بررسی شگردهای قطعیت گریزی در رمان «ایالات نیست در جهان» جواد مجابی
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی
1 - دانش آموخته گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج، ایران.
کلید واژه: قطعیت گریزی, پست‌مدرنیسم, جواد مجابی, ایالات نیست در جهان,
چکیده مقاله :
قطعیت گریزی که از آن با عنوان‌های عدم قطعیت و عدم تعین هم نام برده‌اند، در ادبیات هم مانند فیزیک، فلسفه و علوم دیگر مورد توجه قرار گرفته است. دانشمندان رشته‌های ذکر شده، هر یک، دربارهی ابعاد مختلف قطعیت گریزی نوشتهاند؛ تا این که در عصر معاصر و هم‌زمان با پیدایش پست مدرنیسم، توجه به این موضوع در ادبیات، به اوج خود رسید. از نظرگاه نظریه‌پردازان پست‌مدرن متن‌های ادبی معانی عینی و تفسیرهای درست و مشخصی ندارند. از همین رو، نویسندگان عصر معاصر در روایت، زمان، مکان و دیگر عناصر داستانی، نسبت‌به آثار مدرنیسم و پیشامدرنیسم، به قطعیت گریزی روی آوردند. نویسندگان رمان‌های فارسی هم، با خواندن نظریه‌های مختلف ادبی از جمله پست‌مدرنیسم، به نوشتن با شگردهای این مکتب و از جمله بهره‌گیری از اصل قطعیت گریزی پرداختند. این پژوهش بر آن است که رمان «ایالات نیست در جهان» جوچاد مجابی را از منظر اصل قطعیتگریزی بررسی نموده و از میان شگردهای مختلف به وجود آوردن قطعیتگریزی، تنها به قطعیت گریزی در ساختار زبانی و وجهیت بپردازد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای است. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که جواد مجابی در رمان مذکور، با وارد کردن عنصر شک در زبان و وجهیت فعل جمله‌ها، از عنصر قطعیت گریزی بهره برده و این کاربرد را برای اثربخشی درونمایهی رمان به خدمت گرفته است.
Indeterminacy,that also known uncertainty in Persian language, has been a significant concept in literature, following its exploration in physics, philosophy, and other disciplines. Scholars in these fields have extensively written about various aspects of indeterminacy . In the contemporary era, coinciding with the rise of postmodernism, interest in this concept in literature reached its peak. Postmodern theorists argue that literary texts do not possess objective meanings or definitive interpretations. Consequently, contemporary authors have embraced indeterminacy in narrative, time, space, and other narrative elements, compared to modernist and pre-modernist texts.
Persian novelists, influenced by literary theories including postmodernism, have adopted the techniques of this style , including the principle of indeterminacy . This research aims to examine Javad Majabi's novel States Are Not in the World through the lens of indeterminacy . Among various techniques of creating indeterminacy , this study focuses solely on linguistic structure and modality. The research method is descriptive-analytical, relying on library research. The findings reveal that Majabi employs indeterminacy in the aforementioned novel by introducing elements of doubt in the language and modality of verb phrases. This technique is utilized to enhance the novel's thematic impact.
منابع
کتاب¬ها
ایبرمز، ام اج، گالت هرفم، جفری. (1387). فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی، مترجم سعید سبزیان مرادی، سعید، تهران: نشر رهنما.
آر سی هیکس، استیون. (1399). تبیین پست مدرنیسم، مترجم حسن پورسفیر، تهران: نشر مروارید.
آلن، گراهام. (1380). بینامتنیت، مترجم پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
اسحاقیان جواد. (1385). درنگی بر سرگردانی¬های شهرزاد پست‌مدرن، تهران: نشر گل¬آذین.
بی نیاز، فتح اله. (1383). ادبیات: قصری در تار و پود تنهایی، تهران: نشر قصیده¬سرا.
پارسا، خسرو. (1375). پسامدرنیسم در بوته¬ی نقد، تهران، نشر آگه.
پارسانسب، محمد. (1390). نظریه و نقد رمان تاریخی فارسی، تهران: نشر چشمه.
پاینده، حسین. (1399). گشودن رمان، تهران: نشر مروارید.
پاینده، حسین. (1390). گفتمان نقد(مقالاتی در نقد ادبی)، تهران: نشر نیلوفر.
پاینده، حسین. (1385). مدرنیسم و پسامدرنیسم، تهران: نشر روزنگار.
پاینده، حسین. (1388). نقد ادبی و دموکراسی (جستارهایی در نظریه و نقد ادبی جدید)، تهران: نشر نیلوفر.
پناهی فرد سیمین. (1390). سیمین دانشور در آیینه‌ی آثارش، تهران: انتشارت سمیر.
تدینی، منصوره. (۱۳۹۷). مسافر گمشده ی زمان بیست گفتار در رمان و داستان کوتاه، تهران: نشر علم.
توکلی جویباری، اکرم، فراهانی، مهدی، خلیلی، کبری و کریمیان بهمنمیری، مصطفی. (1397). «بررسی و تحلیل مؤلفه‌های پست‌مدرن در رمان باغ گمشده جواد مجابی» ساری: نشر هاوژین.
خطیب رهبر، خلیل. (1381). دستور زبان فارسی، تهران: نشر مهتاب.
رابینسون، دیو. (1400). نیچه و پست¬مدرنیسم، مترجم محمود مقدس، تهران: نشر مهرگان خرد.
رشیدیان، عبدالکریم. (1393). فرهنگ پسامدرن، تهران: نشر نی.
زرافا، میشل. (1386). جامعه¬شناسی ادبیات داستانی، مترجم نسرین پروینی، تهران: نشر سخن.
زرشناس، شهریار. (1388). جستارهایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: نشر کانون کتاب اندیشه.
شمیسا، سیروس. (1383). انواع ادبی، تهران: نشر میترا.
شمیسا، سیروس. (1399). نقد ادبی، تهران: نشر میترا.
فتوحی، محمود. (1390). سبک¬شناسی، نظریه¬ها رویکردها و روش¬ها، تهران: نشر سخن.
فرشیدورد، خسرو. (1393). دستور مختصر امروز بر پایه زبان¬شناسی، تهران: نشر زوار.
کارتر، دیوید. (1395). آشنایی با نظریه های ادبی، مترجم قاطمه میرزازاده، تهران: نشر پارسیک.
کالر، جاناتان. (1389). نظریه¬ی ادبی، مترجم فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز.
کوندرا، میلان. (1380). هنر رمان، مترجم پرویز همایون¬پور، تهران: نشر گفتار.
کهریزی، ثریا. (1389). ادبیات اسکیزوفرنیک، کرج: نشر فرآگاه.
کهون، لارنس. (1398). از مدرنیسم تا پست مدرنیسم، مترجم عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.
لاج، دیوید و دیگران. (1386). نظریه های رمان، مترجم حسین پاینده، تهران: نشر نیلوفر.
لیوتار، ژان فرانسوا. (1401). تعریف پسامدرن، مترجم کتایون شهپرراد، تهران: نشر آبان.
مجابی، جواد. (۱۳۹۹). ایالات نیست در جهان، تهران: نشر ققنوس.
محمودیان، محمدرفیع. (1382). نظریه¬های رمان و ویژگی¬های رمان فارسی، تهران: نشر فرزان روز.
مقدادی، بهرام. (1397). دانشنامه¬ی نقد ادبی از افلاتون تا به امروز، تهران: نشر چشمه.
مکاریک، ایرنا ریما. (1398). دانشنامه نظریه های ادبی، مترجمان مهران مهاجر، محمّد نبوی، تهران: نشر آگه.
میرصادقی، جمال. (1376). ادبیات داستانی، تهران: نشر سخن.
نامورمطلق، بهمن. (1393). درآمدی بر بینامتنین نظریه ها و کاربردها، تهران: نشر قصیده¬سرا.
وارد، گلن. (1390). پست مدرنیسم، مترجم علی مرشدی زاده، تهران: نشر قصیده¬سرا.
وحیدیان کامیار، تقی. (1381). دستور زبان فارسی، تهران: نشر سمت.
وفایی، عباسعلی. (1392). دستور زبان فارسی، تهران: نشر علمی.
وو، پاتریشیا. (1397). فراداستان، مترجم شهریار وقفی پور، تهران: نشر چشمه.
یاوری، هادی. (1390). از قصه به رمان(بررسی امیر ارسلان به منزله¬ی متن گذار از دوران قصه به عصر رمان)، تهران: نشر سخن.
مقالات
بارت، جان. (1375). ادبیات بازپروری داستان پست مدرنیستی، ارغنون، (۹ و۱۰).
بالو، فرزاد، احمدی، شهرام و خواجه نوکنده، مریم. (1397). بررسی مولفه های پست مدرنیستی در رمان سنگ صبور چوبک، پژوهش نامه ی مکتب های ادبی، 2، (4)، 11.
پوریزدان پناه کرمانی، آرزو. (۱۴۰۱). زبان و ادب پارسی، ۲۴۱-۲۵۹.
خادمی کولایی، مهدی، حسن¬ پور ایلالی، نسیم. (1398). بررسی و تحلیل رمان «هیس» با توجه به مؤلفه‌های وجودشناسانه پست‌مدرن، ادبیات پایداری، نسیم، 20، 27 -60.
پل ریکور. (1375). استحاله ی طرح داستان، ارغنون، (۹ و۱۰).
Refrences
Books
hassan, ihab. (1978). The postmodern Turn Colombus Ohio state university press
Rivkin, Julie and Ryan, Michael. (2004). literary theory an anthology Blackwell Publishing USA
Lyons J (1977) Semantics vol2 cambridge University press
Abramz meyer howard.Galt Herfam Jeffery.(2007).a glossary of Literary Terms ,Sabzian. Saeed, Tehran: Rahnama Publishing House(in Persian)
Hicks Stephen ronald crsig. (2019).Explaning of postmodernism, Porsafir Hassan, Tehran: Marvarid Publishing House(in Persian)
Allen Graham. (2008).Binamatnit, Yazdanjoo payam, Tehran: markaz Publishing house, (in Persian)
Ishaqian, Javad. (2015).Daringi on the Postmodern Wanderings of Shahrazad, Tehran :Gol Azin Publishing, (in Persian)
biniaz Fathalah. (2003).literature: a palace embraged in solitude, Tehran: QaseidaSara Publishing house, (in Persian)
Parsa, Khosrow. (1996).Postmodernism in the bush of criticism, Tehran: Agah Publishing house, (in Persian)
Parsanasab Mohammad.(2011).Theory and criticism of Persian historical novel, Tehran: Cheshme publication house(in persian)
Payandeh Hossein. (2019).openning Roman, Tehran: Marvarid publication house(in persian)
Payandeh, Hossein. (2010).Discourse of Criticism of Articles in Literary Criticism), Tehran: Niloofar publication house(in persian)
Payandeh, Hossein. (2005).Modernism and Postmodernism, Tehran: Rozengar Publishing House(in persian)
Panahi Fard Simin.(2011).Simin Daneshvar in the mirror of his works, Tehran: Samir publishing house(in persian)
Tadaioni, Mansouren.(2017).The Lost Traveler of Time twenty words in time and short stories, Tehran: elam publicationhouse(in Persian)
Tawakoli Joybari Akram.(2017).review and analysis of post-modern elements in the time of Mojabi's lost garden, Sari: Sharat Hawjin Publishing House(in Persian)
Khatib Rahbar, Khalil.(2001).Farsi Grammar, Tehran: Mahtab Publishinghouse (in Persian)
rabinson, Dave.(2021).Nietzsche and Postmodernism, Moghads Mahmoud, Tehran: MehreganeKherd Publishing House(in Persian)
rashidian, AbdulKarim.(2013).dictionary postmodern, Tehran: ney publicationhouse,(in Persian)
zerafa,Michel.(2006).fiction:the novel and social reality,Parani Nasreen's,Tehran: Sokhan Publishing House(in Persian)
Zarshenas Shahryar.(2008). Essays in contemporary fiction literature, Tehran: andisheh publishing house(in Persian)
Shamisa Sirous.(2002).litrerary genres, Tehran: Mitra Publishing House(in Persian)
Shamisa Sirous.(2019).Literary analize,Tehran: Mitra Publishing house(in Persian)
Fotuhi, Mahmoud, (2011).stylistics, theories, approaches and methods, Tehran: Sokhan publicationhouse(inpersian)
Farshidvard, Khosro.(2013).Today's Brief Grammar and Basic Linguistics,Tehran: Zovvar publicationhouse(inpersian)
carter, David.(2015). literary theory, Mirzazadeh, Fatemeh, Tehran: Parsik Publishing House(in Persian)
culler, Jonathan.(2009). Farzaneh's literary theory,a very short introdugtion, Tehran: markaz Publishing House(in Persian)
Kundera, Milan.(2000).Art of roman, HomayunPour Parviz, Tehran: Goftar Publishing House(in Persian)
Kahryyzi, soraiia.(2009).Schizolernic literature, Karaj: Faragah Publishing House(in Persian)
cahoone,Lawrence.(2018).from modernism to postmodernism, Rashidian AbdulKarim, Tehran: Ney publishing house(in Persian)
Lodge, David.(2009), The Theory of roman, Payandeh Hossein, Tehran: Nilofar Publishinghouse(inpersian)
lyotard, Jean-Francois.(2022).Definition of the postmodern, Shahparrad Katayoun, Tehran: Aban publing(in Persian)
Mojabi, Javad.(2020).There are no states, Tehran: Qoqnoos publishing house(in persian)
Mahmoudian, Mohammad Rafi.(2003).Theories of the novel and characteristics of the Persian novel, Tehran: Farzan Rooz Publishinghouse(in Persian)
Meqdadi, Bahram.(2017).Encyclopedia of Literary theory from Plato to the present, Tehran: Cheshme Publishing House(in Persian)
Makarik, Irena Rima.(2018).Encyclopaedia of contemporary literary theory, mohajer mehran and nabavi Mohammad, Tehran: mohajer Publishing House(in Persian)
MirSadeghi, Jamal.(2000).fiction literature, Tehran: Sokhan Publishing house(in Persian)
Namvarmotlagh, bahman.(2016). an introduction to the intertextuality of theories and applications, Tehran: ghasidehsara, Publishing house(in Persian)
ward, Glen.(2011).Postmodernism, Morshidizad, Ali, Tehra: ghasidehsara publishing house(in Persian)
Vahidian Kamiyar, taghi.(2002).grammar of Persian language, Tehran: Samt publishing house(in Persian)
Vafaei, Abbas Ali.(2012).Grammar of Persian Language, Tehran: elm Publishing house(in Persian)
waugh, Patricia.(2017).metafiction, Vaqfipour Shahriar, Tehran: Chashme publishing huse(in persian)
Yavri, Hadi.(2010).From story to roman(Amir Arslan's review as a transitional text from story to Age of romans), Tehran: sokhan Publishing house(in Persian)
Articles
Bart, Jan. (2015). Literature of Rehabilitation of Postmodernist Story. arganon,9 -10,22(in Persian)
Balo, Farzad.(2018) the study of postmodernist elements during the time of Sang Saboor Chubak. research jurnal of litrary school.4, 11
Purizdan Panah Kermani, Arzoo.(2022). Persian Language and Literature, 245.241-259(in Persian)
Khademi Kolayi. Hasanpour, Mehdi. Ilali, Nasim.(2018) Review and Analysis of
his Time Considering the Postmodern Ontological Components of Sustainability Literature, 20,20-27(in Persian)
ricoerur,paul.(1996). Transformations plot of story, arghanoon, 9,39-75(in Persian)
