تأثیر مؤلّفه‌های پست¬مدرن بر داستان‌نویسی مکتب جنوب -با رویکردی به رمان «همسایه‌ها»ی احمد محمود –
محورهای موضوعی :
فرشته موسی‌ئی
1
,
فریدون طهماسبی
2
,
شبنم حاتم پور
3
,
فرزانه سرخی
4
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
4 - گروه زبان و ادبیا ت فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
کلید واژه: پست مدرن, مکتب جنوب, احمد محمود, همسایه‌ها.,
چکیده مقاله :
پست‌مدرن به معانی ضمنی ابهام و پیچیدگی ترجمه شده است. برخی از نویسندگان ایرانی با توجه به اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور و با قرار گرفتن در جریان فکری این مکتب یا تحت تأثیر ساخت و زبان ویژۀ پست¬مدرن آثار خود را پدید آورده‌اند. احمد محمود (۱۳81-۱۳10) از جمله داستان¬نویسان مکتب جنوب است که در مسیر تاریخی و سیاسی- ملّي شدن صنعت نفت - این مکتب ادبی و فلسفی قرار دارد. هدف مقالۀ پیش‌رو بررسی شیوۀ به¬کارگرفتن مؤلّفه‌های پست‌مدرن و تأثیر آن¬ها در داستان همسایه‌ها به¬عنوان اثری اقلیمی از مکتب جنوب نوشتۀ احمد محمود است؛ بر این اساس نویسندگان کوشیده‌اند از رهگذر بررسی و تحلیل داستان همسایه‌ها میزان بهره‌گیری این نویسنده از مفاهیم و مؤلّفه‌های پست¬مدرن را تبیین و تلقّی خود را از ویژگی‌های ادبیات داستانی پست‌مدرن و مکتب جنوب روشن نمایند. در این مقاله بر مؤلّفه‌هایی همچون: نفی کلّیت و جامعیت، انکار هویت انسجام یافته فرد و اجتماع، اعلان پایان پذیرفتن و بی‌اعتباری ایدئولوژی، انکار حقیقت ثابت و عینی و... به¬عنوان مؤلّفه‌های ادبیات داستانی پست‌مدرن تأکید شده است. حاصل آنکه، توجه به مضامين اجتماعي، هويت بومي و اقليمي همراه با مشخصه‌های از جمله شکستن قوانین و قواعد سنّتی، ترکیب و تلاقی فرهنگ‌ها، ترکیب واقعیت و خیال و... مهم¬ترین مؤلّفه‌های ادبيات داستاني احمد محمود متأثّر از پست‌مدرن و مکتب جنوب را در داستان همسایه‌ها تشكيل مي‌دهد.
Postmodern has been translated to mean ambiguity and complexity. Some Iranian writers have created their works considering the political, social, and cultural conditions of the country and by being in the intellectual stream of this school or under the influence of the specific structure and language of postmodernism. Ahmad Mahmoud (1931-2002) is one of the novelists of the Southern School, which is on the historical and political path - the nationalization of the oil industry - of this literary and philosophical school. The purpose of this article is to examine the impact of the story "The Neighbors" by Ahmad Mahmoud on the Southern School and its postmodern components. The authors of this article have attempted to determine the extent to which this author uses postmodern concepts and components by examining and analyzing the story "The Neighbors". In this article, we focus on Components such as the negation of totality , comprehensiveness, the denial of the integrated identity of the individual and the community, invalidation of ideology, denial of fixed and objective truth … It has been emphasized as the components of postmodern .The result obtained is that attention to social themes, indigenous and regional identity, along with characteristics such as breaking traditional laws and rules, combining and intersecting cultures, combining reality and fantasy, etc., constitute the most important components of Ahmad Mahmoud's fictional literature influenced by postmodernism and the Southern School in the story "Neighbors."
کتاب‌‌ها
1-اسدی، کورش و غلامرضا رضایی، (۱۳۹۸)، دریچه جنوب ،چاپ اوّل، تهران: نیماژ.
2-انوشه، حسن، (1376)، فرهنگ نامۀ ادب فارسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
3-بی¬نیاز، فتح¬ا¬¬لله، (1394)، درآمدی بر داستان¬نویس و روایت¬شناسی، تهران: افراز.
4-پاینده، حسین، (1389)، داستان کوتاه در ایران، تهران: نیلوفر.
5- ___________،¬¬¬ (1402)، نظریه‌های رمان (از رئالیسم تا پست مدرنیسم)، تهران: نیلوفر.
6- ___________، (1394)، گفتمان نقد، تهران: نیلوفر.
7-تسلیمی، علی، (1396)، پژوهشی انتقادی کاربردی در مکتب¬های ادبی¬، تهران: کتاب آمه.
8- _________ ، (1388)، گزاره‌هایی در ادبیات معاصر (داستان)، تهران: کتاب آمه.
9-تدین، منصوره، (1397)، مسافر گمشدۀ زمان (بیست گفتار در رمان و داستان کوتاه)، تهران: خجسته.
10- _________ ، (1388)، پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران، تهران: علمی.
11-رهنمایی، سید احمد، (1384)، غربشناسی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
12-سقازاده، مریم، (1393)، ادبیات اقلیمی در آثار احمد محمود، تهران: تندیس.
13-شمیسا، سیروس، (1385)، نقد ادبی، تهران: میترا.
14-كارلوني، ژ.س و ديگران، (1368)، نقد ادبي؛ ترجمۀ نوشين پزشك، تهران: نشر و آموزش انقلاب اسلامي.
15-گری، مارتین، (1382)، فرهنگ اصطالحات ادبی، ترجمة منصوره شریف¬زاده، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
16-گلشیری، احمد، (1400)، داستان و نقد داستان، تهران: نگاه.
17-گلستان، لیلی، (1386)، حکایت حال (گفتگو با احمد محمود)، تهران: معین.
18-میرعابدینی، حسن، (1387)، صد سال داستان¬نویسی ایران، تهران: چشمه.
19-میرصادقی، جمال، (1360)، ادبیات داستانی، تهران: ماهور.
20- _____________ ، (۱۳۹۰)، راهنمای داستان¬نویسی، چاپ دوم، تهران: سخن.
21- _____________ ، (1376)، عناصر داستان، تهران: سخن.
22-میرصادقی، جمال و میمنت ذوالقدر، (1377)، واژه¬نامة هنر داستان¬نویسی، تهران: کتاب مهناز.
23-محمود، احمد، (1357)، همسایه‌ها، تهران: امیرکبیر.
24-مستور، مصطفی، (1384)، مبانی داستان کوتاه، تهران: مرکز.
25-وارد، گلن، (1997) پست¬مدرنیسم، ترجمۀ قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی، تهران: ماهی.
مقالات
1- اسدی، حسن، (۱۳۵۸)، «درآمدی بر ادبیات جنوب»، مجلۀ نگین، مرداد، شمارۀ ۱۶۹: 49-47.
2-قره¬¬باغی، علی¬اصغر، (1387)، «تبارشناسی پست¬مدرنیسم (1) » نشریۀ گلستانه، شمارۀ7.
3-________________، (1387)، «تبارشناسی پست¬مدرنیسم (2) » نشریۀ گلستانه، شمارۀ 8
4-فغانی، سونیا، (1401)، «تحلیل عناصر داستان در رمان پستچی با تأکید بر عناصر ساختاری طرح» فصل¬نامۀ علمی جستارنامۀ ادبیات تطبیقی، شمارۀ22: 199.
5-فرجیان محترم، منیژه، (1397)، «بررسی مقایسه ای افول فراروایت داستان¬نویس در کولی کنار آتش و..» فصل¬نامۀ علمی جستارنامۀ ادبیات تطبیقی، شمارۀ4: 9.
