شناسایی علت¬های استفاده از کتب کمک درسی در دانش آموزان متوسطه دوم: یک پژوهش کیفی
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشیحبیب الله بارانی 1 , آزیتا امیرفخرایی 2 , محمدرضا محمدی سلیمانی 3 , سید عبدالوهاب سماوی 4
1 - گروه روانشناسی، واحد بندرعباس، دانگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.
2 - دانشیار، گروه روانشناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
3 - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
4 - دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
کلید واژه: کتب کمک درسی, دانش آموزان, متوسطه دوم, نظام آموزشی, کنکور.,
چکیده مقاله :
چکیده
استفاده از کتاب های کمک درسی در مدارس، به ویژه در دانش آموزان متوسطه دوم، بسیار شایع است و متخصصین نسبت به تبعات این پدیده نظرات و انتقادات زیادی وارد کردند. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر استفاده از کتب کمک درسی در دانش آموزان متوسطه دوم استان هرمزگان بود. این پژوهش کیفی و با روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه آماری دانش آموزان متوسطه دوم استان هرمزگان بود و نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد. و برای نمونه پژوهش، تعداد 31 نفر از دانش آموزان، مدیران، دبیران و مشاوران مدارس دخترانه و پسرانه انتخاب شدند؛ و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته، علل استفاده از کتب کمک درسی در دانش آموزان متوسطه دوم، مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از تحلیل متن مصاحبه ها، نتایج در قالب مضمون های اولیه، محوری و فراگیر، گزارش شدند. بدین ترتیب 51 کد اولیه، 12 کد محوری و 6 مضمون فراگیر ایجاد شد. عوامل فردی، عوامل آموزشگاهی، عوامل خانوادگی، عوامل مربوط به کتب کمک درسی، عوامل مربوط به کنکور و عوامل کلان، 6 عامل فراگیر استفاده از کتب کمک درسی در دانش آموزان می باشند. برای پیشگیری از آسیب های استفاده زیاد از کتب کمک درسی، باید نگاهی عمیق تر به علل مختلف این پدیده داشت و راهکارهایی مانند رفع مشکلات اقتصادی و نابرابری درآمد در رشته ها و مشاغل، تغییر نظام پذیرش دانشجو، افزایش کیفیت نظام آموزشی، و بازبینی قوانین انتشار کتب کمک درسی، برای کاهش آسیب های استفاده آسیب زا از کتب کمک درسی ارائه شد.
The use of textbooks in schools, especially in high school students, is very common, and experts have expressed various opinions and criticisms regarding the consequences of this phenomenon. The aim of this research was to investigate the factors affecting the use of textbooks in high school students in Hormozgan province. This qualitative research was conducted using thematic analysis. The statistical population consisted of high school students in Hormozgan province, and purposive sampling was used. A total of 31 students, managers, teachers, and school counselors from girls' and boys' schools were selected as the research sample, and the reasons for using textbooks in high school students were evaluated using a semi-structured interview tool. After analyzing the interview texts, the results were reported in the form of primary, axial, and overarching themes. Accordingly, 51 primary codes, 12 axial codes, and 6 overarching themes were generated. Personal factors, school-related factors, family-related factors, factors related to textbooks, factors related to entrance exams, and macro factors are the six overarching factors influencing the use of textbooks in students. The research findings were described and explained, and it was suggested that in order to prevent the negative consequences of excessive use of textbooks, a deeper look should be taken at the various causes of this phenomenon, and solutions such as addressing economic problems and income inequality in fields and professions, changing the student admission system, improving the quality of the educational system, and reviewing the laws on the publicat
