly, the growth percentage of this university was 13.3 in 2015 and 26.3 in 2016.

Data extracted (2008-2017) from the ESI database shows that the Islamic Republic of Iran ranks first among all Islamic countries in the 10 years in question with 1,775,773 citations received. The results indicate that the Islamic Republic of Iran has accounted for 21.2 percent of the total citations of all Islamic countries.

The number of highly cited articles by scientists in the country has increased from 47 in 2008 to 411 in 2017, thus increasing more than 8-fold, with an average annual growth of 24.21 percent, and has had the highest growth rate in the quality of science production among Islamic countries (Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute, 2018).

Methodology

This study is designed to thoroughly examine and analyze the status of research quality in these universities. Methodologically, this research is classified as an applied study and employs a mixed-methods approach, incorporating both quantitative and qualitative data.

 The statistical population of this research includes all faculty members, researchers, and research managers of the Islamic Azad University branches in Kermanshah and Kurdistan during the academic year 1398 (2019-2020), totaling 298 individuals.

For sample selection, 222 individuals were randomly chosen from the statistical population using Morgan's table. To collect data, a questionnaire designed by the researcher was utilized.

Discussion and Results

To ensure the validity of the questionnaire, both content and face validity methods were employed, and its reliability was estimated at 0.878 through the calculation of Cronbach's alpha based on a pilot test conducted on a sample of 15 individuals. 

The findings of the research indicate that based on consultations with experts and a review of theoretical foundations and previous studies, the final model was designed around five main dimensions: culture, human resources, facilities and financial resources, management and structure, and education.

The identified dimensions and indicators in this research are directly aligned with enhancing research quality and scientific production, and they can serve as a basis for planning and designing quality improvement models in universities.

Conclusion

In summary, this study has achieved a deeper understanding of the challenges and opportunities in this field by identifying and analyzing the factors affecting the quality improvement of science and research production in the universities of Kurdistan and Kermanshah.

The results show that the components of culture, budget and facilities, management and structure, education, and human resources directly affect the quality of research. This study particularly emphasizes the importance of research culture and research-oriented governance and serves as a reliable source for future decisions in improving the quality of science production in universities. Despite the achievements of this study, some limitations should be considered.

 One of these limitations is the limited number of samples studied, which may affect the results. Also, the lack of sufficient data in some areas and the lack of access to some information sources can affect the accuracy of the results.

 In addition, focusing on two specific provinces may not generalize the results to other regions, and more research is needed in different parts of the country. Therefore, based on the results of this study, it is suggested that universities and higher education centers design and implement appropriate educational and cultural programs that emphasize the importance of research and creativity to improve the quality of research.

 Also, establishing a comprehensive system for evaluating the quality of research and promoting inter-university and international cooperation can help improve the state of research in these universities. Finally, providing financial resources and research facilities and creating a suitable environment for researchers to increase their motivation and scientific spirit are other measures that should be put on the agenda.

Contribution of authors

All authors have participated in this research in equal proportion.

Ethical approval

All ethical considerations have been met.

Conflict of interest

No conflicts of interest are declared by the authors.

[1]   https://doi.org/10.71815/JNAPA.2025.1194206

img0 

واکاوی مؤلفه‌های اصلی کیفیت مدیریت پژوهش و تولید علم در واحدهای دانشگاه آزاد کردستان و کرمانشاه

 

تاریخ  دریافت : 02/10/1403         تاریخ ویرایش: 01/11/1403  تاریخ پذیرش:02/11/1403

img0 

جلال محمدی

دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

ORCID: 0000-0003-4367-3048

jalal.m1363@gmail.com

 

img0 

افسانه زمانی مقدم

دانشیار، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

 ORCID :0009-0002-7552-7985

A.ZamaniMoghadam2024@gmail.com

 

img0 

علی تقی پور ظهیر

دانشیار، گروه برنامه‌ریزی درسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

 ORCID :0009-0005-2492-4464

a.taghipour95@gmail.com

 

img0 

مصطفی اجتهادی

دانشیار، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

 ORCID :0009-0003-3905-8234

m.edjtehadi@gmail.com

 

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های کلیدی کیفیت پژوهش و تولید علم در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در استان‌های کردستان و کرمانشاه است. این تحقیق به‌منظور بررسی و تحلیل دقیق وضعیت کیفیت پژوهش در این دانشگاه‌ها طراحی شده است. از نظر روش‌شناسی، این پژوهش به‌عنوان یک مطالعه کاربردی طبقه‌بندی می‌شود و از نظر جمع‌آوری داده‌ها، از رویکردی ترکیبی شامل داده‌های کمی و کیفی بهره می‌برد. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی اعضای هیئت‌علمی، پژوهشگران و مدیران پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و کردستان در سال تحصیلی 1398 است که تعداد آن‌ها به 298 نفر می‌رسد. برای انتخاب نمونه، با مراجعه به جدول مورگان، تعداد 222 نفر به‌صورت تصادفی ساده از جامعه آماری انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه‌ای که توسط محقق طراحی شده استفاده گردید. برای اطمینان از اعتبار پرسشنامه، از روش‌های اعتبارسنجی صوری و محتوایی بهره گرفته شد و پایایی آن نیز با اجرای آزمایشی پرسشنامه بر روی نمونه‌ای متشکل از 15 نفر، از طریق محاسبه آلفای کرون باخ، 0.878 برآورد گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بر اساس نظرخواهی از کارشناسان و بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش، مدل نهایی در پنج بعد اصلی طراحی شده است: فرهنگ، منابع انسانی، امکانات و منابع مالی، مدیریت و ساختار، و آموزش. این ابعاد و شاخص‌های شناسایی‌شده در این پژوهش به‌طور مستقیم در راستای ارتقاء کیفیت پژوهش و تولید علم قرار دارند و می‌توانند به‌عنوان مبنایی برای برنامه‌ریزی و طراحی الگوهای بهبود کیفیت در دانشگاه‌ها مورداستفاده قرار گیرند.

کلمات کلیدی: تولید علم، پژوهش، شاخص، کیفیت.

 

 

1-       مقدمه

دانشگاه به‌عنوان نهادی تأثیرگذار در پیشرفت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه‌ای، سه کارکرد اصلی دارد که عبارت‌اند از: 1- تولید دانش (پژوهش)؛ 2- انتقال دانش (آموزش) و 3- اشاعه و نشر دانش (خدمات). از میان این سه کارکرد، تولید علم و دانش مهم‌ترین کارکرد دانشگاه‌ها در جوامع صنعتی نوین است (باقری دولت‌آبادی و انفعالی، 1394). علم از مهم‌ترین مؤلفه‌های قدرت یک کشور در سطح بین‌المللی محسوب می‌گردد و سبب می‌شود آن کشور بتواند نقش مهم‌تری را در تحولات جامعه جهانی داشته و تأثیر بیشتری بر سایر کشورها بگذارد و بدین ترتیب با شتاب و سهولت بیشتری به مقاصد و اهداف خود برسد (Raymond, 2007). فعالیت اصلی دانشگاه‌ها در دو حوزه‌ای آموزش و پژوهش است اما کیفیت خدمات پژوهشی، عاملی است که دانشگاه‌های سطح بالا را از رقبایشان متمایز ساخته است. پژوهش و تولید علم از نیازهای مسلم و اساسی هر جامعه‌ای است (نوروزی و همکاران، 1391). در کشور ایران در سند چشم‌انداز بیست‌ساله، ایران کشوری با جایگاه اول علمی و فناوری در منطقه هدف‌گذاری شده است. برای دستیابی به این موقعیت، لازم است وضعیت تولید علم در ایران با کشورهای منطقه هدف به‌طور مستمر موردبررسی و مقایسه قرار گیرد تا نقاط حرکت، مرزهای رقابت و کشورهای رقیب معلوم شوند. پس ضرورت دارد بر اساس وضعیت جاری تولید علم در ایران، نوعی برنامه‌ریزی فعال و اقدامات آینده‌نگر در راستای جایگاه علمی ایران انجام شود. دانشگاه به‌عنوان سازمان تولیدکننده دانش، بار اصلی وظیفه پژوهش و دستیابی به این اهداف مهم را بر عهده دارد (خراسانی و همکاران، 1394).

مسئله اساسی پژوهش کیفیت تولید علم و پژوهش است. ایران با در نظر گرفتن کل تولید علم دنیا در یک دهه گذشته رتبه ۲۱ کمیت تولید علم دنیا و رتبه ۳۲ اثرگذاری آن را در اختیار دارد و نیز در سال 2017 ایران موفق به کسب رتبه  17در تولید علم جهان شد. در حال حاضر مهم‌ترین شاخص‌های تولید علم در سطح جهان، «تعداد مقالات علمی نمایه شده در بانک‌های اطلاعاتی معتبر بین‌المللی و تعداد استنادهاي داده‌شده به این مقالات» است. تعداد مقالات نمایه شده بیانگر «رشد کمی تولیدات علمی» و میزان استنادات داده‌شده نشان‌دهنده اثرگذاري مقالات چاپ‌شده و به عبارتی سطح کیفی آن‌ها است (Boldyrev, 2024). از دیگر شاخص‌های کیفیت پژوهشگران و مؤسسات علمی در فرآیند تولید علم در عرصه‌های ملی و بین‌المللی، شاخص تأثیرگذاری علمی است که با محاسبه استناد به هریک از مقالات منتشرشده و چگونگی توزیع استنادات در طول زمان به بررسی تأثیر محققان در حوزه موضوعی موردنظر می‌پردازد. وضعیت پژوهشی دانشگاه آزاد به نسبت کشوری دارای وضعیت قابل قبولی است چراکه بر اساس اطلاعات پایگاه وب او ساینس دانشگاه آزاد در سال ۲۰۱۱ تعداد ۶ هزار و ۲۴۴ مقاله تولید کرده که این میزان در سال ۲۰۱۵ به ۹ هزار و ۵۸ و در سال ۲۰۱۷ (از ابتدای سال تاکنون) به ۲1 هزار و ۶۶ رسیده و بر این اساس، درصد رشد این دانشگاه در ۲۰۱۵ به ۱۳.۳ و در سال ۲۰۱۶ به ۲۶.۳ بوده است.

اطلاعات استخراج‌شده (2008-2017) از پایگاه ESI نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران در بازه ۱۰ ساله موردنظر با میزان ۱ میلیون و ۷۷۵ هزار و ۷۷۳ استناد دریافتی در میان کل کشورهای اسلامی مقام نخست را قرار دارد.  نتایج حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران میزان ۲۱.۲ درصد از مجموع استنادات تمامی کشورهای اسلامی را به خود اختصاص داده است. تعداد مقالات پر استناد دانشمندان کشور از ۴۷ مورد در سال ۲۰۰۸ به ۴۱۱ مورد در سال ۲۰۱۷ افزایش‌یافته و بدین ترتیب با افزایش بیش از ۸ برابری، دارای رشد متوسط سالانه ۲۴.۲۱ درصدی، بالاترین میزان رشد کیفیت تولید علم  را در میان کشورهای اسلامی داشته است (موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، 1397).

با بررسی‌های اولیه، مشخص شد که شاخص‌های پژوهشی و تولید علم در دانشگاه‌های کردستان و کرمانشاه نسبت به مجامع علمی و سایر دانشگاه‌های کشور در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. همچنین، این دانشگاه‌ها فاقد یک استراتژی مکتوب و جامع برای بهبود وضعیت تولید علمی خود هستند. این موضوع نشان‌دهنده‌ی شکاف مطالعاتی درزمینهٔ تولید علم و کیفیت پژوهش در این مناطق است. بنابراین، انجام یک پژوهش علمی به‌منظور ارائه مدلی برای توسعه کیفی تولید علم در دانشگاه‌های مذکور ضروری به نظر می‌رسد. با توجه به چالش‌های ساختاری آموزش عالی ایران و پایین بودن سطح تولید علم، این مطالعه به بررسی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های کیفیت پژوهش و تولید علم در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کردستان و کرمانشاه می‌پردازد. انتخاب استان‌های کردستان و کرمانشاه به‌عنوان موضوع پژوهش به دلیل وضعیت خاص و چالش‌های موجود در این مناطق است. این دو استان به‌عنوان نقاطی با پتانسیل‌های علمی و فرهنگی غنی، درعین‌حال با مشکلاتی درزمینهٔ تولید علم و کیفیت پژوهش مواجه هستند. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که شاخص‌های پژوهشی در این دانشگاه‌ها نسبت به سایر دانشگاه‌های کشور در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و همچنین عدم وجود یک استراتژی مکتوب و جامع برای بهبود وضعیت تولید علمی، نمایانگر یک شکاف مطالعاتی در این زمینه است. با توجه به این شرایط، انجام یک پژوهش علمی به‌منظور شناسایی و تحلیل ابعاد و مؤلفه‌های کیفیت پژوهش و تولید علم در این استان‌ها، می‌تواند به بهبود وضعیت علمی و آموزشی در این مناطق کمک شایانی نماید و زمینه‌ساز پیشرفت کیفی در نظام آموزش عالی ایران باشد. هدف این پژوهش، فراهم کردن اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری در حوزه آموزش عالی و به‌ویژه در دانشگاه‌های این مناطق است تا در آینده شاهد پیشرفت کیفی در تولید علم و کاهش معضلات موجود در نظام آموزش عالی ایران باشیم.

2-       ادبیات تحقیق

کیفیت مدیریت پژوهش و تولید علم به مجموعه‌ای از فرآیندها و روش‌ها اشاره دارد که به‌منظور بهبود و ارتقاء کارایی و اثربخشی فعالیت‌های تحقیقاتی و علمی طراحی‌شده‌اند. این کیفیت شامل برنامه‌ریزی دقیق، تخصیص منابع مناسب، نظارت بر پیشرفت پروژه‌ها و ارزیابی نتایج است. مدیریت مؤثر پژوهش می‌تواند به شناسایی نیازهای علمی و اجتماعی، ایجاد همکاری‌های بین‌المللی و تسهیل انتقال دانش کمک کند. به‌علاوه، با ایجاد یک محیط پژوهشی مناسب، انگیزه و خلاقیت پژوهشگران افزایش می‌یابد و درنهایت منجر به تولید علم باکیفیت بالا می‌شود. این کیفیت نه‌تنها بر روی نتایج علمی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به ارتقاء سطح آموزش و یادگیری در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی نیز کمک کند. درواقع، پژوهش‌های باکیفیت بالا می‌توانند به‌عنوان یک‌پایه محکم برای توسعه نظریه‌ها و مدل‌های جدید در علوم مختلف عمل کنند و به پیشرفت‌های علمی و فناوری منجر شوند (Margaret et al, 2024).

علاوه بر این، کیفیت مدیریت پژوهش و تولید علم به تأثیرات اجتماعی و اقتصادی نیز مرتبط است. تحقیقات باکیفیت می‌توانند به حل مسائل اجتماعی و اقتصادی کمک کنند و نوآوری‌های جدیدی را به ارمغان آورند. به‌عنوان‌مثال، پژوهش‌های مرتبط با بهداشت عمومی می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌های درمانی کمک کنند. از سوی دیگر، مدیریت صحیح پژوهش می‌تواند به افزایش اعتبار علمی و بین‌المللی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کمک کند. این اعتبار می‌تواند منجر به جذب دانشجویان و پژوهشگران بااستعداد از سراسر جهان شود و درنتیجه، تنوع و غنای علمی در این مراکز را افزایش دهد. به‌این‌ترتیب، کیفیت مدیریت پژوهش نه‌تنها بر روی نتایج علمی تأثیر می‌گذارد، بلکه نقش مهمی در توسعه پایدار و پیشرفت جامعه ‌ایفا می‌کند (Olga et al, 2022).

کیفیت مدیریت پژوهش و تولید علم در بخش‌های دانشگاهی به چندین مؤلفه حیاتی بستگی دارد که تضمین‌کننده برنامه‌ریزی، اجرای مؤثر و ارزیابی فعالیت‌های علمی هستند. این مؤلفه‌ها شامل چرخه عمر محصولات و خدمات پژوهشی، ایجاد محیط‌های پژوهشی باکیفیت بالا و مدیریت بهره‌وری فردی پژوهش است.

مدیریت مؤثر پژوهش شامل نظارت بر کل چرخه عمر محصولات و خدمات علمی است، از برنامه‌ریزی تا اجرا و ارزیابی (Васецкая, 2023).  این چرخه عمر شامل مراحل مختلفی ازجمله شناسایی موضوع پژوهش، طراحی روش‌های تحقیق، جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل نتایج و انتشاریافته‌ها می‌شود. ارزیابی مداوم کیفیت در هر مرحله برای برآورده کردن رضایت مصرف‌کننده و رعایت استانداردهای تعیین‌شده ضروری است (Васецкая, 2023). این ارزیابی می‌تواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف در فرآیندهای پژوهشی کمک کند و به پژوهشگران این امکان را بدهد که بهبودهای لازم را اعمال کنند.

ساختارهای همکاری برای ترویج پژوهش‌های تأثیرگذار حیاتی هستند، زیرا دسترسی به داده‌ها و اعتماد بین پژوهشگران را افزایش می‌دهند. این همکاری‌ها می‌توانند شامل مشارکت‌های بین‌المللی، شبکه‌های تحقیقاتی و پروژه‌های مشترک باشند که به تبادل دانش و تجربیات کمک می‌کنند. ملاحظات زیبایی‌شناختی و اخلاقی نقش مهمی در انگیزه‌دهی به دانشمندان و تضمین یکپارچگی خروجی‌های پژوهشی ایفا می‌کنند. این ملاحظات می‌توانند شامل رعایت اصول اخلاقی در جمع‌آوری داده‌ها، احترام به حقوق بشر و حفظ حریم خصوصی شرکت‌کنندگان در پژوهش‌ها باشند. عوامل سازمانی مانند فرهنگ پژوهش، تخصیص منابع و حمایت ساختاری به‌طور قابل‌توجهی بر نتایج پژوهش فردی تأثیر می‌گذارند (Ryazanova & Jaskiene, 2022).  فرهنگ پژوهش مثبت می‌تواند به تشویق نوآوری و خلاقیت در میان پژوهشگران کمک کند. همچنین، شیوه‌های مدیریت مبتنی بر شواهد می‌توانند نتایج انتشار و عملکرد کلی پژوهش را در مؤسسات دانشگاهی بهبود بخشند (Ryazanova & Jaskiene, 2022). این شیوه‌ها شامل استفاده از داده‌های تجربی برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی، ارزیابی عملکرد پژوهشگران و ارائه بازخورد مستمر به آن‌ها می‌شود.

درنهایت، باوجود اهمیت این مؤلفه‌ها، چالش‌هایی مانند هزینه‌های بالای تراکنش و حقوق مالکیت به‌خوبی تعریف‌شده می‌توانند همکاری و اشتراک‌گذاری داده‌ها را مختل کنند و درنهایت بر کیفیت و بهره‌وری پژوهش تأثیر بگذارند. بنابراین، توجه به این چالش‌ها و یافتن راه‌حل‌های مناسب برای آن‌ها، ازجمله وظایف اساسی مدیریت پژوهش در بخش‌های دانشگاهی است.

 

پیشینه تحقیق

Васецкая(2023) به بررسی برنامه‌ریزی و مدیریت فعالیت‌های علمی در دانشگاه‌ها در مراحل مختلف چرخه عمر محصولات و خدمات پرداخته است. برای این منظور، ارزیابی کیفیت خدمات ارائه‌شده به‌عنوان یک فرآیند مستمر و جامع در نظر گرفته‌شده که تمامی مراحل چرخه عمر را در برمی‌گیرد. روش‌های مورداستفاده شامل تحلیل سیستم، ترکیب، تشابه، تعمیم و طبقه‌بندی است. نتایج این تحقیق به شناسایی مراحل مختلف چرخه عمر خدمات ناشی از فعالیت‌های علمی و تحلیل الزامات مربوط به محصولات و خدمات، طراحی و توسعه، و همچنین رضایت مشتریان می‌پردازد و به اهمیت مدیریت کیفیت در این فرآیندها تأکید می‌کند. Margaret et al (2024) به بررسی اهمیت کیفیت پژوهش در حوزه‌های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات به‌ویژه در رشته‌های فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر پرداختند. این تحقیق به تحلیل چگونگی تسهیل کیفیت پژوهش در آزمون فرضیات، تحلیل داده‌ها و توسعه نظریه‌ها می‌پردازد و تأکید می‌کند که این کیفیت برای حل مسائل پیچیده، نوآوری مسئولانه و پیشرفت دانش ضروری است. روش‌های مورداستفاده شامل بررسی مثال‌های کلیدی از پژوهش‌های IT و علوم کامپیوتر است که نشان‌دهنده نقش اساسی کیفیت پژوهش در پیشبرد علم، تضمین استانداردهای اخلاقی و تقویت همکاری‌های بین‌رشته‌ای در راستای دستیابی به برتری علمی است. نتایج این مطالعه بر لزوم توجه به کیفیت پژوهش در راستای ارتقاء اعتبار و کارایی نتایج علمی تأکید می‌کند. Olga et al (2022) به تحلیل عوامل سازمانی مؤثر بر نتایج پژوهشی فردی و ارائه راهکارهای مبتنی بر شواهد برای مدیریت پژوهش در مؤسسات دانشگاهی پرداختند. این تحقیق با بررسی شواهد تجربی، به شناسایی عواملی مانند ساختارهای سازمانی، فرهنگ پژوهشی، ویژگی‌های محیط کار و تخصیص منابع می‌پردازد که می‌توانند به‌طور فعال توسط سازمان‌ها و سیاست‌گذاران مدیریت شوند. نتایج نشان می‌دهند که برای بهبود عملکرد پژوهشی، نیاز به درک عمیق‌تری از فرضیات و مکانیزه‌های موجود در ادبیات مربوط به تولید پژوهش وجود دارد. این مطالعه همچنین به ارائه دستورالعمل‌هایی برای تحقیقات آینده می‌پردازد تا شناخت جامع‌تری از چگونگی تأثیر سازمان‌ها، نهادهای تأمین مالی و آژانس‌های دولتی بر عملکرد علمی در سطح فردی ایجاد کند. Boldyrev (2022) به تحلیل جامع فعالیت‌های یک مؤسسه تحقیقاتی و تولیدی و شناسایی مؤثرترین حوزه‌ها برای بهبود عملکرد اقتصادی پرداختند. این تحقیق شامل ارائه فن‌ها و روش‌های تصمیم‌گیری مدیریتی مؤثر با توجه به ویژگی‌های فعالیت علمی و همچنین یک روش شبیه‌سازی برای فرآیند ایجاد نوآوری‌ها به‌منظور کمی سازی وضعیت ایده‌ها و پیش‌بینی آینده است. مدل ریاضی پیشنهادی برای پیش‌بینی پارامترهای مرتبط با چرخه کامل زندگی پیاده‌سازی ایده‌ها طراحی‌شده و ویژگی‌های اصلی آن در مراحل مختلف چرخه زندگی ایده‌ها توصیف می‌شود. این مطالعه همچنین به حل مسئله هوشمند سازی در جریان کار مؤسسات علمی و تولیدی می‌پردازد و فنی برای تحلیل خودکار متن اسناد و فهرست‌گذاری معنادار آن‌ها ارائه می‌دهد. نتایج نشان می‌دهند که سازمان‌دهی عملیات با استفاده از یک سیستم مدیریت تحقیقاتی هوشمند و اتخاذ تصمیمات استراتژیک صحیح می‌تواند به افزایش شاخص‌های عملکرد اقتصادی مؤسسه کمک کند. Bisogno & Dumay(2018) در نگاهی به وضعیت تولید علم در کشورهای اسلامی، علل عقب‌افتادگی علمی مسلمانان را کمبود مشوق‌ها و منابع مالی، اجرای سیاست علم و فناوری در سطح ملی و نه منطقه‌ای، ضعف در زبان انگلیسی، تأکید بر تدریس به‌جای تحقیق، تجهیزات ناکافی و نارسایی در دسترسی به اطلاعات عنوان می‌کند. Bland et al(2015)  در پژوهشی به بررسی عوامل مؤثر بر فعالیت‌های پژوهشی فردی و گروهی با انتخاب نمونه 615 نفری از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد در سه حیطه عوامل فردی، سازمانی و رهبری مواردی نظیر انگیزه‌های درونی، وجود منابع و امکانات، فرهنگ پژوهش، لزوم مشارکت و داشتن اهداف گروهی و حاکمیت پژوهش محوری بر بهره‌وری فعالیت‌های پژوهشی فردی و گروهی مؤثرند. Salaran (2017) باهدف برسی نقش سرمایه اجتماعی در افزایش بهره‌وری مؤسسات علمی به یک پیمایش در پنج دانشگاه ایالت ویکتوریای استرالیا پرداخت. یافته‌ها نشان داد که ارتباط معنادار و مثبتی بین تعاملات اجتماعی و بهره‌وری پژوهشی وجود دارد. تعاملات اجتماعی به‌عنوان یک متغیر مستقل بهره‌وری پژوهشی دانشگاه‌ها را پیش‌بینی می‌کند.

طالبی و همکاران (1400) به بررسی مؤلفه‌ها و شاخص‌های ارتقاء کیفیت پژوهش در نظام آموزش عالی ایران پرداخت. با استفاده از طرح آمیخته اکتشافی، داده‌ها در دو مرحله کیفی (12 نفر متخصص) و کمی (211 نفر) جمع‌آوری‌شده است. نتایج نشان‌دهنده شناسایی 13 مقوله اصلی، 30 مقوله میانی و 170 خرده مقوله است که شامل ابعاد نظارت سازمانی، تجهیزات فیزیکی و پژوهشگران متخصص است. همچنین، شاخص‌های ارتقاء پژوهش شامل تربیت پژوهشگر و اصلاح قوانین دانشگاه هستند. درنهایت، مطالعه بر لزوم بازاندیشی و بازسازی کارکردهای کیفیت آموزش عالی تأکید دارد. اسلامی و همکاران (1399) به شناسایی عوامل مؤثر بر سنجش بهره‌وری پژوهشی اعضای هیئت‌علمی در حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تهران پرداختند. این تحقیق با رویکرد کیفی و به شیوه نظریه برخاسته از داده‌ها انجام‌شده و داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 18 نفر از اعضای هیئت‌علمی جمع‌آوری گردید. نتایج تحلیل کیفی نشان داد که عوامل اصلی در سنجش بهره‌وری پژوهشی در سه بعد اصلی شامل کیفیت بروندادهای پژوهش (مانند کیفیت مقاله و نوآوری)، اثر دستاوردهای پژوهش (ازجمله استنادات و درآمدزایی) و محیط پژوهش (شامل منابع مالی و مکانیزه‌های تشویقی) قرار می‌گیرند.

در پژوهشی که توسط رسول آبادی و همکاران (1395) در مورد وضعیت برونداد علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بر اساس شاخص‌های علم‌سنجی صورت گرفته است مجموعاً 157 سند علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در پایگاه استنادي علوم تا پایان سال 2011 میلادي نمایه شده است. کریمیان و همکاران (1390) در پژوهشی با بررسی موانع و چالش‌های پژوهش نتیجه‌گیری می‌کنند که مهم‌ترین عوامل در این زمینه عبارت‌اند از، توانمندسازی علمی، فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش‌ها است.

3- روش تحقیق

پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و توصیفی و به لحاظ نحوه گردآوری داده‌ها و تحلیل داده‌ها از نوع کمی کیفی (آمیخته) است. روش مورداستفاده برای گردآوری اطلاعات، از نوع پيمایشي است. 

فاز کیفی تحقیق: در گام نخست و کیفی پژوهش، به مطالعه متون و تئوری‌ها پرداخته شد و هم‌زمان به بررسی و واکاوی پژوهش‌های پیشین اقدام گردید. از طریق فیش‌برداری، عوامل و مؤلفه‌های تأثیرگذار بر ارتقای کیفی تولید علم و پژوهش استخراج شدند. در مرحلۀ تعیین و شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای کیفیت پژوهش و تولید علم، روش نمونه‌گیری ساده تصادفی مدنظر بود. در این روش، پژوهشگران و اساتیدی که در فرآیند تولید علم و پژوهش تخصص داشتند، شناسایی شدند. ازاین‌رو، از بین جامعه آماری پژوهش که برای نمونه‌گیری انتخاب‌شده بودند، 16 نفر جهت مصاحبه عمیق اکتشافی انتخاب و آماده شدند. از طریق این مصاحبه‌ها، مؤلفه‌ها شناسایی شدند. جهت بررسی مبانی نظری پژوهش، از اسناد کتابخانه‌ای مانند کتاب، مقالات، پایان‌نامه و طرح‌های پژوهشی استفاده شد.

فاز کمی تحقیق: برای جمع‌آوری اطلاعات از جامعه آماری تحقیق، از پرسشنامه‌ای که توسط محقق طراحی شده است، استفاده گردید. در فرآیند تهیه این پرسشنامه، ابتدا متغیرها و مؤلفه‌های کلیدی مرتبط با موضوع پژوهش از طریق مطالعه تئوری‌های سازمان و مدیریت، همچنین تئوری‌های مربوط به حوزه آموزش عالی شناسایی و تعیین شدند. به‌علاوه، با بررسی پیشینه پژوهش و انجام مصاحبه و مشاوره با صاحب‌نظران و پژوهشگران معتبر، اطلاعات لازم برای طراحی پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای اطمینان از اعتبار محتوایی پرسشنامه، این فرآیند در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول، مبانی نظری مرتبط با موضوع تحقیق به‌دقت مرور شد و ابعاد مختلف هر متغیر به‌طور دقیق مشخص گردید. در مرحله دوم، تعداد سؤالات مشخصی بر اساس مبانی نظری و ابعاد و شاخص‌های تعیین‌شده طراحی شد. این سؤالات به‌گونه‌ای تنظیم شدند که بتوانند به‌خوبی ابعاد مختلف موضوع پژوهش را پوشش دهند. در مرحله نهایی، سؤالات پرسشنامه به‌صورت دلفی بین 15 نفر از نخبگان و کارشناسان حوزه مربوطه به‌طور رفت‌وبرگشت موردبررسی و اصلاح قرار گرفت. این مرحله شامل دریافت نظرات و پیشنهاد‌ها اساتید و نخبگان بود که به بهبود کیفیت و دقت سؤالات کمک کرد. درنهایت، پس از تأیید نهایی سؤالات، پرسشنامه اصلی برای توزیع بین آزمودنی‌ها آماده شد. همچنین، روایی صوری پرسشنامه نیز توسط دو نفر از اساتید معتبر تأیید گردید که این امر به اعتبار و قابلیت اعتماد پرسشنامه افزوده است. این فرآیند جامع و دقیق، اطمینان حاصل کرد که ابزار جمع‌آوری داده‌ها به‌خوبی توانایی سنجش متغیرهای موردنظر را دارد و می‌تواند نتایج قابل‌اعتمادی را ارائه دهد.جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارشناسان حوزه پژوهش، اعضای هیئت‌علمی و دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه‌های آزاد واحد کرمانشاه و کردستان بود که مجموع آنان حدود 298 نفر بود. در این پژوهش، جهت نمونه‌گیری از فرمول کرسی و مورگان استفاده شد و به همین رو، به شیوه تصادفی ساده از 180 نفر از مدرسین و دانشجویان دانشگاه و همچنین 42 نفر از مدیران مرتبط با حوزه پژوهش، جمعاً 222 نفر به‌عنوان نمونه در سال 1396-1398 انتخاب شدند. پس از گردآوری پرسشنامه‌ها، 171 نفر به‌عنوان نمونه نهایی مورد تحلیل قرار گرفتند.

روایی و پایایی تحقیق با استفاده از روش‌های مختلف تائید گردید. روایی محتوایی پرسشنامه با مشاوره و بررسی نخبگان و اساتید تائید شد و پایایی آن نیز با استفاده از آزمون آلفای کرون باخ به مقدار 84/0 رسید که نشان‌دهنده همبستگی درونی مناسب بین سؤالات پرسشنامه است. این تأییدات به اعتبار و کیفیت نتایج پژوهش افزوده و اطمینان بیشتری نسبت به‌دقت و صحت داده‌های جمع‌آوری‌شده فراهم می‌آورد.

4-       یافته‌ها 

جدول 1 مفاهیم و مؤلفه‌ای حاصل از بخش کیفی پژوهش را نشان می­دهد. بر اساس پیشینه تحقیق و مبانی نظری و همچنین مصاحبه‌ها، 94 مؤلفه و مفهوم استخراج گردید. بر اساس تجزیه‌وتحلیل داده‌هاي کیفی حاصل از مصاحبه­ی عمیق و اکتشافی و کدگذاري و تحلیل محتواي متن مصاحبه‌ها و درعین‌حال مطابقت آن‌ها با مبانی نظري، مقوله‌ها و عوامل اصلی و فرعی تأثیرگذار ارتقای کیفی پژوهش و تولید علم در دانشگاه‌های آزاد کردستان و کرمانشاه را می‌توان در 5 بعد طبقه‌بندی نمود. هر یک از گزاره‌ها در پنج بعد منابع انسانی، فرهنگ، آموزش، بودجه و امکانات و مدیریت طبقه‌بندی شدند.

 

جدول (1) مفاهیم و مؤلفه‌ای حاصل از بخش کیفی پژوهش

ردیف

مفاهیم

بعد

1

برنامه‌ریزی هدفمند راجع به ارتقاي فرهنگ تولید علم در دانشگاه

آموزش

2

تدوین و استقرار نظام یکپارچه مدیریت استعداد در نظام آموزش

مدیریت و ساختار

3

بررسی دیدگاه‌های مختلف در زمینه فرهنگ تولید علم

آموزش

4

مشخص کردن وضعیت فعلی دانشگاه و وضعیت مطلوب

مدیریت و ساختار

5

تنظیم سند و برنامه توسط دولت در زمینه ارتقاي فرهنگ تولید

مدیریت و ساختار

6

ایجاد فرهنگ مطالبه گري در دانشگاه

فرهنگ و آموزش

7

تغییر در رویه‌های مرسوم دانشگاه و تطبیق با اهداف مطلوب

مدیریت و ساختار

8

برنامه‌ریزی هدفمند راجع به ارتقاي فرهنگ تولید علم در دانشگاه

آموزش

9

رعایت داردهاي آموزشی و پژوهشی در دانشگاه

مدیریت و ساختار

10

تحلیلی بر عوامل ساختاري و رفتاري مؤثر بر ارتقاي فرهنگ تولید علم

مدیریت و ساختار

11

توجه به کیفیت و کاربرد پژوهش‌ها در حل مشکلات جامعه

مدیریت و ساختار

12

ارتقا و اصلاح مستمر محتواهاي آموزشی

آموزش

13

ارتباط مستمر بین مراکز آموزشی و پژوهشی در داخل و خارج از کشور

مدیریت و ساختار

14

برنامه‌ریزی هدفمند راجع به ارتقاي فرهنگ تولید علم در دانشگاه

آموزش

15

توجه به کیفیت و کاربرد پژوهش‌ها در حل مشکلات جامعه

مدیریت و ساختار

16

جایگزینی فرهنگ تولید به‌جای فرهنگ مصرف در دانشگاه از

طریق تولید علم به‌جای ترجمه

آموزش

17

بومی‌سازی علوم در بخش‌های مختلف

مدیریت و ساختار

18

تأمین و توسعۀ امکانات پژوهش

بودجه و امکانات

19

چشم‌انداز علمی روشن براي اساتید

نیروی انسانی

20

منعطف نمودن و کاهش فرهنگ بوروکراسی دانشگاه‌ها

مدیریت و ساختار

21

تشویق درخور فعالیت‌های اساتید

آموزش

22

تأمین مادي اساتید تدوین

بودجه و امکانات

23

فراهم بودن زمینه براي آزاداندیشی

مدیریت و ساختار

24

هم‌راستایی آموزش و پژوهش در دانشگاه

مدیریت و ساختار

25

تلفیق آموزش و پژوهش

مدیریت و ساختار

26

تخصیص بودجه و امکانات به پژوهش

بودجه و امکانات

27

ارج نهادن به عالمان در جامعه

فرهنگ و آموزش

28

آزادي عمل براي اساتید

نیروی انسانی

29

تعامل بادانشگاه و مراکز آموزشی و پژوهشی در خارج از کشور

مدیریت و ساختار

30

ایجاد فرهنگ صحیح نقد و انتقادپذیري در دانشگاه

فرهنگ و آموزش

31

قدردانی شایسته از اساتید و پژوهشگران

فرهنگ و آموزش

32

توجه به کیفیت تربیت دانشجو

نیروی انسانی

33

توجه کافی به شایستگی‌های علمی دانشجو

نیروی انسانی

34

عدم سرمایه‌گذاری بی‌مورد بر روي همایش‌ها و برنامه‌های بی‌فایده

بودجه و امکانات

35

انعطاف‌پذیری در دانشگاه

مدیریت

36

هماهنگی بین اهداف جامعه و دانشگاه

مدیریت و ساختار

37

بازنگري در سیستم گزینش دانشجو

نیروی انسانی

38

باز بودن فضاي دانشگاه جهت ابراز عقاید

مدیریت و ساختار

39

تأمین حداقل معیشت اساتید

بودجه و امکانات

40

داشتن استقلال آموزشی براي اساتید

مدیریت و ساختار

41

توجه سخت گیرانِ تر دانشگاه به داردهایش

مدیریت و ساختار

42

داشتن آزادي در بیان افکار و عقاید

نیروی انسانی

43

ایجاد فرهنگ صحیح نقد و انتقادپذیری در دانشگاه

فرهنگ و آموزش

44

تأمین مالی اساتید

نیروی انسانی

45

تعامل و تبادل عقاید با سایر کشورها

مدیریت و ساختار

46

فرصت فراغت و مطالعه براي اساتید

نیروی انسانی

47

به‌روز بودن محتواهاي آموزشی

مدیریت و ساختار

48

قدردانی شایسته از اساتید

فرهنگ و آموزش

49

داشتن بودجه و امکانات کافی براي پژوهش

بودجه و امکانات

50

فرصت ابراز عقاید

نیروی انسانی

51

احساس کرامت دانشگاهیان و پژوهشگران در جامعه

فرهنگ و آموزش

52

داشتن آزادي در پژوهش

مدیریت و ساختار

53

برخورد سلیقه‌ای با طرح‌های پژوهشی رعایت داردهاي آموزشی و پژوهشی در دانشگاه

مدیریت و ساختار

54

سیاست‌گذاری در زمینه ارتقاي فرهنگ علم‌ورزی

فرهنگ

55

احساس خودباوري

آموزش

56

عدم باندبازی‌های دانشگاهی و تعیین قلمرو توسط برخی از اساتید

فرهنگ

57

ضعف اخلاقی در محیط‌های علمی

آموزش

58

ارزش‌دهی جامعه به اساتید

فرهنگ

59

افزایش دسترسی‌ها به اطلاعات و امکانات

مدیریت و ساختار

60

بهبود امکانات نشر چه در زمینه مجلات علمی و چه در زمینه کتاب

مدیریت و ساختار

61

نبود سیطره باندي و گروهی در دانشگاه

فرهنگ

62

متفاوت بودن محتواي آموزشی با اهداف مطلوب دانشگاه ارتقاي و اصلاح مستمر محتواهاي آموزشی

مدیریت و ساختار

63

بهبود دائم محتواي آموزشی ارتقا و اصلاح مستمر محتواهاي آموزشی

مدیریت و ساختار

64

تخصص و تعهد مجریان آموزشی

نیروی انسانی

65

وجود منابع و امکانات کافی براي آموزش و پژوهش

بودجه و امکانات

66

سطحی بودن انگیزه‌ها در دانشگاه

آموزش

67

عدم تفاوت افراد عالم و بی‌سواد در جامعه

فرهنگ

68

نداشتن مدیریت بودجه و تخصیص آن به کارهاي آرایه‌ای

مدیریت و ساختار

69

تبعیض در تخصیص منابع و بودجه‌ها

مدیریت و ساختار

70

پرهیز از سیاست زدگی و عدم ثبات مدیران در دانشگاه‌ها

نیروی انسانی

71

جلوگیري از انتشار افکار و مطالبی که علم و عالم را به تمسخر می‌گیرند

فرهنگ

72

کیفی کردن شاخص‌های اندازه‌گیری علم

مدیریت و ساختار

73

تأمین مالی محققان و نداشتن دغدغه معیشت

بودجه و امکانات

74

توجه به کیفیت و کاربرد پژوهش‌ها در حل مشکلات جامعه

مدیریت و ساختار

75

رعایت حقوق مالکیت فکري و اخلاقیات پژوهش

مدیریت و ساختار

76

توجه بیش‌ازحد قوانین پژوهش به کمیت

مدیریت و ساختار

77

نبود ضمانت اجرایی و نظارت در زمینه پژوهش

مدیریت و ساختار

78

محدود کردن استاد به محیط دانشگاه و نداشتن آزادي عمل

نیروی انسانی

79

اکرام دانشگاه و دانشگاهیان

فرهنگ و آموزش

80

افزایش ارتباط بین صنعت و جامعه و دانشگاه

مدیریت و ساختار

81

توجه به تولید علم به‌جای تبادل آن

مدیریت و ساختار

82

ایجاد هماهنگی بین بخش‌های مختلف علمی و پژوهشی دانشگاه‌ها

مدیریت و ساختار

83

رعایت داردهاي علمی در جذب دانشجو

نیروی انسانی

84

عدم اعمال سلایق سیاسی در جذب هیئت‌علمی

نیروی انسانی

85

ایجاد امنیت شغلی براي اساتید

نیروی انسانی

86

رفع موانع اجرایی و مالی و... در برگزاري همایش‌های علمی

مدیریت

87

حساسیت بیشتر در انتخاب اساتید و معاونین آموزشی

نیروی انسانی

89

ایجاد فضاي امن براي ابراز اندیشه‌های علمی

ساختار

90

بازدارندگی ساختار دانشگاه از پژوهش به‌جای پیش برندگی آن

مدیریت

91

سردرگمی بین تولید دانش بومی یا استناددهی به دانش غربی

ساختار

92

قراردادن چند واحد درسی به نام اخلاق علمی در

کارشناسی ارشد و دکتري

آموزش

93

بازنگري در شاخص‌های امتیازدهی به پژوهش‌ها

ساختار

94

احترام بیشتر به دانشگاهیان

فرهنگ

 

جهت بررسی تناسب و برازش مدل پیشنهادی پرسشنامه درجه تناسب (پرسشنامه دوم پژوهش) تهیه و در اختیار 30 نفر از پژوهشگران و کارشناسان حوزه پژوهش که بیشتر آنان از متخصصین حوزه آموزش عالی بودند قرار گرفت. این پرسشنامه شامل بخش‌های ابعاد، مؤلفه‌ها، شاخص‌ها و سؤالات بود. نظر کارشناسان به‌صورت طیف پنج‌درجه‌ای لیکرت کاملاً مناسب، مناسب، تا حدی مناسب، نامناسب، کاملاً نامناسب، تهیه و طراحی و سپس با استفاده از آزمون آماری درجه تناسب مدل ارزیابی شد (جدول 2). نتایج جدول 2 نشان می­دهد میانگین هر 5 مؤلفه بیشتر از 4 است. سطح معنی‌داری مشاهده‌شده برای تفاوت میانگین مشاهده‌شده با نظری کمتر از 05/0 است. بنابراین با 95 درصد اطمینان فرض صفر رد و نتیجه می‌گیریم مدل پیشنهادی برای همه مؤلفه‌ها در سطح مطلوب قرار دارد. مطلوبیت کل مدل 28/4 است که در سطح 05/0 معنادار است. ازاین‌رو مدل از دیدگاه صاحب‌نظران مورد تائید قرار گرفت.

جدول (2) آزمون تی یک نمونه‌ای برای تعیین مطلوبیت مدل ازنظر متخصصان

متغیر

میانگین 

انحراف معیار 

میانگین نظری

t

درجه آزادی

معناداری

آموزش

27/4

74/0

3

36/9

29

001/0

منابع مالی

07/4

78/0

3

06/7

29

001/0

منابع انسانی

16/4

98/0

3

51/5

29

001/0

فرهنگ‌سازمانی

40/4

77/0

3

34/12

29

001/0

ساختار دانشگاه

47/4

80/0

3

79/11

29

001/0

کل مدل 

28/4

38/0

3

39/17

29

001/0

 

نتایج نشان می­دهد 73 نفر از پاسخ­دهندگان (8/34 درصد) مؤنث، 137 نفر (2/65 درصد) مذكر، 7 نفر از پاسخ­دهندگان (3/3 درصد) دارای تحصیلات لیسانس و 83 نفر (5/39 درصد) دارای تحصیلات کارشناسی ارشد و همچنین 120 نفر (2/57) درصد نمونه دارای تحصیلات دکتری می‌باشند. شاخص‌های توصیفی نشان می‌دهد حداقل سن 28 سال و حداکثر آن 64 است. میانگین سن 10/44 سال و انحراف معیار آن 52/6 است. حداقل سابقه کار 3 سال و حداکثر آن 31 سال است. میانگین سابقه کار 77/16 سال  و انحراف معیار آن 16/5 است. به‌منظور رتبه‌بندی تفاوت وضعیت موجود و وضعیت مطلوب عوامل از دیدگاه پاسخ‌دهنده‌ها از آزمون فریدمن استفاده شد. آزمون فریدمن نشان داد میانگین رتبه عامل‌ها با یکدیگر تفاوت دارد (33/45=x2، 01/0p<).

 

جدول (3) آزمون فریدمن برای رتبه‌بندی تفاوت وضعیت موجود و وضعیت مطلوب عوامل

متغیر

میانگین

میانگین رتبه

آماره آزمون

درجه آزادی

سطح معناداری

آموزش

41/2

07/3

33/45

4

001/0

منابع مالی

28/2

90/2

منابع انسانی

96/1

76/2

فرهنگ‌سازمانی

66/2

60/3

ساختار دانشگاه

34/1

67/2

به‌منظور بررسی اطمینان نسبت به صفر نبودن ماتریس همبستگی که پایه‌ی تحلیل عاملی قرار می‌گیرد در جامعه، از آزمون کرویت بارتلت1 استفاده شد (جدول 4). همان‌طور که جدول 4 مشاهده می‌شود مقدار KMO برابر 84/0 است که نشان از کفایت نمونه‌گیری برای تحلیل عاملی است. سطح معنی‌داری مشاهده‌شده برای آزمون کرویت بارتلت  001/0 است که نشان‌دهنده‌ی مناسب بودن ماتریس همبستگی سؤالات برای اجرای تحلیل عاملی است.

 

جدول (4) نتایج آزمون KMO و بارتلت برای مناسبت ماتریس داده‌ها

معيار کفايت نمونه KMO

خي دو

درجه آزادي

معناداري

84/0

40/2264

990

001/0

 

پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرون باخ مورد آزمون قرار گرفت (جدول 5). مقادیر بیشتر از 7/0 برای این ضریب مطلوب تلقی می‌شوند. هرچند ضریب آلفای کرونیاخ منابع انسانی اندکی کمتر از 7/0 است اما به دلیل فاصله اندک می‌توان گفت همه عامل‌ها پایایی مناسبی دارند.

 

جدول (5) ضرایب آلفای کرون باخ وضعیت موجود پرسشنامه

عامل

تعداد سؤال

آلفا

آموزش

12

77/0

منابع مالی

7

72/0

منابع انسانی

9

68/0

فرهنگ‌سازمانی

7

71/0

ساختار دانشگاه

10

73/0

کل

45

88/0

 

همان‌طور که در جدول 6 مشاهده می‌گردد درروش تحلیل مؤلفه‌های اصلی به تعداد سؤال‌ها، مؤلفه استخراج‌شده است. در ستون دوم جدول ارزش‌های ویژه مشخص‌شده‌اند. درصد واریانس تبیین شده توسط هر عامل در ستون سوم و درصد تراکمی واریانس تبیین شده در ستون چهارم آمده است. در ستون‌های پنجم، ششم و هفتم نیز به ترتیب ارزش‌های ویژه، درصد واریانس تبیین شده و درصد تراکمی واریانس تبیین شده برای مؤلفه‌هایی که ارزش ویژه‌ی آن‌ها بزرگ‌تر یا مساوی یک است، نشان داده‌شده است. 12 عامل دارای ارزش ویژه بزرگ‌تر از یک هستند که درمجموع 82/54 درصد از واریانس کل آزمون را تبیین می‌کنند.

جدول (6) مشخصه‌های آماری اولیه پرسشنامه به روش مؤلفه‌های اصلی

مؤلفه

ارزش‌های ویژه آغازین

مجموع مجذور بارهای استخراج‌شده

کل

درصد  واریانس

درصد تراکمی

کل

درصد  واریانس

درصد تراکمی

1

7.691

17.091

17.091

7.691

17.091

17.091

2

2.724

6.054

23.145

2.724

6.054

23.145

3

2.18

4.845

27.991

2.18

4.845

27.991

4

2.001

4.447

32.438

2.001

4.447

32.438

5

1.823

4.052

36.49

1.823

4.052

36.49

6

1.672

3.761

40.251

 

 

 

7

1.204

2.675

42.926

 

 

 

8

1.131

2.514

45.44

 

 

 

9

1.103

2.452

47.891

 

 

 

10

1.082

2.404

50.296

 

 

 

11

1.025

2.279

52.574

 

 

 

12

1.012

2.248

54.823

 

 

 

13

0.966

2.146

56.969

 

 

 

14

0.95

2.111

59.08

 

 

 

15

0.921

2.048

61.128

 

 

 

16

0.905

2.012

63.139

 

 

 

17

0.877

1.949

65.088

 

 

 

18

0.835

1.857

66.945

 

 

 

19

0.812

1.804

68.749

 

 

 

20

0.805

1.788

70.537

 

 

 

21

0.757

1.681

72.218

 

 

 

22

0.738

1.64

73.858

 

 

 

23

0.731

1.625

75.483

 

 

 

24

0.7

1.556

77.039

 

 

 

25

0.695

1.543

78.582

 

 

 

26

0.666

1.48

80.062

 

 

 

27

0.659

1.464

81.526

 

 

 

28

0.634

1.409

82.935

 

 

 

29

0.62

1.378

84.313

 

 

 

30

0.604

1.342

85.654

 

 

 

31

0.588

1.307

86.962

 

 

 

32

0.564

1.254

88.216

 

 

 

33

0.523

1.162

89.378

 

 

 

34

0.507

1.126

90.504

 

 

 

35

0.493

1.095

91.599

 

 

 

36

0.483

1.073

92.672

 

 

 

37

0.437

0.972

93.643

 

 

 

38

0.432

0.961

94.604

 

 

 

39

0.404

0.898

95.502

 

 

 

40

0.387

0.86

96.361

 

 

 

41

0.367

0.816

97.177

 

 

 

42

0.359

0.797

97.975

 

 

 

43

0.34

0.755

98.729

 

 

 

44

0.304

0.676

99.406

 

 

 

45

0.268

0.594

100

 

 

 

 

 شوراي پژوهش‌هاي علمي، مهم‌ترین موانع و عوامـل پـژوهش و نـوآوري را در هفـت محـور طبقه‌بندی نموده است که شـامل: مـديريت، سیاست‌گذاری و نظام پژوهشي، فرهنگ پژوهش در ايران، پژوهشگران، فضـاي دارد علمي و پژوهشي، قوانين و مقررات پژوهشي، بودجه و امكانات پژوهشـي، كـاربرد نتـايج پژوهش، طبقه‌بندی‌شده است. نخستين ارزيابي كلان علم و فنّاوري در ايران توسط هيئت نظارت و ارزيـابي فرهنگـي و علمي شوراي عالي انقلاب فرهنگي انجام‌شده است. در اين ارزيابي، علم و فنّاوري كشور بر اساس پنج نوع شـاخص شـامل: شاخص‌های انساني، شاخص‌های مالي، شاخص‌های ساختاري، شاخص‌های عملكردي و شاخص‌های بهره‌وری، موردمطالعه و ارزيابي قرارگرفته است.

در مطالعه کنونی مفاهیم بر اساس تجزیه‌وتحلیل داده‌هاي کیفی حاصل از مصاحبه و تحلیل محتواي متن مصاحبه‌ها و درعین‌حال مطابقت آن‌ها با مبانی نظري، در پنج گروه از ابعاد و مؤلفه‌های ساختار و مدیریت، فرهنگ، آموزش، بودجه و امکانات و منابع انسانی طبقه‌بندی و فهرست شدند و سپس در قالب یک پرسشنامه جهت نظرخواهی و اصلاح و تائید این ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌ها در بین 30 نفر از کارشناسان توزیع شد. پس از گذار از این مرحله پرسشنامه اصلی فراهم شد که به سنجش دو طیف وضع موجود و وضع معلوم پرداخته شد. این پنج گروه از مؤلفه‌ها همراه با شاخص‌ها و مفاهیم و گزاره‌ها در شکل 1 ترسیم‌شده‌اند. فرهنگ‌سازمانی که در این تحقیق، از مدل دنیسون که در سال 2000 معرفی‌شده است، بهره‌برداری شده است. انتخاب این مدل به‌عنوان چارچوب مفهومی و نظری تحقیق به چند دلیل اساسی صورت گرفته است. نخستین دلیل این است که مبنای اصلی این مدل بر این نکته کلیدی تأکید دارد که فرهنگ‌سازمانی چگونه می‌تواند بر عملکرد کلی سازمان تأثیر بگذارد. این مدل به‌ویژه در مدیریت تغییرات در سازمان‌ها کاربرد دارد و به‌طور مؤثری مؤلفه‌های فرهنگ‌سازمانی که نیازمند تغییر و بهبود هستند را شناسایی می‌کند. این شناسایی به مدیران و تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کند تا اولویت‌های لازم برای بازنگری و بهبود را تعیین کنند. به‌عبارت‌دیگر، مدل دنیسون به‌عنوان ابزاری کارآمد، می‌تواند به سازمان‌ها در درک بهتر از نقاط قوت و ضعف فرهنگ‌سازمانی‌شان کمک کند و راهکارهایی برای ارتقاء عملکرد و بهبود فرآیندهای داخلی ارائه دهد. با استفاده از این مدل، سازمان‌ها می‌توانند تغییرات لازم را به‌طور هدفمند و مؤثر پیاده‌سازی کنند و به‌این‌ترتیب، به بهبود مستمر و پایدار در عملکرد خود دست یابند.(رحیم نیا و علیزاده، 1388).

img0 

شکل (1) مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرهنگ‌سازمانی

تحولات نظام آموزش عالی کشور در دو دهه اخیر نشان‌دهنده رشد قابل‌توجهی در تعداد دانشجویان است، اما این رشد به‌طور هم‌زمان با عدم توجه کافی به کیفیت دانشگاه‌ها و بهبود آن همراه بوده است. به همین دلیل، ارتقاء و بهبود کیفیت آموزش و تدریس در دانشگاه‌ها نیازمند ایجاد سازوکارهای مؤثر و مناسب است. یک نظام آموزش عالی تنها زمانی می‌تواند به‌عنوان یک سیستم باکیفیت شناخته شود که از هرگونه کاستی و نقصی عاری باشد. درواقع، وجود این کاستی‌ها به‌منزله نواقص و عیوبی است که می‌تواند مانع از دستیابی به نتایج مطلوب و بروندادهای مؤثر از آن نظام شود. بنابراین، برای دستیابی به یک نظام آموزشی کارآمد و مؤثر، باید به بهبود مستمر کیفیت آموزش و تدریس توجه ویژه‌ای شود و اقداماتی جدی در راستای رفع نواقص موجود انجام گیرد. این امر نه‌تنها به ارتقاء سطح علمی دانشجویان کمک می‌کند، بلکه به تقویت جایگاه دانشگاه‌ها در سطح ملی و بین‌المللی نیز منجر خواهد شد(طبرسا  همکاران، 1391) (شکل 2).

img0 

شکل(2) مؤلفه‌ها و شاخص‌های کیفیت آموزش در دانشگاه 

یکی از دلایل عدم استقبال اعضای هیئت‌علمی از تحقیق در دانشگاه‌ها، پیچیدگی‌های مقررات اداری و مالی است، به‌ویژه عدم نظم و اطمینان در پرداخت‌های پژوهشی. واقعیت این است که در دانشگاه‌ها، گرایش به کميت‌گرایی به‌طور فزاینده‌ای در حال افزایش است. با توجه به افزایش تعداد دانشجویان در مراکز آموزش عالی و ثبات نسبی در پرداخت‌های حق‌التدریس، اعضای هیئت‌علمی بیشتر تمایل دارند به آموزش بپردازند تا تحقیق. برای بهبود عملکرد پژوهشی اساتید در حوزه علوم انسانی، نیاز است که اصلاحاتی در رویکردهای سازمانی و مدیریت پژوهش انجام شود. همچنین، این امر مستلزم اجرای برنامه‌های توانمندسازی و تقویت مهارت‌های حرفه‌ای اساتید در زمینه پژوهش و فراهم کردن منابع مالی و علمی مناسب برای انجام فعالیت‌های پژوهشی است(شکل 3).

img0 

شکل (3) مؤلفه‌ها و شاخص‌های ساختار سازمانی دانشگاه

از دیدگاه علم اقتصاد، مبنای نظری سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش، نظریه سرمایه انسانی است که در سال 1961 توسط شولتز ارائه شد. او معتقد است که افراد به‌منظور گذراندن اوقات فراغت و تفریح به آموزش نمی‌پردازند، بلکه به‌طور منطقی و باهدف دستیابی به منافع مادی و غیرمادی در آینده، به سرمایه‌گذاری در آموزش اقدام می‌کنند. در زمینه پژوهش‌های مرتبط با اقتصاد آموزش عالی، نخستین مطالعه توسط آدام اسمیت در سال 1776 انجام شد و پس از او، میلتون فریدمن در سال 1953 به تحقیقات بیشتری در این حوزه پرداخت. بررسی‌ها حاكي از آن است كه در روش‌های بودجه‌ریزی به‌کاررفته براي بخش آموزش عالي و توزيع اعتبارات آن بين دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي، جايگاه، درصد يا سهم خاصي براي ارتقاي سطح كيفي در دانشگاه‌هاي موفق در اين بعد يا ايجاد زمينه لازم براي حركت به سمت آن منظور نشده و بيشتر به تأمين منابع لازم براي ادامه فعالیت‌های فعلي يا توزيع عادلانه منابع بين دانشگاه‌ها تأكيد شده است (كيذوري، 1384). اقتصاد پژوهش را مي‌توان رويكردي تحليلي در بررسي رابطه متقابل اقتصاد و پژوهش و همچنين بررسي اقتصادي روند فعالیت‌های پژوهشي دانست (شکل 4).

img0 

شکل (4) مؤلفه‌ها و شاخص‌های منابع مالی

هیئت‌علمی به مجموعه‌ای از اعضای دانشگاهی اطلاق می‌شود که مسئولیت آموزش، پژوهش و توسعه علمی در یک مؤسسه آموزشی عالی را بر عهده‌دارند. این اعضا معمولاً شامل استادان، دانشیاران و استادیاران هستند که با تخصص‌های مختلف در رشته‌های علمی و فنی فعالیت می‌کنند. هیئت‌علمی نه‌تنها وظیفه تدریس و انتقال دانش به دانشجویان رادارند، بلکه به تحقیق و تولید علم نیز مشغول‌اند و با انتشار مقالات علمی، شرکت در اجلاس‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی، به پیشرفت علم و فناوری کمک می‌کنند. این گروه به‌عنوان محور اصلی نظام آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها، نقش حیاتی در ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش ایفا می‌کنند.(آزاد پیله رود، 1387). درک این نکته که وظیفه اعضای هیئت‌علمی تنها محدود به آموزش دانشجویان نیست، بسیار حائز اهمیت است. امروزه، اساتید علاوه بر تدریس، مسئولیت پژوهش و تولید دانش را نیز بر عهده‌دارند که این فعالیت‌ها می‌تواند به‌صورت هم‌زمان با آموزش یا به‌طور مستقل انجام شود. با پژوهش‌محور شدن دانشگاه‌ها و تقویت فرهنگ پژوهشی در بین اساتید، بسیاری از نیازهای بومی جامعه از طریق پروژه‌های تحقیقاتی شناسایی و حل می‌شود. اعضای هیئت‌علمی بادانش و مهارت‌های خود، دانشجویانی با تفکر انتقادی و روحیه پژوهشی تربیت می‌کنند و درنتیجه، نیروی انسانی متخصص و ماهری را به جامعه معرفی می‌کنند که می‌تواند به توسعه و پیشرفت جامعه کمک کند(صداقتی فرد و محمد جانی، 1385). درنهایت باید گفت وجود اساتید متخصص، آموزش‌دیده، مجرب، داراي روحیه پژوهشـی و با درگیري شغلی بالا، نیاز هر دانشگاهی براي اعتلا و رشد و اعتباربخشی آن است (شکل 5).

img0 

شکل (5) مؤلفه‌ها و شاخص‌های منابع انسانی دانشگاه

 

5-بحث و نتیجه‌گیری

تجزیه‌وتحلیل نتایج این پژوهش نشان‌دهنده اهمیت و تأثیر هر یک از عوامل پنج‌گانه شامل فرهنگ، بودجه و امکانات، مدیریت و ساختار، آموزش و نیروی انسانی بر ارتقای کیفی پژوهش و تولید علم است. یافته‌های تحقیق حاضر حاکی از آن است که مؤلفه فرهنگ به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در ارتقای کیفی تولید علم و پژوهش شناخته می‌شود. یکی از سیاست‌ها و خط‌مشی‌های مؤثر در راستای تولید علم و دانش، تقویت پیوند بین علم و جامعه، گسترش فرهنگ علمی و ترویج ارزش‌های مرتبط با علم است. تحقیقات انجام‌شده توسط  Bland et al (2005)نشان می‌دهد که فرهنگ پژوهش و حاکمیت پژوهش‌محوری، نیاز به مشارکت و اهداف مشترک گروهی، بر بهره‌وری فعالیت‌های پژوهشی فردی و گروهی تأثیرگذار است  (نوروزی و همکاران، 1394). یکی از موانع اصلی توسعه علمی کشور و دستیابی به سطح مطلوب تولید علم، فقدان روحیه علمی و انگیزه در پژوهشگران است که ازجمله عوامل حیاتی در موفقیت پژوهش به شمار می‌آید. این عوامل تحت تأثیر فرد و محیط پیرامونی او قرار دارند.

وجود یک فضای علمی مناسب، شامل اعتقاد و اهتمام مسئولین و جامعه به انجام پژوهش، فراهم بودن امکانات تحقیقاتی، آزادی علمی و آسودگی خاطر محققین از تأمین معاش، می‌تواند به‌طور چشمگیری در ایجاد انگیزه و روحیه علمی پژوهشگران و گسترش تحقیقات باکیفیت و همسو با اولویت‌های پژوهشی کشور مؤثر باشد. علاوه بر این، امکانات نیز از دیگر عوامل مؤثر بر پژوهش به شمار می‌روند. نظام پژوهشی نیازمند اصلاح و تغییر در تأمین منابع مالی و امکانات، محتوای دروس و روش‌های آموزشی با تأکید بر خلاقیت و مطالعات میان‌رشته‌ای است. یکی از رویکردهایی که نظام آموزشی می‌تواند در پیشرفت و تولید علم به کار گیرد، تأکید بر پژوهش‌محوری به‌جای حافظه‌پروری و مدرک‌گرایی است. حفظ توازن منطقی بین فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی، به‌کارگیری فنون علمی و خلاقانه در روش‌های تعلیم و تربیت و تدوین متون درسی، و همچنین ترویج پژوهش‌محور کردن آموزش، می‌تواند مؤید نقش خلاقیت و پژوهش‌محوری در تولید علم باشد. از نظر کارشناسان و اساتید، مؤلفه ساختار و مدیریت دانشگاهی نیز بر ارتقای کیفی تولید علم تأثیرگذار است. فقدان ارتباط منسجم و سازمان‌یافته بین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، که وظایف و رسالت آن‌ها ایجاب می‌کند با یکدیگر ارتباطات دائمی داشته باشند، ازجمله ضعف‌های عمده نظام پژوهشی است که موجب پراکندگی و موازی‌کاری در فعالیت‌های تحقیقاتی و هدر رفت منابع می‌شود. زارع احمد آبادی و همکاران (2009) عدم ارتباط نزدیک دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با مراکز تولید علم جهانی را به‌عنوان یکی از موانع پژوهش و تحقیق در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی معرفی می‌کنند. همچنینSalaran(2010)    بر این باور است که ارتباط و تعامل اجتماعی بر بهره‌وری پژوهشی دانشگاه‌ها تأثیرگذار است. دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی باید در جهت رفع چالش‌ها و بهبود کیفیت پژوهش‌های خود متعهد و برانگیخته شوند. به همین منظور، اجرای یک نظام واحد و جامع ارزیابی کیفیت پژوهش در آموزش عالی کشور ضروری به نظر می‌رسد. این نظام می‌تواند سوء رفتارهای پژوهشی را کاهش دهد و با فراهم کردن ملاک‌های معتبر برای ارزیابی کیفیت پژوهش، به ارتقای عدالت و تنوع در پاداش‌دهی به آثار پژوهشی باکیفیت اعضای هیئت‌علمی کمک کند. آموزش عالی و نظام دانشگاهی ما نیازمند بازتعریف و سازمان‌دهی نقش و مأموریت‌های خود در فرآیند توسعه با رویکردی علمی و با مشارکت اجتماعات علمی است. این بازتعریف می‌تواند به ارزیابی مجدد وضعیت موجود و ایجاد تغییرات لازم برای سازمان‌دهی دانش نظری و عملی در برنامه‌ریزی دانشگاه‌ها کمک کند (ثمری و همکاران، 1391).

ازنظر کارشناسان و اساتید مؤلفه ساختار و مدیریت دانشگاهی برا رتقای کیفی تولید علم تأثیر می‌گذارد. علاوه بر فقدان ارتباط منسجم و سازمان‌یافته بین  این دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی که وظایف و رسالت آن‌ها ایجاب می‌کند با یکدیگر دارای ارتباطات سازمان‌یافته و دائمی باشند یکی دیگر از عمده ضعف‌های نظام پژوهشی که موجب شکاف و پراکندگی بین فعالیت‌های تحقیقاتی، موازی کاری و هدر رفت منابع می‌گردد فقدان یک سیستم کارآمد اطلاع‌رسانی در حوزه علم و فناوری و اولویت‌های تحقیقاتی موردنیاز است.  نداشتن روابط نزدیک دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با مراکز تولید علم در جهان را جزء موانع پژوهش و تحقیق در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی از دید اعضای هیئت‌علمی در راستای توسعه علمی و پیشرفت عنوان می‌کنند.ارتباط و تعامل اجتماعی را بر بهره‌وری پژوهشی دانشگاه‌ها مؤثر می‌داند. دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی باید در جهت رفع چالش‌ها و بهبود کیفیت پژوهش‌های خود، متعهد و برانگیخته شوند و به این منظور، اجرای یک نظام واحد و جامع ارزیابی کیفیت پژوهش در آموزش عالی کشور، ضروری به نظر می‌رسد. اجرای این نظام، سوء رفتارهای پژوهشی را کاهش می‌دهد و با فراهم‌سازی ملاک‌های واحد و معتبر در مورد کیفیت پژوهش و ارزیابی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ازلحاظ کیفیت پژوهشی و ترویج عدالت و تنوع در پاداش‌ده‌ی به آثار پژوهشیِ باکیفیت اعضای هیئت‌علمی و ارتقا برمبنای کیفیت پژوهش‌ها به‌جای کمیت آن و توزیع بودجه پژوهشی با در نظر گرفتن رتبه پژوهشی دانشگاه زمینه بهبود کیفیت و اثربخشی پژوهش‌های دانشگاهی را در توسعه کیفی خلق دانش فراهم می‌کند (سلیمی و حسینی، 95). آموزش عالی و نظام دانشگاهی ما نیازمند مرحله‌ای دیگر با عنوان بازتعریف و سازمان‌دهی در نقش و مأموریت‌های خود در فرآیند توسعه با رویکردي علمی و با مشارکت اجتماعات علمی است تا با ارزیابی مجدد از وضعیت خود، بتواند تغییرات لازم را براي سازمان‌دهی دانش نظري و عملی برنامه‌ریزی در دانشگاه‌ها مهیا سازد درمجموع می‌توان گفت، این پژوهش با شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر ارتقای کیفی تولید علم و پژوهش در دانشگاه‌های کردستان و کرمانشاه، به درک عمیق‌تری از چالش‌ها و فرصت‌های موجود در این حوزه دست‌یافته است. نتایج نشان می‌دهد که مؤلفه‌های فرهنگ، بودجه و امکانات، مدیریت و ساختار، آموزش و نیروی انسانی به‌طور مستقیم بر کیفیت پژوهش تأثیرگذار هستند. این تحقیق به‌ویژه بر اهمیت فرهنگ پژوهش و حاکمیت پژوهش محوری تأکید دارد و به‌عنوان یک منبع معتبر برای تصمیم‌گیری‌های آینده در زمینه بهبود کیفیت تولید علم در دانشگاه‌ها عمل می‌کند. باوجود دستاوردهای این پژوهش، محدودیت‌هایی نیز وجود دارد که باید موردتوجه قرار گیرد. یکی از این محدودیت‌ها، تعداد محدود نمونه‌های موردبررسی است که ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، عدم وجود داده‌های کافی در برخی از حوزه‌ها و عدم دسترسی به برخی از منابع اطلاعاتی می‌تواند بر دقت نتایج تأثیر بگذارد. به‌علاوه، تمرکز بر دو استان خاص ممکن است نتایج را به سایر مناطق تعمیم ندهد و نیاز به تحقیقات بیشتری در سایر نقاط کشور احساس می‌شود. لذا بر اساس نتایج این پژوهش، پیشنهاد می‌شود که دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در راستای ارتقای کیفیت پژوهش، برنامه‌های آموزشی و فرهنگی مناسبی را طراحی و اجرا کنند که بر اهمیت پژوهش و خلاقیت تأکید داشته باشد. همچنین، ایجاد یک نظام جامع ارزیابی کیفیت پژوهش و ترویج همکاری‌های بین‌دانشگاهی و بین‌المللی می‌تواند به بهبود وضعیت پژوهش در این دانشگاه‌ها کمک کند. درنهایت، تأمین منابع مالی و امکانات پژوهشی و ایجاد فضایی مناسب برای پژوهشگران به‌منظور افزایش انگیزه و روحیه علمی در آنان، از دیگر اقداماتی است که باید در دستور کار قرار گیرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع و مآخذ

آزاد پیله رود، لیلا، (1387)، لیلا آزاد پیله رود. ۱۳۸۷.، وضعیت سواد اطلاعاتی اعضای هیئت‌علمی گروه‌های کتابداری و نقش آن بر تولید اطلاعات علمی آنان در دانشگاه‌های آزاد و دولتی شهر تهران، مطالعات کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات بهار 1387 - شماره 73، علمی-ترویجی، 213 تا 228https://ensani.ir/file/download/article/20120329124335-2152-289.pdf

اسلامی، زهرا؛ حکیم زاده، رضوان؛ صبوری، علی‌اکبر، (1399)، مجله: پژوهش در نظام‌های آموزشی، پاییز 1397 - شماره 42، ج (از 59 تا 76)https://ensani.ir/file/download/article/1558168247-10147-42-4.pdf

باقری دولت‌آبادی، علی، انفعالی، سعیده (1394). دانشگاه و تولید علم؛ ضرورت‌ها و موانع ساختاری. پنجمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی. صفحه 155 تا 186. بهار. دوره اول. شماره 4https://icih.ir/wp-content/uploads/2018/02/k1j4m6961026.pdf

بازرگان، عباس (1389). ارزشيابي آموزشي، چاپ هشتم. تهران: سمت.

خراسانی، ، فتحی واجارگاه، کوروش، قنبری، رضا (۱۳۹۴). تأملی بر اهمیت کارکرد پژوهشی دانشگاه درروند توسعه علمی و مرجعیت علمی، اولین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران. تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.https://civilica.com/doc/430096

ثمری، عیسی، یمنی دوزی سرخابی، محمد، صالحی عمران، ابراهیم، گرائی نژاد، غلامرضا. (1393). بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در فرآیند «توسعه دانشگاهی» دردانشگاه‌های دولتی ایران. مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی.https://eps.journals.umz.ac.ir/article_760.html

رحیم نیا، فریبرز، علیزاده، مسعود (1388). بررسی ابعاد فرهنگ‌سازمانی بر اساس مدل دنیسون ازنظر اعضاي هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی دوره دهم، شماره 1، سال 1388doi: 10.22067/fe.v10i1.1364

زارع احمدآبادی، حبیب، منصوری، حسین و طاهری دمنه، محسن. (1388). واکاوی موانع انجام پژوهش در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقات کشور با استفاده از تکنیک فازی (از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی دانشگاه یزد). مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 13(4)، 113-133. SID. https://sid.ir/paper/464013/fa

 رسول آبادی مسعود، خضری ادیب، حیدری عطا اله، (1395)، وضعیت برونداد علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بر اساس شاخص‌های علم‌سنجی تا پایان سال ۲۰۱۱ میلادی. مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان. ۱۳۹۱; ۱۷ (۲): ۱-۱۴URL: http://sjku.muk.ac.ir/article-۱-۷۹۴-fa.html

 صداقتی فرد، مجتبی و محمدرضا محمد جانی (۱۳۸۵)، عوامل مؤثر بر فعالیت‌های پژوهشی اساتید دانشگاه، تغییرات اجتماعی - فرهنگی زمستان 1385 - شماره 11 (‎از 102 تا 127)

 طالبی، فهیمه، ساری خانی، ناهید، جاهد، حسینعلی، (1400)، مؤلفه‌ها و شاخص‌های ارتقاء کیفیت پژوهش در نظام آموزش عالی ایران، مجله خط‌مشی گذاری عمومی در مدیریت، شماره 41، B (از 147 تا 162)

طبرسا، غلامعلی و حسنوند مفرد، مهدی و عارف نژاد، محسن،(1391)، تحلیل و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزشی مطالعه موردی دانشگاه اصفهان فیضی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره: 4، شماره: 4، https://civilica.com/doc/529685

کامران، رفیع زاده، محمود، خطیبی، عبدالنبی (۱۳۹۳). ارائه الگوی بهبود کیفیت خدمات پژوهشی دانشگاه یزد (با کاربرد مدل‌های سروکوال و کانو). فصلنامه سیاست‌نامه علم و فناوری. شماره 5

 20.1001.1.24767220.1393.04.2.6.7

کریمیان، زهرا، صباغیان، زهرا، صالح صدق پور، بهرام (1390). بررسی موانع و چالش‌های پژوهش و تولید علم در دانشگاه‌های علوم پزشکی. مجله آموزش عالي ايران، دوره2،  شماره 12  از صفحه 35 تا صفحه 63.URL: http://ihej.ir/article-۱-۶۴۷-fa.html

کیذوری، امیرحسین، (1386)، معرفي برخي شاخص‌های كيفيت نظام دانشگاهي براي استفاده در بودجه‌ریزی دانشگاهي، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالي، شماره،45

https://journal.irphe.ac.ir/article_702599.html

سلیمی، قاسم و حسینی، نیره. (1396). تبیین چارچوب تعالی پژوهش: گامی به‌سوی ارائه الگوی نظام ارزیابی کیفیت پژوهش در آموزش عالی کشور. رهیافت، 27(65) 20.1001.1.10272690.1396.27.65.6.4

موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، (1397)، کسب مقام نخست اثربخشی تولیدات علمی ایران در جهان اسلام

نوروزی، عباسعلی، ابوالقاسمی، محمود، قهرمانی، محمد، (1391)، راهبرد توليد علم بر اساس تحليل ساختارهای سازماني و مدیریتي دانشگاه‌ها. فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی. شماره 12 زمستان.https://ensani.ir/file/download/article/20140414155645-9805-40.pdf

نوروزی، عباسعلی ، ابوالقاسمی، محمود، قهرمانی، محمد(1394). بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی .رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 6، شماره 22، تابستان ، صفحه 77-108 20.1001.1.20086369.1394.6.22.5.1

Васецкая. Н, О, (2023). Quality management of life cycle processes of scientific products and services at the university. Vestnik Akademii prava i upravleniâ, doi: 10.47629/2074-9201_2023_3_92_95

Bisogno, M. Dumay, J. (2018). “Identifying future directions for IC research in Universities: a literature review”. Journal of Intellectual Capital. Vol. 19 (1). Pp. 10-33.DOI: http://dx.doi.org/10.3968/12825

Bland, C. J., Center, B. A., Finstad, D. A., Risbey, K. R., & Staples, J. G. (2005). A Theoretical, Practical, Predictive Model of Faculty and development Research Productivity. Academic Medicine, 8o (3), 225-237DOI:10.1097/00001888-200503000-00006

Boldyrev. V., S., (2022). Development of Methodological Principles Improving Quality of Research Organization in Scientific and Production Enterprises. Вестник Московского государственного технического университета, 55-70. doi: 10.18698/0236-3941-2022-1-55-70

John G, Webster, Ch (2022) High-Quality Research Environments.https://philsci-archive.pitt.edu/id/eprint/21499

Olga, R., Jolanta, J. (2022). Managing individual research productivity in academic organizations: A review of the evidence and a path forward. Research policy, doi: 10.1016/j.respol.2021.104448

Margaret, A., Anselemo, P, Ikoha., S, B. (2024). Enhancing Research Quality: Emphasizing the Scientific Method, Design Guidelines, and Evidence-Based Assessment. International journal of research and innovation in applied science, doi: 10.51584/ijrias.2024.908046

Raymond. S. (2007). The Research University and the Development of High-Technology Centers in the United States. Economic Development Quarterly, 21(3), 203-222. DOI: 10.1177/0891242407299426

Ryazanova, Olga & Jaskiene, Jolanta. (2022). Managing individual research productivity in academic organizations: A review of the evidence and a path forward. Research Policy. 51. 104448. 10.1016/j.respol.2021.104448. 

Salaran, M. (2010). Research Productivity and Social Capital in Australian Higher Education. Higher Education Quarterly. 64. 133 - 148. 10.1111/j.1468-2273.2009.00448.x.

 

 

 

2

دوره 2، شماره 2، تابستان 1404

 

[1]  .Bartletts Test Of Sphericity


سکوی نشر دانش

سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی

حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1404-1400

صفحه اصلی| عضویت/ ورود| درباره سند| تماس با ما|
[English] [العربية] [en] [ar]