پژوهشی پیرامون شکل گیری رفتارهای سیاسی در انتصاب مدیران در سازمانهای دولتی (سازمان بیمه سلامت ایران)
محورهای موضوعی : توانمندسازی سرمایه انسانیمحمد رضا شیری 1 , سعید باقرسلیمی 2 , بیژن شفیعی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسالمی، رشت، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران
3 - گروه مدیریت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسالمی، رشت، ایران.
کلید واژه: رفتار سیاسی , انتصاب مدیران , رفتارهای سیاسی سازمانی , بیمه سلامت,
چکیده مقاله :
هدف از انجام پژوهش حاضر، پژوهشی پیرامون شکل گیری رفتارهای سیاسی در انتصاب مدیران در سازمانهای دولتی (سازمان بیمه سلامت ایران)است. پژوهش از حیث روش ترکیبی، با منطق استقرایی در بخش کیفی و قیاسی در بخش کمی و از حیث هدف، بنیادی است. جامعه آماری پژوهش در فاز کیفی شامل اساتید، متخصصان و خبرگان دانشگاهي در زمینه رفتار سازمانی و منابع انسانی و همچنین خبرگان سیستم دولتی هستند که تعداد 15 نفر به روش نمونه¬گیری هدفمند و با رویکرد گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند و در بخش کمی، کارکنان سازمانهای دولتی (سازمان بیمه سلامت ایران) ایران بودندکه تعداد 380 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری داده¬ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه¬ساختاریافته و مبتنی بر رویکرد داده بنیاد و در بخش کمی، پرسشنامه محقق¬ساخته بود. . یافته¬های پژوهش در بخش کیفی، 6 مقوله برخاسته از رویکرد داده بنیاد را از منظر عوامل علی، مقوله محوری، عوامل بستر ساز و مداخله گر وپیامدهای اجرای رفتارهای سیاسی ایجاد نمود که در قالب الگوی رفتارهای سیاسی ارائه داده شد. در بخش کمی، مدل مذکور در نمونه آماری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که الگوی رفتارهای سیاسی از برازش مناسب برخوردار است. بر این اساس می¬توان گفت که با اجرای الگوی به دست آمده در این پژوهش می¬توان شاهد پیامدهای مثبتی از حیث اجرای رفتارهای سیاسی در سازمان بیمه سلامت شد.
The purpose of the present research is to investigate the formation of political behaviors in the appointment of managers in government organizations (Iranian Health Insurance Organization). The research is based on the combined method, with inductive logic in the qualitative part and analogical in the quantitative part, and in terms of the goal, it is fundamental. The statistical population of the research in the qualitative phase includes academic professors, specialists and experts in the field of organizational behavior and human resources, as well as government system experts, 15 of whom were selected by purposive sampling and snowball approach until reaching theoretical saturation. The quantitative part was the employees of government organizations (Iran Health Insurance Organization) of which 380 people were selected by available sampling method. The data collection tool in the qualitative part was a semi-structured interview based on the Foundation's data approach, and in the quantitative part, a researcher-made questionnaire. The findings of the research in the qualitative part created 6 categories arising from the foundation's data approach from the perspective of causal factors, central category, background and intervening factors, and the consequences of the implementation of political behaviors, which were presented in the form of a model of political behaviors. In the quantitative part, the mentioned model was tested in the statistical sample. The results of this study showed that the model of political behavior has a good fit.
1. طاهری حاجی وند احسان و همکاران (1399)، تجزیه وتحلیل شکل گیری دانش میان رشته ای «ژنوپولیتیک» و تبیین رفتار سیاسی بر مبنای طبیعت ژنتیک انسانی ، فصلنامة تحقیقات سیاسی و بینالمللی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا . 4(3): 47-67.
#
2. ابراهیم پور آهندانی، ع.، جعفری نیا، س.، حسن پور، ا.، و خیراندیش، م. (1398). الگوی عوامل بروز رفتارهای سیاسی انحرافی در صنعت بانکداری؛ کاربرد رویکرد کیفی. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 11(4)، 157–171.
#
3. اسلامی, ا. (1401). بررسی رفتارهای دینی و سیاسی شهروندان حنفی‌مذهب: جزءپژوهی شهر گرگان. پژوهش های ادیانی, 10(19), 180–210. #
4. اسماعیلی رنجبر، ح.، و سلاجقه، س. (1397). تاثیر رفتار سیاسی بر اثربخشی سازمان. ارائه شده در دومین کنفرانس علمی پژوهشی دستاوردهای نوین در مطالعات علوم مدیریت، حسابداری و اقتصاد ایران..
#
5. انصاری، باقر. (1401). مدیریت تعارض منافع در بخش عمومی. مطالعات حقوق عمومی (حقوق). 5(2): 1-23.#
6. امیری، افلاطون؛صدیقی خودیدک، مرضیه (1397)، بررسی رابطه رفتار سیاسی و سلامت سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی شهرستان بم ،مطالعات مدیریت و کارآفرینی . 4(1): 117-134.
#
7. بیکزاد جعفر ، رزمجو مریم ، رحمتی مریم (1399) الگوسازي تأثیر مدیریت جهادي و رفتار سیاسی بر بهره وري نیروي انسانی با نقش واسطه اي فضیلت سازمانی، فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی. 16(6): 36-56.
#
8. بیکزاد، جعفر، رزمجو، مریم، و رحمتی، مریم. (1400). الگوسازی تأثیر مدیریت جهادی و رفتار سیاسی بر بهره‌وری نیروی انسانی با نقش واسطه‌ای فضیلت سازمانی. توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 60(16)، 27–54.#
9. پورصادق, ن., زعفرانی, ر. ذ., و رضایی, ا. (1397). شناسایی معیارهای ارزیابی رفتار سیاسی مدیران ارشد بانک مسکن ایران با استفاده از تکنیک‌آزمایش وتحلیل‌تصمیم‌گیری(DEMATEL)- دلفی فازی. 3(8): مدیریت فردا .
#
10. پورکمره، مونا. (1399). رفتارهای سیاسی مثبت و منفی در سازمان وعوامل موثر برآن، ششمین کنفرانس ملی علوم انسانی و مطالعات مدیریت.
#
11. ترک زاده، ج.، ایزدی، ف.، و مزگی نژاد، س. (1399). شیوع رفتارهای سیاسی در انواع ساختارهای سازمانی با واسطه‌گری منابع قدرت: مطالعه آموزش‌وپرورش استان فارس. پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 9(2)، 135–158.
#
12. ترک زاده، ج.، و فریدونی، ف. (1397b). پیش‌بینی شیوع رفتارهای سیاسی سازمانی در انواع جو سازمانی. جامعه شناسی کاربردی، 29(3)، 117–138.
#
13. ثنائی, م., جعفریانی, ح., و سامانیان, م. (1401). بازنمایی الگوی رفتار سیاسی مدیران دولتی با رویکرد پدیدارشناسی. مطالعات رفتار سازمانی, 11(1): 55–82.
#
14. خدادادنژاد، ع.، غلامی، ع.، و دانش فرد، ک. ا. (1399). شناسایی علل شکل گیری رفتارهای سیاسی کارکنان با رویکرد فردی و فرهنگ سازمانی در شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 12(45)، 61–84.
#
15. رحمن‌نژاد، ارسلان، یاری‌حاج‌عطالو، جهانگیر، ملکی‌آوارسین، صادق، و حسنی، رفیق. (1400). مدل یابی ساختاری سکوت سازمانی بر اساس ادراک از رفتارهای سیاسی و حسادت سازمانی با نقش میانجی سازگاری شغلی (مطالعه موردی:کارکنان). تدریس پژوهی، 23(9)، 1–20.
#
16. رضائیان، ع. (1393). مبانی سازمان و مدیریت. انتشارات سمت.
#
17. زارعی محمد آبادی ، محمد جواد ، شاکر اردکانی ، محمد ، (1397) بررسی تأثیر مدیریت جهادی و فضیلت سازمانی بر رفتار سیاسی کارکنان ، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی. 2(5): 153-127.
#
18. سالاريان¬زاده، محمدحسين. جعفري سيريزي، مهدي. يارمحمديان، محمدحسين. ماهر، علي. (1390)آموزش مديران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بر اساس الگوي شايستگي مدار، مدیریت اطلاعات سلامت. 8(8): 43-56.
#
19. سلطانی فتح, م., کیاکجوری, د., اسلامی, س., و فرخ سرشت, ب. (1400). ارائۀ مدلی به منظور شناسایی سبک رفتار سیاسی مدیران در بخش خصوصی. مجله علمی “مدیریت فرهنگ سازمانی,” 20(2), 353–373. #
20. سلاجقه سنجر، رستخیز مهسا (1400) بررسی رابطه بین مهارت¬های سیاسی مدیران بر رفتار سیاسی آنها با توجه به نقش میانجی ادراک از فضای سیاسی در دستگاه¬های اجرایی شهر کرمان ، پژوهشنامه اورمزد، 5(4):36-56.
#
21. سمیعی اصفهانی، ع.، شفیعی سیف آبادی، م.، و یعقوب نیا، ح. (1397). فرهنگ سیاسی و تأثیر آن بر رفتار نخبگان و توسعه سیاسی در دوره پهلوی دوم. جامعه شناسی سیاسی ایران، 1(1): 105–129.#
22. شهریاری، ح. (1399). رفتار سیاسی-اجتماعی ویروس کرونای جدید (کووید-19) (با نگاهی به شرایط سیاسی-اجتماعی ایران). پژوهشنامه علوم سیاسی، 5(2 ): 147–182.
#
23. طالقانی، م.، علوی، س.، و بانکی، س. (1397). بررسی رابطه ادراک کارکنان از رفتارهای سیاسی مدیران و تعهد سازمانی کارکنان: مطالعه نقش میانجی بدگمانی شناختی. علوم مدیریت ایران، 3(5)، 33–52.
#
24. طاهری, محمد‌حسین, و عطایی, محمد. (1400). طراحی مدل رفتار سیاسی در سازمان های دولتی ایران. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری, 3(5): 1078–1098.
#
25. ططري منوچهر و همکاران (1398 ) ، ارائه الگوی اثر بدبینی سازمانی و رفتار سیاسی بر سلامت سازمانی کارکنان وزارت ورزش و جوانان ،مجله پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی . 2(4): 89-100
#
26. عابدیان دهاقانی، ش.، نقشبندی، س. ص. ا.، و صفانیا، ع. م. (1399). طراحی مدل اثر امنیت شغلی و رفتارهای سیاسی بر بدبینی و منزلت سازمانی (مورد مطالعه: فدراسیون های منتخب ورزشی). دوماهنامه مطالعات مدیریت ورزشی. 7(11): 35-55.
#
27. عباس نژاد, ح., عادل زاده, پ., و پاشایی فخری, ک. (1400). بررسی کارکرد رفتار سیاسی – سازمانی در حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه. فصل نامه علمی تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا), 13(5): 197–218.
#
28. عزب دفتر، آسیه و رجبی فرجاد ، حاجیه ( 1398) ، تأثیر حکمرانی خوب بر سلامت سازمانی با توجه به نقش میانجی رفتار سیاسی. چشمانداز مدیریت دولتی. 1(3): 141-169
#
29. علوی, س., و دوستی, م. (1401). طراحی الگوی رفتار سیاسی در تصمیم‌گیری راهبردی مدیران ورزش ایران. نشریه علمی دانش سیاسی, 18(1): 199–218.
#
30. عیدی، حسین، کریمی، جواد، و محمدی عسکرآبادی، مسعود. (1398). اثر شایسته سالاری منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی؛ نقش میانجی نوآوری سازمانی. مدیریت منابع انسانی در ورزش، 6(2 )، 195-205. #
31. غلامی، ع.، خدادادنژاد، ع.، و دانش‌فرد، ک. (1400). شناسایی، تبیین و سنجش علل شکل گیری رفتارهای سیاسی با رویکرد سازمانی در سازمانهای دولتی ایران. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 1400(46)، 91–99.
#
32. کیخا عالمه ، شه بخش قلمی ایمان ، (1399) بررسی نقش سوداگری اداری بر بازتابهای مضمحل کننده شغلی با نقش میانجی رفتار سیاسی کارکنان ، مجله فرایند مدیریت توسعه . 3(3): 26-49.
#
33. محمدزاده، حسين، و نديمي، نصراله. (1401). رابطه نوع هویت قومی با رفتار سیاسی و ارزش‌های فردی دبیران (مطالعه موردی: دبیران مقطع متوسطه شهرستان کامیاران). فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی. 13(1). 1-19.
#
34. مختاری رباب ، صفانیا علی محمد ، پورسلطام حسین (1396) بررسی رابطه عوامل درون سازمانی با رفتار سیاسی براساس نقش تعدیل کنندگی مهارت سیاسی و اراده سیاسی در صنعت ورزش ، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
#
35. مختاری, ر., صفانیا, ع. م., و پورسلطانی زرندی, ح. (1398). آزمون مدلی از عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای سیاسی در سازمانهای ورزشی. مدیریت ورزشی (حرکت), 11(1): 119–131.
#
36. موسوی، س. ن. ا.، و زارع، ف. (1396). بررسی نقش رفتارهای سیاسی بر بروز رفتارهای منافقانه با توجه به نقش میانجی معنویت. مطالعات رفتار سازمانی، 6(4)، 161–187.
#
37. مولائی، ز.، و یاری حاج عطالو، ج. (1400). نقش مهارت های ارتباطی مدیران بر رفتارهای سیاسی در مدارس متوسطه شهرستان مراغه.
#
38. ملازهی، امین. (1395). رابطه عدالت سازمانی و جو سازمانی با تعهد سازمانی معلمان مدارس ابتدایی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 7(2 (پیاپی 26))، 201-213. #
39. نقش بندی, س. ا., میرانی, ک. (1398). اعتباریابی پرسش نامة ادراک رفتارهای سیاسی سازمانی. مطالعات مدیریت ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی). 11(3): 139–156
#
40. نصیری، نرگس. (1399). نقش آموزش بر بهره وری نیروی انسانی. مدیریت تبلیغات و فروش (رهیافتی در مدیریت بازرگانی)، 1(2 )، 30-44.
#
41. نیک پی مطلق بناب، ابراهیم، سپاسی، حسین، نوربخش، پریوش، و نوربخش، مهوش. (1400). طراحی مدل علی روابط سبک های رهبری و مدیریت دانش کارکنان با نقش میانجی پذیرش فناوری اطلاعات. مدیریت ارتباطات در رسانه های ورزشی. 9(2): 109-121.
#
42. Amah, O. E. (2022). The role of political prudence and political skill in the political will and political behavior relationship. Journal of Business Ethics, 1 (2), 341–355.
#
43. Bargsted, M., Ortiz, C., Cáceres, I., & Somma, N. M. (2022). Social and Political Trust in a Low Trust Society. Political Behavior, 1–20.
#
44. Berlin, T. V., Handayani, R., & Oemar, F. (2022). Organizational Culture and Job Satisfaction: The Dark Side of Organizational Politics. SAINS ORGANISASI, 1(2), 141–151.
#
45. Bode Leticia,(2017), Feeling the pressure: Attitudes about volunteering and their
#
46. Cheung Lewis T.O.,(2019), How does political orientation influence one’s environmental attitude and behaviour? Debate over country park conservation in Hong Kong, Environmental Science and Policy.
#
47. Elbanna, S. (2018). The constructive aspect of political behavior in strategic decision-making: The role of diversity. European Management Journal, 36(5), 616–626.
#
48. Ferris, G. R., Ellen III, B. P., McAllister, C. P., & Maher, L. P. (2019). Reorganizing organizational politics research: A review of the literature and identification of future research directions. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 6(4), 299–323.
#
49. Garg, A., & Tiwari, P. (2015). A synthesis of literature on ethics program for political behaviour in organization. EDITORIAL ADVISORY BOARD, 6,
#
50. Gintis, H. (2016). Homo Ludens: Social rationality and political behavior. Journal of Economic Behavior & Organization, 1(3), 95–109.
#
51. Hall, A. B., & Yoder, J. (2022). Does homeownership influence political behavior? Evidence from administrative data. The Journal of Politics, 84(1), 77-89..
#
52. Hedva Vinarski-Peretz,(2017), The Shadow Dance of Political Climate: Engagement in Political Behavior in Local Government Authorities, European Management Journal.5950: 43-64.
#
53. KOÇAK, D. (2020). The Relationship between Political Behavior Perception and Prosocial Motivation-Mediating Role of Organizational Trust. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 329–350.
#
54. Lieberthal, K. (2017). The Organization of Political Power and Its Consequences: The View from the Inside. In Critical Readings on the Communist Party of China 4(40: 199-221.
#
55. Rajabi Farjad, H., & Azab Daftari, A. (2019). The Effecting for Good Governance with Organizational Health and the mediating role of Political behavior. Public Administration Perspaective, 10(1), 141–170.
#
56. Said Elbanna ,2018,The Constructive Aspect of Political Behavior in Strategic Decision-Making:The Role of Diversity, European Management #Journal
